مثبت تربیت سه شنبه ها از ساعت 09:10 به مدت 40 دقیقه

رادیو سلامت

مثبت تربيت

اشتباهات والدین در تربیت كودكان

كودكان با كتابچه های راهنما بزرگ نمی شوند. كودكان نوپایی كه سرشار از انرژی هستند و مشتاق به تجربه ی هر چیزی كه شما به آنها ارائه می دهید، ممكن است در واقع به دنبال فریب والدین خود باشند.

1401/04/15
|
11:42

توصیه هایی را كه ممكن است به فرزندتان در هنگام اشتباه كردن به او بدهید، به خود یادآوری كنید. اشتباهات در واقع فرصتی هستند برای یادگیری بهتر و بیشتر.

اشتباهات رایجی كه نباید در تربیت كودك مرتكب شوید
سر فرزندتان فریاد بزنید یا آن را تحقیر كنید
سختگیری بیش از حد در هنگام عصبانیت
توضیح مفصل و طولانی دادن
به جای اینكه بر روی اصلاح رفتار او تمركز كنید، فقط روی اشتباهش متمركز می شوید
قوانینی را كه خودتان وضع كرده اید، زیر پا بگذارید
از رویكرد انضباطی یكسانی برای هر كودك استفاده كنید
قاعده یا عواقبی را تعیین نكنید
كارهایی كه بهتر است انجام دهید
مشكلات را محترمانه بیان كرده اما قاطع رفتار كنید
قبل از هر چیز خود را آرام كنید
علت اشتباه بودن رفتار آنها را واضح و منطقی برایشان توضیح دهید
در مورد الگوهای مثبت و كارهای مفید با همدیگر صحبت كنید
انضباط را روشی برای آموزش رفتار خوب در نظر بگیرید
نمونه و الگوی خوبی باشید
روشی را پیدا كنید كه برای هر كودك بهترین كاركرد را داشته باشد
قوانین و پیامدهای روشن را ارائه دهید
برخورد های اشتباه والدین با كودكان
1- احترام من را نگه نداشتی !
والدین از فرزندان خود می خواهند كه به آنها احترام بگذارند، اما گاهی فراموش می كنند كه احترام باید امری دو طرفه باشد. یكی از رایج ترین اشتباهاتی كه والدین در تنبیه كودكان مرتكب می شوند، فریاد زدن، صحبت با لحن تند و عصبانی و یا حتی توهین به فرزندانشان است. احترام دو طرفه حتما بین فرزند و والدین او باید رعایت شود.

راه حل: به این فكر كنید كه اگر با یك فرد بزرگسال، مانند همكار یا خویشاوند، درگیری دارید، دوست دارید چگونه با شما صحبت كرده و یا رفتار كنند؟ خود را در نظر كودكتان كوچك نكنید؛ مشكل موجود را با ملایمت (اما همچنان قاطع) و محترمانه مطرح كنید. مهم نیست چقدر عصبانی هستید، سعی كنید آرام باشید.
2- وقتی عصبانی هستید، كودك را تنبیه نكنید
زمانی كه كنترل خود را از دست داده اید و به شدت عصبانی هستید از تذكر دادن به كودك و یا تربیت او خودداری كنید؛ مواردی وجود دارد كه به سادگی نباید با هم همراه شوند، مانند نوشیدن مشروبات الكلی و رانندگی یا صحبت كردن با كسی كه شما را عصبانی كرده است. تنبیه كودك در حالی كه عصبانی هستید، قطعا در این دسته از نبایدها قرار می گیرد.

راه حل: قبل از صحبت كردن با فرزندتان در مورد رفتار بد او، چند دقیقه (یا بیشتر در صورت نیاز) برای آرام شدن و كنترل افكار خود وقت بگذارید. خود یا فرزندتان را از موقعیت پیش آمده دور كنید گذر زمان ممكن است به هر دوی شما كمك كند كه با شرایط آرام‌تر برخورد كنید.

3- خود و رفتارتان را زیر سوال نبرید
شما فرزندتان را به خاطر تمیز نكردن اتاقش سرزنش می كنید اما وقتی اتاقش برای روزها به هم ریخته است به آن توجهی نمی كنید؟ و بار دیگر او را به خاطر تمیز نكردن اتاقش سرزنش می كنید؟ فرزند شما تربیت شما را جدی نخواهد گرفت !

