میلیون‌ها نفر پس از ابتلا به ویروس كرونا همچنان از علائم طولانی مدت این بیماری رنج می‌برند.
دلایل دقیق كووید شناخته شده نیست اما تحقیقات جدید سرنخ‌هایی ارائه می‌دهد كه عوارضی را كه این بیماری بر بدن وارد می‌كند و اینكه چرا می‌تواند اینقدر ناتوان كننده باشد، توضیح می‌دهد.
تشخیص كووید طولانی
بیماران مبتلا به نوع شدید كووید19 ممكن است در بیمارستان بستری شوند یا به استفاده از دستگاه‌های كمك تنفسی نیاز پیدا كنند تا علائم آن‌ها برطرف شود. آسیب وارده به بدن بر اثر ابتلا به كووید شدید - ذات الریه، اكسیژن كم، التهاب - معمولاً در آزمایش‌های معمول تشخیصی نشان داده می‌شود.
مشكلات در تشخیص این بیماری باعث شده است كه برخی از پزشكان، بیماران مبتلا به كووید طولانی را مرخص كنند یا علائم آن‌ها را به عنوان ابتلا به «بیماری روان تنی» تشخیص دهند. بیماری روان تنی یا سایكوسوماتیك (Psychosomatic) دسته‌ای از بیماری‌ها است كه در اثر سركوب فشار‌های روانی تنش و استرس مزمن در بدن ایجاد می‌شود.
مطالعات تخمین می‌زنند احتمالا 10 تا 30 درصد افرادی كه به ویروس كرونا مبتلا می‌شوند ممكن است علائم طولانی‌مدت داشته باشند. به نظر می‌رسد چهار عامل كه عبارتند از سطوح بالای RNA ویروسی در اوایل عفونت؛ وجود آنتی بادی‌های خاص؛ فعال شدن مجدد ویروس اپشتین بار (از خانواده ویروس هرپس انسانی) و ابتلا به دیابت نوع 2، خطر ابتلا به كووید طولانی را افزایش می‌دهند.
سیستم ایمنی بدن
به نظر می‌رسد سیستم ایمنی بدن بیماران مبتلا به كووید طولانی در مقایسه با بیمارانی كه بطور كامل بهبود یافته اند، مختل شده است. بسیاری از محققان بر این باورند كه بروز اختلال مزمن در سیستم ایمنی بدن پس از آلودگی به عفونت ویروس كرونا ممكن است موجب ایجاد زنجیره‌ای از علائم در بدن شود.
آن‌ها همچنین شواهدی یافته‌اند كه نشان می‌دهد كووید19 ممكن است یك واكنش خودایمنی پایدار و مضر ایجاد كند. محققان در این مطالعات سطوح بالایی از اتوآنتی بادی‌ها را در خون بهبودیافتگان كرونا كشف كردند كه چند ماه پس از عفونت اولیه به اشتباه به بافت‌های خود بیمار حمله می‌كنند.
احتمال بعدی این است كه عفونت اولیه ویروسی احتمالاً با فعال كردن مجدد سایر ویروس‌ها در بدن بیمار كه معمولاً غیرفعال هستند، موجب بروز التهاب مزمن می‌شود. یك مطالعه نشان داد فعال شدن مجدد ویروس «اپشتین بار» كه بیشتر افراد را در سنین جوانی مبتلا می‌كند، ممكن است به پیش بینی اینكه آیا یك فرد به كووید طولانی مبتلا می‌شود یا خیر كمك كند.
البته محققان توضیح دادند كه بیماران مبتلا به كووید طولانی علائم متفاوتی دارند كه این تفاوت علائم ناشی از بروز مشكلات ایمنی متفاوت است.
