حامد پورآرام گفت: یكی از آرزوهای دیرینه بشر طول عمر با كیفیت است. البته طولانی بودن عمر بدان معنی كه دور از انواع و اقسام بیماری‌ها و مشكلات و عواقب آن بیماری باشد. به همین دلیل در این موضوع بررسی‌ها و تحقیقات بسیار گسترده‌ای صورت گرفته است.

وی افزود: ما واژه‌ای داریم به نام "امید به زندگی"، امید به زندگی به زبان ساده به این مفهوم است فردی كه در یك كشور به دنیا می‌آید انتظار می‌رود چقدر عمر كند طبیعتاً عوامل بسیار متنوعی می‌تواند در امید به زندگی نقش داشته باشند و در واقع بین پیشرفت‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، پزشكی و نظام سلامت هر كشور و امید به زندگی رابطه نزدیك وجود دارد. در حال حاضر در كشورهای اروپایی و ژاپن امید به زندگی بالای 80 سال است، در عین حال كشورهایی هستند كه امید به زندگی در آنها حدود 60 سال است. یعنی فردی كه در یك كشور اروپایی متولد می‌شود انتظار می‌رود كه طول عمر او بیست سال بیشتر از فردی كه در كشورهای آفریقایی متولد می‌شود، باشد. به همین دلیل این موضوع مورد توجه محققین است كه چرا این میزان اختلاف وجود دارد.

پورآرام ادامه داد: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد عوامل بسیار متنوعی می‌توانند بر طول عمر تأثیر بگذارند، به طور مثال چه چیزهایی باعث افزایش طول عمر می‌شود، فرد در طول زندگی چند بار بیمار می‌شود، عواقب آن بیماری به چه اندازه شدت دارد و در نهایت این بیماری در چه مدت به مرگ منتهی می‌شود. ما یك تعبیر دیگری به نام سال‌های از دست رفته عمر نیز داریم. از این تعبیر بدین منظور استفاده می‌شود كه بدانیم اگر فردی قرار است مثلاً 80 سال عمر كند، چه مدتی از عمر خود را بدون هیچ بیماری گذرانده است، چه مدتی از عمر را با بیماری سپری كرده و آیا زودتر از آن چیزی كه انتظار می‌رفت فوت شده یا خیر. بر این اساس نتیجه می‌گیریم كه به منظور افزایش طول عمر در جوامع یا باید از بروز بیماری جلوگیری كنیم و یا در صورت بیمار شدن، عواقب سو آن را به حداقل رسانده و تأثیرات منفی آن را به حداقل برسانیم. به همین دلیل مطالعات اپیدمیولوژیك زیادی در این زمینه انجام شد و نتایج این مطالعات نشان داد كه عوامل خطر غذایی بیشترین نقش را در كاهش طول عمر مفید افراد دارند.

وی افزود: محققان در یك بررسی در سال 2019 به این نتیجه رسیدند كه عوامل خطر غذایی بیشترین نقش را در كاهش طول عمر دارند. بر این اساس مصرف طولانی مدت غذای ناسالم، كشیدن سیگار، زندگی بدون تحرك، سه عامل بسیار اساسی هستند كه در نهایت می‌توانند منجر به انواع بیماری‌ها مانند: فشار خون، چربی خون، دیابت و چاقی شوند. در این حال بررسی‌ها نشان داد عوامل خطر غذایی كه نسبت به بقیه موارد تأثیر بیشتری دارند شامل عدم مصرف كافی میوه، عدم مصرف غلات كامل و مصرف بالای سدیم (نمك) هستند.

عضو هیأت علمی گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشكی تهران گفت: برای یك دوره طولانی مطالعات تغذیه روی تأثیر یك ماده مغذی به تنهایی متمركز بود (مانند كمبود یك ویتامین و یا یك ماده معدنی) توجیه این مطالعات نیز ساده بود چون فرضیه مشخصی برای آن وجود داشته و مكانیسم اثر و نتیجه كمبود آن ماده مغذی در بدن قابل رهگیری و معتبر بود. در حقیقت كمبود یك ویتامین یا یك ماده معدنی عوارضی ایجاد خواهد كرد و نتایج محسوس‌تری به دنبال دارد. البته این نتایج توسط مصرف كنندگان و تولید كنندگان مكمل می‌تواند سو تعبیر شود. به طور مثال وقتی مطالعات نشان داد كه مصرف ویتامین E با افزایش طول عمر ارتباط دارد، شاهد هجوم مردم به داروخانه‌ها برای خرید این ویتامین بودیم.

وی تاكید كرد: از آنجا كه ما روزانه مجموعه‌ای از مواد غذایی را كه بر هم تأثیر می‌گذارند مصرف می‌كنیم، تمركز محققین روی الگوهای غذایی منعكس شد. یك الگوی غذایی مجموعه‌ای از تمام غذاها و نوشیدنی‌هایی است كه فرد به طور معمول می‌خورد و اجزای آن به صورت هم افزایی روی سلامت تأثیر می‌گذارند. از این رو الگوهای غذایی به طور كلی نسبت به مواد غذایی و مواد مغذی به تنهایی، پیشگویی كننده بهتری از وضعیت سلامت و خطر بیماری‌ها هستند. طبق یك اصل كلی، الگوی غذایی سالم است كه، مواد مغذی بیشتر را در كالری محدودتر تأمین كند. یك الگوی غذایی سالم می‌تواند سلامت فرد را در هر دوره زندگی تحت تأثیر قرار داده نه تنها برای حال حاضر فرد بلكه برای دوره‌های بعدی زندگی و حتی برای نسل‌های آینده مفید باشد. هر چه این الگوهای غذایی سالم در دوره‌های اولیه زندگی رعایت شود، اثرات بهتر و معنی دار تری را برای دوره‌های بعدی زندگی خواهد داشت.

پورآرام گفت: نكته مهم دیگر تغییرات آب و هوایی است بدین معنی كه تأمین مواد غذایی سالم نباید سبب اثرات مخرب و برگشت ناپذیر برای محیط زیست باشد. از این رو در نظر داریم در كنار معرفی الگوهای مفید غذایی، تأثیر آنها را روی محیط زیست نیز بررسی نموده و یك الگوی غذایی پایدار را معرفی كنیم.