اگر عفونت جریان خون درمان نشود، در معرض خطر ابتلا به عوارض بالقوه تهدید كننده زندگی مانند سپسیس و شوك سپتیك خواهید بود. سپسیس به دلیل پاسخ ایمنی قوی به عفونت رخ می دهد.
این پاسخ می تواند باعث ایجاد تغییراتی در بدن شما مانند التهاب شود. این تغییرات می تواند مضر باشد و منجر به آسیب دیدن اندام ها شود.
سپتی سمی چیست؟
سپتی سمی یك عفونت جدی جریان خون است. زمانی رخ میدهد كه عفونت باكتریایی از نقاط دیگر بدن وارد جریان خون شود، مانند:
پوست
ریه ها
كلیه ها
مثانه
سپتی سمی خطرناك است زیرا باكتری ها و سموم آنها می توانند از طریق جریان خون به كل بدن شما منتقل شوند.
سپتی سمی به سرعت می تواند تهدید كننده زندگی شود و باید در بیمارستان درمان شود. در صورت عدم درمان، سپتی سمی می تواند به سپسیس تبدیل شود.
سپتی سمی در مقابل سپسیس
سپتی سمی و سپسیس یكسان نیستند، اگرچه گاهی اوقات این اصطلاحات به جای هم استفاده می شوند. سپسیس یكی از عوارض جدی سپتی سمی است.
سپسیس باعث التهاب در سراسر بدن می شود. این التهاب می تواند باعث لخته شدن خون شود و مانع از رسیدن اكسیژن به اندام های حیاتی و در نتیجه نارسایی اندام شود.
هنگامی كه التهاب با فشار خون بسیار پایین رخ می دهد، به آن شوك سپتیك می گویند. شوك سپتیك در بسیاری از موارد كشنده است.
سپتی سمی چگونه ایجاد می شود؟
سپتی سمی در اثر عفونت در قسمت دیگری از بدن شما ایجاد می شود.
بسیاری از انواع باكتری ها می توانند منجر به سپتی سمی شوند و اغلب نمی توان منبع دقیق عفونت را تعیین كرد. شایع ترین عفونت هایی كه منجر به سپتی سمی می شوند عبارتند از:
عفونت های دستگاه ادراری (UTIs)
عفونت های ریه، مانند ذات الریه
عفونت های كلیه
عفونت در ناحیه شكم
باكتری های این عفونت ها وارد جریان خون شده و به سرعت تكثیر می شوند و علائم فوری ایجاد می كنند.
عوامل خطر سپتی سمی
افرادی كه در حال حاضر برای انجام كارهای دیگری مانند جراحی در بیمارستان بستری هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سپتی سمی هستند. عفونت ثانویه ممكن است در بیمارستان رخ دهد. این عفونتها اغلب خطرناكتر هستند، زیرا ممكن است باكتریها از قبل به آنتیبیوتیكها مقاوم باشند.
سایر مواردی كه در معرض خطر بیشتر ابتلا به سپتی سمی هستند عبارتند از:
افرادی كه زخم یا سوختگی شدید دارند
نوزادان
بزرگسالان مسن تر
افرادی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند ، كه می تواند در اثر شرایطی (مانند HIV یا لوسمی یا درمان های پزشكی (مانند شیمی درمانی یا تزریق استروئید) ایجاد شود.
افراد با مبتلا به دیابت
افرادی كه كاتتر ادراری یا داخل وریدی دارند
افرادی كه تحت تهویه مكانیكی هستند
علائم سپتی سمی
علائم سپتی سمی معمولاً به سرعت شروع می شود. حتی در مراحل اول، فرد می تواند بسیار بیمار به نظر برسد.
علائم ممكن است به دنبال آسیب، جراحی یا عفونت موضعی دیگری مانند ذات الریه رخ دهد. شایع ترین علائم اولیه عبارتند از:
لرز
تب
نفس كشیدن خیلی سریع
ضربان قلب سریع
با پیشرفت سپتی سمی بدون درمان مناسب، علائم شدیدتر ظاهر می شوند. این موارد شامل موارد زیر است:
سردرگمی یا ناتوانی در تفكر واضح
تهوع و استفراغ
نقاط قرمز رنگی كه روی پوست ظاهر می شوند
كاهش حجم ادرار
جریان خون ناكافی
شوكه شدن
اگر شما هستید یا شخص دیگری علائم سپتی سمی را نشان می دهد، فوراً به بیمارستان مراجعه كنید. شما نباید صبر كنید یا سعی كنید مشكل را در خانه درمان كنید.
