واكسن‌ها به سیستم ایمنی بدن شما كمك می‌كنند تا با ایجاد پاسخ ایمنی به بیماری‌های خاص، به طور موثرتری با عفونت‌ها مبارزه كند. سپس، اگر ویروس یا باكتری در آینده به بدن شما حمله كند، سیستم ایمنی شما از قبل می داند كه چگونه با آن مبارزه كند.
واكسن یك درمان پیشگیرانه برای برخی بیماری های پزشكی است. اینها بیماری هایی هستند كه در اثر عفونت ایجاد می شوند و از فردی به فرد دیگر سرایت می كنند. واكسن ها حاوی نسخه ضعیف شده عفونت یا نسخه هایی هستند كه شبیه آن هستند. بیشتر واكسن ها در دوران كودكی تزریق می شوند. واكسن‌های دوران كودكی به بدن كودك شما كمك می‌كنند تا در صورت قرار گرفتن در معرض بیماری، محافظت در برابر این بیماری ایجاد كند.

واكسن ها مهم هستند. آنها نه تنها به سلامت فرزند شما كمك می كنند، بلكه با محدود كردن گسترش بیماری و احتمالاً از بین بردن بیماری های جدی دوران كودكی به همه كودكان كمك می كنند

واكسیناسیون دوران كودكی برای شرایط خاصی از جمله سفر و حضور در مدرسه لازم است. و بسیاری از مردم به طور كلی در مورد واكسن ها سؤالاتی دارند، از جمله:

چه زمانی كودك من باید واكسینه شود؟
توصیه های مربوط به زمان واكسینه شدن فرزندتان هر از گاهی تغییر می كند. می‌توانید یك نسخه از جدیدترین برنامه های واكسیناسیون كودكان و نوجوانان را از آكادمی پزشكان خانواده آمریكا و مراكز كنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) دریافت كنید. یا می توانید از پزشك خانواده خود بپرسید. كودك شما معمولاً اولین واكسن خود را بلافاصله پس از تولد دریافت می كند.

آیا دلایلی وجود دارد كه كودك من نباید واكسینه شود؟
در شرایط خاص، كودكان نباید واكسینه شوند. به عنوان مثال، برخی از واكسن ها نباید به كودكانی كه انواع خاصی از سرطان یا بیماری های خاص دارند داده شود. به كودكانی كه داروهایی مصرف می‌كنند كه توانایی بدن برای مقاومت در برابر عفونت را كاهش می‌دهند، نباید واكسن داده شود.

اگر فرزند شما به اولین دوز واكنش جدی نشان داده است، با پزشك خانواده خود در مورد مزایا و معایب استفاده از بقیه عكس‌های سریال به كودكتان صحبت كنید.

آیا واكسن عوارض جانبی دارد؟
برخی از واكسن ها ممكن است عوارض جانبی خفیف و موقتی ایجاد كنند. این شامل تب، درد یا توده ای در محل تزریق واكسن است. پزشك خانواده شما در مورد عوارض جانبی احتمالی واكسن های خاص با شما صحبت خواهد كرد.

اگر در مورد اینكه آیا فرزندتان باید واكسن دریافت كند یا خیر، با پزشك خود صحبت كنید.

واكسن آنفولانزا چیست؟
این واكسن به صورت تزریقی یا اسپری بینی در دسترس است. این شامل نسخه ای بسیار شبیه به ویروس است. واكسن اسپری بینی حاوی ویروس های زنده اما ضعیف شده است. شما نمی توانید آنفولانزا را از واكسن آنفولانزا یا واكسن اسپری بینی دریافت كنید. واكسن آنفولانزا در ابتدای فصل آنفولانزا، معمولا در ماه اكتبر یا نوامبر تزریق می شود.

واكسن آنفولانزا برای كودكان 6 ماهه و بزرگتر بی خطر است. واكسن اسپری بینی برای كودكان 2 سال و بالاتر بی خطر است. ویروس آنفولانزا سال به سال تغییر می كند. برای كودك شما مهم است كه هر سال واكسن را دریافت كند تا از او محافظت شود. كودكان بیشتر در معرض عوارض ناشی از آنفولانزا مانند بستری شدن در بیمارستان یا حتی مرگ هستند.

واكسن DTaP چیست؟
این 3 واكسن در 1 واكسن است. در برابر دیفتری، كزاز و سیاه سرفه محافظت می كند. به صورت یك سری 5 دوز ارائه می شود. اولین مورد زمانی كه فرزند شما 2 ماهه است داده می شود. آخرین زمانی كه او 4 تا 6 ساله است داده می شود. دیفتری به گلو و قلب حمله می كند. می تواند منجر به نارسایی قلبی و مرگ شود.