شناسایی مشكلاتی كه در بیماری هر بیمار نقش اساسی دارند، برای هدایت درمان بسیار حائز اهمیت است.برای مثال، یك بیمار دارای اتوآنتی بادی ممكن است از دارو‌های سركوب كننده سیستم ایمنی بهره‌مند شود، در حالی كه بیمار دارای مخزن ویروسی كووید باید دارو‌های ضد ویروس دریافت كند. بطور كلی بسته به نوع بیماری هر فرد، درمان كاملاً متفاوت خواهد بود.
دستگاه گردش خون
بسیاری از بیماران مبتلا به كووید طولانی، مدت‌ها پس از عفونت اولیه خود در فعالیت‌های بدنی مشكل دارند و درصورت انجام فعالیت‌های ورزشی، دوباره علائم كووید را تجربه می‌كنند. مطالعات اولیه نشان می‌دهد اختلال در عملكرد سیستم گردش خون ممكن است جریان اكسیژن را به عضلات و سایر بافت‌های بدن مختل كند كه این موضوع ظرفیت هوازی بدن را محدود كرده و باعث خستگی شدید می‌شود.
یك عامل احتمالی این است كه التهاب مزمن ممكن است به رشته‌های عصبی كه به كنترل گردش خون كمك می‌كند، آسیب برساند كه این وضعیت «نوروپاتی فیبر كوچك» نامیده می‌شود. فیبر‌های آسیب دیده كه در بیوپسی‌های پوستی (نمونه گیری‌های پوستی) دیده می‌شود، با «دیساآتونومی» (نقص عملكرد‌های خودكار مانند ضربان قلب، تنفس و هضم) كه در بیماران مبتلا به كووید طولانی بسیار شایع است، مرتبط هستند.
محققان آفریقای جنوبی نیز مشكل دیگری در گردش خون بیماران مبتلا به كووید طولانی پیدا كردند كه لخته‌های خونی میكروسكوپی نامیده می‌شود. لخته‌های خونی میكروسكوپی، لخته‌های كوچكی هستند كه در طول عفونت اولیه كووید ایجاد و معمولاً به طور طبیعی تجزیه می‌شوند، اما ممكن است در بیماران مبتلا به كووید طولانی باقی بمانند. این لخته‌ها می‌توانند مویرگ‌های كوچك كه اكسیژن را به بافت‌های سراسر بدن حمل می‌كنند، مسدود كنند.
علت هر چه باشد، سطوح پایین اكسیژن ممكن است به بروز خستگی شدید كه از شایع‌ترین علائم كووید طولانی است، كمك كند. محققانی كه بیماران مبتلا به «سندرم خستگی مزمن» (كه همچنین به عنوان ME/CFS شناخته می‌شود) را كه ویژگی‌های مشترك زیادی با كووید طولانی دارد، بررسی می‌كردند به الگوی مشابهی دست یافتند.
مغز
حتی افراد مبتلا به موارد خفیف كووید می‌توانند اختلالات شناختی پایداری از جمله كاهش توجه، حافظه و كلمه‌یابی را تجربه كنند. به گفته «آویندرا ناث»، مدیر بالینی موسسه ملی اختلالات عصبی و سكته، مشكلات طولانی مدت عصبی ناشی از كووید «یك بحران بزرگ سلامت عمومی» است.
محققان طیف گسترده‌ای از اختلالات را در مغز بیماران مبتلا به كووید طولانی مدت پیدا كردند. اگرچه مشخص نیست كه هر چند وقت یك‌بار كووید به طور مستقیم به مغز نفوذ می‌كند، اما به نظر می‌رسد حتی عفونت‌های خفیف نیز باعث التهاب مغزی قابل توجهی می‌شوند.
ریه‌ها
تنگی نفس یكی از علائم شایع كووید طولانی است، اما آزمایش‌های رایج ریه از جمله عكس‌برداری با اشعه ایكس از قفسه سینه، سی تی اسكن و تست‌های عملكردی نشان می‌دهد كه پس از بهبودی از كرونا ریه‌ها اغلب به حالت عادی برمی‌گردند.
