نقرس اغلب در دورههایی بدون علامت و دورههایی علامتدار رخ میدهد. وقتی علائم وجود دارند، به آن حمله یا شعلهور شدن بیماری میگویند.
حملات نقرس میتوانند همراه با درد، تورم، قرمزی و مشكل در حركت دادن مفصل باشند و معمولا یك تا دو هفته طول میكشند. طیف گستردهای از عوامل میتوانند سبب حمله نقرس شوند: از غذا گرفته تا دارو و كمآب شدن بدن.
نقرس نوع رایجی از آرتریت است كه میتواند هر مفصلی را درگیر كند و اغلب انگشت بزرگ پا درگیر نقرس میشود. نقرس اغلب در دورههایی بدون علامت و دورههایی علامتدار رخ میدهد. وقتی علائم وجود دارند، به آن حمله یا شعلهور شدن بیماری میگویند. حملات نقرس میتوانند همراه با درد، تورم، قرمزی و مشكل در حركت دادن مفصل باشند و معمولا یك تا دو هفته طول میكشند. طیف گستردهای از عوامل میتوانند سبب حمله نقرس شوند: از غذا گرفته تا دارو و كمآب شدن بدن.
عوامل متداولی كه باعث حمله نقرس میشوند
نقرس به دلیل سطح بالای اوریك اسید در بدن ایجاد میشود. اوریك اسید زمانی تولید میشود كه بدن پورینها را تجزیه میكند. پورینها مواد شیمیایی هستند كه به طور طبیعی در بدن و در بعضی از غذاها وجود دارند. اوریك اسید معمولا تجزیه شده و از طریق ادرار دفع میشود. وقتی اوریك اسید به طور مناسب از بدن دفع نمیشود، تجمع آن منجر به تشكیل كریستالهای سوزن مانند در مفاصل میشود كه برانگیزانندهی علائم نقرساند.
عواملی وجود دارند كه میتوانند سبب یك حمله نقرس شوند و به این دلیل كه این عوامل تا حدود بسیار زیادی قابل اجتناباند، لازم است آنها را بشناسید تا بتوانید جلوی نقرس را بگیرید یا درد این بیماری را مدیریت كنید.
افرادی كه نقرس دارند، برای كاهش ریسك حمله نقرس باید زیاد آب بنوشند. اگر ورزش میكنید یا مدت زمان طولانی در محیط گرم هستید لازم است مقدار بیشتری آب بنوشید
بعضی از انواع گوشت و غذاهای دریایی
خیلی از غذاهای پوریندار میتوانند سطح اوریك اسید را در بدن بالا ببرند، و درنتیجه ریسك حمله نقرس را افزایش دهند:
. گوشت قرمز مثل گوشت گاو
. گوشت اندامهای داخلی مثل جگر و قلوه
. بعضی از غذاهای دریایی مانند ساردین
البته همهی غذاهای پوریندار لزوما سطح اوریك اسید بدن را بالا نمیبرند. سبزیجاتی مانند نخودسبز، لوبیا سبز، عدس، مارچوبه، اسفناج و قارچ سرشار از پورین هستند اما اگر در حد اعتدال مصرف شوند، اثری بر ریسك نقرس ندارند.
غذاها و نوشیدنیهایی كه فروكتوز بالا دارند
فروكتوز كه نوعی قند است، تنها قندی است كه اوریك اسید بدن را افزایش میدهد. نوشیدنیهایی كه فروكتوز بالایی دارند، مانند آبمیوهها و نوشابههای قنددار میتوانند اوریك اسید خون را افزایش دهند.
مصرف غذاها با فروكتوز بالا، مثل آبنبات و شیرینیجات موجب افزایش ریسك نقرس میشوند. اجتناب از این مواد غذایی یا محدودكردن مصرف آنها میتواند احتمال نقرس را كاهش دهد.
