هر قوطی نوشابه حدوداً به اندازه 10 حبه قند مواد شیرین كننده دارد بنابراین مصرف بیش از حد آن علاوه بر جذب كالری بالا در بدن باعث چاقی و اضافه وزن، دیابت، مقاومت به انسولین، پوكی استخوان و افزایش پوسیدگیهای دندان میشود.
لادن خیابانی با بیان اینكه گاز موجود در نوشابهها مانعی برای جذب كلسیم در بدن بوده و زمینه ابتلا به پوكی استخوان را در افراد فراهم میكند؛ افزود: قند موجود در نوشابه باعث افزایش احتمال پیش فعالی در كودكان شده و از سوی دیگر كودكی كه زمینه پیش فعالی داشته باشد، با این انرژی اضافه، تمركز كمتری بر رفتار و عملكرد خود خواهد داشت و قادر به كنترل فعالیتی كه انجام میدهد نخواهد بود. تاثیر مصرف نوشابه حتی در كودكان نرمال نیز با تولید انرژی اضافه پس از مصرف با بروز رفتارهای هیجانی قابل مشاهده است كه كنترل كودك را نیز سختتر میكند.
وی افزود: امروزه مصرف نوشابه به جزء لاینفك سفرههای غذایی تبدیل شده و بدون توجه به اینكه این نوشابه چه عواقبی برای سلامتی كودكان میتواند داشته باشد، صرفاً به علت اینكه شیرین است و گاز موجود در آن برای كودكان خوشایند، در تغذیه خانواده از آن زیاد استفاده میشود. حتی گاهی اوقات در بیماریهای گوارشی مثل اسهال از نوشابه به ویژه در كودكان به اشتباه به عنوان یك درمان استفاده میشود.
وی افزود: نوشابههای گازدار با وجود اسید فسفریك و اسید كربنیك محیطی اسیدی فراهم میآورد كه میتواند تعادل بدن و تعادل اسیدی و بازی را بهم بزند. علت این موضوع وجود گاز اسید فسفریك است كه برای گازدار شدن نوشابه به آن اضافه میشود. در مسیرگوارش، املاح فسفات جلوی جذب كلسیم و مواد غذایی را میگیرد و وقتی هم كه كلسیم كافی را دریافت نكنیم، بدن مجبور میشود، برای به تعادل رساندن كاهش كلسیمی كه در بدن اتفاق افتاده و افزایش فسفری كه ایجاد شده، برداشت كلسیم از استخوان را داشته باشد.
وی ادامه داد: برداشت كلسیم از استخوانها خود باعث كاهش تراكم استخوان میشود كه در طولانی مدت برای كسانی كه به طور مداوم نوشابههای گازدار و حتی دوغ های گازدار و سودا استفاده میكنند، پوكی استخوان را به وجود میآورد. با مصرف این نوشیدنیهای گازدار حتی سودا، باعث میشویم كه تعادل كلسیم ـ فسفر در بدن به هم بخورد. به دنبال مصرف زیاد نوشابهها، عدم تعادل در رژیم غذایی، كاهش كلسیم و افزایش فسفات در بدن میتواند بر روی هورمون پاراتیروئید هم تاثیر بگذارد و خود باعث تحلیل استخوانی شود.
خیابانی اظهار كرد: اسید فسفریك میتواند باعث اختلال عملكرد كلیهها شده و از این طریق بدن مقدار زیادی كلسیم از دست میدهد. نوشابهها به ویژه نوشابههای سیاه و نوشابههای انرژیزا كه بین نوجوان شایع و پرطرفدار است حاوی كافئین و قند خیلی بالایی هستند. جذب كافئین و قند در كنار اسید فسفریك باعث میشود، عملكرد كلیهها با اختلال مواجه شده و كلیهها برای حفظ تعادل بدن كلسیم را خارج و با افزایش ادرار، آب زیادی از بدن دفع كنند و در نتیجه بدن دچار كم آبی میشود، از این رو در روزهای گرم تابستان كه بدن به آب بیشتری نیاز دارد، مصرف نوشابه بهعنوان خنك كننده بدن نتیجه عكس داشته و باعث دهیدراته شدن، یعنی كم آبی بدن میشود.
این كارشناس تغذیه در مركز بهداشت غرب كرج اظهار كرد: وقتی بدن كم آب میشود، سوخت و ساز هم پایین آمده و به دنبال آن به مرور زمان اضافه وزن و چاقی میشود، در كنار اینكه ما قند بالایی را هم دریافت كردیم كه خیلی به آن احتیاج نداریم. بنابراین این قند در كبد تبدیل به واحد چربی و ذخیره میشود و منجر به اضافه وزن و چاقی خواهد شد. از طرف دیگر وقتی آب بدن را از دست میدهیم تعادل الكترولیتها هم از بین میرود، یعنی بدن از حالت نرمال خارج شده و ضربان قلب به مرور دچار اختلال و نامنظم میشود. بنابراین مصرف نوشابهها به صورت روتین و روزانه غیر از چاقی و پوكی استخوان باعث افزایش چاقی شكمی، بالارفتن قند و به دنبال آن مقاومت به انسولین میشود، كه خود زمینهساز بروز دیابت در دورههای بعدی زندگی است.
خیابانی ادامه داد: دریافت قند بیش از حد و مصرف روزانه نوشابهها میتواند زمینهساز زوال عقل نیز شود. از سوی دیگر مقادیر بالای اسید فسفریك و اسید كربنیك در كنار قند میتواند به مینای دندان به ویژه در كودكان و نوجوانان آسیب بزند. قندی كه روی مینای دندان قرار میگیرد باعث رشد بیشتر باكتریهای مضر موجود در دهان میشود، ضمن اینكه پوسیدگیهای دندان را نیز تسهیل میكند.