یكی از بهترین راه‌ها برای كمك به كودكان برای اصلاح رفتار بد، دادن دستورالعمل‌های واضح درباره آنچه از آنها انتظار می‌رود است.

راه حل : به فرزندتان دستورالعمل های واضح و ساده و فهرستی واقع بینانه از انتظارات بدهید. برای مثال، اگر می‌خواهید هر هفته اتاقش را تمیز كند، آن را در تقویم علامت بزنید و آن را «روز تمیز كردن اتاق» مد نظر بگیرید.

او را برای رفتار خوبش تشویق كرده و اگر انتظار شما را برآورده نكرد او را متوجه پیامدهای منطقی آن بكنید. برای یك رفتار نادرست درجات مختلف تنبیه را ندهید.
4- از توضیح بیش از حد بپرهیزید
توضیح مفصل و طولانی درباره رفتار نامناسب فرزندتان ایده خوبی نیست. كودكان، حتی بچه‌های دبستانی كه به قادر به درك موقعیت هستند، می‌توانند در صورت توضیح طولانی و پرداختن بیش از حد به جزئیات، از موضوع اصلی دور بشوند.

راه حل: تا حد امكان مستقیم و واضح صحبت كنید و آن اصول اولیه را به نسبت فرزندتان تعیین و مشخص كنید با بچه‌های بزرگ‌تر، در مورد اشتباهات صحبت كرده و در مورد اینكه می‌توانستند انتخاب‌های بهتری باشند، گفت و گو كنید.

در مورد فرزندان كوچكتر نیز ، به سادگی می توانید بیان كنید كه این رفتارشان نشان دهنده ی چه بوده و چرا اشتباه تلقی می شود.

5- منفی نگری را كنار بگذارید
شنیدن زنجیره ی « باید ها و نباید ها» و «نه» برای هیچ‌كس، به‌ویژه كودك، سرگرم‌كننده نیست. تمركز بر كارهای اشتباه یا كارهایی كه كودك نباید انجام دهد، به جای تاكید بر كاری كه باید انجام می شده، می تواند باعث ایجاد اثر منفی روی كودك شود.

راه حل: با دیدگاه مثبت بر آنچه باید انجام شود تمركز كنید. اگر فرزندتان ناله می‌كند یا بهانه می گیرد ،به او یادآوری كنید كه چگونه به شیوه‌ای خوب و دوستانه‌تر صحبت كند.

بعد از اینكه خلق و خویتان بهتر شد و عثبانیتتان فروكش كرد، ساده و به شكل یك بازی ارتباط برقرار كردن و مكالمه با همدیگر را آغاز كنید.

اگر فرزندتان با خواهر یا برادر خود دعوا می‌كند ، راه‌هایی را پیشنهاد كنید كه می‌تواند یك رابطه خواهر و برادری خوب ایجاد كند، مثلاً از آنها بخواهید در یك كار با همدیگر همكاری كنند.

6- خود به توصیه هایی كه می كنید، عمل نمی كنید
شما به فرزندتان می گویید كه دروغ نگوید، اما خودتان دروغ می گویید و یا سعی می كنید كاری كه بسیار پر اهمیت است را انجام نداده و از دست آن خلاص شوید، و یا سر فرزندانتان فریاد می زنید و با عصبانیت به آنها می گویید كه با هم خوب صحبت كنند.

مشكل این است كه شما اغلب رفتار خود را نمی بینید و فراموش می كنید كه فرزندانتان مراقب تك تك حركات شما هستند و با استفاده از مثال شما یاد می گیرند كه چگونه رفتار كنند.

راه حل: تا حدی كه می توانید الگوی خوبی باشید و رفتاری را داشته باشید كه می خواهید فرزندتان از آن الگوبرداری كنند. اگر گهگاه یكی از قوانین خود را زیر پا می گذارید، شرایط خاص و دلیل رفتارتان را برای فرزندتان توضیح دهید.
- غفلت از رفع مشكلات
بسیاری از والدین یا به این دلیل كه فكر می كنند برخی از مشكلات قابل حل نیستند یا به سادگی آنها را می پذیرند، ماه ها یا سال ها ناامیدی را تحمل می كنند. این مشكلات رایج ممكن است شامل دعوا برای نخوابیدن ، بیداری های مكرر در شب، یا عصبانیت و مشكلات رفتاری در كودكان بزرگتر باشد.

