ارائه خدمات پرستاری در منزل بویژه برای بیماری‌های مزمن موضوعی است كه چندسالی است رونق گرفته؛ مقوله‌ای كه مانند هر خدمت جدید دیگری در حوزه سلامت مشكلات و اما و اگرهایی پیش روی آن قرار دارد...
تعرفه‌گذاری، تبلیغات، عدم پوشش بیمه‌ای و... از جمله مشكلاتی است كه از ابتدای طرح‌ریزی خدمات مراقبت پرستاری در منزل، بیماران با آن روبرو بودند تا اینكه سرانجام با تعرفه‌گذاری خدمات هوم‌كر (مراقبت پرستاری در منزل) توسط وزارت بهداشت به نظر می‌رسید این مشكل برطرف شود اما، این در حالی است كه دفاتر خدمات پرستاری در منزل مدعی هستند تعرفه‌ای كه برای این خدمات در نظر گرفته شده بسیار كم است؛ موضوعی كه ممكن است زمینه را برای بروز تخلفات در هنگام اخذ وجه از سوی خانواده بیماران، فراهم كند.
از سوی دیگر همه ما بارها در جراید، فضای مجازی و... تبلیغات این دفاتر مراقبت پرستاری در منزل را دیده‌ایم اما آیا همه این مراكز مجوزها و صلاحیت حرفه‌ای كافی برای ارائه خدمات را اخذ كرده‌اند؟ این سوال در شرایطی مطرح می‌شود كه بر اساس اعلام وزارت بهداشت و سازمان نظام پرستاری یكی از راه‌های شناخت مركز دارای مجوز ارائه خدمات پرستاری در منزل، سایت وزارت بهداشت است اما این در حالی است كه همچنان دستورالعملی برای شیوه تبلیغات این مراكز وجود ندارد.
بر اساس اعلام سازمان‌های بیمه‌گر و همچنین وزارت بهداشت ارائه خدمات مراقبت در منزل مزایای زیادی همچون كاهش هزینه بیماران، كاهش پرداختی از جیب بیمه‌ها، جلوگیری از اشغال تخت‌های بیمارستانی، تقلیل یافتن احتمال ابتلای بیمار به عفونت بیمارستانی و... دارد. موضوعاتی كه علی‌رغم اذعان به آنها قوانین بیمه‌ای آن در شورای عالی بیمه سلامت با روندی كند دنبال می‌شود و تنها به شكل پایلوت برای برخی بیماری‌ها در چند استان اجرایی شده است اما هنوز در كل كشور اجرایی نشده است.
معضل دفاتر ارایه خدمات پرستاری فاقد مجوز
در این راستا، دكتر شمس‌الدین شمسی_رئیس شورای عالی نظام پرستاری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینكه دفاتر مراقبت و پرستاری در منزل توسط پرستاران تاسیس می‌شوند، گفت: این دفاتر باید مجوز تاسیس را از وزارت بهداشت اخذ كنند، اما متاسفانه تعدادی از دفاتر وجود دارند كه فاقد مجوز هستند و صاحب صلاحیت نیستند. در حال حاضر دفاتری صلاحیت ارائه خدمات دارند كه وزارت بهداشت و درمان به آنها مجوز ارائه خدمات داده باشند.
وی افزود: تعداد این مراكز در گذر زمان در حال تغییر است اما كسانی كه خواهان دریافت خدمات مراقبت پرستاری در منزل هستند می‌توانند با مراجعه به سایت وزارت بهداشت از تعداد و اسامی مراكز مراقبت در منزل دارای مجوز مطلع شوند. مردم باید پیش از تماس با این دفاتر از داشتن مجوز آنها به طریق گفته شده اطمینان حاصل كنند.
صلاحیت افراد ارایه دهنده خدمت پرستاری در منزل چگونه تایید می شود؟
شمسی درباره شیوه تایید صلاحیت پرستاران شاغل در مراكز ارائه خدمات مراقبت پرستاری در منزل، اظهار كرد: در گام اول این افراد باید پرستاران فارغ‌التحصیل دانشگاهی باشند و زمانی كه قرار است پروانه كار برای آنها صادر شود باید حداقل مدرك كارشناسی پرستاری داشته باشند. در گام دوم این پرستاران باید امتیازاتی را كسب كنند، امسال نیز آزمونی تحت عنوان آزمون صلاحیت حرفه‌ای برگزار شد كه از این به بعد حتی افرادی كه پروانه كار دارند این آزمون‌ها و دوره‌های مشابه را بگذرانند تا صلاحیت لازم برای پرستاری در منزل را داشته باشند.
