استاد بیماری‌های پوست با اشاره به نشانه‌ها و عوارض كرونا بر پوست بدن، گفت:بسیاری از بیماران كه دچار كرونا شدند با نشانه كهیر به پزشك مراجعه می‌كنند.
بیماری نوپدید كرونا این روزها تمام بخش‌های بدن را درگیر كرده و حال و روز اندام‌های مختلف را دچار دگرگونی و تغییر می‌كند؛ البته شدت و حدّت درگیر شدن اندام‌های مختلف بدن در مواجهه با ویروس كرونا متفاوت است.
علائم پوستی كرونا در برخی موارد فورا بعد از عفونت ظاهر می‌شوند.با پیشرفت این بیماری همه گیر، مشخص شده كه این بیماری بر قسمتهای مختلف بدن از ریه‌ها تا پوست تاثیر می‌گذارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد علائم پوستی كرونا ممكن است از آسیب انگشتان تا ریزش مو و انواع مختلف بثورات پوستی متغیر باشد.
برخی از علائم پوستی به زودی پس از عفونت ظاهر می‌شوند؛در حالی كه برخی دیگر دیرتر یا در دوره شدیدتر بیماری بروز می‌كنند. البته بیشتر آنها با گذشت زمان بهتر می‌شوند.
محققان همچنین در حال بررسی این موضوع هستند كه چه عواملی باعث بروز این بیماری‌های پوستی میشود. بررسی‌های صورت گرفته در چین و سپس اروپا نشان می‌دهد كه پوست ممكن است تا 20 درصد تحت تاثیر ویروس كرونا قرار بگیرد.
متخصصان پوست در سراسر جهان تصاویر و اطلاعاتی را در مورد انواع بثورات، التهابات و اثرات پوستی كه ممكن است مربوط به كووید 19 باشد به اشتراك می‌گذارند.
در حالی كه متخصصان در تلاش برای كشف اسرار و حل معمای كووید 19 هستند، یادآوری این نكته كه ما هنوز در مراحل اولیهٔ این بیماری جدید هستیم، مهم است.
در حالی كه گزارش‌های مربوط به مشكلات پوستی كه ممكن است مربوط به كووید 19 باشند، طیف گسترده‌ای از علائم؛ از التهابات و بثورات كلی بدن گرفته تا برآمدگی‌های كوچك روی انگشتان دست و پا را نشان می‌دهند؛ دانستن اینكه كدام یك از این علائم نشان‌دهندهٔ كووید 19 بوده و كدام یك ربطی به آن ندارند، بسیار قابل توجه خواهد بود.
برای بررسی علائم پوستی كرونا و تظاهرات بالینی آن و مهمترین بیماری‌های رایج پوستی در فصل سرما، با سید ناصر عمادی، متخصص پوست و عضو هیأت علمی بیمارستان تخصصی پوست رازی به گفت‌وگو نشستیم.
آقای دكتر! برای آغاز بحث ابتدا درباره آلرژی و نشانه‌های آن و تفاوت آلرژی با كهیر توضیح دهید؟
آلرژی یك بخش كلی و جامع تر است كه حساسیت بدن انسان به هر نوع دارو، غذا، محیط و ورزش ممكن است بدن واكنش نشان دهد كه به ما به آن آلرژی می‌گوییم.كهیر یكی از نشانه‌های آلرژی است، اما این آلرژی ممكن است خود را به شكل كهیر نشان دهد.
همچنین به شكل ضایعات برجسته در پوست نشان دهد یا ممكن است فرد در بدن خود بدون هیچ علامتی احساس سوزش كند و این نوعی آلرژی است؛ بنابراین كهیر بخشی یا نشانه‌هایی از آلرژی است.