بیشتر مشكلاتی كه شما به عنوان والدین با آن روبرو هستید را می توان برطرف كرد و تغییر داد یا برطرف كرد. هرچند ممكن است به كمك نیاز داشته باشید. كتاب ها، وب سایت ها و افراد زیادی وجود دارند كه می توانند شما را از طریق چالش های فرزندپروری راهنمایی كنند.

8- داشتن انتظارات غیر واقعی
اگر انتظارات غیر واقعی از كاری كه فرزندتان باید انجام دهد دارید، در واقع می توانید مشكلاتی را ایجاد كنید. این اغلب زمانی اتفاق می‌افتد كه والدین نسبت به كودك 2 و نیم ساله‌ای كه هنوز علاقه‌ای به استفاده از لگن دستشویی ندارد ، كودك 6 ساله‌ای كه رختخواب را خیس می‌كند، یا نوجوانی بداخلاق، ناامید یا خسته می‌شوند.

اطمینان حاصل كنید كه انتظارات شما با سطح رشد كودك شما مطابقت دارد. بیشتر بچه‌ها می‌خواهند احساس كنند كه مورد پذیرش قرار گرفته‌اند، به‌ویژه توسط والدینشان.

دكتر گولوتا توضیح می دهد : "اگر آنها احساس كنند با برآورده نكردن این انتظارات غیر واقعی، شما را ناامید خواهند كرد، دچار استرس و اضطراب می شوند. همچنین ممكن است با سطوح پایین عزت نفس دست و پنجه نرم كرده ممكن است باورهای منفی در مورد خود ایجاد كنند كه به اندازه كافی خوب نیستند.

9- نجات فرزندتان قبل از اینكه مرتكب اشتباه شود
طبیعی است كه بخواهید از فرزندان خود در برابر اشتباهات محافظت كنید، اما كودكان برای یادگیری و رشد باید مرتكب اشتباه شوند

اشتباهات فرصتی برای ارزیابی مجدد كارهایی است كه انجام داده‌اید و كارهایی كه می‌توانید در آینده متفاوت انجام دهید و مسئولیت را بر عهده بگیرید.

نجات مستمر فرزندانتان، آنها را از یادگیری و كسب تجربه باز می دارد. همچنین ممكن است باعث شود كودكان در مورد خود باورهای ناسالم ایجاد كنند.

كسب تجربه و یادگیری از طریق اشتباه كردن می‌تواند بر روی انعطاف پذیری و همچنین رشد مهارت‌های احساسی و اجتماعی آنها تأثیر مستقیم بگذارد. آنها همچنین می توانند شروع به مبارزه با اعتماد به نفس پایین و ترس از شكست كنند.

10- به حرف كودك خود گوش نمی دهید
وقتی به حرف های فرزندتان گوش می دهید، افكار و احساسات او را تأیید می كنید . دكتر گولوتا می گوید، گوش دادن به فرزندتان نشان می دهد كه برای شما مهم است و ارتباط بین شما را قوی تر می كند. گوش دادن با دقت به فرزندتان به او نشان می دهد كه گوش دادن به دیگران مهم است.

او می‌افزاید: «وقتی والدین گوش نمی‌كنند، بچه‌ها ممكن است احساس نارضایتی كنند و دچار مشكلات عزت نفس شوند. كودكان ممكن است با این احساس بزرگ شوند كه هرگز مطابق تایید كسی نیستند و در حالتی دائمی مانند یك ناامیدی زندگی می كنند.
- با كودك خود ارتباط كافی برقرار نمی كنید
تمركز بر روابط خانوادگی بسیار لذت بخش و باب میل است اما برخی والدین در انجام این كار افراط می كنند. دكتر توماس فالِن، روان شناس بالینی در حومه ی شیكاگو و نویسنده ی چندین كتاب درباره ی فرزندداری، از جمله جادوی 1.2.3، می گوید: "كودكان، سپری كردن اوقات را با یكی از والدین، بسیار دوست دارند. اختصاص دادن زمانی برای كودكان به طور مجزا، برای والدین نیز بسیار سرگرم كننده می باشد؛ زیرا مجبور نیستند تا با رقابت و هم چشمی دو كودك با یكدیگر كلنجار روند".

