رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مركز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ضمن هشدار نسبت به آغاز فعالیت كنه‌ها در فصل گرما، درباره موارد بیماری تب كریمه كنگو تا این مقطع زمانی از سال، گفت
دكتر بهزاد امیری درباره این بیماری گفت: تب خونریزی دهنده كریمه كنگو یا CCHF یك بیماری ویروسی است كه مخزن و ناقل این ویروس در طبیعت، كنه‌های سخت و عمدتاً گونه‌ای به نام هیالوما است. این كنه‌ها حدود 800 روز عمر می‌كنند و می‌توانند ویروس را از طریق تخم به نسل بعدی خود انتقال دهند. زمانی كه این كنه‌ها حیوان را مورد گزش قرار می‌دهند، ویروس را به بدن دام منتقل می‌كنند و دام در طی مدت دو هفته ناقل ویروس خواهد بود و ممكن است خود دام علامتی بروز ندهد. چنانچه در طی این مدت، دام توسط انسان بدون رعایت نكات بهداشتی و بدون استفاده از وسائل حفاظت فردی ذبح شود و در معرض خون و ترشحات دام آلوده قرار گیرد، احتمال انتقال بیماری به انسان وجود دارد.
وی افزود: كنه آلوده می‌تواند انسان را مورد گزش قرار داده و او را آلوده كند، پس اگر انسان نادانسته كنه آلوده به ویروس را با دست له كند و همچنین اگر فرد با یك بیمار مبتلا به تب كریمه كنگو در تماس باشد، در صورتی كه اصول بهداشتی و استفاده از وسائل حفاظت فردی را به درستی رعایت نكند، ممكن است ویروس از طریق ترشحات آلوده و خون بدن بیمار، به فرد دیگری سرایت كند. تعداد زیادی از افراد مبتلا، بدون علائم هستند؛ اما افرادی كه دچار علائم می‌شوند در فاز اولیه دچار تب ناگهانی، لرز، سردرد، درد عضلانی، درد عضلات شكم و كمر، گیجی، حالت تهوع، استفراغ و پرخونی مخاط می‌شوند، اما اگر بیماری وارد فاز حاد شود، خونریزی زیر پوستی، كبودی بدن، خونریزی داخل ملتحمه چشم، خونریزی مخاط، خونریزی از مجاری بدن و در نهایت درگیری چندین ارگان بدن مثل سیستم گوارشی، ادراری و تنفسی بروز می‌كند كه اگر درمان مناسب انجام نشود، ممكن است منجر به مرگ بیمار شود.
به گفته وی، در فاز حاد بیماری، 10 تا 40 درصد احتمال فوت بیمار وجود دارد. بنابراین تشخیص و درمان به موقع بیماری بسیار مهم است.
رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مركز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت بیشترین گروه سنی در معرض ابتلا به تب كریمه كنگو را گروه سنی جوان و میانسال و جمعیت مولد كشور معرفی كرد و ادامه داد: برخی از مشاغل در معرض خطر انتقال ویروس CCHF قرار دارند؛ به عنوان مثال افرادی كه مشاغلی در حیطه دام، دامداری، قصابی و كشتارگاه دارند، بیشترین جمعیت در معرض خطر هستند.
امیری افزود: از آنجایی كه فعالیت كنه‌ها با شروع گرمای هوا آغاز می‌شود، بنابراین بیشترین موارد ابتلا به بیماری CCHF را در انتهای فصل بهار و تابستان مشاهده می‌كنیم، به همین علت توصیه می‌شود در فصول گرم سال توصیه‌های بهداشتی بیشتر رعایت شود.
وی در ادامه با بیان اینكه بیماری تب كریمه كنگو اولین بار در سال 1378 به طور رسمی و قطعی در كشور ما تایید و شناسایی شد، تصریح كرد: از ابتدای شناسایی اولین مورد ابتلا به بیماری تب خونریزی دهنده كریمه كنگو در سال 1378 تا كنون 1609 مورد بیمار مبتلا در كشور شناسایی و ثبت شده است و از آن زمان تاكنون 209 نفر یعنی 13 درصد به علت ابتلا به این بیماری در كشور فوت كردند.