كزاز می تواند منجر به اسپاسم شدید عضلانی و مرگ شود.

سیاه سرفه باعث سرفه های شدید می شود. تنفس، خوردن و آشامیدن را سخت می كند. می تواند منجر به ذات الریه، تشنج، آسیب مغزی و مرگ شود.

واكسن DTaP حدود 10 سال از كودك شما در برابر این بیماری ها محافظت می كند. واكسن Tdap به عنوان تقویت كننده واكسن DTaP استفاده می شود. از كزاز، دیفتری و سیاه سرفه جلوگیری می كند. زمانی كه فرزند شما 11 سال یا بزرگتر باشد برای او تزریق می شود.

واكسن روتاویروس چیست؟
این واكسن در برابر ویروسی به نام روتاویروس محافظت می كند. كودكان یك دوز را در 2 و 4 ماهگی یا سه دوز سری در 2، 4 و 6 ماهگی دریافت می كنند. بستگی به توصیه پزشك شما دارد.

تمام دوزها باید قبل از 8 ماهگی داده شوند. روتاویروس بیشتر در نوزادان و كودكان خردسال باعث اسهال می شود. اسهال می تواند شدید باشد و باعث كم آبی بدن شود. روتاویروس همچنین می تواند باعث استفراغ و تب در نوزادان شود.

پس از واكسیناسیون روتاویروس، اگر كودك شما درد معده همراه با گریه شدید (كه ممكن است مختصر باشد)، استفراغ، خون در مدفوع، یا ضعیف یا بسیار تحریك پذیر است، با پزشك خانواده خود تماس بگیرید. این امر به ویژه در هفت روز اول پس از واكسیناسیون روتاویروس بسیار مهم است. اگر كودك شما هر یك از این علائم را داشت، حتی اگر چند هفته از آخرین دوز واكسن گذشته باشد، با پزشك خود تماس بگیرید.

واكسن IPV چیست؟
واكسن IPV (ویروس فلج اطفال غیرفعال) به پیشگیری از فلج اطفال كمك می كند. این واكسن چهار بار از سن 2 ماهگی تا 6 سالگی تزریق می شود. فلج اطفال می تواند باعث درد عضلانی و فلج یك یا هر دو پا یا بازو شود. همچنین ممكن است عضلات مورد استفاده برای تنفس و بلع را فلج كند. حتی می تواند منجر به مرگ شود.

واكسن MMR چیست؟
واكسن MMR در برابر سرخك، اوریون و سرخجه (MMR) محافظت می كند. هنگامی كه كودك شما 1 ساله است و دوباره در 4 تا 6 سالگی به صورت 2 واكسن تزریق می شود.

سرخك باعث تب، بثورات، سرفه، آبریزش بینی و آبریزش چشم می شود. همچنین می تواند باعث عفونت گوش و ذات الریه شود. سرخك همچنین می تواند منجر به مشكلات جدی تری مانند تورم مغز و حتی مرگ شود.

اوریون باعث تب، سردرد و تورم دردناك یك یا هر دو غدد اصلی بزاق می شود. اوریون می تواند منجر به مننژیت (عفونت پوشش های مغز و نخاع) و به ندرت ورم مغز شود. به ندرت می‌تواند باعث تورم بیضه‌های پسران یا مردان شود كه باعث می‌شود آنها نتوانند بچه دار شوند.

سرخجه را سرخك آلمانی نیز می نامند. باعث تب خفیف، راش و تورم غدد گردن می شود. سرخجه همچنین می تواند باعث تورم مغز یا مشكل خونریزی شود.

اگر یك زن باردار به سرخجه مبتلا شود، می تواند باعث از دست دادن نوزادش شود یا بچه ای نابینا یا ناشنوا داشته باشد یا در یادگیری مشكل داشته باشد.

برخی افراد پیشنهاد كرده اند كه واكسن MMR باعث اوتیسم می شود. با این حال، تحقیقات نشان داده است كه هیچ ارتباطی بین اوتیسم و واكسیناسیون دوران كودكی وجود ندارد.

واكسن Hib چیست؟
واكسن Hib به پیشگیری از هموفیلوس آنفولانزای نوع b كه یكی از علل اصلی بیماری های جدی در كودكان است، كمك می كند. می تواند منجر به مننژیت، ذات الریه و عفونت شدید گلو شود. واكسن Hib به صورت سری 3 یا 4 واكسن از سن 2 ماهگی تا 15 ماهگی تزریق می شود.

