احتمالا بارها به امید سلامتی بیشتر از مكمل‌های ویتامین و مواد معدنی استفاده كرده‌اید اما ممكن است این سوال برای شما پیش آمده باشد كه بهترین زمان مصرف ویتامین‌ها و قرص‌های تقویتی چه زمانی است؟

پاسخ به این سوال بستگی به نوع ویتامین و قرص تقویتی مصرف شده و توصیه پزشك دارد و اینكه آیا همزمان با آن از داروهای تجویز شده توسط پزشك نیز استفاده می‌كنید یا خیر.

با اینكه این مواد مغذی در مقادیر متفاوتی در غذاها یافت می‌شوند، برخی از افراد برای برآوردن نیازهای تغذیه‌ای خود باید از ویتامین‌های خاصی استفاده كنند. به طور معمول اكثر ویتامین‌ها را می‌توان در هر زمان از روز مصرف كرد. با این حال برخی از ویتامین‌ها در شرایط خاص بهتر جذب می‌شوند؛ به همین دلیل خوب است بدانید كه جهت افزایش جذب مطلوب، چگونه و چه موقع از مكمل‌ها استفاده كنید.

در ادامه این گزارش، شما با زمان مناسب مصرف هر یك از ویتامین‌ها و مكمل‌های تقویتی آشنا خواهید شد.

ویتامین‌های محلول در آب
همانطور كه از نامش پیداست ویتامین‌های محلول در آب، در آب حل می‌شوند؛ بنابراین لازم نیست آنها را با غذا مصرف كنید تا جذب شوند.

9 ویتامین محلول در آب وجود دارد كه شامل ویتامین C به علاوه هشت ویتامین B است.

لازم است به طور مرتب ویتامین‌های محلول در آب را مصرف كنید، زیرا برخلاف ویتامین‌های محلول در چربی به راحتی در بافت‌های بدن ذخیره نمی‌شوند. در عوض ویتامین‌های محلول در آب اضافی از طریق ادرار دفع می‌شوند.

ویتامین C
ویتامین C نقش‌های حیاتی زیادی در بدن ایفا می‌كند. برای مثال به عنوان یك آنتی اكسیدان قوی عمل می‌كند و برای سلامت سیستم ایمنی و سنتز كلاژن و انتقال دهنده‌های عصبی مورد نیاز است. انواع مختلفی از مكمل‌های ویتامین C وجود دارد.

می‌توانید مكمل‌های ویتامین C را در هر زمان از روز با یا بدون غذا صرف كنید. لازم است مكمل‌های ویتامین C در یك مكان تاریك و خنك نگهداری شوند؛ زیرا این ماده مغذی به گرما و نور حساس است.

ویتامین c در مواد غذایی مانند كیوی، پرتقال، فلفل قرمز، توت فرنگی،كلم بروكلی و....وجود دارد.

ویتامین‌های گروه B
ویتامین‌های گروه B به صورت جداگانه یا به عنوان مكمل‌های B كمپلكس كه حاوی هر هشت ویتامین B هستند به فروش می‌رسند. از آن جا كه محلول در آب هستند، می‌توانید آنها را با غذا یا بدون غذا و در هر زمان از روز مصرف كنید.

با توجه به این، اغلب توصیه می‌شود كه ویتامین B را صبح بخورید؛ زیرا نقش مهمی در متابولیسم مواد مغذی و تولید انرژی دارد. برخی از افراد بهتر است ویتامین B را به صورت ناشتا مصرف كنند. به عنوان مثال توصیه می‌شود افراد مبتلا به كمبود B12، برای حداكثر جذب مكمل B12 را با معده خالی و همراه با آب مصرف كنند.

علاوه بر مكمل‌ها ویتامین B در موادی همچون گوشت ماهی، گوجه فرنگی، قارچ، سیب زمینی و.. موجود است.

ویتامین‌های محلول در چربی
برخلاف ویتامین‌های محلول در آب، ویتامین‌های محلول در چربی برای جذب مناسب به چربی وابسته هستند. بنابراین به طور كلی توصیه می‌شود كه تركیبات محلول در چربی با وعده غذایی حاوی چربی مصرف شود.

ویتامین A
به دلیل افزایش نیازها یا كاهش جذب، جمعیت خاصی در معرض خطر كمبود ویتامین A قرار دارند. این گروه شامل افراد باردار و شیرده هستند.برای افزایش جذب مطلوب، باید مكمل‌های ویتامین A را همراه با وعده غذایی حاوی چربی مصرف كنید و به خاطر داشته باشید كه اگر رژیم غذایی متعادلی دارید، مصرف مكمل‌های ویتامین A معمولاً ضروری نیست.

ویتامین D
ویتامین D برای عملكرد سیستم ایمنی بدن، سلامت استخوان، رشد سلولی و موارد دیگر مورد نیاز است.

ویتامین D را می‌توان در هر زمان از روز مصرف كرد و اكثر این مكمل‌ها باید با وعده یا میان وعده‌های غذایی حاوی چربی مصرف شوند تا از جذب مطلوب اطمینان حاصل شود.

