تابستان و فصل گرما كه می‌رسد، داستان عرق ریختن و سوزش بدن و به اصطلاح عرق سوز شدن نیز داغ می‌شود. وضعیت نامطلوب و آزار دهنده‌ای كه شخص را كلافه كرده و به هر دری می‌زند تا از آن خلاصی یابد.
مشكل عرق سوز شدن پوست زمانی رخ می‌دهد كه عرق تولید شده توسط غدد تعریق، به دلیل مسدود بودن منافذ سطحی پوست، امكان خروج و تبخیر شدن نداشته باشد. این مسئله سبب می‌شود كه قطرات عرق در لایه‌های زیرین پوست بماند و التهابی سطحی روی پوست ایجاد كند كه به آن بثورات گرمایی یا عرق سوز گفته می‌شود.
عرق سوز شدن پوست در حالت عادی مشكل بسیار رایجی است كه با خنك كردن بدن، نوشیدن آب كافی، دوش آب سرد یا راه‌حل‌های ساده خانگی برطرف می‌شود. اما در برخی موارد به دلیل حمله باكتری‌های مولد بیماری كه از قبل روی سطح پوست وجود دارند، عفونی می‌شود. در چنین مواقعی علاوه بر درمان‌های اولیه نیاز به استفاده از آنتی‌بیوتیك خواهد بود كه البته تشخیص آن به عهده پزشك است.
علل عرق سوز شدن پوست چیست؟
عرق‌سوز شدن پوست علل مختلفی دارد. اما اصلی‌ترین دلایل بروز این التهاب پوستی موارد زیر است:
هوای بسیار گرم یا شرجی
قرارگیری طولانی انسان در معرض هوای گرم یا شرجی، به‌طوری‌كه میزان تعریق به شدت بالا رفته و بدن آن‌قدر در اثر عرق كردن خیس شود كه تمام منافذ خروجی پوست مسدود شود، یكی از اصلی‌ترین دلایل عرق‌سوز شدن پوست است.
عرق سوز شدن پوست مشكل بسیار رایجی است كه با خنك كردن بدن، نوشیدن آب كافی، دوش آب سرد یا راه‌حل‌های ساده خانگی برطرف می‌شود
پوشیدن لباس‌های گرم و چسبان
پوشیدن لباس‌های خیلی گرم یا چسبان كه به تن كردن آنها مانع از تماس كافی پوست بدن با هوا می‌شود، یكی دیگر از دلایل عرق‌سوز شدن پوست است.
استفاده بیش از حد از محصولات بهداشتی پوست
استفاده مداوم از محصولات بهداشتی پوست، مانند انواع كرم‌های ضد عرق، رول‌های ضد تعریق یا لوسیون‌های بسیار چرب و سنگین نیز یكی دیگر از دلایل عرق‌سوز شدن پوست بدن است. اغلب این محصولات به جز مواد ضد تعریق، دارای روغن‌های خاصی هستند كه منافذ باز پوست را كاملاً می‌پوشانند.
همان منافذی كه قطرات عرق تولید شده را از سطح پوست خارج می‌كنند. به همین سبب یكی از علت‌های گرفتار شدن عرق در زیر پوست و عرق‌سوز شدن بدن، استفاده مكرر و بیش از اندازه از چنین محصولاتی است.
بی‌تحركی
یكی از شایع‌ترین مشكلاتی كه برای افراد بیماری كه نمی‌توانند از رختخواب بیرون بیایند ایجاد می‌شود، همین عرق سوز شدن پوست است. به طور مثال افرای كه به دلیل كهولت سن، كم‌توانی جسمی، معلولیت شدید، عمل‌های جراحی سنگین با دوره نقاهت طولانی یا سایر مشكلاتی از این دست در طول شبانه روز بیشتر وقت خود را به یك جهت در رختخواب می‌مانند،به دلیل تماس نداشتن پوست بدن این افراد با هوا و تعریق زیاد، قطرات عرق در لایه‌های زیرین پوست آنها گرفتار شده و منجر به عرق سوز شدن پوستشان می‌شود.
