پنج سال اول زندگی كودك پایه و اساس سلامت، رشد و تكامل آینده او، چه جسمی و چه ذهنی است. به‌عنوان یك والد، این مسئولیت شماست كه زمینه رشد و تقویت مغز كودك را با درگیر كردن در فعالیت‌های سرگرم‌كننده فراهم كنید
.به همین منظور، چند فعالیت مفید برای بهبود مغز كودكان ارائه كرده‌ایم كه برای ساعاتی كودك تان را از تماشای تلویزیون و بازی‌های گوشی های موبایل دور كند.
در عصر تكنولوژی، همه ما بیشتر وقت خود را به‌جای دنیای واقعی در دنیای دیجیتال می‌گذرانیم. در این میان، كودكان به تبعیت از والدین ترجیح می‌دهند به‌جای بازی‌های خانگی و خلاقانه، وقتشان را صرف بازی‌های موبایلی می كنند، غافل از اینكه این بازی‌های اعتیادآور بر عملكرد مغز كودكان تأثیر منفی می‌گذارد.
یك نظرسنجی در سال 2020 نشان داد كه 60% كودكان قبل از سن 5 سالگی از تلفن همراه برخوردار بودند و 31% قبل از 2 سالگی با تلفن همراه آشنا شده بودند. درحالی‌كه شواهد قطعی در مورد تأثیر بد تلفن همراه بر مغز كودكان وجود ندارد اما برخی از مطالعات یافته‌های نگران‌كننده‌ای را نشان می‌دهند. داده‌های اولیه از یك مطالعه رشد شناختی مغز كودكان نشان داد كه افزایش مدت‌زمان استفاده از موبایل نه‌تنها برای مغز مضر است بلكه می‌تواند بر روانشناسی، الگوهای تفكر، خواب و رفتار كودك تأثیر بگذارد.
متأسفانه این روزها اغلب والدین مهارت استفاده از تلفن همراه توسط كودكشان را نشانه باهوشی او دانسته و هیچ‌گونه محدودیتی در این زمینه برای فرزندشان قائل نیستند، درحالی‌كه كودكانی كه بیش‌ازحد زمان خود را به بازی با تبلت یا تلفن هوشمند و تماشای تلویزیون می‌گذرانند، ازنظر ذهنی ضعیف‌تر از دیگر كودكان خواهند بود.
برخلاف بازی‌های موجود در گوشی های تلفن همراه، به گفته محققان و كارشناسان رشد كودك، بعضی بازی‌های ساده و روزمره می‌توانند رشد مغز كودكان، رشد زبان، ریاضی، یادگیری اجتماعی و عاطفی كودكان را تقویت كند. در ادامه به معرفی چند فعالیت هیجان‌انگیز برای افزایش ضریب هوشی كودكان می‌پردازیم.
ذهن‌خوانی
این بازی یك‌راه آسان و جالب برای آشنا كردن كودك با محیط اطراف، تقویت مغز او و افزایش توجه به جزئیات است. شما می‌توانید این بازی را در خانه با كمك فلش كارت، تصاویر یا اشیا انجام دهید. به‌عنوان‌مثال، تصویری از یك اسباب‌بازی، توپ یا گل را به كودك خود نشان دهید و از او بخواهید در اطرافش آن را برای شما پیدا كند. این به تشخیص اشیا و بهبود دایره لغات، همراه با سایر توانایی‌های شناختی كودك كمك می‌كند. یك روش دیگر برای انجام این بازی این است كه یك شی را در ذهنتان تجسم كنید و با بیان ویژگی‌های آن شی مثل رنگ، شكل یا اندازه آن، از كودك بخواهید شی‌ء موردنظر شما را حدس بزند.