عوارض سپتی سمی
سپتی سمی تعدادی از عوارض جدی دارد. این عوارض در صورت عدم درمان یا به تعویق افتادن درمان برای مدت طولانی ممكن است كشنده باشند.
سپسیس
سپسیس زمانی رخ می دهد كه بدن شما یك پاسخ ایمنی قوی به عفونت داشته باشد. این منجر به التهاب گسترده در سراسر بدن می شود. اگر منجر به نارسایی اندام ها مانند نارسایی كلیه یا قلب شود، سپسیس شدید نامیده می شود.
افراد مبتلا به بیماری های مزمن بیشتر در معرض خطر سپسیس هستند. این به این دلیل است كه آنها سیستم ایمنی ضعیفی دارند و نمی توانند به تنهایی با عفونت مبارزه كنند.
شوك سپتیك
یكی از عوارض سپتی سمی افت شدید فشار خون است كه به آن شوك سپتیك می گویند. سموم آزاد شده توسط باكتری در جریان خون می تواند باعث جریان خون بسیار كم شود كه ممكن است منجر به آسیب اندام یا بافت شود.
شوك سپتیك یك اورژانس پزشكی است. افراد مبتلا به شوك سپتیك معمولاً در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان (ICU) مراقبت می شوند. برای افزایش فشار خون به داروهایی نیاز خواهید داشت . همچنین ممكن است لازم باشد كه در دستگاه تنفس مصنوعی قرار بگیرید.
سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS)
سومین عارضه سپتی سمی، سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS) است. این یك وضعیت تهدید كننده زندگی است كه از رسیدن اكسیژن در ریه های شما به خون جلوگیری می كند.
اغلب منجر به سطحی از آسیب دائمی ریه می شود. همچنین می تواند به مغز شما آسیب برساند و منجر به مشكلات حافظه شود.
تشخیص سپتی سمی
تشخیص سپتی سمی و سپسیس از بزرگترین چالش های پیش روی پزشكان است. پیدا كردن علت دقیق عفونت ممكن است دشوار باشد. تشخیص معمولاً شامل طیف وسیعی از آزمایشات است.
معاینه بدنی
پزشك علائم شما را ارزیابی می كند و در مورد سابقه پزشكی شما می پرسد. آنها یك معاینه فیزیكی برای بررسی موارد زیر انجام می دهند:
فشار خون پایین
دمای پایین بدن ، كه معمولاً فقط در افراد مسن مبتلا به این بیماری رخ می دهد
دمای بدن بالا
پزشك همچنین ممكن است به دنبال نشانه هایی از شرایطی باشد كه بیشتر همراه با سپتی سمی رخ می دهند، از جمله:
پنومونی
سلولیت ، نوعی عفونت پوستی
UTIs
مننژیت
تست های آزمایشگاهی
پزشك ممكن است بخواهد آزمایشاتی را روی چندین نوع مایعات انجام دهد تا به تأیید عفونت باكتریایی كمك كند . این مایعات ممكن است شامل موارد زیر باشد:
ادرار
ترشحات زخم (و زخم های پوستی)
ترشحات تنفسی
خون
پزشك ممكن است تعداد سلول ها و پلاكت های شما را بررسی كند و همچنین آزمایش هایی را برای تجزیه و تحلیل لخته شدن خون شما تجویز كند.
اگر سپتی سمی باعث مشكلات تنفسی شما می شود، پزشك ممكن است سطح اكسیژن و دی اكسید كربن در خون شما را نیز بررسی كند.