ورزش كردن در محیط‌های نامطلوب
كسانی كه در محیط‌های نامطلوبی كه گردش هوا در آنها وجود ندارد، برای ساعات طولانی ورزش می‌كنند، بیشتر از سایر ورزشكاران دچار بثورات پوستی یا همان عرق سوز می‌شوند. گرم شدن بیش از حد بدن، به تن داشتن لباس‌های ورزشی اغلب تنگ برای ساعات طولانی و عرق ریختن‌های مكرر و عدم تماس كافی پوست بدن با هوا، این گروه از افراد را برای عرق سوز شدن پوست، مستعدتر می‌كند.
اضافه وزن شدید
پوست افرادی كه دچار اضافه وزن شدید هستند، بیشتر عرق‌سوز می‌شود. دلیل این امر اصطكاك زیادی پوستی بین اعضای پرچربی بدن است؛ ضمن آنكه خود مسئله چاقی منجر به بالا رفتن درجه حرارت بدن این افراد و در نتیجه تعریق زیاد آنها می‌شود.
انواع مختلف عرق‌سوز بدن كدام است؟
عرق‌سوز انواع مختلفی دارد. عرق‌سوز یا بثورات پوستی كه در اثر احتباس قطرات عرق در زیر پوست ایجاد می‌شود، كه به آن میلیاریا یا miliaria نیز می‌گویند، با توجه به عمق مجاری عرق مسدود شده طبقه‌بندی می‌شوند. البته علائم و نشانه‌ها نیز برای هركدام از این موارد، متفاوت است.
عرق‌سوز كریستالی
این نوع از عرق‌سوز خفیف‌ترین شكل بثورات پوستی است. اگر قطرات عرق در بالایی‌ترین سطح پوست دچار احتباس شوند، عرق‌سوز كریستالی روی بدن ایجاد می‌شود. این نوع عرق‌سوز را با تاول‌ها یا برجستگی‌های پر از مایع كه به راحتی می‌تركند، شناسایی می‌كنند.
عرق‌سوز خاردار
این نوع از عرق سوز در لایه‌های زیرتر سطح پوست ایجاد می‌شود. سپس خودش را به صورت لكه‌هایی شبیه به سوختگی‌های درجه دوم روی پوست نشان می‌دهد. به همین دلیل به آن عرق سوز خاردار گفته می‌شود.
احساس سوزش و خارش پوست در این نوع از عرق سوز بیشتر است. علامت بروز عرق سوز خاردار روی پوست لكه‌های قرمز و ملتهب یا برجستگی‌های قرمز رنگی است كه فرد روی آنها احساس خارش می‌كند.
عرق سوز چركی
این نوع خاص از عرق‌سوز كمتر رخ می‌دهد. اما در صورتی كه جوش‌های ریز عرق‌سوز، در اثر تركیب با باكتری‌های بیماری‌زای سطح پوست چركی شوند، عرق‌سوز چركی ایجاد می‌شود. این مدل از عرق‌سوز آزار دهنده است و باید با آنتی‌بیوتیك تجویز پزشك آن را درمان كرد.
عرق‌سوز عمیق
در ابتدا باید گفت كه این نوع خاص از عرق سوز در لایه‌های بسیار عمیق‌تر پوست ایجاد می‌شود. عرق سوز عمیق طی فرآیندی، دقیقاً برعكس فرآیند عادی عرق سوزهای معمولی روی پوست ایجاد می‌شود.
یعنی در صورتی كه عرق خارج شده شسته نشده و بیش از حد روی پوست بماند، پس از مدتی به داخل پوست نشت می‌كند. این فرآیند باعث ایجاد ضایعات سفت و محكم گوشتی رنگی می‌شود كه به آن عرق سوز عمیق گفته می‌شود.
آیا عرق سوز شدن بدن عوارض دارد؟
تنها در صورتی می‌توان گفت عرق‌سوز شدن بدن عوارض دارد كه این مشكل پوستی در اثر طولانی شدن، عفونی شود؛ در غیر این صورت با رعایت چند نكته ساده یا به كار گیری روش‌های كم خرج و در دسترس خانگی می‌توان آن را برطرف كرد.