واكسن واریسلا چیست؟
واكسن آبله مرغان به پیشگیری از آبله مرغان كمك می كند. این دارو یك بار پس از 12 ماهگی و دوباره در 4 تا 6 سالگی یا به كودكان بزرگتر در صورتی كه هرگز آبله مرغان نگرفته اند یا واكسینه نشده اند تجویز می شود.

واكسن HBV چیست؟
واكسن HBV به جلوگیری از عفونت ویروس هپاتیت B (HBV) كمك می كند، عفونت كبد كه می تواند منجر به سرطان كبد و مرگ شود. این واكسن به صورت یك سری 3 واكسن تزریق می شود كه اولین واكسن بلافاصله پس از تولد تزریق می شود.

واكسن مزدوج پنوموكوك چیست؟
این واكسن از نوزاد شما در برابر نوعی باكتری كه عامل شایع عفونت گوش است محافظت می كند. این نوع باكتری همچنین می تواند باعث بیماری های جدی تری مانند مننژیت و باكتریمی (عفونت در جریان خون) شود. به نوزادان و كودكان نوپا 4 دوز واكسن در 2، 4، 6 و 12 ماهگی داده می شود. این واكسن ممكن است در كودكان بزرگتر كه در معرض خطر عفونت پنوموكوكی هستند نیز استفاده شود.

واكسن مزدوج مننگوكوك چیست؟
واكسن مزدوج مننگوكوك (MCV4) در برابر چهار سویه مننژیت باكتریایی ناشی از باكتری N. meningitidis محافظت می كند. مننژیت باكتریایی عفونت مایع اطراف مغز و نخاع است. این یك بیماری جدی است كه می تواند باعث تب بالا، سردرد، سفتی گردن و گیجی شود. همچنین می تواند عوارض جدی تری مانند آسیب مغزی، كم شنوایی یا كوری ایجاد كند.

كودكان باید واكسن MCV4 را در 11 تا 12 سالگی دریافت كنند. كودكان بزرگتر از 12 سال كه واكسن را دریافت نكرده اند باید قبل از شروع دبیرستان آن را دریافت كنند.

واكسن HPV چیست؟
واكسن HPV از عفونت ویروس پاپیلومای انسانی كه می تواند باعث سرطان دهانه رحم و همچنین زگیل تناسلی شود، كمك می كند. اگر در حدود سن 11 یا 12 سالگی داده شود، به صورت سریال 2 شات داده می شود. دوز دوم 6 ماه بعد داده می شود. كودكانی كه واكسن را در روز تولد 15 سالگی یا بعد از آن شروع می كنند، نیاز به سه واكسن در طول 6 ماه دارند.

مواردی كه باید در نظر بگیرید
واكسن ها به طور كلی بی خطر هستند. محافظت از واكسن بسیار بیشتر از خطر كوچك عوارض جانبی جدی است. به لطف واكسن ها، بسیاری از بیماری های جدی دوران كودكی امروزه نادر هستند. بدون واكسن، بیماری ها می توانند برگردند و بر تعداد زیادی از جمعیت تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، شیوع سرخك در سال 2019 وجود داشت. سرخك یك بیماری جدی است كه می تواند منجر به عوارض و مرگ شود. قبل از شیوع اخیر، موارد سرخك نسبتاً كم بود. به گفته مركز كنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، اكثر موارد در شیوع سال 2019 در میان افرادی بود كه واكسن سرخك دریافت نكردند.

سوالاتی كه باید از پزشك خود بپرسید
چقدر احتمال دارد فرزندم بدون تزریق واكسن بیمار شود؟
چگونه می توانم از نوزادم در برابر قرار گرفتن در معرض كودك دیگری كه واكسینه نشده محافظت كنم؟
چرا مردم معتقدند واكسیناسیون باعث اوتیسم می شود؟
آیا كودك من بعد از تزریق واكسن می تواند واكنش آلرژیك داشته باشد؟
چرا باید كودكم را واكسینه كنم؟
واكسن ها جان انسان ها را نجات می دهند. تخمین زده می شود كه واكسن سرخك به تنهایی از مرگ بیش از 21 میلیون نفر بین سال های 2000 تا 2017 جلوگیری كرده است.

واكسن ها به محافظت از كودك شما در برابر بیماری هایی كه می توانند باعث آسیب جدی یا مرگ شوند، كمك می كند، به خصوص در افرادی كه سیستم ایمنی در حال رشدی مانند نوزادان دارند.

مهم است كه كودك خود را واكسینه كنید. در غیر این صورت، بیماری های بسیار مسری مانند سرخك، دیفتری و فلج اطفال كه زمانی در بسیاری از كشورها از بین رفته بودند، باز خواهند گشت.

