دكتر محمدرضا فرتوك زاده- فوق تخصص قرنیه چشم در گفتگو با برنامه فراسو شبكه رادیویی سلامت به9 سوالات مخاطبان به شرح زیر پاسخ داد.
رادیو سلامت: عوامل آسیب رسان به چشم كدامند؟
عواملی كه در محل كار باعث آسیب به چشم می شوند مثل تكه فلز، تكه پلاستیك و تكه شیشه یا ضربات چكش – دوم اشیایی كه همراه با باد وطوفان وارد چشم می شوند، سوم ابزار كار مثا پیچ گوشتی، دریل، چكش و چهارم مواد شیمیایی مثل روغن ها، حلال ها و اسیدها و آسیب ناشی از جوشكاری و اشعه uv .

رادیو سلامت: اجزای چشم ها كه در برابر ضربه ها قرار می گیرند، كدامند؟
اولین سپر بلای چشم در برابر ضربه ها پلك چشم است كه به صورت كبودی، پارگی، ورم و در نهایت به شكل عارضه ی عفونت، خودش را نشان می دهد. لایه بعدی قرنیه است كه نور از آن عبور می كند و ممكن است در اثر فرورفتن تكه فلز و دیگر موارد، پاره شود. شانس عفونت در قرنیه بالاست، زیرا این عضو رگ خونی و گلبول سفید ندارد. لایه بعدی عنبیه است كه با كمك عضلات حلقوی و شعاعی، بازوبسته می شود و مانند دیافراگم عمل می كند. سپس عدسی قرار دارد كه در اثر ضربه های نفوذی به آب مروارید مبتلا می شود. در انتهای كره چشم شبكیه یا پرده چشم را داریم كه شبیه فیلم دوربین عكاسی عمل می كند و اگر آسیب ببیند، بینایی هم كاهش می یابد یا مختل می شود. روی كره چشم ما ملتحمه را داریم كه شفاف است و رگ دارد و روی سفیده چشم را می پوشاند.

رادیو سلامت: چه بیماری هایی در چشم منجر به كاهش دید در افراد می شود؟
اول، بیماری آب مروارید، دوم لك قرنیه باعث كاهش دید در فرد می شوند.

رادیو سلامت: در صورت آسیب به چشم چه اتفاقاتی روی می دهد؟
در ابتدا فرد شروع می كند به پلك زدن، بعد اشك ریزش روی می دهد كه به این ترتیب چشم ضد عفونی شده و شستشو می شود. البته افراد در این مرحله نباید چشم را دستكاری كنند و اگر با پلك زدن و شستشوی ساده چشم با آب تمیز، مشكل حل نشد، به مراكز جراحی چه دولتی و چه خصوصی مراجعه نمایند. چون دستكاری كردن، خراش قرنیه را تشدید می كند.

رادیو سلامت: چه عواملی در دوران بارداری می توانند منجر به ضایعات چشمی در جنین و نوزاد آینده شوند؟
عوامل اكتسابی و ژنتیك، مصرف داروها در دوران بارداری و مواد غذایی. مادر باردار باید هردارویی را خودسرانه مصرف نكند و هنگام مصرف دارو دقت كافی را داشته باشد. به محض به دنیا امدن نوزاد، معاینات چشمی در او انجام شود. زیرا بعضی از ناراحتی ها مانند آب مروارید مادرزادی و لك قرنیه مادرزادی باید در 24 ساعت اول بعد از تولد عمل جراحی شوند در غیر اینصورت به ازای هر روز 10/1 از دیدشان كم خواهد شد.

رادیو سلامت: به نظرشما افراد كشاورز هم به آسیب چشمی ناشی از شغل مبتلا می شوند؟
بله، كشاورزی در مزارع برنج، هنگام برداشت محصول، می تواند موجب فرورفتن تیزی پوسته برنج به داخل چشم شود. كه این مساله ممكن است باعث خراش و لك قرنیه شود. همچنین كاركردن در مزارع نیشكر و بامبو هم می تواند این آسیب را در پی داشته باشد. به دنبال ورود جسم خارجی به چشم، اگر با پلك زدن و شستشوی چشم با آب ساده، مشكل برطرف نشود چه باید كرد؟ اگر باپلك زدن و شستشوی چشم درد و ناراحتی چشم همچنان باقی بماند، بدون دستكاری چشم و بدون پانسمان كردن آن باید به مركز جراحی مراجعه نماییم. پانسمان كردن محیط را مرطوب و تاریك می كند و چشم را مستعد ابتلا به عفونت می كند.
باید چشم در این مدت بازماند و حركت نكند. اگر نمی تواند یك لیوان یكبار مصرف كاغذی را می گذاریم روی چشم و چسب می زنیم و فرد را به مركز تخصصی ارجاع می دهیم. غیر از این باشد عفونت و لك قرنیه ایجاد می كند. كودك 6 ساله ای به دنبال وارد شدن سیم به داخل چشم، دچار پارگی قرنیه شده و یك سال است كه جراحی كرده، آیا به مرور زمان برایش مشكلی ایجاد می شود؟ اگر نوك سیم وارد شده و خراش كوچك بوده و از بین رفته، خیلی آسیب ندارد. اما اگر ضربه محكم بوده بطوریكه كل اجزای چشم تكان بخورد، كودك می تواند مبتلا به آب مروارید شود.

رادیو سلامت: آیا بوتاكس كردن در ناحیه پیشانی می تواند به چشم آسیب وارد كند؟
بله، اگر در نحوه تزریق دقت نشود و مواد سمی تزریقی به داخل ماهیچه، داخل رگ شود، فلج عضلات چشم و دوبینی ایجاد می كند. اگر سبب فلج ماهیچه بالابرنده چشم شود، افتادگی پلك رخ می دهد.

رادیو سلامت: چه ضرباتی در منزل می تواند منجر به آسیب چشمی شود؟
مواد شوینده، مواد پاك كننده، وسایل آرایشی كار با مژه، ناخن، سقوط از بلندی، وسایل بازی كه بچه ها با انها كار می كنند. اولین ورزشی كه منجر به آسیب چشمی می شود بدمینتون است و دومین آن بوكس است.
رادیو سلامت: پیشگیری از آسیب های چشمی چگونه است؟
استفاده از عینك معمولی در مزارع و باغبانی كردن در خانه می تواند موثر باشد. در هنگام نجاری و آهنگری از عینك محافظ استفاده شود كه عدسی انها پلاستیكی است. بستن كمربند ایمنی در اتومبیل هنگام تصادفات از آسیب چشمی پیشگیری می كند.

رادیو سلامت: افرادی كه شغل خیاطی دارند، در معرض آسیب چشمی قرار دارند؟
بله، به دو علت. سروكار این افراد با قیچی و پارچه است، پارچه با مواد شیمیایی رنگ شده كه ذرات این مواد با قیچی كردن در هوا پراكنده می شوند. بنابراین با تهویه مناسب، از پخش شدن این مواد در محیط جلوگیری می شود. دوم اینكه افراد خیاط بالای 40 سال موقع كار از عینك مخصوص پیرچشمی استفاده كنند. موضوع بعدی در افراد خیاط، آلودگ چشمی است. چون چشمان اینت افراد خیره می شود به پارچه و نخ، این افراد كمتر پلك می زنند و چشمان بیشتر دچار خشكی می شود. شستشوی روزانه 3-4 مرتبه برای این افراد مفید است.