این روزها كمتر پیش می‌آید گوشی تلفن و یا تبلت دست كودكان نبینیم؛ بچه‌های 3 و 4 ساله حتی اگر خودشان صاحب گوشی همراه و تبلت نباشند، تمام فوت و فن‌های تلفن همراه پدر و مادرشان را از حفظ هستند، حتی بهتر از خود آنها و اگر تنها یكی دو سال بزرگ‌تر باشند، صاحب تبلت‌های اسمارت می‌شوند.

این در حالی است كه گاهی اوقات والدین، خود برای كودكشان تبلت می‌خرند، بدون آنكه كودك بخواهد و كلی هم ذوق می‌كنند كه چه خوب است این تكنولوژی؛ بچه‌ها یك گوشه می‌نشینند و سرگرم بازی با آن می‌شوند، اما نباید فراموش كرد كه آسیب‌های تلفن همراه و تبلت بسیار بیشتر از مزایای آن است.

تلفن همراه همچنین به یك وسیله جدانشدنی از دانش‌آموزان تبدیل شده است؛ آنها تقریباً در همه جا از این وسیله استفاده می‌كنند، بازی می‌كنند، جست‌وجو می‌كنند و گاهی هم اطلاعات مفید كسب می‌كنند؛ اما واقعیت این است كه دانش‌آموزان اگر از این وسیله به درستی استفاده نكنند، بیش از هر قشر دیگری آسیب خواهند دید.


معایب استفاده از تلفن همراه
تلفن همراه با تمام اثرات منفی كه دارد، وقتی در دست كودك قرار می‌گیرد باعث آرامش او می‌شود؛ هرچند كاذب؛ هر چند برای لحظه‌ای كوتاه.

كافیست به یك كودك خردسال كه مدام با شیطنت‌هایش آرامش را از شما سلب كرده و مانع تمركز شما شده است، یك گوشی همراه و یا تبلت بدهید تا ببینید چطور یك گوشه می‌نشیند بدون آنكه چیزی را خراب كند و اعصاب كسی را بهم بریزد و سرگرم بازی می‌شود.

اما واقعیت این است كه آیا این نكته مثبت به آسیب‌هایی كه تلفن همراه به فرزند ما می‌رساند، می‌ارزد؟ در ادامه به مضرّات تلفن همراه و آسیب‌های غیر قابل جبرانی كه به كودك و نوجوان ما وارد می‌كند، می‌پردازیم

تلفن بر فعالیت مغز تأثیر می گذارد
مطالعات نشان می دهد كه مغز انسان به تشعشعات الكترومغناطیسی حساس است. با این حال، نیاز به مطالعات بیشتری وجود دارد تا ثابت شود تابش می تواند فعالیت مغز را مختل كند. از آنجایی كه تلفن‌های همراه عمدتاً بر روی امواج الكترومغناطیسی برای همه اشكال ارتباطی، حتی داخلی، كار می‌كنند و مغز دارای تكانه‌های الكتریكی خاص خود است كه در آن ارتباطات در شبكه عصبی انجام می‌شود، احتمالاً می‌تواند بر مغز تأثیر بگذارد. با این حال، همانطور كه قبلا ذكر شد، تحقیقات بیشتری باید انجام شود تا ثابت شود كه تشعشع بر فعالیت مغز تأثیر می گذارد.

در حال حاضر، چیزی كه ممكن است بر مغز تأثیر بگذارد، محتوایی است كه كودك در معرض آن قرار می‌گیرد و مدات زمان تماشای صفحه نمایش. بنابراین، برای والدین ضروری است كه زمان نمایش صفحه را كنترل یا محدود كنند و اطمینان حاصل كنند كه كودكان فقط به برنامه ها و بازی های خاصی دسترسی دارند كه مناسب سن آنها است و اطمینان حاصل كنند كه زمان محدود استفاده از تلفن همراه بر یادگیری یا تمركز كودك روی چیزها فعالیت‌های مهم دیگر مانند مطالعه، سرگرمی‌ها، ورزش و غیره تأثیر نگذارد

تاثیر تلفن همراه بر عملكرد تحصیلی
بسیاری از كودكان تلفن همراه خود را به مدارس خود می برند. گپ زدن با دوستان یا بازی كردن در تعطیلات مدرسه یا حتی در كلاس، روز به روز در حال افزایش است. این باعث می شود كودكان در كلاس به درسشان توجهی نداشته باشند، دروس مهم را از دست بدهند و در نتیجه از مطالعه و امتحان بی اطلاع باشند.