*نشانه خاص بروز كهیر در بدن
بیماری كهیر چه ویژگی دارد؟
كهیر معمولا برجسته میشود. فردی كه قسمتی را می‌خاراند، بعد از یكی دو دقیقه قرمز و بعد برجسته میشود كه ما به این برجستگی كهیر می‌گوییم؛معمولا در كمتر از 24 ساعت یا 12 ساعت برطرف میشود. اگر دوباره جای دیگری را بخارانید و قرمز و برجسته شود كه به آن كهیر گفته میشود.
در نتیجه تفاوت آلرژی و كهیر آن است كه آلرژی یك عنوان كلی است و برای حساسیت بدن به هر چیزی از غذا، دارو، محیط ، لباس و فعالیت بدنی آلرژی می‌گوییم و كهیر یكی از نشانه‌های آن است؛همچنین خون ریزی زیر پوستی و ... همگی جزو نشانه‌های آلرژی است.
آقای دكتر! اكنون در فصل زمستان هستیم و راهكار داشتن پوست شاداب در این فصل چیست؟
در فصل زمستان دو بیماری است كه شایع میشود؛ یكی همین خورشید است؛ چون پوست به علت سرما تعریق ندارد و منافذ پوست بسته میشود؛ وقتی پوست تعریق نداشته باشد كمتر مرطوب میشود و به سمت خشكی می‌رود.
همین خشكی آرام آرام در پوست خارش ایجاد می‌كند و وقتی پوست را می‌خارانیم، چون حواسمان نیست، به لایه خارجی پوست كه اپیدرم است ضربه می‌زنیم؛ یعنی خراش ایجاد می‌كنیم. وقتی خراش ایجاد شد، پوست باز میشود و عوامل محیطی مانند میكروب، قارچ و ویروس می‌توانند از همان منفذی كه خارش كرده و پوست را تخریب كردیم، وارد بدن شوند.
بنابراین در فصل سرما خشكی كه به دنبال آن خارش ایجاد میشود و به دنبال آن چون سطح پوست را خارانده و باز می‌كنیم، محلی برای ورود میكروب و قارچ است و در آنجا عفونت ایجاد میشود.
*علت و علامت بروز كهیر سرمایی
در فصل سرما، كهیری به نام «كهیرسرمایی»داریم؛ یعنی فرد وقتی در معرض آب یا هوای سرد قرار می‌گیرد، بدنش دچار خارش میشود و این حالت را كهیر سرمایی می‌گوییم. به این افراد توصیه می‌كنیم لباس گرم بپوشند، دست و بدن شان پوشیده شود تا مواجهه با سرما به حداقل برسد.
یكسری بیماری است كه با سرد شدن هوا تشدید میشود؛ مثلا بیماری روماتیسمی پوستی داریم كه در آن نوك انگشتان دست و پای افراد سرد بوده و جریان خون آنها كمتر است.
این افراد وقتی در معرض سرما قرار می‌گیرند، این جریان خون كاهش شدید تری پیدا می‌كند؛ در نتیجه ممكن است زخم‌هایی در دست و پای آنها ایجاد شود؛ یعنی در اینجا سرما نقش تثبیت كننده دارد نه ایجاد كننده.
افرادی كه بیماری زمینه‌ای به خصوص عروقی كه جریان خون در دست و پا به علت بیماری‌های روماتیسمی یا بیماری‌های دیگر،دچار مشكل است، این سرما باعث میشود جریان خون خیلی كمتر شده و در نتیجه سرمای بیشتری احساس می‌كنند و فعالیت بدنی آنها كاهش پیدا می‌كند؛ یعنی نمی‌توانند مثل یك فرد نرمال از دست و پای خود استفاده كنند و به علت سرما درد شدیدی را تحمل می‌كنند؛ در نتیجه از فعالیت روزانه باز می‌مانند.
به این افراد توصیه می‌كنیم از لباس گرم و دستكش نخی استفاده كرده یا در محیطی كار كنند كه سرمای زیادی نباشد.
