لوپوس یك بیماری خود ایمنی است، به این معنی كه بدن به سلول های اندام هایی از جمله پوست، مفاصل، قلب، ریه، خون، كلیه ها و مغز حمله می كند، چون نمی تواند بین میكروب های خارجی و ویروس ها و سلول های سالم افتراق ایجاد كند.
لوپوس بیماری است كه زمانی رخ می دهد كه سیستم ایمنی بدن به بافت ها و اندام های خود حمله می كند (بیماری خود ایمنی). التهاب ناشی از لوپوس میتواند بر بسیاری از سیستمهای بدن از جمله مفاصل، پوست، كلیهها، سلولهای خونی، مغز، قلب و ریهها تأثیر بگذارد.
تشخیص لوپوس می تواند دشوار باشد زیرا علائم و نشانه های آن اغلب شبیه علائم بیماری های دیگر است. مشخصترین علامت لوپوس(بثورات صورت كه شبیه بالهای پروانه است كه روی هر دو گونه باز میشود) در بسیاری از موارد، اما نه همه موارد لوپوس، رخ میدهد.
برخی از افراد با تمایل به ابتلا به لوپوس متولد می شوند كه ممكن است توسط عفونت ها، برخی داروها یا حتی نور خورشید ایجاد شود. در حالی كه هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد، درمان ها می توانند به كنترل علائم كمك كنند.
علائم لوپوس
بثورات قرمز و پروانه ای شكل روی بینی و گونه ها.
هیچ دو مورد لوپوس دقیقاً شبیه هم نیستند. علائم و نشانه ها ممكن است به طور ناگهانی ظاهر شوند یا به آهستگی ایجاد شوند، ممكن است خفیف یا شدید و ممكن است موقت یا دائمی باشند. اكثر افراد مبتلا به لوپوس بیماری خفیفی دارند كه در دوره های تشدید می شود؛ زمانی كه علائم و نشانهها برای مدتی بدتر میشوند، سپس بهبود مییابند یا حتی برای مدتی كاملاً ناپدید میشوند.
علائم و نشانه های لوپوس كه شما تجربه می كنید بستگی به این دارد كه كدام سیستم بدن تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته است.
شایع ترین علائم و نشانه های لوپوس
خستگی
تب
درد مفاصل، سفتی و تورم
تنگی نفس
درد قفسه سینه
خشكی چشم
سردرد
گیجی
از دست دادن حافظه
بثورات پروانهای شكل روی صورت كه گونهها و پل بینی را میپوشاند یا بثورات در نقاط دیگر بدن
ضایعات پوستی كه با قرار گرفتن در معرض نور خورشید ظاهر شده یا بدتر می شوند
انگشتان دست و پا كه هنگام قرار گرفتن در معرض سرما یا در دوره های استرس زا سفید یا آبی می شوند
علل ایجاد لوپوس
به عنوان یك بیماری خودایمنی، لوپوس زمانی رخ می دهد كه سیستم ایمنی بدن به بافت سالم بدن شما حمله كند. این احتمال وجود دارد كه لوپوس از تركیبی از ژنتیك و محیط شما ایجاد شود.
به نظر می رسد افرادی كه دارای استعداد ارثی برای لوپوس هستند، ممكن است در تماس با چیزی در محیط كه می تواند باعث ایجاد لوپوس شود، به این بیماری مبتلا شوند. با این حال، علت لوپوس در بیشتر موارد ناشناخته است. برخی از محرك های بالقوه عبارتند از:
نور خورشید: قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممكن است باعث ایجاد ضایعات پوستی لوپوس یا ایجاد پاسخ داخلی در افراد مستعد شود.
عفونت ها: ابتلا به عفونت می تواند باعث شروع لوپوس یا عود در برخی افراد شود.
داروها: لوپوس می تواند توسط انواع خاصی از داروهای فشار خون، داروهای ضد تشنج و آنتی بیوتیك ها تحریك شود. افرادی كه مبتلا به لوپوس ناشی از دارو هستند معمولاً با قطع مصرف دارو بهتر می شوند. به ندرت، علائم ممكن است حتی پس از قطع دارو ادامه یابد.
