چرا خانه را بهم ریختی؟ وسائلت را جمع كن! چرا این كار را كردی؟! كفش‌هایت كجاست؟ سوار ماشین شو!.دندان‌هایت را مسواك بزن و...اینها عبارت‌ها و جمله‌های بسیاری هستند كه پدرها و مادرها هر روز به كودكان خود می‌گویند تا به اصطلاح آنها را تربیت كنند.

كودكان چون تجربه بزرگترها را ندارند سعی دارند مدام آزمون و خطا كنند و در این مسیر اشتباهات مختلفی را مرتكب شده و نتیجه آن بالا رفتن داد و بیداد پدر و مادر و بعضا خراب كاری اوضاع و احوال خانه را به دنبال دارند.

در این میان و در بین دنیای پر فراز و نشیب كودكی اگر با نگاه واقع بینانه و بیان كلمات هوشمندانه با فرزندانمان برخورد كنیم می‌توانیم شاهد رشد روزافزون روحی و روانی آنها بوده و قدم‌های مثبتی در مسیر تربیت صحیحی دلبندانمان برداریم.

آنچه در ادامه این گزارش می‌آید بیان جملات مهم و راهبردی در مواجه با فرزندانمان است كه می‌تواند اثرات بسیار سودمندی در مسیر زندگی و تربیت آنها داشته باشد.

1- تو مهربانی

گاهی اوقات گفتن «تو مهربانی» می‌تواند به حقیقت تبدیل شود. والدین باید تلاش كنند فرزندانشان كاری مهربانانه انجام دهند و آن را درك كنند. یادآوری مهربان بودن كودكان به آنها راهی بسیار قدرتمند برای كمك به تبدیل شدن آنها به بزرگسالانی سالم از لحاظ احساسی و روحی است. علاوه بر اینها تشویق آنها برای مهربان بودن با خود، منجر به مهربانی آنها با دیگران نیز خواهد شد.

2- لطفا و ممنونم!

برای دریافت احترام باید احترام بگذارید. اینكه رفتار مناسب را برای كودكان مدلسازی كنید بسیار اهمیت دارد.در ابتدای هر درخواستی مانند اینكه از كودكتان بخواهد فلان كار را انجام دهد كلمه لطفا بگذارید و در پایان هر كاری كه برای شما انجام می دهد با كلمه «ممنونم» سپاسگزارش باشید.با این كار شما سپاسگزاری را به او آموزش می‌دهید.

3- متاسفم!

این كلمه ممكن است هر روز استفاده نشود، اما كودكان شما به اینكه وقتی كار اشتباهی می‌كنید از آنها عذر خواهی كنید نیاز دارند. اینكه به فرزندتان بگویید«من متاسفم» به این معناست كه حتی بزرگسالان هم باید مسئولیت كارهای اشتباهشان را قبول كنند. اینكه وقتی عصبانی هستید یا كار اشتباهی انجام داده‌اید عذر خواهی كنید باعث ایجاد اعتماد در كودكتان خواهد شد.

4- تلاش خوبی بود

حتما وقتی فرزندتان واقعا كار مهمی انجام داده این جمله را به او بگویید؛ البته همیشه در نظر داشته باشید كه ستایش كودكان می‌تواند به نیازهای فردی هر یك از آنها وابسته باشد و برای هر كودك متفاوت است.

5- برای داشتنت قدردانم

گفتن اینكه برای داشتن فرزندانتان بسیار قدردان هستید دقیقا به اندازه گفتن دوستت دارم به آنها اهمیت دارد. قدردانی سطح دیگری از دوست داشتن و تشكر بابت داشتن آنها و ارزش دادن به حضورشان را برای كودكان مشخص می‌كند.این سپاس و شكر گذاری به خاطر تولد فرزندان تان و بازگو كردن این موضوع به او باعث ایجاد عزت نفس در كودك شده و مثبت نگری و روحیه مثبت داشتن در فرزندان شما تقویت می‌شود.