نكته دیگری در خصوص سرما وجود دارد، این است كه گاهی ممكن است افراد در فصل سرد سال به دلیل سرماخوردگی مكرر و عفونت‌هایی ویروسی كه پیدا می‌كنند، دچار یكسری ضایعات پوستی شوند؛ مانند تبخال.
*ویروس تبخال در بدن وجود دارد
تبخال ویروسی است كه در بدن وجود دارد اما به دنبال یك استرس، بی خوابی، كم خوابی یا فعالیت شدید بدنی مجددا فعال میشود. مشاهده شده بروز تبخال در فصل زمستان بیشتر از سایر فصول است؛ علت بررسی شد و دیدند سرما خود نوعی استرس به پوست است.
همچنین به علت اینكه در فصل زمستان بیشتر با بیماری‌های ویروسی مانند آنفلوانزا مواجه می‌شویم و همین عامل منجر به تب بیشتر میشود؛تب میكانیسمی است كه منجر به بروز تبخال میشود كه یك بیماری ویروسی است.
بیماری‌های مشابه دیگری هم ممكن است به همین شكل كه گفتم در بدن ما وجود داشته باشد و در فصل سرد و به علت استرس و عوامل دیگر ویروس فعال شده و خود را آشكار كند و ضایعات پوستی دیده شود.
*با این توضیحات می‌توانیم بگوییم علت بروز تبخال به خاطر استرس است؟
استرس تشدید كننده و بروز دهنده است نه عامل بیماری؛بلكه عامل آن ویروسی در بدن است و در شرایط خاصی خود را نشان داده و فعال میشود.
وقتی در دوران كودكی به آبله مرغان مبتلا می‌شویم، در بدن ما باقی می‌ماند و وقتی در یك شرایط خاصی بدن ضعیف شده و استرسی را تحمل می‌كند این خود را به شكل زونا نشان می‌دهد
مثلا یكی از شرایط آن این است كه فرد تب كند؛ به هر علتی. ممكن است فرد عفونت ریه داشته باشد و تب كند، یا كرونا گرفته باشد و تب كند؛ همچنین ممكن است استرس شدید به فرد وارد شده یا بی خوابی شدید داشته باشد؛ در این حالتها این ویروس فعال شده و خود را نشان می‌دهد.
*علت بروز زونا در بدن
آقای دكتر! منظورتان این است كه این ویروس همیشه در بدن وجود دارد؟
بله، از جمله یك ویروس دیگری به نام زوناست. وقتی در دوران كودكی به آبله مرغان مبتلا می‌شویم، در بدن ما باقی می‌ماند و آنقدر باقی می‌ماند كه وقتی در یك شرایط خاصی بدن ضعیف شده و استرسی را تحمل می‌كند این خود را به شكل زونا نشان می‌دهد.
از دلائل دیگر بروز زونا، این است كه فرد استرس زیادی داشته باشد، عمل جراحی كرده یا در معرض ویروس كرونا قرار گرفته باشد؛ همچنین تب شدید كرده باشد؛در مجموع هر عاملی كه باعث وارد شدن استرس به فرد شود، باعث آشكار شدن زونا شود.
اكنون تظاهرات بالینی و علائم پوستی كرونا چیست؟
مقاله‌ای را در این خصوص در دست چاپ داریم؛ یكی از جاهایی كه كرونا خیلی تظاهرات دارد و خود را نشان می‌دهد در پوست است و آن هم به واسطه ابتلای فرد به كروناست.
*كهیر در بدن نشانه پوستی كرونا
ما ضایعات پوستی ناشی از كرونا را چهار دسته كرده‌ایم. یك دسته ضایعات پوستی به صورت مستقیم ناشی از خود ویروس كروناست؛ یعنی ویروس كرونا باعث آشكار شدن ضایعات پوستی شود.