راه حل : روش مناسب برای سپری كردن زمان با یك كودك نوپا، چه روشی است؟ فالِن، این طور پاسخ می دهد: «بسیار ساده است؛ روی زمین بنشینید و با او بازی كنید. هنگامی كه می خواهد بخوابد، برای او قصه بگویید یا كتابی را كه دوست دارد، برایش بخوانید.»

12- بیش از حد در انجام كارها به او كمك می كنید
بیش از حد كمك كردن برخی از والدین در انجام هر كاری به كودكان هم میتواند مشكل ساز باشد؛ هنگامی كه كودك برای انجام دادن كاری بسیار كوچك دچار مشكل می شوند، والدین با سرعت به آنها نزدیك شده و كارشان را انجام می دهند.
اگر بخواهید برای هر كاری، از جمله پوشیدن یك لباس، یا حل كردن یك پازل، به كودك كمك كنید، در واقع این پیام را به او می دهید، كه تو هیچ كاری را نمی توانی انجام دهی- به عبارت دیگر، تو كودكی بی كفایت و نا لایق هستی. بِتسی براون، نویسنده ی كتاب تو رئیس من نیستی، این طور می گوید: "والدینی كه در انجام هر كاری به كودك كمك می كنند و سعی می كنند تا بر خرابكاری های خود و اشتباهاتش به طور غیر منطقی سرپوش بگذارند، در واقع در تربیت كردن كودكانی متكی به خود، با مشكلات عدیده ای مواجه خواهند شد".

راه حل : براون می گوید: "باید به كودكان خود یاد دهیم كه چالش ها را تحمل كرده و با آنها مبارزه نمایند. البتّه، تشویق و تمجید، اصلاً كار اشتباهی نیست. او را تشویق كنید. بگویید، تو می توانی از پَسِ این كار بر آیی".

13- مكالمه ی بیش از حد با كودكان
بیش از حد صحبت كردن با كودكان نوپا، معمولاً ایده ی فوق العاده ای محسوب می شود. اما نه هنگامی كه این كودكان رفتار نامناسبی از خود نشان می دهند. تصور كنید كه مادری به كودك 2 ساله اش كه كلوچه می خواهد، جواب منفی می دهد. كودك به خاطر این نه، هیاهو به پا كرده و سر و صدا راه می اندازد.

مادر برای كودك توضیح می دهد، كه الان زمان خوردن شام است. كودك به هر صورتی تلاش می كند تا كلوچه را به دست آورد؛ از سوی دیگر، مادر هم تلاش دارد كه كلوچه را به كودك ندهد. حال مادر بار دیگر تلاش می كند تا علت ندادن كلوچه را به كودكی كه گریه می كند، توضیح دهد. این كار باعث كلنجار رفتن دو طرف با یكدیگر، و در نهایت سرخوردگی مادر و كودك شود. فالِن می گوید:«صحبت كردن می تواند منجر به الگویی شود كه ما آن را الگوی صحبت كردن- متقاعد كردن- بحث كردن- فریاد زدن- كتك زدن، می نامیم. كودكان، بزرگسالانی در بدن كودكانه نیستند. آنها افرادی منطقی نیستند و نمی توانند آنچه را كه شما برایشان می گویید و توضیح می دهید، جذب كرده و برای خود تجزیه و تحلیل نمایند.»

راه حل: روش هوشمندانه برای مطرح كردن این قانون، چیست؟ فالِن می گوید: هنگامی كه به كودك خود می گویید، تا كاری را انجام دهد، درباره ی آن صحبت نكنید و تماس چشمی برقرار نسازید. اگر كودك نافرمانی كرد، به صورت كلامی به او هشدار دهید، یا آنكه تا عدد سه بشمارید. اگر كودك باز هم تعلل نمود و كاری را كه گفتید، انجام نداد، به او زمان دهید یا منتظر پیامد فوری این كار باشید؛ اما هرگز توضیح ندهید.
14- فقط غذاهای مورد علاقه كودك را درست می كنید
فقط غذاهایی را درست كنید، كه كودك دوست دارد. آیا كودك نوپای شما فقط مرغ كباب شده و سیب زمینی سرخ كرده، می خورد؟ آیا او تنها شیرینی را دوست دارد؟ اگر رژیم غذایی كودك، تنها بر مبنای غذاهایی باشد كه او دوست دارد، در برابر غذاهای دیگر از خود مقاومت نشان خواهد داد. بسیاری از والدین، بسیار دیر متوجه این موضوع می شود.