آیا كودك من می تواند تمام این واكسن ها را تحمل كند؟
آره. بسیاری از والدین نگران این هستند كه واكسن های متعدد سیستم ایمنی فرزندشان را بیش از حد تحت فشار قرار دهد. اما كودكان هر روز در معرض صدها میكروب قرار می گیرند. در واقع، سرماخوردگی معمولی یا گلودرد نسبت به واكسن ها، بار بیشتری بر سیستم ایمنی كودك شما وارد می كند.

این بیماری ها در جامعه من وجود ندارد. آیا هنوز نیاز به واكسینه كردن فرزندم دارم؟
آره. اگرچه ممكن است این بیماری ها در كشور یا منطقه شما از بین بروند، اما دنیای به هم پیوسته فزاینده ما به این معنی است كه این بیماری ها می توانند از مناطقی كه هنوز وجود دارند سرایت كنند.

مصونیت گله ای چیست؟
اگر افراد زیادی در جامعه شما در برابر بیماری خاصی واكسینه شده باشند، می توانید به چیزی به نام ایمنی گله ای برسید. وقتی این اتفاق می‌افتد، بیماری‌ها نمی‌توانند به راحتی از فردی به فرد دیگر سرایت كنند، زیرا بیشتر مردم مصون هستند. این یك لایه محافظتی در برابر بیماری حتی برای كسانی كه نمی توانند واكسینه شوند، مانند نوزادان، فراهم می كند.

مصونیت گله نیز با ایجاد مشكل در گسترش بیماری از شیوع بیماری جلوگیری می كند. این بیماری روز به روز نادرتر می شود، حتی گاهی اوقات به طور كامل از جامعه ناپدید می شود.

آیا می توانم برنامه واكسن را به تاخیر بیاندازم؟
یكی از بهترین راه هایی كه می توانید از كودك خود محافظت كنید، پیروی از برنامه واكسن توصیه شده در كشورتان است. هر زمان كه واكسن را به تعویق بیندازید، آسیب پذیری فرزندتان را در برابر بیماری افزایش می دهید.

آیا می توانم به فرزندم اجازه دهم به جای تزریق واكسن به آبله مرغان مبتلا شود؟
اگرچه آبله مرغان یك بیماری خفیف است كه بسیاری از والدین آن را از دوران كودكی به یاد می آورند (این واكسن در سال 1995 معرفی شد)، برخی از كودكان دچار موارد جدی با عوارضی می شوند كه می تواند كشنده باشد یا باعث ناتوانی دائمی شود. این واكسن خطر عوارض بیماری را از بین می برد و از ابتلای بیماری به كودكان به خواهر و برادر، دوستان و همكلاسی های خود جلوگیری می كند.

نكاتی درباره واكسیناسیون نوزادان

1- اولین واكسن های نوزاد ، شامل واكسن هپاتیت ب و واكسن BCG (سل) بعد از تولد تزریق می شود ، قطره فلج اطفال هنگام ترخیص نوزاد بصورت خوراكی داده می شود .

2- واكسن های بدو تولد ، سبب تب ، بی حالی یا بیقراری نمی شود و ارتباط دادن علائم فوق به واكسیناسیون اشتباه است،و در این گونه موارد بایستی هرچه سریعتر به پزشك مراجعه شود .


3- بعدها ، در محل تلقیح واكسن BCG (قسمت خارجی بازو ) ، ممكن است ، ابتدا قرمزی ، برآمدگی و تاول ایجاد شود . و سپس این برجستگی كنده شود و زیر آن زخم حفره مانندی ایجاد شود . تمامی این مسائل طبیعی است .

4- ممكن است چندماه بعد از تولد، تورم غددلنفاوی زیر بغل یا بالای ترقوه و حتی گردن به علت تلقیح واكسن BCG ایجاد شود . بعضاً این تورم ، سبب ایجاد توده های كیست مانند حاوی مایع چركی می شود كه خودبخود یا با اقدامات پزشك تخلیه می شود . اغلب موارد توده های فوق بدون خطر بوده ولی مراجعه به پزشك متخصص اطفال توصیه می شود .

5- به تمامی كودكان نارس زیر 2 كیلو گرم ، بایستی در یك ماهگی دوز اضافی واكسن هپاتیت ب تزریق نمود. سایر موارد واكسیناسیون مشابه نوزادان دیگر است .

6- محل تزریق واكسن هپاتیت ب ، در قسمت جلویی ران نوزاد می باشد كه بصورت عضلانی تزریق می شود .