تاثیر تلفن همراه بر قصور تحصیلی
تلفن‌های هوشمند نه تنها حواس كودكان را از مطالعه منحرف می‌كند، بلكه ممكن است ابزار سوء رفتار آنها برای كسب نمره خوب در امتحانات باشد. استفاده از ماشین حساب داخلی در امتحاناتی كه در آن مجاز نیست، ذخیره عكس ها یا اطلاعات مرجع برای تقلب در امتحان، یا حتی تبادل پاسخ با دانش آموزان دیگر از طریق چت در طول امتحان، به طور گسترده در مدارس مختلف مشاهده شده است. چنین رفتاری نه تنها بر عملكرد تحصیلی تأثیر می گذارد، بلكه منجر به بروز مشكلات شخصیتی نیز می شود.

رسانه های نامناسب
مانند هر وسیله ی دیگری، تلفن همراه نیز یك ابزار است و می توان از آن برای اهداف مثبت و حتی منفی استفاده كرد. بچه‌ها ممكن است با پیام‌ها، تصاویر یا متن‌های نامناسبی كه دوستانشان یا در گروه به اشتراك گذاشته‌اند، برخورد كنند و آن را به دیگران منتقل كنند. آنها می توانند در سنین پایین راه خود را در پورنوگرافی بیابند و ادراكات و روند فكر خود را تغییر دهند. حتی مبادله غیرمسئولانه تصاویر خود می‌تواند شكستی را ایجاد كند كه زندگی آنها را برای مدت طولانی تحت تأثیر قرار دهد.

اختلال در خواب
كودكان ممكن است تا دیروقت بیدار بمانند و با دوستانشان صحبت كنند، بازی كنند یا در شبكه های اجتماعی پست ها را مرور كنند، كه در یك دوره زمانی باعث خستگی و بیقراری می شود. همچنین زندگی تحصیلی را مختل می كند، زیرا بچه ها آنقدر خواب آلود هستند كه نمی توانند روی آنچه در مدرسه تدریس می شود تمركز كنند. از این رو، یك اثر دومینویی دارد كه در تمام جنبه های زندگی آنها نفوذ می كند.

مسائل پزشكی
كودكانی كه در اوقات فراغت خود به تلفن همراه چسبیده اند، فعالیت بدنی ندارند و هوای تازه دریافت نمی كنند. این آنها را در معرض خطر چاقی و سایر بیماری ها قرار می دهد كه بعداً می تواند به بیماری های مضر مانند دیابت و فشار خون تبدیل شود.

سلامت روان
كودكان در رسانه های اجتماعی ممكن است با زورگویان سایبری كه از طریق اینترنت آنها را آزار و اذیت می كنند، در تماس باشند. بسیاری از كودكانی كه مورد آزار و اذیت سایبری قرار گرفته‌اند، مكن است خیلی دیر متوجه آسیب روانی ای شوند كه بر آنها وارد شده است. رسانه های اجتماعی همچنین ممكن است باعث افسردگی و اضطراب شوند، زمانی كه به بچه ها توجه آنلاین مورد انتظارشان داده نمی شود.

ضعف بینایی
بررسی‌های جدید دانشمندان نشان می‌دهد كار زیاد با تبلت به چشم كودكان آسیب‌های جدی وارد می‌كند و می‌تواند برای سیستم عصبی و چشمی كودكان بسیار مضر باشد.

با توجه به اینكه استفاده از گوشی همراه و تبلت برای كودكان در مدت زمان كوتاه خلاصه نمی‌شود، قطعاً به بینایی آنها آسیب می‌زند.

بروز مشكلات عصبی در كودكان
یكجا نشینی و غافل شدن از بازی‌های كودكانه موجب بروز مشكلات عصبی در آنها می‌شود. كار زیاد با رایانه، تبلت، گوشی و حتی تماشای زیاد تلویزیون از فاصله نزدیك و مواجهه بیش از حد با منابع نوری باعث بروز این مشكل می‌شود.

انجمن متخصصین اطفال نیز می‌گوید كه كودكان پیش از دو سالگی نباید به هیچ نمایشگری نگاه كنند اما تقریبا 90 درصد كودكان تا قبل از دو سالگی به طور منظم تلویزیون نگاه می‌كنند؛ زمان مشاهده تلویزیون نیز به تدریج بیشتر می‌شود.
به وجود آوردن اختلالات ذهنی
به گفته محققان ، ارسال بیش از اندازه پیام كوتاه نوعی وسواس و اختلال ذهنی به دنبال دارد كه متاسفانه نزد كاربران نوجوان بسیار رایج است.