روش‌های جلوگیری از عرق‌سوز شدن پوست
با چند توصیه ساده می‌توان از بروز این مشكل روی پوست جلوگیری كرد.
از قرار گرفتن طولانی در معرض هوای گرم خودداری كنید
بدون شك گرم شدن بدن با عرق ریختن رابطه مستقیم دارد. عرق‌سوز شدن نیز در اثر شدت تعریق و انسداد مجاری عرق روی پوست ایجاد می‌شود.بنابراین ساده‌ترین راه برای جلوگیری از بروز این مشكل آن است كه در روزهای گرم تا حد امكان در معرض تابش نور خورشید قرار نگیرید؛ یعنی اجازه ندهید كه بدنتان بیش از حد گرم شود و برای خنك كردن خود نیاز به عرق ریختن داشته باشد.
بدنتان را هیدراته نگه دارید
به بیان ساده‌تر نوشیدن آب كافی در طی روز. این كار سبب می‌شود كه بدن خنك‌تر بماند و كمتر عرق بریزد. همچنین نوشیدن آب كافی باعث می‌شود تا پوست خشك و آسیب پذیر نشود. به این ترتیب عرق ریختن زیاد منجر به عرق‌سوز شدن یا عمیق شدن این معضل نمی‌شود.
از لباس‌های نخی استفاده كنید
این پیشنهاد هم در خصوص لباس‌های اصلی صحت دارد؛هم در مورد لباس زیر. همان‌طور كه پیش‌تر به این موضوع اشاره شد، سایش بیش از حد پوست بدن با لباس یا عدم تماس كافی پوست با هوا، باعث عرق‌سوز شدن پوست یا شدت یافتن این مشكل می‌شود.
بنابراین توصیه می‌شود كه در تمام فصول سال، به ویژه فصل‌های گرم‌تر، از لباس‌های رو یا لباس زیرهای نخی استفاده كنید. این لباس‌ها اغلب چسبان نیستند. به دلیل داشتن الیاف طبیعی امكان ارتباط پوست با هوا را فراهم می‌كنند. نسبت به پارچه‌های مصنوعی خنك‌ترند. بدن را بیش از حد گرم نمی‌كنند؛همچنین خودشان موجب ایجاد سایش و خوردگی روی پوست نمی‌شوند.
پس از فعالیت سنگین بدنی و عرق ریختن با آب ولرم دوش بگیرید
یكی از روش‌های جلوگیری از بروز عرق‌سوز روی پوست پس از انجام فعالیت‌های شدید بدنی، دوش گرفتن با آب معتدلی است كه گرایش به سردی دارد. این كار در ابتدا منجر به خنك شدن بدن می‌شود كه فعالیت شدید غدد تعریق را كاهش می‌دهد؛ سپس پوست بدن را تمیز كرده و منافذ آن را برای بیرون ریختن عرق باز می‌كند.
استفاده از ویتامین E
در برخی از موارد، كاهش ویتامین E در بدن، موجب خواهد شد تا غدد پوستی به خوبی فعالیت خود را انجام ندهند و در نهایت با بسته شدن منافذ و عرق سوز مواجه شوید. در برخی از موارد، پزشكان مصرف ویتامین E را در مكمل‌های غذایی برای جلوگیری از عرق سوز توصیه می‌كنند. نكته قابل ذكر در این زمینه، این است كه همواره ویتامین باید زیر نظر پزشك مصرف شود و از مصرف خودسرانه آن جلوگیری كنید.
محیط را خنك نگه دارید
در فصول گرم سال عرق ریختن چه در فضاهای بسته یا محیط‌های بیرونی امری طبیعی است؛ به همین دلیل احتمال عرق‌سوز شدن پوست در این شرایط بسیار زیاد است.