نقش‌آفرینی
این بازی ابزاری مؤثر برای تقویت خلاقیت و تخیل كودكان است. علاوه بر این، بازی نقش‌آفرینی در موارد زیر تأثیرگذار است:
-توسعه مهارت‌های زبانی و ارتباطی
-تشویق كودكان به بیان عقایدشان
-توسعه مهارت‌های اجتماعی از طریق همكاری با كودكان دیگر
-تشویق كودكان به درك موقعیت‌های واقعی زندگی
نحوه انجام این بازی به این صورت است كه سناریوها یا موقعیت‌هایی كه كودك می‌تواند اجرا كند را ایجاد كنید و اجازه دهید كودك از تخیل خود برای بازی استفاده كند. به‌عنوان‌مثال می‌توان به خرید در سوپر ماركت، معلم بازی، پزشك، بانكدار، آتش‌نشان و غیره اشاره كرد.
پازل
پازل یك بازی فكری عالی برای كودكان در رده سنی 2 تا 8 سال است. این بازی به‌طور مؤثر مغز كودك را درگیر می‌كند و به آن‌ها در تشخیص شكل، افزایش صبر، تمركز، تعیین هدف، مهارت حل مسئله و هماهنگی دست و چشم كمك می‌كند.
مارپیچ
این بازی سنتی در حین سرگرمی یك روش هوشمندانه برای تقویت مغز كودكان است. مارپیچ توانایی‌های حل مسئله را افزایش می‌دهد و مهارت‌های حركتی و مشاهده‌ای كودك را بهبود می‌بخشد. زمانی كه كودك سعی می‌كند راهی را از طریق پیچ‌وخم‌ها پیدا كند، مغز خود را برای تفكر سریع‌تر تحریك می‌كند. این بازی همچنین به افزایش اعتمادبه‌نفس، صبر و پشتكار كودك كمك می‌كند. والدین می‌توانند با پرینت تصاویر مارپیچ و یا خرید كتاب‌های مارپیچ به‌راحتی اسباب سرگرمی كودكان را در خانه فراهم كنند.
برج‌سازی با لوازم مختلف
روی‌هم گذاشتن اسباب‌بازی‌ها یا برج‌سازی با آن‌ها ممكن است یك فعالیت ساده برای كودكان به نظر برسد اما این پتانسیل ر ا دارد كه رشد اولیه مغز را تقویت كند و درعین‌حال مهارت‌های حركتی و هماهنگی دست و چشم كودك را بهبود ببخشد. قرار دادن بلوك‌های خانه‌سازی روی همدیگر و یا بازی جُنگا می‌تواند نمونه‌های مناسبی برای انجام این بازی باشد.
بازی‌های فیزیكی
درگیر كردن كل بدن فرصتی برای تقویت مهارت‌های عملكرد اجرایی در كودكان را فراهم می‌كند. پرتاب و گرفتن توپ، پریدن و دویدن در تقویت مغز كودك بسیار مؤثر است. بازی‌هایی مانند طناب‌كشی، حلقه كمر، لی‌لی، بولینگ یا هر بازی دیگری كه باعث تحرك كودك می‌شود نیز راهی عالی برای خودكنترلی و تقویت هوش است.
جعبه حسی
چند شی قابل حدس مثل عروسك، ماشین، مداد، دفتر، قاشق، گوجه و... را داخل یك جعبه قرار دهید و از كودكتان بخواهید درحالی‌كه چشمانش بسته است، اشیا داخل جعبه را با لمس كردن حدس بزند. این بازی كودك را تشویق می‌كند تا با لمس اشیاء تمركز كند و ذهنش را به سمت چیزهای مختلف سوق دهد كه این امر باعث بهبود حافظه، مسیرهای عصبی و اطلاعات حسی كودكان می‌شود.
این فعالیت‌ها ممكن است ساده و ابتدایی به نظر برسند اما یك روش عالی برای بهبود رشد شناختی، زبانی و حافظه در كودكان هستند و مهم‌ترین مسئله درباره این بازی‌ها این است كه شما می‌توانید با حداقل وسایل در داخل خانه یك سرگرمی مفید برای كودكتان فراهم كنید. همچنین وجه مشترك همه این فعالیت‌ها این است كه آن‌ها از ذهن، بدن و حواس خود به‌طور هم‌زمان استفاده می‌كنند و این مهم‌ترین هدف است؛ بنابراین، بازی‌هایی را كه كودكتان دوست دارد با شما بازی كند را انتخاب كنید و از آن لذت ببرید.