7- نوزادان مادرانی كه از نظر آنتی ژن هپاتیت B ( HBSAg ) مثبت می باشند ، علاوه بر واكسن هپاتیت ب ، بایستی همزمان ایمونوگلوبولین مخصوص هپاتیت ب ( HBIg ) دریافت كنند .


8- واكسیناسیون در نوزادانی كه زرد هستند و یا تعویض خون شده اند و یا فرآورده های خونی دریافت كرده اند مشابه سایر نوزادان می باشد .

9- سرماخوردگی ها و تب مختصر و نیز شل بودن مدفوع منعی برای واكسیناسیون محسوب نمی شود .

10- واكسیناسیون كودكان HIV مثبت فاقد علامت مشابه سایر كودكان است ولی بهتر است بجای قطره فلج اطفال ، نوع تزریقی آن استفاده شود.

11- در صورتی كه شیرخوار مبتلا به اسهال شدید ، قطره فلج اطفال دریافت كند بایستی دوز اضافی واكسن با فاصله حداقل یك ماه تكرار شود .

12- تغذیه با شیر مادر قبل و یا بعد از دادن قطره فلج اطفال اشكالی ندارد . در صورت استفراغ با فاصله كمتر از 10 دقیقه پس از دریافت قطره فلج اطفال تجویز قطره تكرار شود .

13- واكسن های دو ماهگی شامل واكسن ثلاث ( سه گانه ) ، هپاتیت ب و قطره فلج اطفال می باشد . واكسن ثلاث (DDP) سبب افزایش ایمنی علیه كزاز ، سیاه سرفه و دیفتری می شود .


14- همزمان با تزریق واكسن ثلاث (سه گانه) یك دز قطره استامینوفن ( 2 قطره به ازاء هر كیلوگرم وزن ) توصیه می شود مثلاً در شیرخوار پنج كیلویی ، ده قطره استامینوفن داده می شود . تكرار دوز استامینوفن هر 4 ساعت تا 3-2 روز بخصوص در صورت تب و بیقراری پیشنهاد می شود .

15- اگر هر كدام از علائم ذیل بدنبال تزریق واكسن ثلاث ایجاد شد دز بعدی بجای واكسن سه گانه ، واكسن دوگانه تزریق گردد .

الف – درجه حرارت زیر بغل بالاتر از 40 درجه سانتی گراد
ب – گریه مداوم بیشتر از سه ساعت
ج – تشنج ظرف 72 ساعت بعد از تزریق

16- تزریق واكسن سه گانه بصورت عضلانی و عمیق می باشد ، تزریق زیر جلدی و یا داخل پوستی می تواند سبب تحریك موضعی ، نكروز بافتی ، تشكیل گرانولوم و حتی آبسه استریل (بدون میكروب ) شود .

17- استفاده معمول از كمپرس سرد و یا گرم مورد اختلاف است هر چند اكثر متخصصین استفاده از كمپرس سرد ( با تكه ای یخ داخل نایلون و حوله ) در روز اول و استفاده از حوله گرم را برای روزهای بعد توصیه می كنند * ماساژ عمقی بعد از تزریق ، احتمال سفت شدن محل تزریق را كم می كند .

18- واكسن های چهارماهگی شامل واكسن های ثلاث و قطره فلج اطفال می باشد . واكسن شش ماهگی شامل واكسن های ثلاث و قطره فلج اطفال و نیز دز سوم واكسن هپاتیت ب می باشد .

19- در افراد مبتلا به هموفیلی ، واكسن هپاتیت ب بایستی زیر جلدی تزریق شود .

20- واكسن یك سالگی ، MMR می باشد كه سبب ایمنی در برابر اوریون ، سرخك و سرخجه می شود این واكسن بصورت زیر جلدی در قسمت خارجی بازو تزریق می شود .

21- قبل و بعد از تزریق MMR، نیاز به تجویز استامینوفن نمی باشد .

22- گاهی اوقات علائمی مشابه سرماخوردگی چند روز بعد از تزریق MMR مشاهده می شود با شیوع كمتر ، علائم سرخجه ، سرخك و یا حتی اوریون تا 4-3 هفته بعد از تزریق MMR گزارش شده است .

23- در هجده ماهگی ، دز دوم واكسن MMR و نیز دز یادآور اول واكسن ثلاث و قطره فلج اطفال تجویز می شود .

24- یادآور دوم واكسن ثلاث و قطره فلج اطفال 6-4 سالگی می باشد .

25- در كودكان بالای دو سال ، واكسن ثلاث در قسمت عضلانی بازو ( عضله دلتوئید ) تزریق می شود.