6- روزت چگونه گذشت؟

والدین اغلب با كودكانشان زیاد صحبت می‌كنند اما حرفی كه باید بزنند را نمی‌زنند. شما می‌توانید از كودكتان بپرسید روزش چگونه گذشته است و به پاسخ های او گوش دهید؛ حتی اگر پاسخ او به نظر شما ساده لوحانه بوده و شما با آن موافق نیستید باید به آنها نشان دهید كه به تجربه‌هایشان احترام می‌گذارید.

همیشه حواستان را در مورد هر حرفی كه با شما می‌زند جمع كنید. هیچ وقت در حالی كه به صفحه موبایلتان خیره شده‌اید یا سرگرم كار با رایانه خود هستید با فرزندتان صحبت نكنید.

7- می‌دانم كه از پسش بر می‌آیی

اینكه به كودكان اجازه دهید فرصتی برای شكست خوردن داشته باشند یكی از بزرگ ترین هدیه‌هایی است كه والدین می‌توانند به فرزندشان هدیه دهند. حل كردن مسائل كوچك كودكانه فرزند شما را برای حل كردن مسائل بزرگ تری كه در بزرگسالی با آنها مواجه می‌شوند آماده خواهد كرد.گفتن این جمله طلایی به كودك باعث تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس او می شود. كودك با شنیدن این جمله روحیه مضاعف گرفته و به قدرت و توان خود باور پیدا می‌كند و یاد می گیرد باید با تمام وجود در مقابل هر كار و اقدامی فعالیت كند.اینكه به آنها بگویید«می‌دانم كه از پسش بر می‌آیی» این پیام را می‌رساند كه شما آنها را افرادی با توانایی‌های زیاد می‌دانید.

8- دوستت دارم

ممكن است گفتن این عبارت برای شما خیلی عادی باشد، اما خیلی از كودكان این عبارت را از والدین خود نمی‌شنوند. گاهی اوقات والدین فكر می‌كنند كارهایی كه انجام می‌دهند عشقشان را به فرزندشان نشان می‌دهد، اما كودكان حقیقتا احتیاج دارند كه این عبارت را بشنوند. بدانید جملات و بیان شیرین آنها قدرت عجیبی در جذب و ایجاد روحیه و خودباوری دارند.

كلمات می‌توانند تسكین بخش یا دردناك باشند. كودكان احتیاج دارند كه در این دنیا احساس امنیت كنند. اینكه به كودكتان بگویید دوستش دارید، باعث می شود حس كند همیشه جایی در این دنیا وجود دارد كه كسی به او اهمیت می‌دهد.گفتن جمله «دوستت دارم» به كودكان بسیار خوب است و به او آرامش می‌دهد و او همواره می داند كه والدینش برای او ارزش قائل هستند و از یك پشتوانه عاطفی قوی برخوردار است.

9- اشتباه پیش می‌آید

«اوه! ظرف غذایت ریخت. برو و دو تا دستمال از آشپزخانه بیاور. من به تو كمك می‌كنم تا آن را تمیز كنی.»

دقت كنید! به كودكان خود حتی این عبارت نامناسب كودكان شلخته -نگویید؛ بلكه به آنها بیاموزید اشتباه كردن برای هر كسی پیش می‌آید و اشكالی ندارد. هنگام خطای كودكان به او نشان دهید كه «مامان عصبانی نیست.این مساله حل می‌شود. دنیا كه تمام نشده است؛ همه آدم‌های بزرگ نیز اشتباه می‌كنند.

10-تعریف كردن از آنها

«تو خیلی خوب پازل حل می‌كنی. تو تكه‌های پازل را خیلی سریع كنار هم چیدی». همین تعاریف بسیار كوچك تاثیر مثبتی روی فكر كودك می‌گذارد. به طور مداوم به آنها یادآوری كنید تا چه اندازه با استعداد و باهوش هستند. این كار باعث می‌شود تا كودكان برای خود ارزش بالایی قائل شوند.

