هر چند ممكن است متوجه نشوید، اما هر بار كه خاطره‌ای را به یاد می‌آورید، مغز شما آن خاطره را اندكی تغییر می‌دهد. این كار تا حدی مانند اضافه كردن یك فیلتر به اینستاگرام است كه با هر یادآوری جزئیات پُرمی‌شود و اطلاعات به‌روزرسانی می‌شوند.

«استیو رامیرز» استادیار روان‌شناسی و علوم مغزی دانشگاه بوستون می‌گوید: ما ناخواسته فیلتر‌هایی به تجارب گذشته خود اضافه می‌كنیم. هر چند كه یك خاطره فیلترشده متفاوت از خاطره اصلی است، اما برای ما تا حد زیادی تصویر اصلی قابل شناسایی است.

وی افزود: خاطره كمتر یك ثبت ویدئویی از گذشته و بیشتر یك بازسازی است. اینكه خاطرات در ماهیت خود قابل چكش‌كاری و تغییر هستند هم خوب و هم بد است. اگر جزئیات نادرست را به یاد آوریم، بد است، اما مخصوصا درباره خاطرات وحشتناك و آسیب‌زا این خوب است كه مغز ما توانایی طبیعی برای تغییر و به روز رسانی خاطرات را دارد.

اكنون این سوال ایجاد شده كه آیا می‌توانیم از این توانایی مغز و ماهیت قابل تغییر خاطرات به نفع خودمان استفاده كنیم تا بتوانیم اختلالات سلامت ذهنی مانند افسردگی یا استرس پس از تروما (PTSD) را درمان كنیم؟

رامیرز و همكاران او در این تحقیقات به طور فعال این هدف را دنبال می‌كنند و پس از سال‌ها مطالعه حافظه در موش‌ها نه تنها محل ذخیره خاطرات مثبت و منفی را در مغز كشف كردند بلكه به این سوال پاسخ دادند كه چگونه می‌توان فتیله خاطرات منفی را از طریق تحریك خاطرات شاد، پایین كشید.

به گفته وی، سوال مهم این است كه آیا راه حل برخی از بیماری‌ها و اختلافات ذهنی در خود مغز وجود دارد و آیا خاطره راهی برای رسیدن به آن است؟

رامیرز و تیم تحقیقاتی او در دو مقاله علمی جدید، قدرت خاطرات احساسی ما را ثابت می‌كنند و اینكه تجارب ما چگونه تاثیرات فیزیكی واقعی روی مغز دارند را نشان می‌دهند.

یكی از گام‌های مهم برای این كار تعیین محل ذخیره خاطرات مثبت و منفی در مغز و چگونگی تمیز دادن آن‌ها است. این محققان در مقاله جدید خود مشخص كردند كه این خاطرات به عنوان شبكه‌هایی از سلول‌ها وجود دارند و همچنین تفاوت‌های مولكولی و ژنتیكی بین خاطرات مثبت و منفی را مشخص كردند.

این محققان تایید كردند كه سلول‌های خاطرات مثبت و منفی تقریبا از هر لحاظ با یكدیگر متفاوت هستند و در نقاط مختلف از هیپوكامپوس (hippocampus) ذخیره می‌شوند.

زمانی كه محققان یك خاطره را با جانمایی، مشاهده كنند می‌توانند با نور لیزری به طور مصنوعی آن سلول‌های خاطره را فعال سازند. آن‌ها دریافتند كه فعال‌سازی مصنوعی یك تجربه مثبت موجب بازنویسی دائمی یك تجربه منفی می‌شود.

هر چند فعالسازی مصنوعی خاطرات كه در مورد موش‌ها انجام شده است، در مورد انسان‌ها ممكن نیست، اما این یافته‌ها در محیط‌های كلینیكی با پرسش از بیماران می‌تواند به درمان برخی اختلافات فكری و مغزی یاری برساند.