او اظهار كرد: امكانات تشخیص و درمان بیماری تب كریمه كنگو در كشور مهیا شده است و در هر نقطه‌ای از كشور امكان انتقال نمونه و تشخیص نهایی بیماری وجود دارد. بیماران باید در صورت مشاهده اولین علامت، به مراكز بهداشتی و درمانی مراجعه كنند.
وی درباره آمار ابتلا به این بیماری طی سه سال گذشته، تصریح كرد: در سال 1399 تعداد 40 مورد مبتلا به تب كریمه كنگو در كشور شناسایی شدند كه 5 نفر به علت ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند. همچنین در سال 1400 تعداد 13 بیمار مبتلا شناسایی شدند كه از این تعداد 2 نفر جان خود را از دست دادند. در سال جاری نیز تا ظهر روز دوشنبه(9خرداد) 13 نفر مبتلا به تب كریمه كنگو در كشور شناسایی شدند و یك نفر نیز جان خود را به دلیل ابتلای به این بیماری از دست داده است.
امیری در این راستا توصیه كرد: گوشت دام ذبح شده، قبل از مصرف باید به مدت حداقل 24 ساعت در دمای 4 درجه سانتی‌گراد در یخچال قرار داده شود. این اقدام به آن جهت است كه پدیده جمود نعشی منجر به گلیكولیز شود. گلیكولیز نیز منجر به افزایش میزان اسیدیته و كاهش PH گوشت می‌شود كه این فرایند باعث می‌شود، چنانچه ویروسی در گوشت وجود داشته باشد، از بین برود. البته توصیه می‌كنیم، جگر و سایر امعا و احشای دام، پس از 48 ساعت نگهداری در دمای چهار درجه سانتی‌گراد، مصرف شوند. مصرف جگر خام نیز می‌تواند منجر به افزایش ریسك احتمال انتقال سایر بیماری‌های قابل انتقال دیگر از دام به انسان شود؛ چنانچه از سالیان قبل به یاد داریم مواردی از ابتلا به CCHF در سال‌های گذشته، به واسطه مصرف جگر خام بوده است. بنابراین، مردم باید از مصرف جگر خام و حتی نیمه پخته شده خودداری كنند.
او با تاكید بر پرهیز از خرید گوشت‌هایی كه خارج از نظارت شبكه سازمان دامپزشكی ذبح و عرضه می‌شوند، گفت: مردم باید از تهیه گوشت دام و سایر محصولات دامی همچون جگر خصوصا از كنار جاده‌ها و معابر خودداری كنند و این امر جز با آگاهی رسانی نسبت به عوارض مصرف گوشت آلوده، میسر نیست. بهتر است دام را از میادین عرضه مجاز دام خرید كنند؛ چراكه این مراكز تحت نظر سازمان دامپزشكی است. ذبح دام باید در كشتارگاه‌ها انجام شود، چراكه در تمامی كشتارگاه‌های مجاز دام، دامپزشكان حضور دارند و دام را قبل و بعد از ذبح بررسی و معاینه می‌كنند. برخی از انواع بیماری در دام‌ها نظیر CCHF علائم ظاهری مشخصی ندارند و فقط دامپزشكان و كارشناسان بهداشتی قادر به تشخیص آن هستند.
وی افزود: همچنین به هیچ عنوان مردم نباید دام را در منازل و معابر عمومی ذبح كنند؛ چراكه خونابه‌های جاری می‌تواند منجر به آلودگی محیط و افزایش بروز و شیوع بیماری‌های منقله از دام به انسان شود. برای اعیاد اسلامی و یا سایر مناسبت‌های مذهبی نیز توصیه می‌كنیم ذبح دام را به كشتارگاه‌ها واگذار كنند.
امیری تاكید كرد: افرادی هم كه به ذبح دام مشغول هستند، باید از وسایل محافظت كننده مانند دستكش، چكمه و لباس مناسب استفاده كنند و ابزارشان را بعد از ذبح، ضدعفونی كنند و همچنین خونابه‌ها نیز به طریق بهداشتی دفع شود.