عوامل خطر
عواملی كه ممكن است خطر ابتلا به لوپوس را افزایش دهند عبارتند از:
جنسیت: لوپوس در زنان شایع تر است
سن: اگرچه لوپوس افراد در تمام سنین را تحت تاثیر قرار می دهد، اما اغلب در سنین 15 تا 45 سالگی تشخیص داده می شود.
عوارض لوپوس
التهاب ناشی از لوپوس می تواند بسیاری از نواحی بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد، از جمله:
مغز و سیستم عصبی مركزی
اگر مغز شما تحت تاثیر لوپوس قرار گرفته باشد، ممكن است سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، مشكلات بینایی و حتی سكته مغزی یا تشنج را تجربه كنید. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس مشكلات حافظه را تجربه می كنند و ممكن است در بیان افكار خود مشكل داشته باشند.
خون و رگ های خونی
لوپوس ممكن است منجر به مشكلات خونی شود، از جمله كاهش تعداد گلبول های قرمز سالم (كم خونی) و افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون. همچنین می تواند باعث التهاب رگ های خونی شود.
ریه ها ابتلا به لوپوس شانس شما را برای ایجاد التهاب در پوشش حفره قفسه سینه افزایش می دهد كه می تواند تنفس را دردناك كند. خونریزی در ریه ها و ذات الریه نیز ممكن است.
قلب
لوپوس می تواند باعث التهاب عضله قلب، شریان ها یا غشای قلب شود. خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و حملات قلبی نیز به شدت افزایش می یابد.
ضایعات دهان و بینی
اكثر افراد مبتلا به لوپوس از ایجاد زخم های دردناك در دهان یا بینی رنج می برند. زخم های دهانی هنگام غذا خوردن، نوشیدن، و یا صحبت كردن دردناك تر می شوند. در مورد زخم های سوراخ های بینی، تنفس محدود شده، و بیمار ممكن است درد و حساسیت در هنگام خروج ضایعات بینی را تجربه كند. این علائم معمولا در هنگام قرار گیری در معرض نور خورشید وخیم تر می شود. ارتباط بین لوپوس، ضایعات پوستی و نور خورشید هنوز به طور كامل توسط پزشكان مشخص نشده است اما در صورت هر تجربه هر گونه از این علائم باید فورا با پزشك تماس داشت.
التهاب مفاصل
یكی از شایع ترین علائم لوپوس، التهاب و درد مفاصل است بخصوص در دست ها، پاها، مچ پا، باسن و زانو. التهاب مفاصل معمولا یكی از اولین نشانه های لوپوس است و می تواند به پزشك در مورد تشخیص قطعی بیماری كمك زیادی كند. خبر خوب این است كه استفاده از دارودرمانی تا حد زیادی در كاهش درد و التهاب مفاصل ناشی از لوپوس موثر است.
حساسیت به نور
بیماران مبتلا به لوپوس ممكن است با قرارگیری در معرض نور خورشید دچار تاول شوند و ضایعات پوستی موجود در آنها وخیم تر شود. با این حال نور خورشید تاثیر دیگری نیز روی این بیماران دارد و آنهم این كه مبتلایان به لوپوس ممكن است سردرد یا دیگر علائم عدم تحمل به نور را تجربه كنند.
تب و سردرد
افراد مبتلا به لوپوس به طور منظم از سردردهای میگرنی و تب شكایت می كنند. البته ارتباط دادن این علائم بسیار غیر اختصاصی به لوپوس كار دشواری است چون می تواند ناشی از شرایط پزشكی دیگر از جمله سرماخوردگی یا آنفلوآنزا نیز باشد. هر گونه سردرد و یا تبی كه برای چند روز یا چند هفته ادامه می یابد را نباید نادیده گرفت و حتما با پزشك در تماس بود.