استفاده بیش از اندازه و غیر ضروری از تلفن همراه برای كاربر استرس و پریشانی ذهنی پدید می آورد.

این اختلالات به حدی است كه نوعی بیماری روانی و عصبی براساس آن تعریف شده است و فرد مبتلا در طول روز چندین بار احساس می كند گوشی تلفن همراهش زنگ می‌خورد.

از سوی دیگر برخی اختلالات روانی به دلیل تماشای صحنه‌های نامناسب در برخی بازی‌ها، فیلم‌های بلوتوثی، فیلم‌های فضای مجازی و مطالب خاص از دیگر مواردی است كه نباید از آن غافل شد.

منزوی شدن كودكان
«بازی با تبلت و گوشی همراه فرصت آموزش، خواندن، نوشتن و حتی اجتماعی شدن و برقراری ارتباط با دیگران را از كودكان سلب می‌كند».

تمام روزهایی كه می‌توانند بهترین گزینه‌های برقراری ارتباط كودكان با دیگران و ایجاد روابط اجتماعی مفید باشند، با بازی با وسایل الكترونیكی به هدر می‌روند.

چاقی كودكان
محققان با بررسی داده‌های بیش از هزار كودك چاق اظهار كردند: «با فراگیر شدن تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند چاقی كودكان بیش از قبل شیوع پیدا كرده است كه در پی آن بیماری‌های متعدد دیگری نیز شكل می‌گیرند».

زل‌ زدن كودكان به صفحه نمایشگر وسایل الكترونیكی، نشستن‌های مداوم، بی‌تحركی‌های زیاد، پایین آمدن كیفیت خواب و حتی غذا خوردن در هنگام بازی به چاقی كودكان دامن زده است.

تومور مغزی
متخصصان باور دارند، تومور مغزی در نوجوانی و بزرگسالی حاصل استفاده بی‌رویه كودكان از وسایل الكترونیكی است؛ یك مطالعه جامع بین‌المللی در سال 2011، نشان داد، میان استفاده از وسایل الكترونیكی و ابتلا به تومور مغزی در بزرگسالی ارتباط مستقیم وجود دارد. هر چه كودك بیشتر از وسایل الكترونیكی استفاده كند، احتمال آسیب دیدن او در بزرگسالی افزایش می‌یابد.

آسیب‌های انگشت دست كودكان
استفاده طولانی‌مدت از صفحات لمسی ابزارهای الكترونیكی به انگشت دست كودكان آسیب می‌زند؛ سرگرم شدن با تبلت و گوشی همراه فرصت بازی‌های معمولی را سلب می‌كند و به این ترتیب عضلات كودك روز به روز تحلیل می‌رود و به مروز زمان حركاتش تأخیر بیشتری خواهند داشت.


خطر ابتلا به سرطان
از آنجایی كه تلفن‌های همراه برای برقراری ارتباط از امواج رادیویی استفاده می‌كنند،‌ یكی از مهم‌ترین نگرانی‌های استفاده از اینگونه وسایل افزایش خطر ابتلا به سرطان است.

آسیب‌های جسمی فراوان در اثر استفاده از هندزفری
متخصصان كلینیك درمانی كالیفرنیا ابراز كردند: «گوش دادن با صدای بلند به موزیك با استفاده از هدفون یا هندزفری به صورت طولانی‌مدت، سبب عارضه‌های مختلفی از جمله كاهش سطح شنوایی گوش به صورت موقت و یا دائم می‌شود».

هدفون به دلیل انتقال صدا به صورت مستقیم و بی‌واسطه روی سیستم شنوایی و حلق تأثیر منفی می‌گذارد.


اعتیاد به تلفن همراه
برخی كودكان عادت كرده‌اند صبح كه از خواب بیدار می‌شوند، سراغ تلفن همراه و حتی قبل از آنكه صبحانه بخورند ساعت‌های زیادی را صرف بازی‌های آنلاین كنند كه اگر والدین نتوانند كنترلی بر روی بازی‌های آنلاین فرزندشان اعمال كنند، باید گفت به راحتی این دست بازی‌ها اعتیادآور می‌شوند.