11- شانس دوم بدهید!

«بیا! این اسباب بازی‌ای است كه دیروز از تو گرفتم. می‌توانی امروز با آن بازی كنی. به قواعد بازی توجه كن.» دادن شانس دوم به كودك بسیار عالی است؛حتی اگر كودك شما یك روز قوانین را رعایت نكند و به اخطارهای شما گوش ندهد، در روز بعد به او این فرصت را بدهید تا دوباره شانس خود را امتحان كند. به این ترتب به او نشان می‌دهید كه مطمئن هستید او از عهده انجام آن بر می‌آید. این مساله، حس اعتماد را در كودكان پرورش می‌دهد.

12- مسوولیت پذیر بودن

«درست است، تو حق داری؛ من اشتباه كردم، اجازه بده تا خطای خود را جبران كنم.» گاهی پیش می‌آید مثلا در بازی، توپ از دست شما می‌افتد؛ اینگونه خطاها این فرصت را به شما می‌دهد تا مسایلی همچون پذیرفتن كارهای خود و درست كردن شرایط را به كودك خود بیاموزید.

این كار، اعتماد به نفس كودك را نیز افزایش می‌دهد. والدین با این كار احساس خویشتن پذیری را به كودك القا می‌كنند.دقت كنید كودكان در سنینی هستند كه نیاز دارند بسیاری چیزها را خود تجربه كنند تا حس كنجكاوی آنها مرتفع شود و نتایج این كنجكاوی را خود احساس كنند.

13- اعتماد به كودك

«می‌توانی وقتی دارم ظرف‌ها را می شویم، مراقب خواهر كوچكت باشی؟ » اگر به فرزند بزرگ تر خود مسوولیت‌های این چنینی بدهید و به او بگویید: «من به كسی مثل تو نیاز دارم تا مراقب او باشد»، در واقع حس اعتماد به نفس او را افزایش داده‌اید. در این حالت فرزندان بزرگ تر به خواهر یا بردار كوچك خود آسیب نمی‌رسانند.

می‌توانید فرزند كوچك را داخل گهواره یا روی پتویی روی زمین بگذارید و اجازه دهید فرزند بزرگ تر با اسباب بازی یا نوازش فرزند كوچك تر، او را سرگرم كند. به این ترتیب، علاوه بر افزایش اعتماد به نفس متوجه می‌شود كه والدینش به او اعتماد دارند.

14- بی شرط عشق ورزیدن

«مهم نیست چه كاری انجام داده‌ای، هیچ گاه عشق من نسبت به تو تمام نمی‌شود.» كودكان می‌دانند كه شما آنها را دوست دارید اما باید درك كنند كه این عشق شرایط ندارد؛ هیچ گاه تمام نمی‌شود و بر اساس شرایط تغییر نمی‌كند. اگر كودك شما لامپی را بشكند مسلما می‌ترسد تا آن را با شما مطرح كند؛بنابراین علاقه خود را به او یادآوری كنید تا جرات بیان پیدا كند. این بیان محبت در كودك احساس امنیت و آرامش به وجود می‌آورد.

فرزند شما مهم تر از كارهایی است كه انجام می‌دهد و والدین می‌توانند از این شرایط آموزنده برای آموزش فرزندان خود برای تكرار نكردن این كار استفاده كنند.

15- فقط گوش كنید

كارهای كودكان بهتر از صحبت‌های آنها همه چیز را بیان می‌كند. گاهی، كودكان كلمه‌ای را برای حرف‌های خود نمی‌یابند. اگر توضیح مشكلی كه با برادر خود پیدا كرده برای كودك شما سخت است، به چشمان او نگاه كنید و به او اجازه دهید حرفش را بزند. گوش كردن به حرف‌های او نشان دهنده علاقه و احترام شماست؛ یعنی شما برای او ارزش قائل هستید و كاملا درك می‌كنید كه در شرایط سختی قرار دارد.