تست های تصویربرداری
اگر علائم عفونت واضح نباشد، پزشك ممكن است آزمایشهای تصویربرداری را برای بررسی دقیقتر اندامها و بافتهای خاص تجویز كند. این شامل موارد زیر می شود:
اشعه ایكس
سی تی اسكن
ام آر آی
سونوگرافی
درمان سپتی سمی
سپتی سمی كه شروع به تأثیر بر اندام ها یا عملكرد بافت شما كرده است یك اورژانس پزشكی است. باید در بیمارستان درمان شود.
درمان شما به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
سن
سلامت كلی شما
تحمل شما برای برخی داروها
آنتی بیوتیك ها برای درمان عفونت باكتریایی كه باعث سپتی سمی می شود استفاده می شود.
معمولا زمان كافی برای تشخیص نوع باكتری وجود ندارد. در درمان اولیه معمولا از آنتی بیوتیك استفاده می شود. اینها برای مقابله با طیف وسیعی از باكتری ها به طور همزمان طراحی شده اند. در صورت شناسایی باكتری خاص، ممكن است از آنتی بیوتیك متمركزتری استفاده شود.
ممكن است برای حفظ فشار خون یا جلوگیری از تشكیل لخته های خون، مایعات و سایر داروها را به صورت داخل وریدی دریافت كنید. همچنین در صورت بروز مشكلات تنفسی در نتیجه سپتی سمی، ممكن است از طریق ماسك یا دستگاه تنفس مصنوعی اكسیژن دریافت كنید.
چگونه از سپتی سمی جلوگیری كنیم
عفونت های باكتریایی علت اصلی سپتی سمی هستند.
اگر فكر می كنید عفونت باكتریایی دارید، فوراً به پزشك مراجعه كنید. اگر عفونت شما در مراحل اولیه به طور موثر با آنتی بیوتیك درمان شود، ممكن است بتوانید از ورود باكتری به جریان خون خود جلوگیری كنید.
والدین و مراقبان می توانند با اطمینان از به روز ماندن كودكان در مورد واكسیناسیون به محافظت از كودكان در برابر سپتی سمی كمك كنند .
اگر قبلاً سیستم ایمنی ضعیفی دارید، اقدامات احتیاطی زیر می تواند به جلوگیری از سپتی سمی كمك كند:
از سیگار كشیدن خودداری كنید یا سعی كنید آن را ترك كنید .
از مصرف داروهایی كه توسط پزشك تجویز یا توصیه نشده است خودداری كنید.
از یك رژیم غذایی غنی از مواد مغذی استفاده كنید.
به طور منظم ورزش كنید.
دست های خود را اغلب بشویید.
واكسن بزنید
در صورت داشتن این بیماری، دیابت خود را مدیریت كنید .
چشم انداز افراد مبتلا به سپتی سمی
در صورت تشخیص زودهنگام، سپتی سمی را می توان به طور موثر با آنتی بیوتیك درمان كرد. تلاشهای تحقیقاتی بر روی یافتن راههای بهتر برای تشخیص زودهنگام این بیماری متمركز است.
حتی با درمان، امكان آسیب دائمی اندام وجود دارد. این امر به ویژه در مورد افرادی كه دارای شرایط قبلی هستند كه بر سیستم ایمنی آنها تأثیر می گذارد صادق است.
پیشرفت های پزشكی زیادی در تشخیص، درمان، نظارت و آموزش سپتی سمی صورت گرفته است. این به كاهش میزان مرگ و میر كمك كرده است.
با توجه به مطالعه 2020 از میزان سپسیس در سراسر جهان، تخمین زده می شود كه 60.2 میلیون مورد سپسیس در سال 1990 و 48.9 میلیون مورد در سال 2017 وجود داشته است كه نشان دهنده كاهش 18.8 درصدی است. در همین بازه زمانی، مرگ و میر ناشی از سپسیس از 15.7 میلیون به 11 میلیون كاهش یافت. این نشان دهنده كاهش 29.7 درصدی در میزان مرگ و میر است.
با این حال، سپسیس همچنان عامل 19.7 درصد مرگ و میرها در سال 2017 است. تعداد موارد در طول زمان كاهش یافته است، اما همچنان بالاتر از تخمین قبلی است.