راه حل : كودك تان را تشویق كنید تا مانند بچه ای خوب رفتار كند. آلتمَن می گوید: «درصد زیادی از كودكان تمایل زیادی برای امتحان كردن، غذاهای جدید دارند؛ البته اگر ببینند مامان و بابا از خوردن این غذاها لذت می برند. اگر با خوردن یك لقمه عقب كشیدند، كمی از غذا را در ظرف شان بگذارید. برخی كودكان قبل از پذیرفتن یك غذا، باید چند بار آن را امتحان كنند". براون گفت: "اگر كودك نوپای شما با ناخونك زدن غذا می خورد، خیلی نگران نباشید؛ بیشتر كودكان همین طور هستند". "بچه ها دوست دارند با غذا كلنجار رفته و با آن بجنگند؛ اگر بخواهید به خاطر این رفتار آنها داد و فریاد راه اندازید، مطمئن باشید فقط مشكل را پیچیده تر می كنید.»

و اما پیشنهاد او: تا زمانی كه چیزی در بشقاب كودك برای خوردن وجود دارد، نگران نباشید. به خود اجازه ندهید تا تبدیل به آشپز همیشگی او تبدیل شوید.

15- خلاص شدن از گهواره كودك
خلاص شدن از تختخواب بچه (گهواره) ، گاهی برای پدر و مادران معضل میشود . این تختخواب ها سبب می شوند تا عادات خوب، در كودك تقویت شود. كودكی كه به سرعت درون تخت واقعی قرار گیرد، با مشكلات عدیده ای در خوابیدن و در تختخواب ماندن، روبه رو می شود. و ممكن است در نهایت شما را بیدار نموده و بخواهند كنار شما بخوابند.

آلتمَن می گوید: "برخی مادران خود را فرسوده می كنند، زیرا هر شب كنار كودكان خود می نشینند تا او بخوابد. آنها نمی دانند كه علت این الگو، خود آنها می باشند".

راه حل : چه زمانی باید از تختخواب بچه (گهواره) رها شویم؟ هنگامی كه كودك خود از این تخت خسته شد و از شما خواست تا آن را عوض كنید؛ یا زمانی كه شروع به بالا رفتن از آن كردند. برای بیشتر كودكان سنین 2 تا 3 سالگی بهترین زمان می باشد. یا زمانی كه قد كودك حدود 90 سانتی متر شد.

16- آموزش توالت رفتن را زود شروع كنید
برخی از والدین، زمانی كه می خواهند به كودك نوپای خود توالت رفتن را یاد دهند، این كار را با گول زدن او شروع می كنند. و اگر كودك كمی از الگویی كه والدین برایش چیده اند، منحرف شود، با تنبیهی سخت مواجه خواهد شد.

این امر می تواند منجر به جنگ قدرت بین والدین و كودك شود.

راه حل: آلتمَن می گوید:«كودكان توالت رفتن را یاد می گیرند، زمانی كه از آمادگی كافی برای یادگیری برخوردار باشند. نباید در این كار، عجله كنیم» اما می توانید مقدمات این كار را آماده كنید. توالت را به كودك نوپای خود نشان دهید. استفاده از آن را برای او توضیح دهید. اگر كودك به سن 4 سالگی برسد و هنوز هم پوشك باشد، آن وقت چه؟ آلتمَن می گوید: «نگران نباشید؛ هیچ كودكی تا به امروز، با پوشك وارد دانشگاه نشده است.»

17- برای تماشای تلوزیون زمان مشخص نمی كنید
به كودك اجازه دهید تا زمان زیادی را پای تلویزیون بنشیند. كودكان نوپایی كه زمان زیادی را صرف دیدن تلویزیون می كند، بعداً با مشكلات عدیده ای در یادگیری مواجه خواهند شد. مطالعات نشان داده است كودكان زیر دو سال، قادر به درك آنچه كه در صفحات تلویزیون و مانیتور می بینند، نیستند.

راه حل: كودكان نوپای خود را با خواندن، و كارهای خلاقانه ی دیگر، سرگرم كنید. با كودك خود صحبت كنید و او را تشویق كنید تا علاوه بر حرف زدن، گوش هم بدهد. آلتمَن می گوید: "هر چه بیشتر كودك خود را از تلویزیون دور نگه دارید، بسیار بهتر است".

دسترسی سریع
مثبت تربیت