درد قفسه سینه
در موارد شدید، درد و التهاب همراه لوپوس می تواند منجر به صدمه به ارگان های مهم دیگر از جمله ریه شود. اختلال در عملكرد سیستم ایمنی بدن منجر به التهاب ریه و ایجاد درد خواهد شد. این درد اگر درمان نشود، فرد در معرض پنومونی همراه با علائمی از جمله سرفه، تب بالا، لرز و تنگی نفس قرار می گیرد.
ریزش مو
مانند بسیاری دیگر از اختلالات خود ایمنی، لوپوس می تواند از رشد طبیعی سلول های بدن جلوگیری كند. یكی از عوارض قابل مشاهده این روند، ریزش مو و اختلال در رشد مو است. به طور خاص، برخی از داروهای مورد استفاده در این بیماری نیز ممكن است رشد مو را مهار كند. حتی بیمار می تواند از دست دادن تمام عیار مو را تجربه كند. این عارضه در زنان و مردان مبتلا به لوپوس مشترك است. خوشبختانه اگر ریزش مو ناشی از دارو باشد، تعویض داروهای مختلف درمان لوپوس می تواند از آن جلوگیری كند.
رنگ پریدگی انگشتان
یكی از علائم نگران كننده لوپوس ابتلا به پدیده رینود است كه توسط محدودیت جریان خون به انگشتان دست اتفاق می افتد و می تواند انگشت را بی حس و رنگ پریده كند. مشاهده هرگونه از این علائم نیازمند تماس بالافاصله با پزشك است چون درمان به موقع می تواند از این شرایط را كنترل كند.
خستگی
بیماران مبتلا به لوپوس اغلب احساس تخلیه انرژی و خستگی و فرسودگی می كنند؛ حتی اگر این بیماری تشخیص داده شده و یا تحت درمان باشد. لوپوس با سطوح انرژی از طرق مختلف تداخل دارد. علائم مداوم لوپوس می تواند چرخه طبیعی خواب را مختلف كند، ضمن این كه استفاده از داروهای خاص برای مدیریت درد نیز علائم خستگی مفرط را به همراه دارند. افسردگی ناشی از كاهش كیفیت زندگی نیز می تواند منجر به تخلیه سطح انرژی و از دست دادن علاقه به فعالیت های روزمره شود. اگر شما هر كدام از این علائم را تجربه كردید، مداخلات دیگر پزشك می تواند منجر به بازگرداندن سطح انرژی و تعادل در خلق و خوی شما شود.
مشكلات كلیوی
علاوه بر ریه ها، قلب و مغز، لوپوس می تواند روی كلیه ها نیز تاثیر بگذارد به طوری كه التهاب و اختلال در عملكرد كلیه و باقی ماندن سموم در بدن باعث می شود بیمار طیف گسترده ای از اختلالات دستگاه ادراری از جمله تكرر ادرار و تغییر رنگ ادرار را تجربه كند. در فرم های شدید، بیماران خون در ادرار و تورم در مچ پا را تجربه می كنند. توجه داشته باشید كه اختلالات ادراری یك علامت نسبتا غیر معمول از لوپوس است و اگر در حال تجربه آن هستید، حتما با پزشك تان تماس بگیرید.
دیگر عوارض لوپوس
ابتلا به لوپوس خطر ابتلا به موارد زیر را نیز افزایش می دهد:
عفونت: افراد مبتلا به لوپوس در برابر عفونت آسیب پذیرتر هستند، زیرا هم این بیماری و هم درمان های آن می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف كنند.
سرطان: به نظر می رسد ابتلا به لوپوس خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.
مرگ بافت استخوانی: این زمانی اتفاق می افتد كه خون رسانی به استخوان كاهش می یابد و اغلب منجر به شكستگی های كوچك در استخوان و در نهایت به فروپاشی استخوان می شود.
عوارض بارداری زنان مبتلا به لوپوس: این بانوان بیشتر در معرض خطر سقط جنین هستند. لوپوس خطر ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری و زایمان زودرس را افزایش می دهد. برای كاهش خطر این عوارض، پزشكان اغلب به تاخیر انداختن بارداری تا زمانی كه بیماری شما حداقل به مدت شش ماه تحت كنترل باشد، توصیه می كنند.