ضمن اینكه بعضی از كودكان برای افزایش رتبه و جایگاه خود در اینگونه بازی‌ها، حتی حاضر به پرداخت هزینه‌هایی هستند و گاهاً می‌بینیم كه یك كودك خردسال با استفاده از كارت بانكی والدین از حساب آنها برداشت كرده تا رتبه خود در بازی را ارتقاء دهد؛ ضمن اینكه بعضی از این بازی‌های آنلاین حاوی تصاویر مستهجنی است كه كودك را با فضایی كه هیچ تناسبی به سن او ندارد، آشنا می‌كند و قطعاً تبعات جبران‌ناپذیری در روح و روان وی به جای می‌گذارد.

بسیاری از محققان معتقدند استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه در ذهن و اعصاب كاربران نوعی اعتیاد پدید می‌آورد كه درست مانند اعتیاد به مواد مخدر، بازی‌های رایانه‌ای، اینترنت و ... مخرب است.

معتادان به استفاده از تلفن همراه از دوستان و خانواده فاصله می‌گیرند، انزواطلب می‌شوند، اولویت‌های سنی و اجتماعی نظیر تحصیل و اشتغال را پس می‌زنند، هنگامی كه تلفن همراه در دسترس‌شان نیست به آن فكر می‌كنند و از دوری‌اش رنج می‌برند.


كاهش مهارت‌های ارتباطی
شواهد نشان می‌دهد، جایگزینی این تكنولوژی به جای ارتباطات حضوری (به خصوص با استفاده از امكان ارسال پیام‌های كوتاه) تا حدود زیادی ارتباطات انسان‌ها را به حداقل رسانیده است.

افزایش این گونه ارتباطات به كاهش روابط چهره به چهره و زنده صوتی منجر می‌شود. ارتباطات ناقصی كه در قالب متون خشك و بی روح جان می‌گیرد، مرز شوخی و جدی را درهم می‌آمیزد و مسیر اغراق آمیز و نادرستی را می‌پیماید كه هرگز جایگزین مناسبی برای ارتباط كلامی و عاطفی میان گروه دوستان و آشنایان نیست و شناخت مجازی و غیر واقعی حاصل از آن نمی‌تواند معیار خوبی برای آگاهی درباره طرفین رابطه باشد.

این ارتباط مجازی فرصت یادگیری آداب زندگی را به طور عملی و از طریق ارتباط موثر با اقشار مختلف اجتماعی از فرد سلب و او را در محیطی بسته و محدود محصور می‌كند.

اتلاف وقت زیاد
از آنجا كه گوشی‌های تلفن همراه قابلیت دارا بودن بازی‌های مختلف را در خود دارد، كودك یا نوجوان مدت زمان زیادی را سرگرم بازی می‌شود و از دیگر كارهای ضروریش باز می‌ماند.





استفاده بهتر كودكان از ابزار الكترونیكی با همراهی والدین
استفاده از ابزار دیجیتال ممكن است گاهی هم بسیار خوب باشد؛ به‌خصوص زمانی كه بچه‌ها و والدینشان با یكدیگر برای استفاده از این دستگاه‌ها در تعامل باشند. پدرها و مادرها می‌توانند برای فرزندانشان كتاب الكترونیكی بخوانند، در بازی‌ها و اپلیكیشن‌های آموزشی به آنها كمك كنند و تجربه‌های كسب‌شده از اسمارت‌فون‌ها را به دنیای واقعی متصل كنند.

اغلب تصور می‌شود كودكان فقط به تماشای كارتون و سریال تلویزیونی علاقه دارند، ولی مطالعات " ثابت كرده این رده سنی به بازی كردن، كتاب خواندن و استفاده از برنامه‌های تعاملی بیشتر توجه می‌كند. در واقع، برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، كودكان به دنبال‌های راه‌های بیشتری برای كار با اپلیكیشن‌ها و دستگاه‌ها هستند و اگر والدین نیز با آنها همراهی كنند، یادگیری و تجربه كاربری آنها بسیار غنی‌تر و موثرتر می‌شود.



ممنوعیت استفاده از تلفن همراه در كلاس درس
آمارها حكایت از آن دارد كه تقریباً تمام مدارس دنیا استفاده از گوش همراه در كلاس درس را ممنوع كرده‌اند، 62 درصد دانش‌آموزان می‌توانند گوشی همراه به مدرسه ببرند اما اجازه استفاده از آن در كلاس درس و یا حتی به همراه بردن آن در كلاس را ندارند.

گرچه بردن تلفن همراه به كلاس درس ممنوع است اما قطعاً هستند دانش‌آموزانی كه به شیوه خاص خود از قانون مدرسه سرپیچی می‌كنند و حتی در كلاس درس از تلفن همراه استفاده می‌كنند كه در این صورت بیشترین آسیب را خود دانش‌آموز می‌بینند.