توجه به این نكته ضروری است كه فعال شدن ویتامین D به داشتن سطح كافی منیزیم بستگی دارد. بنابراین برای حفظ سطح نرمال ویتامین D، از دریافت منیزیم كافی نیز اطمینان حاصل كنید. همچنین به خاطر داشته باشید كه برخی ویتامین‌های محلول در چربی از جمله ویتامین E، ممكن است جذب ویتامین D را تحت تأثیر قرار دهند. از سوی دیگر، مصرف ویتامین K در كنار ویتامین D ممكن است برای تراكم مواد معدنی استخوان مفید باشد.

ویتامین E
ویتامین E به عنوان یك آنتی اكسیدان اصلی در بدن عمل می‌كند و برای جریان خون سالم و عملكرد سیستم ایمنی ضروری است. همچنین یك مكمل غذایی محبوب است؛ اگرچه این ماده مغذی در بسیاری از غذاها وجود دارد و كمبود آن نادر است. معمولاً توصیه می‌شود كه مكمل های ویتامین E همراه با غذا مصرف شود.

ویتامین K
می‌توانید مكمل‌های ویتامین K را در هر زمان از روز همراه با غذا یا میان وعده حاوی چربی مصرف كنید. از آنجا كه اكثر مردم از طریق رژیم غذایی خود ویتامین K كافی دریافت می‌كنند، مصرف مكمل‌های با دز بالا توصیه نمی‌شود؛ مگر اینكه به دستور پزشك باشد؛ اگرچه این مكمل‌ها به طور كلی بی خطر هستند و عوارض جانبی قابل توجهی ندارند.

با این وجود مكمل ‌ای ویتامین K ممكن است با برخی داروهای ضد انعقاد تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این داروها، قبل از دریافت ویتامین K با پزشك خود مشورت كنید.

كپسول مولتی ویتامین
مولتی ویتامین‌ها معمولاً حاوی انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند.از آن جا كه این مكمل‌ها معمولاً حاوی ویتامین‌های محلول در چربی و آب هستند؛ معمولاً توصیه می‌شود كه آنها را همراه غذا مصرف كنید. این كار ممكن است جذب برخی از مواد مغذی را افزایش دهد و خطر ناراحتی گوارشی را كاهش دهد، ناراحتی‌هایی كه در صورت مصرف مولتی ویتامین با معده خالی ممكن است رخ دهد.

مصرف مولتی ویتامین همراه با غذا ممكن است به افزایش جذب برخی از مواد مغذی كمك كرده و خطر ابتلا به مشكلات گوارشی را كاهش دهد.


محمد رضا وفا، استاد تغذیه دانشگاه علوم پزشكی ایران بیان داشت:توصیه كلی ما این است كه در تغذیه صحیح و كافی اگر همه افراد بتوانند از چهار گروه غذای اصلی روزانه استفاده كنند اصلا نیازی به استفاده از مكمل نیست.

وی ادامه داد: فقط دو ماده غذایی است كه از طریق غذا برای اغلب افراد در دنیا احتمال كمبوش خیلی زیاد است؛یكی ویتامین دی است كه وزارت بهداشت از سالهای پیش پروتكل‌های اجرایی آن را دارد و توزیع آن انجام می‌شود.

این استاد تغذیه خاطرنشان كرد: گروه دوم اسیدهای چرب و امگا 3 هستند؛ آن هم چون منابع غذایی اصلی آن غذاهای دریایی است؛ بنابراین دسترسی به آن برای همه مردم در دنیا كم است.این دو مكمل اگر بخواهد مصرف شود در حد مصرف فیزیولوژیك اشكال ندارد، اما بقیه مواد مغذی، ویتامینها و املاح از نظر دانش تغذیه درست این است كه همه افراد از طریق خوراك دریافت كنند.

مصرف مولتی ویتامین همراه با غذا ممكن است به افزایش جذب برخی از مواد مغذی كمك كرده و خطر ابتلا به مشكلات گوارشی را كاهش دهد

وفا یادآور شد:‌برخی افراد در جامعه آسیب پذیر هستند؛ مثلا مادران باردار، خانم‌های شیرده، بیماران و سالمندان. اینها بسته به شرایط شان ممكن است برخی مواد مغذی را كم دریافت كنند یا به خاطر دفع آن بیماری كه اتفاق می‌افتد هموستاز آن در بدن بهم می‌خورد و به یك ماده مقوی حتما نیاز دارند كه تامین آن از طریق غذا ممكن نیست.

خوردن ویتامین را به یكدیگر توصیه نكنید
وی افزود:‌بستگی به تیم درمانی و مراقبت فرد دارد و توصیه می‌كنند مكمل آهن، روی و كلسیم را با یك دز مشخص برای یك دوره مشخص مصرف كند، اما اینكه هركس بیاید و بگوید چون من خوردم تو هم بخور، این كاملا غلط است.بنابراین اگر مواد مغذی بخواهد به صورت مكمل مطرح شود اصلا باید استدلال علمی آن از طرف تیم درمان وجود داشته باشد.

این استاد تغذیه ابراز كرد:‌این مقدار مصرف برای همان میزان زمان مصرفی است كه پزشك به بیمار خود می‌گوید و باید حتما در آن زمان كه می‌گوید مصرف شود.