دكتر علی صادق‌تبار، دبیر انجمن دكترای علوم آزمایشگاهی در گفتگو با برنامه فراسو شبكه رادیویی سلامت در خصوص یكسان نبودن نتایج در آزمایش مشابه از دو آزمایشگاه متفاوت گفت: این مساله به سه عامل بستگی دارد. عاملِ قبل از آزمایش، حین آزمایش و بعد از آزمایش. عامل قبل از آزمایش، خود فرد است كه 70 درصد خطاها به مرحله قبل از آزمایش مربوط است. روش آزمایش، دستگاه انجام آزمایش، 20 درصد خطاها را ایجاد می‌كند. 10 تا 12 درصد هم مربوط به بعد از آزمایش است.
وی در خصوص آزمایش CBC افزود: منظور از CBC یا كامپلیت بلاد سل، شمارش كامل سلولی است. سه دسته سلول در خون وجود دارد. گلبول سفید، گلبول قرمز و پلاكت. سردسته تست‌های بیوشیمی، قند خون است، چون 8درصد مردم جامعه ما مبتلا به بیماری دیابت هستند. اوره (BUN) ـ كراتی نین ـ اسید اوریك HDL، LDL و تست‌های كبدی هم انجام می‌شود؛ تست‌های كبدی عبارتند از SGPT، SGOT و الكالان فسفاتاز.
ادامه داد: البته بهتر است در افراد بالغ و كودكان، تست‌های تیروئید هم به طور روتین اندازه‌گیری شود. عملكرد سیستم ادراری و كلیوی توسط آزمایش كامل ادرار سنجیده می‌شود. بهتر است افراد شرایط انجام آزمایش را بدانند تا نتیجه مناسبی به دست بیاید.
وی با بیان اینكه كبد چرب یك اختلال بافتی است كه بخصوص با آزمایش سونوگرافی تشخیص داده و با بیوپسی و تكه‌برداری از كبد به طور قطعی، اثبات می‌شود، بیان كرد: آنزیم‌های كبدی، مثل SGOT-SGPT و الكان فسفاتاز درون سلول‌های كبدی هستند و در فرد سالم نباید مقادیر آنها زیاد باشد. در صورتی كه سلول‌های كبدی در اثر بیماری (مثلا كبد چرب) آسیب ببینند، این آنزیم‌ها از درون سلول خارج شده، در خون افزایش می‌یابد. هرچه تخریب كبد بیشتر باشد، SGOT-SGPT بالاتر می‌رود. انجام این تست نیاز به ناشتا بودن ندارد.
با بیان اینكه فردی كه برای آزمایش قند یا چربی به آزمایشگاه می‌رود، باید ناشتا باشد، اما خوردن مایعات اشكالی ندارد، گفت: این فرد باید مایعات را به حد كافی میل كند نه این كه آن‌قدر مایعات بخورد كه آنالیت‌های داخل خونش تغلیظ شود. مثلا در آزمایش CBC كه میزان هموگلوبین را می‌سنجیم، اگر فرد مایعات كم بخورد، هموگلوبین به طور كاذب بالا نشان داده می‌شود. اگر فرد آب زیادی مصرف كند، باعث هیدراتاسیون می‌شود و حجم ادرار افزایش می‌یابد.
وی در خصوص LDL و HDL افزود: كلسترول LDL، در عروق رسوب می‌كند. بنابراین كلسترول بد تلقی می‌شود و HDL داخل صفرا می‌شود و به هضم چربی‌ها كمك می‌كند. بنابراین چربی مفید نامیده می‌شود. مصرف غذاهای دریایی مثل ماهی و روغن ماهی HDL خون را بالا می‌برند. ورزش كردن و روش خوب زندگی، موجب افزایش HDL و كاهش LDL می‌شود.
در پاسخ به این پرسش كه برای انجام آزمایش تری‌گلیسیرید هم فرد باید ناشتا باشد؟، گفت: بله. 12 تا 14 ساعت فرد باید ناشتا باشد. البته محدودیت مصرف آب لازم نیست و فقط غذاهای چرب نباید مصرف شود. بهتر است، شب قبل یا حداقل 24 ساعت قبل، فرد غذای چرب میل نكرده باشد. در غیر این صورت چربی به طور كاذب بالا نشان داده می‌شود. برای آزمایش قند، هشت ساعت ناشتا بودن كافی است.
وی در پایان در خصوص هموگلوبین A7C اظهارداشت: طول عمر گلبول‌های قرمز 120 روز یا سه ماه است. اگر هموگلوبین A7C فرد در حد طبیعی باشد، یعنی كنترل قند خون او در سه ماه گذشته در حد خوب و مناسب بوده است. هموگلوبین A7C، میزان اتصال قند خون به پروتئین را شناسایی می‌كند.