بیماری مالاریا، یكی از شایع ترین بیماری‌های منتقله توسط ناقلین در كشور است كه به علت حضور انگل تك یاخته بنام پلاسمودیوم در خون انسان ایجاد می‌شود. پلاسمودیومها در داخل گلبول‌های قرمز خون رشد می‌كند و پس از رشد، تكثیر كرده و موجب پاره شدن گلبول‌های قرمز خون و بروز علائم مالاریا می‌شود.

هر سال در جهان 500 – 300 میلیون نفر به مالاریا مبتلا می‌شوند و از این تعداد بیش از 1 میلیون نفر جان خود را از دست می‌دهند.

در دنیا هر ثانیه، یعنی در گفتن هر كلمه مالاریا، تعداد 10 كودك برای مبارزه با مرگ در اثر مالاریا پنجه نرم می‌كنند .كل موارد مالاریا در جهان بیش از 5 برابر مجموعه سل، ایدز، سرخك، جذام است .بیشترین موارد بیماری مالاریا در ایران مربوط به استانهای سیستان و بلوچستان ، هرمزگان و قسمت گرمسیری كرمان است.

فهمیه هداوند، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به رو به كاهش بودن آمار ابتلا به بیماری عفونی مالاریا در كشور كه از طریق گزش پشه آلوده صورت می‌گیرد، عنوان كرد: برنامه ملی حذف انتقال محلی این بیماری تا سال 1404، یكی از مهمترین برنامه‌های وزارت بهداشت است؛ چراكه افراد مبتلایی كه از سایر كشورها به ایران سفر می‌كنند، به ویژه آنهایی كه در دوره كمون هستند، قابل ردیابی یا شناسایی نیستند.

عضو هیات علمی دانشگاه عنوان كرد: به طور كلی كشور ما جز مناطق اندمیك مالاریا محسوب نمی‌شود.در قاره آفریقا، جنوب شرقی آسیا و مدیترانه شرقی شایع است و موارد مالاریا در ایران بیشتر در صورت سفر افراد به این مناطق اندمیك و یا در موارد بسیار نادر انتقال بیماری از فرد آلوده‌ای كه شناسایی نشده باشد، در داخل كشور دیده می‌شود.

به گفته وی، در ایران آمار مالاریا از حدود پنج میلیون نفر در 50 سال پیش، به كمتر از حدود 960 نفر در سال 1397 كاهش پیدا كرده است.

هداوند با بیان امكان سفر افراد به تمام كشورها و از سراسر جهان به ایران، حضور مبتلایان بدون علامت در كشور را زنگ خطر انتقال مالاریا دانست و افرود: انتقال بیماری در مناطقی مثل كشور ایران كه غیراندمیك است از فرد بیمار صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: مالاریا پس از دوره كمون با علایمی شبیه به آنفلوآنزا نظیر تب، لرز، بدن درد و سردرد خود را نشان می‌دهد. از همین رو توجه به سابقه سفر افراد به مناطق اندمیك در سال گذشته یا سابقه ابتلا به این بیماری در گذشته اهمیت ویژه‌ای دارد، چراكه در برخی گونه‌های مالاریا احتمال عود دوباره وجود دارد.

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری در خصوص درمان این بیماری اظهار كرد: اگر مالاریا به موقع تشخیص داده شود، به طور كامل درمان‌پذیر است و داروهای در دسترس كارایی بالایی دارند. البته ردگیری بیمار پس از درمان نیز به كاهش مرگ و میر بر اثر ابتلا به مالاریا كمك شایانی می‌كند.

هداوند تمامی افراد را در معرض ابتلا به مالاریا اعلام كرد و افزود: در كشورهای اندمیك بیشترین مرگ و میر در كودكان زیر پنج سال گزارش می‌شود؛چراكه افراد در سن بالاتر بیشتر در مواجه با گزش قرار می‌گیرند و بدن آنها ایمنی پیدا می‌كند یا در صورت ابتلا به گونه خفیف آن دچار می‌شوند.

وی افراد بالای 65 سال، زنان حامله یا افراد مبتلا به نارسایی كبدی و كلیوی را از دیگر گروه‌های آسیب پذیر ابتلا به نوع شدید این بیماری دانست.

عضو هیأت علمی دانشگاه با اشاره به اهمیت پیشگیری از ابتلا به این بیماری تصریح كرد: افرادی كه قصد سفر به سایر كشورها را دارند، باید در جریان اپیدمی منطقه قرار گیرند، به ویژه كشورهایی آفریقایی یا برخی كشورهای آسیایی. همچنین پیش از سفر توصیه‌های پزشك عفونی را مدنظر داشته باشند و تا حد امكان در كشور مقصد كمتر در معرض هوای آزاد قرار گیرند یا از پمادهای دور كننده حشرات روی مناطقی از بدنشان كه پوشیده نیست، استفاده كنند. از طرفی داروهایی هم وجود دارد كه برای پیشگیری از ابتلا از سوی پزشك تجویز می‌شوند.