بالا بودن شاخص توده بدنی
چاقی یا اضافه وزن با بروز اولیه نقرس در بدن مرتبط است. هرچه شاخص توده بدنی بالاتر باشد، سطح اوریك اسید بدن هم بالاتر است. این ارتباط میتواند احتمال نقرس را بیشتر كند. پس اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید، كاهش وزن با رژیم غذایی و ورزش منظم میتواند راهی برای پایین آوردن اوریك اسید بدنتان باشد تا از نقرس پیشگیری كنید.
دیگر عوامل غیرمنتظرهای كه باعث حمله نقرس میشوند
علاوه بر عواملی كه گفتیم میتوانند منجر به یك حمله نقرس شوند و مربوط به غذاها و نوشیدنیها و سبك زندگی بودند، عوامل دیگری نیز وجود دارند كه خوب است با آنها آشنا باشید:
استرس
ارتباط دقیق بین استرس و نقرس هنوز مشخص نبوده و مورد مطالعه است. اما تاكنون تحقیقات نشان داده استرس میتواند سطح اوریك اسید خون را بالا ببرد. دانشمندان توصیه میكنند افرادی كه نقرس دارند باید سعی كنند استرس خود را كاهش دهند.
آسپیرین
آسپیرین با دوز پایین میتواند سطح اوریك اسید خون را بالا ببرد و گاهی حتی ریسك نقرس را دوبرابر كند. پژوهشی دریافته كه احتمال حمله نقرس بعد از دو روز مصرف آسپیرین با دوز پایین افزایش مییابد. ظاهرا هر چه دوز مصرفی آسپیرین پایینتر باشد، این ارتباط قویتر میشود.
اما از آسپیرین با دوز پایین اغلب برای پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی استفاده میشود؛ بنابراین هرچند ممكن است عاملی برای حمله نقرس باشد اما اگر آسپیرین را به منظور پیشگیری از سكته قلبی یا مغزی مصرف میكنید، توصیه نمیكنیم مصرف آن را متوقف كنید یا دوز مصرفیتان را تغییر دهید، درعوض میتوانید به دیگر عوامل نقرس توجه كنید كه ممكن است در زندگیتان وجود داشته باشند، مثلا مصرف الكل و گوشت قرمز.
دهیدراته شدن بدن
دهیدراسیون یا كمآبی بدن میتواند منجر به افزایش سطح اوریك اسید بدن شود، زیرا كمتر ادرار میكنید و اوریك اسید در بدنتان میماند.
افرادی كه نقرس دارند، برای كاهش ریسك حمله نقرس باید زیاد آب بنوشند. اگر ورزش میكنید یا مدت زمان طولانی در محیط گرم هستید لازم است مقدار بیشتری آب بنوشید.
تغییرات دما
هوا هم میتواند بر نقرس اثر بگذارد. دمای زیاد و رطوبت كم هر یك میتوانند ریسك یك حمله نقرس را افزایش دهند. خصوصا تركیبی از هوای گرم و خشك میتواند منجر به بروز علائم نقرس شود. رطوبت خیلی زیاد هم میتواند احتمال حمله نقرس را بیشتر كند، اما به میزان كمتر.
دلیل قطعی ارتباط هوا با نقرس هنوز كاملا شناخته نشده اما یكی از تئوریها این است كه دهیدراسیون در این ارتباط نقش دارد. افرادی كه نقرس دارند در هوای گرم و خشك باید بدن خود را هیدراته نگه دارند تا دچار حملات نقرس مرتبط با هوا نشوند.
در پایان
هركسی كه نقرس دارد لزوما با تمام عوامل محرك ذكرشده در معرض حمله نقرس قرار نمیگیرد. برای اینكه مشخص كنید چه عواملی باعث حمله نقرس در شما میشوند، باید چیزهایی را كه مصرف میكنید یا فعالیتهایی را كه انجام میدهید یادداشت كنید. با یادداشت كردن این عوامل احتمالا میتوانید به یك الگوی مشخص برسید.
پزشك هم میتواند به شما كمك كند این عوامل را پیدا كنید و بتوانید جلوی حملات بعدی نقرس را بگیرید. در مورد گزینههای درمانی با پزشكتان مشورت كنید. درمان نقرس میتواند شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن یا داروهای تجویزی برای كنترل درد شود.