معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشكی ایران ضمن تشریح شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط با دخانیات، اجرای كامل قوانین مبارزه با دخانیات را خواستار شد و گفت: افزایش مالیات بر دخانیات به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر كاهش مصرف مؤثر است.
دكتر سید محمد طباطبایی با اشاره به اینكه ذغال قلیان دارای منوكسیدكربن است و خطرات مصرف آن را افزایش می‌دهد، گفت: سوخت ذغالی حاوی آهن، منوكسیدكربن و مواد شیمیایی است كه سرطان‌زا هستند. درجه حرارت و دود ناشی از سیگار حدود 600 درجه و در قلیان بسیار بالاتر است و ذغال‌های نیمه سوخته گاز منوكسیدكربن را مستقیم به ریه منتقل می‌كنند.
وی افزود: در مصرف قلیان، مكش ریوی است و باید ریه‌ها را پر كرد؛ در حالی كه در كشیدن سیگار مكش دهانی است و دود آن قورت داده می‌شود بنابراین؛ دود قلیان تا انتهای ریه نفوذ می‌كند.
وی با تاكید بر اینكه مصرف دخانیات مهم‌ترین عامل مرگ‌های قابل پیشگیری است، اظهار كرد: دود تنباكو و سیگار حاوی بیش از 4هزار ماده شیمیایی است و بیش از 40 نوع از آنها مواد محرك یا سمی و سرطان‌زا دارند. قلیان نیز 400 ماده سمی و سرطان‌زا دارد. از طرفی تنباكوهای میوه‌ای علاوه بر این 400 نوع، مواد مضرتری نیز دارند كه از پوست میوه تخمیر شده با مواد افزودنی تهیه می‌شود؛ به شكلی كه هر وعده قلیان معادل 50 تا 100 نخ سیگار است.
او با اشاره به اینكه استعمال دخانیات شایع‌ترین عامل قابل پیشگیری مرگ و ناتوانی است، ادامه داد: تعداد زیادی از زیان‌های بهداشتی شامل بیماری‌های تنفسی، زخم‌های گوارشی و عوارض حاملگی نیز قابل استناد به استعمال دخانیات هستند.
وی افزود: براساس برآورد سازمان جهانی بهداشت، در كشور ما سالانه 36 هزار مرگ به علت بیماری‌های وابسته به دخانیات رخ می‌دهد و در صورت تداوم روند جاری در 20 سال آینده به میزان 200 هزار مرگ در سال افزایش خواهد یافت.
به گفته وی، انتقال عفونت‌هایی از قبیل سل، ویروس تبخال، میكروب هلیكوباكترپیلوری (عامل زخم معده)، هپاتیت و وویروس‌های عامل عفونت‌های تنفسی سرماخوردگی و بیماری‌های روده‌ای از طریق مصرف قلیان نیز صورت می‌گیرد.
طباطبایی تاكید كرد: از میان شایع‌ترین بیماری‌هایی كه با استعمال دخانیات در ارتباط هستند می‌توان به سرطان‌ها، بیماری‌های آترواسكروتیك قلبی _ عروقی، بیماری‌های انسدادی مزمن ریه، حملات مغزی، بیماری‌های گوارشی و پوستی اشاره كرد. همچنین مصرف دخانیات در زنان خطر ناباروری، یائسگی زودرس، سرطان دهانه رحم، پوكی استخوان، زایمان زودرس و سقط جنین و در مردان ناباوری مردان را به همراه دارد.
وی افزود: مواجهه كودكان با دود سیگار نیز باعث آسم، عفونت ریه و گوش میانی و مرگ ناگهانی می‌شود. همچنین خطر ابتلا به بیماری دیابت در بین افراد مصرف كننده دخانیات 30 تا 40 درصد بیشتر است. مصرف دخانیات همچنین خطر ابتلا به بیماری عروق كرونر قلب و سكته مغزی را 2 تا 4 برابر افزایش می‌دهد.
او با بیان اینكه افراد سیگاری نسبت به غیرسیگاری‌ها به میزان بیشتری به عفونت و التهاب لثه‌ها مبتلا می‌شوند، اظهار كرد: این امر موجب بوی بد دهان و پسرفت لثه‌ها و در نتیجه لق شدن دندان‌ها، افتادن خود به خود دندان‌ها در سنین جوانی و بزرگسالی می‌شود. همچنین استعمال دخانیات موجب كاهش جریان خون لثه شده و ترمیم محل زخم ناشی از كشیدن دندان را به تاخیر می‌اندازد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشكی ایران با بیان اینكه در حوزه تقنین، مقررات و قوانین مناسبی در زمینه مبارزه با دخانیات وجود دارد، گفت: اما در بعد فرهنگی لازم است همسویی بیشتر محقق شود تا خواست قانون به عنوان مطالبه اجتماعی و با پشتوانه مردمی زمینه ساز اجرای شایسته مقررات باشد. بر این اساس، در سالیان اخیر در حوزه قضایی نیز شاهد صدور آرای متناسب‌تر و بازدارنده بودیم؛ اما، همچنان حلقه مفقوده اجرای كامل قوانین، به‌رغم تلاش‌ها و پیگیری‌های همكارانم، مطالبه اجتماعی همه توده‌های مردم است.
او در خاتمه با اشاره به اینكه افزایش مالیات بر دخانیات به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر كاهش مصرف مؤثر است، تاكید كرد: با افزایش هزینه، شاهد كاهش مصرف در بخشی از مصرف‌كنندگان خواهیم بود و در صورت تخصیص مالیات‌های وصولی برای اموری همچون فرهنگ‌سازی، افزایش اوقات فراغت و مبارزه با استعمال دخانیات، می‌توان برنامه‌ریزی و از استمرار برنامه اطمینان حاصل كرد؛ بنابراین افزایش مالیات یك راهكار اجرایی است.