ك دسته از این ضایعات كهیر است؛یعنی بسیاری از بیماران هستند كه دچار كرونا شدند با نشانه كهیر به پزشك مراجعه می‌كنند. در این حالت باید پزشك شك كند كه فرد مراجعه كننده به كرونا مبتلا شده است؛ در نتیجه یك دسته از ضایعات پوستی، مستقیم ناشی از خود ویروس كرونا هستند.
دسته دوم؛فردی مبتلا به كرونا میشود و دارو دریافت می‌كند اما به آن دارو واكنش نشان داده و این واكنش به شكل حساسیت در پوست فرد ظاهر میشود كه یك شكل آن ممكن است كهیر باشد؛ در نتیجه دسته دوم ضایعاتی هستند كه ما برای درمان كرونا دارو استفاده می‌كنیم و باعث بروز ضایعات پوستی شود.
*استفاده از ضدعفونی كننده‌ها عامل بروز ضایعات پوستی
دسته سوم؛ضایعات پوستی ناشی از استفاده از عوامل محافظت كننده برای فرد است؛ مثلا شستن مرتب دست باعث میشود دست خشك شده و باعث اگزما یا خارش در دست شود؛ممكن است فردی در اثر استفاده از ماسك دچار رنگ دانه‌هایی در پوست شود كه منجر به لك و جوش در همان ناحیه استفاده از ماسك شود.
همچنین ممكن است افرادی كه از لباس مخصوص كرونا استفاده می‌كنند، به دلیل اینكه تعریق زیادی دارند، دچار برخی بیماری‌های قارچی در پوست شوند؛ بنابراین دست سوم ضایعات پوستی ناشی از شستشوی زیاد دست، استفاده طولانی مدت از ماسك، استفاده از لباس فضایی كه همه راه‌های بدن را می‌پوشاند و باعث تعریق زیاد شده و موجب بروز بیماری قارچی شود.
دسته چهارم؛مربوط به این موضوع است كه برخی بیماری‌های پوستی كه فرد از قبل داشته در حال حاضر و در زمان مواجهه با كرونا، این بیماری‌ها تشدید می‌شوند و بیشتر خود را نشان می‌دهند.
*خارش عصبی در مبتلایان به كرونا
مثلا بیماری صدف یا «پسوریازیس» كه بیماری ژنتیكی است؛ وقتی فردی مبتلا به كرونا میشود البته نه همه افراد، مشاهده شده بیماری صدف یا پسوریازیس آنها شدیدتر شده است.برای نمونه فردی كه دچار استرس میشود، مشاده شده دچار یكسری خارش‌هایی عصبی شده و در این افراد كه مبتلا به كرونا شده‌اند نیز بیشتر شده و مدام بدن خود را می‌خارانند و ما به آن خارش عصبی می‌گوییم.
بنابراین دسته چهارم این است كه یكسری بیماری‌های پوستی ناشی از استرس یا عود وتشدید بیماری است كه در زمان ابتلا و مواجه با كرونا اتفاق می‌افتد.
* آقای دكتر! توصیه می‌كنید افراد در شرایطی كنونی هر روز از كرم مرطوب كننده استفاده كنند؟
بله، حتما توصیه می‌كنیم. یكی از راه‌های موثر و مفید استفاده از كرم‌های مرطوب كننده است. البته افرادی كه پوست چرب دارند، ممكن است وقتی از مرطوب كننده استفاده كنند، پوست شان بیشتر چرب شود و جوش بزند.به همین دلیل به این افراد توصیه می‌كنیم از كرم های مرطوب كننده فاقد چربی استفاده كنند.
ما دو نوع پوست داریم؛ پوست خشك و چرب. افرادی كه پوست چرب دارند اگر از مرطوب كننده استفاده كنند،پوستشان بیشتر چرب شده و جوش بیشتری می‌زند؛ به همین دلیل توصیه می‌كنیم از كرم فاقد چربی استفاده كنند؛ اما فردی كه پوست خشك دارد می‌تواند از هر كرم مرطوب كننده و نرم كننده بدن بدون نگرانی استفاده كند.