لزوم اصلاح تعرفه ها و پوشش بیمه ای خدمات پرستاری در منزل
وی با تاكید بر اینكه یكی از مشكلات در زمینه خدمات پرستاری در منزل موضوع تعرفه‌گذاری خدمات است، تصریح كرد: تعرفه‌ای كه برای خدمات از سوی وزارت بهداشت درنظر گرفته شده است بسیار پایین است، تقاضای اول ما افزایش این تعرفه‌ها است. از طرفی این تعرفه‌ها تحت پوشش بیمه نیست و مردم مجبور می‌شوند تمام مبلغ را از جیب خود پرداخت كنند و آخرین تصمیم‌گیری‌ها در این زمینه در شورای عالی بیمه باقی مانده است و درخواست جدی ما تسریع در تصمیم‌گیری‌های این موضوع است تا برای شروع حداقل چند خدمت تحت پوشش بیمه برود تا باری از دوش مردم برداشته شود و مردم مجبور به پرداخت همه این هزینه نشوند.
رئیس شورای عالی نظام پرستاری، تاكید كرد: موضوع جالب این جا است كه مثلا یك بیمار مبتلا به سكته مغزی به مدت یك ماه در بیمارستان با هزینه‌های بالا بستری می‌شود و هزینه‌های او تحت پوشش بیمه می‌رود اما وقتی قرار می‌شود این فرد با هزینه بسیار كمتر در خانه مراقبت دریافت كند كه سبب جلوگیری از اشغال تخت هم می‌شود، بیمه خدمات را تحت پوشش قرار نمی‌دهد. چرا باید بیمه حاضر باشد خدمات گران‌تر بیمارستانی را تحت پوشش ببرد ولی به پوشش بیمه‌ای خدمات پرستاری در منزل توجه نكند. تحت پوشش رفتن خدمات هوم‌كِر علاوه بر آنكه سبب كاهش هزینه‌ای كه بیمار از جیب پرداخت می‌كند، می‌شود در عین حال هزینه بیمه‌ها را نیز كاهش می‌دهد. فعلا هیچ خدمت مراقبت در منزلی تحت پوشش بیمه نیست.
خلاء نظارت بر تبلیغات دفاتر خدمات مراقبت در منزل
وی در خصوص مجاز یا غیر مجاز بودن تبلیغات دفاتر پرستاری در منزل، بیان كرد: متاسفانه در این زمینه دستورالعمل خاصی نداریم و این هم یكی از معضلاتی است كه باید به آن پرداخته شود. یكی از پیشنهادات ما این بود كه نظارت بر این خدمات تحت پوشش سازمان نظام پرستاری باشد تا خدمات از نظر كیفیت و كمیت مناسب باشند و طبعا بر این اساس تبلیغات این دفاتر هم سامان بهتری پیدا می‌كرد. آنچه كه می‌دانم خدمات مراقبت در منزل هم مثل تمام خدمات حوزه پزشكی و به همان اندازه و در حد اطلاع رسانی، می‌تواند تبلیغ شود.
شمسی با تاكید بر اینكه نبودن نهاد مستقل نظارت بر تبلیغات خدمات پرستاری در منزل می‌تواند سبب بروز تخلفات در منزل شود، گفت: متاسفانه با مرور تبلیغات در روزنامه‌ها و... و بررسی آنها می‌بینیم خیلی از مراكز مجوزهای لازم را ندارند و وقتی نظارتی نباشد بروز تخلف هم بدیهی است. از مردم می‌خواهیم با مراجعه به سایت وزارت بهداشت از مجوز دار بودن مركز ارائه خدمات اطلاع كسب كنند.
وی درباره مرجع رسیدگی به تخلفات خدمات پرستاری در منزل، تصریح كرد: هم سازمان نظام پرستاری و هم وزارت بهداشت می‌تواند مرجع رسیدگی به تخلفات باشد، فعلا مرجع واحدی مشخص نشده است و این موضوع از این چندگانگی باید خارج شود. به نظر ما بهترین مرجع رسیدگی به این موضوع می‌تواند سازمان نظام پرستاری باشد گرچه الان عمدتا تخلفات و شكایات به قسمت‌های نظارتی وزارت بهداشت ارائه می‌شود.