مشكل تعریق بیش از حد برای بعضی از افراد حتی در خواب نیز رخ می‌دهد. بنابراین بهتر است در فصول گرم سال یا در مناطقی كه آب و هوای شرجی و مرطوب دارند همواره دستگاه خنك كننده ساده‌ای مانند پنكه در حال كار كردن باشد؛ به این ترتیب گردش و تهویه هوا مانع از شدت یافتن تعریق بدن می‌شود.
روش‌های خانگی درمان عرق سوز
كمپرس با آب سرد یا قطعات یخ
به طور كلی خنك كردن پوست آسیب دیده از عرق سوز، اولین روش برای درمان خارش و سوزش آن است. بنابراین بهترین كار این است كه یا دوش آب سرد بگیرید یا روی ناحیه عرق سوز شده، كیسه آب سرد بگذارید. همچنین می‌توانید چند قطعه یخ را در پارچه‌ای تمیز بپیچید، سپس آن را روی پوست ملتهب قرار دهید.
تمیز كردن پوست با محلول جوش شیرین
یكی از خواص جوش شیرین، لایه‌برداری سطحی پوست است. برای باز كردن مجاری مسدود شده روی پوست كافی است یك قاشق چای خوری از جوش شیرین را در یك فنجان آب سرد حل كنید؛ سپس با یك پارچه نخی تمیز این محلول را روی نواحی عرق سوز شده بمالید.
اجازه دهید پارچه آغشته به آب و جوش شیرین به مدت 5 تا 10 دقیقه روی پوست بماند. این شیوه یكی از بهترین شیوه‌های درمان عرق‌سوز برای نوزادان است.
مالیدن ژل آلوئه ورا روی نواحی عرق‌سوز شده
آلوئه ورا یك گیاه با خاصیت‌های بسیار است. خنك‌كنندگی و تسكین مشكلات سطحی پوست یا سوختگی‌های درجه اول، بخشی از این خواص است. در صورت عرق‌سوز شدن پوست نیز می‌توانید از ژل آلوئه ورا استفاده كنید. كافی است ژل آلوئه ورا را به مدت 20 دقیقه روی نواحی عرق‌سوز شده بمالید، سپس دوش آب سرد بگیرید.
استفاده از گلاب
گلاب به متعادل شدن PH پوست كمك می‌كند. می‌توانید آب و گلاب را به نسبت مساوی با یكدیگر تركیب كرده و كمی عسل به آن بیفزایید؛ سپس این تركیب را در قالب یخ ریخته و در فریزر بگذارید. پس از منجمد شدن، قالب یخ را در دستمال نخی تمیز بپیچید و روی ناحیه عرق‌سوز شده بگذارید.
استفاده از پماد كالامین یا كرم هیدروكورتیزون
در برخی از موارد شدت التهاب پوستی در اثر عرق سوز شدن آن‌قدر زیاد است كه تحمل سوزش و خارش ناشی از آن از تحمل خارج می‌شود. با توجه به این اغلب درمان‌های خانگی عرق سوز برای اثرگذاری بهتر نیاز به زمان و تكرار دارند، اگر شدت عرق سوز بدنتان خیلی زیاد است، می‌توانید از پماد برای عرق سوز شدن «كالامین» یا كرم «هیدروكورتیزون» استفاده كنید.
این دو محصول را می‌توانید از داروخانه‌ها بدون نسخه پزشك دریافت كرده و تا زمان بهبود وضعیت پوستی خود از آنها استفاده كنید و درمان قطعی عرق سوز می باشد
درمان عرق سوز در خانه با استفاده از صابون آنتی باكتریال
یكی از شایع‌ترین عوارض عرق سوز، عفونت‌های پس از آن است؛پس در گام اول كه حس كردید بدن شما در حال عرق سوز شدن است، بهتر است تا از صابون‌های آنتی باكتریال استفاده كنید.
نكته قابل توجه در زمان استفاده از صابون‌های آنتی باكتریال، این است كه اگر پوست شما زخم نشده است این كار را انجام دهید؛ در غیر اینصورت، با سوزش زیادی مواجه خواهید شد و بهتر است این روش را مورد استفاده قرار ندهید.
