متخصص مغز و اعصاب گفت: پاركینسون بعد از آلزایمر شایع ترین بیماری تخریبی سلولهای مغز است كه با توجه به كنترل موارد عفونی در دنیا و همچنین افزایش امید به زندگی (افزایش سن) تعداد این گونه بیماریها رو به افزایش است.
فرزاد اشراقی، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی گفت: پاركینسون بعد از آلزایمر شایع ترین بیماری تخریبی سلولهای مغز است كه با توجه به كنترل موارد عفونی در دنیا و همچنین افزایش امید به زندگی (افزایش سن) تعداد این گونه بیماریها رو به افزایش است.
اشراقی ادامه داد: دوپامین ماده شیمیایی در مغز است كه به الگوهای حركتی مغز كمك میكند، در این بیماری ترشح ماده شیمیایی دوپامین از ماده سیاه مغز (كه در ساقه مغز قرار دارد) ترشح میشود، كاهش مییابد. با كاهش دوپامین، علامتهای پاركینسون در فرد ظاهر میشود.
كارشناس برنامه در پاسخ به این سؤال كه علت كاهش میزان دوپامین با افزایش سن چیست؟، گفت: بعضی از مسمومیتها از جمله مسمومیت با فلزات سنگین (منگنز)، مسمومیت با الكل اتیلیك، مسمومیت با گاز CO، مسمومیت با سموم دفع آفات نباتی و همچنین ژنتیك از عوامل تاثیر گذار در بروز این بیماری است.
وی ادامه داد: در 5 الی 10 درصد مبتلایان نقش ژنتیك مطرح است؛ به خصوص در افرادی كه زیر 60 سال به پاركینسون مبتلا میشوند بیماری پاركینسون در سنین مختلف دیده میشود اما اصولاً بالای سن 60 سال پاركینسون افزایش پیدا میكند.
وی افزود: آمار مبتلایان به پاركینسون از 180 در 100 هزار نفر الی360 نفر در هر 100 هزار نفر در جوامع مختلف (نسبت به نژاد، جغرافیا و....)، متغیر است.
این متخصص مغز واعصاب یادآور شد: رسوب یك نوع پروتئین در ماده سیاه مغز و تخریب این سلولها، كاهش ترشح دوپامین را به دنبال دارد؛ همچنین رسوب این سموم در ماده سیاه مغز نیز منجر به كاهش دوپامین و ابتلا به این بیماری میشود.
كارشناس برنامه در پاسخ به این سوال كه چند نوع لرزش داریم و آیا هر لرزشی پاركینسون است؟ گفت: هر لرزشی پاركینسون نیست، لرزشها از نظر فركانس، قرینگی و غیر قرینگی و همچنین در چه پوزیشنی ایجاد شود با یكدیگر تفاوت دارند.
اشراقی ادامه داد: لرزشهای دوطرفه دست پاركینسون نیست، لرزش پاركینسون همیشه یك طرفه شروع میشود و بیشتر در حالت استراحت وجود دارد.
وی گفت: مهمترین عامل پاركینسون افزایش سن است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال كه علائم پاركینسون چیست؟ گفت: پاركینسون چندین علامت منحصر به فرد دارد. لرزش یك طرفه در حالت استراحت با فركانس حدود 3 تا 5 هرتز كه در انگشت شست و سبابه بیشتر است. (فركانس آن با لرزش خوش خیم و فیزیولوژیك تفاوت دارد)
اشراقی ادامه داد: لرزش در بیماری پاركینسون باعث ناتوانی فرد میشود، این لرزش میتواند با پیشرفت بیماری، سمت مقابل دیگر فرد را نیز درگیر كند.
وی دومین علامت را كندی حركت دانست. در این حالت سرعت عمل بیمار بسیار كم میشود این كاهش و سرعت میتواند در عضلات صورت اتفاق بیفتد كه باعث صورت بی روح و ماسكه و همچنین تعداد پلك زدن كمتر میشود.
وی سرعت بلع كمتر بیمار را از دیگر علائم پاركینسون دانست و گفت: در این حالت بزاق در دهان بیمار جمع میشود و معمولاً به صورت غیر ارادی از دهان فرد خارج میشود.
این متخصص مغز و اعصاب اختلال در راه رفتن همراه با گامهای كوتاه را از دیگر علائم این بیماری برشمرد و گفت: این بیماران برای اینكه بتوانند سریعتر به قوه جاذبه غلبه كنند و تعادل خود را حفظ كنند، راه رفتن خاصی دارند.
وی افزود: كندی حركت در این بیماران آزاردهنده و ناتوان كننده است.
اشراقی سفتی اندامها را (كه در عضلات محوری ستون فقرات باعث خمیده شدن قامت فرد به جلو میشود) از دیگر علائم این بیماری برشمرد و اضافه كرد: سفتی در مفاصل شانه و آرنج هم دیده میشود كه با درد شانه همراه است.
این استاد دانشگاه گفت:كسانی كه به پاركینسون مبتلا میشوند قبل از علایم حركتی ممكن است اختلال بویایی داشته باشند (علت آن تخریب سلولی است كه در ناحیه پیشانی( مركز بویایی) اتفاق میافتد.)
وی افزود: این بیماری سیر 10 و 15 ساله دارد و برخلاف بیماریهای تخریبی دیگر مانند آلزایمر قابل كنترل است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی از علایم غیرحركتی تغییرات فشار خون، اختلالات ادراری و اختلالات گوارشی، اختلالات خواب(سندروم پای بیقرار، آپنه خواب، خواب آلودگی طی روز) و اختلالات شناختی رفتاری خلقی را از دیگر علائم پاركینسون دانست.
وی افزود: 60 درصد موارد اختلالات خلقی، افسردگی و اضطراب است كه در كنار دیگر علائم پاركینسون نیاز به درمان دارد.
كارشناس برنامه یادآور شد: یك سری علائم پاركینسون ( مانند لرزش) با دارو درمان میشوند اما یك سری از علائم از جمله اختلال در راه رفتن و صحبت كردن متاسفانه به دارو درمانی و جراحی جواب نمیدهد.
كارشناس برنامه در پاسخ به این سوال كه چه افرادی كاندید جراحی هستند، گفت: در افرادی كه لرزشها با دارو تحت كنترل بوده اما در طول زمان جوابدهی تغییر كرده است، بیمار ممكن است كاندید جراحی شود.(در این جراحی الكترود توسط متخصص مغز و اعصاب در مغز جایگذاری میشود این الكترود سلولهای مسئول ارزشش را سركوب میكنند)
وی افزود: این جراحی تنها برای كسانی كه لرزش شدید دارند، اختلال در راه رفتن ندارند وهمچنین سن بالایی ندارند، انجام میشود.
اشراقی افزود: بیماران مبتلا به پاركینسون نیاز به تغذیه خاصی ندارند اما به بیماران توصیه میشود مصرف دارو همزمان با مصرف گوشت قرمز نباشد تا در جذب دارو اختلالی صورت نگیرد.