نازلی نادر، با اشاره به تأثیر داروهای آنتی میكروبیال بر رشد میكروارگانیسم‌ها، خاطرنشان كرد: این داروها شامل آنتی بیوتیك‌ها یا داروهای ضد باكتری، ضدویروس، ضد قارچ و ضد انگل است كه برای درمان عفونت‌ها استفاده می‌شود اما مردم بیشتر با واژه آنتی بیوتیك آشنایی دارند كه زیر مجموعه داروهای آنتی میكروبیال است.

این داروساز با اشاره به مقاوم شدن میكروب‌ها در برابر داروها گفت: وقتی باكتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها به طرقی تغییر یافته و داروها بر آنها بی اثر باشد، مقاومت میكروبی رخ داده و درمان عفونت‌ها را بسیار مشكل و یا غیرممكن می‌كند.

وی، مقاومت میكروبی را یكی از مهم‌ترین تهدیدها برای سلامت عمومی ذكر كرد و افزود: محققان برآورد كردند كه در سال 2019، مقاومت به آنتی میكروبیال‌ها عامل مرگ یك میلیون و 270 هزار نفر بوده است.

نادر با اشاره به امكان انتقال ژن مقاومت به داروهای آنتی میكروبیال از باكتری مقاوم به باكتری حساس تاكید كرد: مقاومت میكروب‌ها به داروهای آنتی‌میكروبیال‌ها یك مشكل جدی برای سلامت جهانی است.

به گفته وی، عدم درمان فرد مبتلا به دلیل مقاومت میكروبی و همچنین انتقال میكروب‌های مقاوم به سایر افراد و شیوع مقاومت میكروبی دو موضوع مهم است كه در هنگام مصرف آنتی بیوتیك‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.

نادر افزود: مقاومت میكروبی مشكلات زیادی برای فرد و جامعه ایجاد می‌كند كه از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به افزایش طول مدت بیماری، افزایش هزینه درمان، شیوع بیماری‌های میكروبی پیچیده‌تر و سختی درمان، افزایش مراجعات به پزشك اشاره كرد.

وی، مشكلات موجود در كنترل عفونت بیمارستانی، افزایش ریسك اقدامات درمانی دیگر نظیر جراحی‌های بزرگ، شیمی درمانی، عمل پیوند عضو، تعویض مفصل و افزایش مرگ و میر ناشی از عفونت‌ها را از دیگر مشكلات مهم مقاومت میكروبی ذكر كرد.

این داروساز عوامل زیادی را در بروز مقاومت میكروبی مؤثر دانست و افزود: استفاده نا به جا و بیش از حد از داروهای آنتی میكروبیال در انسان‌ها، حیوانات و گیاهان اولین علت است. تجویز و مصرف غیرمنطقی داروها و عدم توجه بیماران به درمان توصیه شده پزشك معالج و خود درمانی نیز از دیگر علل بروز مقاوت میكروبی است.

نادر، استفاده غیرمنطقی از آنتی بیوتیك ها برای بیماری‌های ویروسی نظیر كووید 19، آنفلوانزا و سرماخوردگی را منجر به بروز افزایش مقاومت میكروبی برشمرد و افزود: در بیماری ویروسی صرفاً زمانی مجاز به تجویز آنتی بیوتیك در فرد مبتلا هستیم كه بیمار هم زمان دچار عفونت باكتریایی نیز شده باشد.

این داروساز افزایش مصرف داروهای آنتی میكروبیال را باعث افزایش بروز مقاومت میكروبی برشمرد و یكی از شایع‌ترین علل مراجعه كودكان به اورژانس را واكنش‌ها و عوارض ناشی از مصرف آنتی بیوتیك ها عنوان كرد.

وی با اشاره به احتمال بروز عوارض جانبی در اثر مصرف آنتی بیوتیك ها تاكید كرد: عوارض جانبی یا بروز حساسیت باید بلافاصله به داروساز یا پزشك اطلاع داده شود تا در صورت لزوم اقدام لازم درخصوص قطع یا تغییر دارو انجام شود.

این كارشناس تجویز و مصرف منطقی دارو، جوش و ضایعات پوستی، سرگیجه، حالت تهوع، اسهال و بروز عفونت‌های قارچی فرصت‌طلب را از جمله شایع‌ترین عوارض جانبی آنتی بیوتیك‌ها برشمرد.