سپسیس استیك علت شایع مرگ برای بسیاری از افراد مبتلا به بیماری های مزمن، كه به توضیح درصد بالای مرگ و میر ناشی از سپسیس كمك می كند. به عنوان مثال، شیمی درمانی مدیریت هر گونه عفونت را برای افراد مبتلا به سرطان دشوار می كند. افراد مبتلا به بیماری هایی مانند زوال عقل ، بیماری پاركینسون و اسكلروز جانبی آمیوتروفیك (ALS) در معرض افزایش خطر ابتلا به پنومونی و سایر عفونت ها هستند كه ممكن است منجر به سپسیس شود.
اگر بعد از جراحی یا عفونت علائم سپتی سمی یا سپسیس پیدا كردید، فوراً به دنبال مراقبت های پزشكی باشید.
مواد غذایی مفید برای درمان سپسیس
مطالعات جدید نشان می دهد ویتامین C، زردچوبه، سیر و عسل به دلیل خواص ضد باكتریایی و ضد میكروبی در درمان عفونت خون موثر هستند.
عفونت خون یا سپسیس كه گاهی مسمومیت خون نیز نامیده می شود، یك واكنش ایمنی خطرناك و جدی است كه بر اثر ترشح مواد شیمیایی ایمنی به داخل جریان خون برای مباررزه با عفونت بوجود می آید و می تواند منجر به مرگ شود.
التهاب ناشی از عفونت خون سبب سوراخ شدن عروق و تولید لخته می شود، در نتیجه جریان خون كافی به ارگان های بدن نمی رسد و ارگان ها بر اثر كمبود اكسیژن و مواد غذایی دچار اختلال می شوند. در موارد حاد، فشار خون به اندازه ای كاهش می یابد كه قلب ضعیف شده و دچار شوك سپتیك می شود. در این حالت كبد، كلیه، ریه و اندام های حیاتی دیگر دچار نارسایی می شوند.
ویتامین C
مطالعات نشان می دهد سطح ویتامین C در بیماران مبتلا به سپسیس پایین است؛ بنابراین به این بیماران توصیه می شود برای تقویت سیستم ایمنی، از مكمل های ویتامین C استفاده كنند. همچنین ویتامین C سبب بهبود عملكرد مویرگ ها در بیماران می شود.
زردچوبه
زردچوبه حاوی تركیبی به نام كوركومین است كه سبب افزایش سطح پروتئین خون می شود. زمانی كه میزان پروتئین خون بالا باشد، بهتر می تواند با انواع عفونت و عوامل بیماری زا مبارزه كند. همچنین این ماده می تواند توده عضلانی مرتبط با عفونت را درمان كند.
كاهش كلسترول خون، افزایش ایمنی بدن، بهبود گردش خون، روشن شدن رنگ پوست، پیشگیری از ایجاد لخته در اندام های داخلی بدن و تصفیه خون، از دیگر فواید زردچوبه هستند.
سیر
سیر حاوی ماده ای به نام آلیسین است كه با كاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی عفونت را سركوب می كند. درمان سپسیس با تركیب سیر و عسل موثر تر است.
عسل
عسل با تقویت سیستم ایمنی و خواص ضد باكتری و ضد میكروبی، یك ماده غذایی كامل برای درمان سپسیس و انواع عفونت است.
در ادامه این مطالعه آمده است ریشه شیرین بیان، برگ توتون هندی، مریم گلی، روغن پونه كوهی، عصاره پوست درخت كاج و عصاره دانه انگور از دیگر مواد حاوی آنتی بیوتیك طبیعی هستند كه به درمان عفونت خون كمك می كنند.
شایع ترین علت سپسیس، یك عفونت باكتریایی موجود در خون است. اگر سیستم ایمنی موفق به نابودی باكتری نشود، سبب عفونت می شود. باكتری سپسیس می تواند از هر نقطه ای، حتی یك خراش كوچك روی زانو، وارد بدن شود.
محققان بر این باورند كه سپسیس می تواند بر اثر عفونت های دیگری از قبیل آپاندیسیت، ذات الریه، عفونت دستگاه ادراری، مننژیت و عفونت كلیه ناشی شود. گاهی علت سپسیس با استئومیلیت یا عفونت استخوان همراه است. گاهی این عفونت ناشی از نوعی قارچ است.