وی تاكید كرد: در صورت بروز اسهال شدید یا واكنش‌های آلرژیك شدید باید هر چه سریع‌تر به پزشك مراجعه شود. زیرا اسهال شدید ممكن است نشانه عفونت كلستریدیوم دیفیسیل باشد و منجر به آسیب روده بزرگ و یا مرگ شود.

نادر، واكنش‌های آلرژیك شدید را نیز شامل خس خس سینه، كهیر، تنگی نفس و شوك آنافیلاكسی عنوان كرد كه فرد مبتلا در ابتدا احساس می‌كند گلویش در حال بسته شدن یا خفگی است یا صدایش در حال تغییر است.

وی تجویز صحیح دارو توسط كادر پزشكی، مصرف صحیح دارو توسط بیمار و پیشگیری از ابتلاء به عفونت را از عوامل مؤثر در پیشگیری و كاهش بروز مقاومت میكروبی عنوان كرد.

نادر با اشاره به نقش مهم تجویز منطقی و صحیح دارو در پیشگیری از مقاومت میكروبی تاكید كرد: آنتی بیوتیك‌ها حتماً باید توسط پزشك و با توجه به وجود یا عدم وجود عفونت و داروی مؤثر بر عفونت تجویز شود.

وی با بیان این كه مصرف صحیح دارو توسط بیمار می‌تواند به طور چشمگیر از بروز مقاومت میكروبی جلوگیری كند به افراد توصیه كرد: هرگز دارو را بدون تجویز پزشك مصرف نكرده و دوره مصرف دارو را تا انتها ادامه دهند تا كاملاً بهبود حاصل شود. دوزهای دارویی را منظم و سر ساعت مصرف كنند تا اثر مطلوب داشته باشند.

نادر افزود: بیماران از تجویز داروی خود برای دیگران اجتناب كرده و در مورد نحوه صحیح مصرف داروی آنتی میكروبیال از پزشك یا داروساز راهنمایی بخواهند.

به گفته این داروساز، برای جلوگیری از عوارض گوارشی حتماً قرص و كپسول‌های آنتی میكروبیال را با یك لیوان آب میل كنند و هنگام مصرف شربت‌های آنتی میكروبیال نیز حتماً از پیمانه مدرج استفاده شود.

وی، پیشگیری از ابتلاء به عفونت را بهترین راهكار دانست تا نیازی به مصرف دارو نباشد و رعایت پروتكل‌های بهداشتی، بهداشت شخصی، الگوی صحیح تغذیه، سبك زندگی سالم و دریافت به موقع واكسن‌های توصیه شده را برای پیشگیری از بروز عفونت مؤثر دانست.

نادر با اشاره به اهمیت مصرف منظم دوز داروهای آنتی میكروبیال گفت: درصورت عدم مصرف سر وقت احتمال شكست دارو درمانی و بروز مقاومت افزایش می‌یابد. بنابراین بهتر است افراد از روش‌هایی مثل آلارم ساعت برای یادآوری زمان مصرف استفاده كنند.

به گفته وی، در صورتی كه یك نوبت از دارو فراموش شد اگر نزدیك ساعت مصرف دوز بعدی نبود بلافاصله دارو استفاده شود و دوز بعدی نیز در همان ساعت مقرر مصرف شود. اما اگر نزدیك به زمان مصرف دوز بعدی بود صرفاً دوز بعدی سرساعت مقرر خود استفاده شود و از دو برابر كردن دوز مصرفی باید اجتناب شود.

نادر، عمده فعالیت واحد تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه را بر افزایش آگاهی عموم مردم و كادر پزشكی متمركز دانست و برگزاری وبینارهای آموزشی، آزمون‌های غیر حضوری و پیام‌های آموزشی را بعنوان برخی از این فعالیت‌ها معرفی كرد.

وی با اشاره به اینكه مصرف آنتی میكروبیال ها علاوه بر خود فرد، سلامت همگان را تحت تأثیر قرار می‌دهد گفت: امیدواریم با افزایش سطح آگاهی عموم، شاهد كنترل و جلوگیری از مقاومت میكروبی و مشكلات جدی باشیم كه برای سلامت مردم ایجاد كرده است.