دبیر كمیته اپیدمیولوژی و پژوهش كمیته علمی كشوری مقابله با كووید19 با اشاره به علائم خطر اُمیكرون و زمان مراجعه به بیمارستان، گفت: اگر ناگهانی به قله پیك برسیم و بیماران سرریز شوند، كنترل مدیریت بیماران را از دست میدهیم.
دكتر مسعود یونسیان درباره نحوه شناسایی و تشخیص كووید19 و ضرورت افزایش تستهای تشخیصی، گفت: یكی از اقداماتی كه در شرایط فعلی میتواند كمك كند، برگزاری كمپینهای آموزشی به صورت گسترده در كشور است تا هركسی با هر علائمی دنبال تست دادن و مراجعه به مطب دكتر و بیمارستان نباشد. زیرا اكثر افراد ضرورتی ندارد كه تست دهند؛ چراكه با تست دادن نوع درمان تغییری نمیكند. بنابراین در اغلب موارد ممكن است ضرورتی به تست دادن نباشد. زمانی باید آزمایش داد كه بر اساس نتیجه تست درمان و توصیههای پزشكی متفاوت باشد، اما اكنون چه سرماخوردگی باشد، چه كووید 19 باشد، چه آنفلوآنزا باشد، درمان علامتی و استراحت در منزل نیاز است و اگر بیماری شدیدتر شد باید به بیمارستان مراجعه كنند.
یونسیان گفت: مردم با دیدن علائم مشابه سرماخوردگی، بهتر است با مراكز بهداشتی و درمانی تماس بگیرند. البته این تماس باید دو طرفه باشد. به طوری كه باید وزارت بهداشت و بیمارستانها تعداد كافی خطوط تلفن برای راهنمایی به مردم در نظر بگیرند تا غاطبه بیش از 90 درصدی كه هرگز بیماریشان پیشرفت نمیكند و نیاز به مراجعات به بیمارستان و دریافت درمان و... ندارند، از طریق كارشناسان و با تماس تلفنی توصیههای لازم را دریافت كنند.
توصیههایی برای مبتلایان به اُمیكرون
علامت خطر این بیماری
وی افزود: توصیهها برای اكثر بیماران استراحت كامل، دریافت مایعات كافی و مصرف مسكن و تببر است. در عین حال تنگی نفس علامت خطر است. آن هم تنگی نفسی كه كارهای روزمره فرد را مختل كند و فرد فكر كند كه نفس كم میآورد. البته شاید این موضوع جنبه تلقینی داشته باشد، اما از این مرحله به بعد یك پزشك باید بیاید و قضاوت كند و ببیند آیا لازم است كه سطح اكسیژن خون را اندازهگیری كند یا لازم است كه معاینه فیزیكی یا عكسبرداری و ... انجام دهد یا خیر.
علائم اُمیكرون
یونسیان ادامه داد: در اُمیكرون احتمال بروز سرفه از دلتا كمتر است. اُمیكرون بیشتر به دستگاه تنفسی فوقانی تمایل دارد؛ یعنی حنجره به بالا. بیشتر شبیه سرماخوردگی كه آبریزش، گلودرد و... دارد. البته سرفه هم میتواند داشته باشد. در عین حال اعلام نشده كه اُمیكرون اصلا دستگاه تنفسی تحتانی را درگیر نمیكند، بلكه تمایلش بیشتر به دستگاه تنفسی فوقانی است. بنابراین علائم اُمیكرون بیشتر شبیه سرماخوردگی است.
با دیدن چه علائمی به بیمارستان مراجعه كنیم؟
وی با بیان اینكه از روی صرف علائم نمیتوان سرماخوردگی را از اُمیكرون و اُمیكرون را از دلتا تشخیص داد، زیرا همپوشانی بسیار بالایی دارند، گفت: موضوع مهم در بیماری تنگی نفس شدید، درد غیرقابل كنترل، سرفه غیرقابل كنترل و عوارض غیر قابل كنترل است كه در این موارد باید به بیمارستان مراجعه كنند. در عین حال باید توجه كرد كه مراجعات اضافی بار بیمارستانها و درمانگاهها را افزایش میدهد. فردی كه آلودگی ندارد و صرفا آلرژی دارد، ممكن است با مراجعه به درمانگاه و بیمارستان به كرونا مبتلا شود. بنابراین تا زمانیكه نیاز به مراجعه نیست، باید در خانه مراقبت كرد. مشروط به اینكه خطوط تماسی وجود داشته باشد تا مردم بتوانند علائمشان را بیان كرده و پزشك به آنها توصیههای لازم را انجام دهد.
وی در بخش دیگری از صحبتهایش درباره میزان دقت تستهای PCR برای تشخیص اُمیكرون و همچنین ضرورت افزایش تستهای تشخیصی، گفت: باید توجه كرد كه ما در شرایط واقعی صحبت میكنیم، نه در شرایط نظری. در شرایط واقعی امكان افزایش ظرفیت تست به میزان بالا وجود ندارد. باید دید كه مملكت چه موجودی و توانایی را دارد. نكته دیگر این است كه هنوز با قطعیت نمیتوان گفت كه آیا حساسیت تست PCR در برابر اُمیكرون ممكن است كمتر باشد یا خیر.
یونسیان گفت: آنچه كه فعلا دربارهاش نتیجهگیری شده، این است كه این جهش تاثیر قابل ملاحظهای روی حساسیت تست PCR نگذاشته است، اما اینكه آیا اساسا منجر به كاهش حساسیت شده یا خیر، همچنان در حال مطالعه است و باید منتظر نتایج این مطالعات باشیم.
آیا حتما باید تست مثبت باشد تا ابتلا به كرونا تایید شود؟
وی تاكید كرد: با این حال اینكه آیا حتما باید تست مثبت باشد تا ابتلا به كرونا تایید شود؟. باید توجه كرد كه فردی كه دارای علائم است، نباید صرفا برای اقدام درمانی به دنبال تست مثبت باشد و پزشك هم نباید فقط بر اساس تست برای بیمار تصمیمگیری كند. زیرا به طور كلی تست PCR برای واریانتهای قبلی هم بسته به اینكه در چه زمانی از بیمار گرفته میشد، از كجا تستگیری شود، تست درست انجام شده یا نه و وضعیت حمل و نقل آن و... به طور متوسط بین 30 تا 70 درصد میتواند منفی كاذب داشته باشد.
وی ادامه داد: بنابراین منفی بودن تست نباید ملاكی برای تصمیم مردم باشد كه توصیهها و اقدامات درمانی را رعایت نكنند. هركس با علائم سرماخوردگی باید فرض كند كه بیماریاش كووید 19 است و در كنارش بداند كه این بیمار عمدتا خفیف بوده و نیاز به بستری ندارد. بنابراین نباید اضطراب و هراس پیدا كنند. گاهی مشاهده میكنیم كه هراسی كه مردم از كرونا دارند از اینكه به آنها بگوید به سرطان یا ایدز مبتلا هستید، بیشتر است. اُمیكرون نباید برای مردم ایجاد هراس كند، اما باید حواسشان باشد كه در وهله اول پیشگیری كنند كه مبتلا نشوند و در مرحله دوم در صورت ابتلا استراحت كنند تا بیماریشان پیشرفت نكند و در عین حال قرنطینه را رعایت كنند تا بیماری را پخش نكنند.
چگونه از بروز 1000 مرگ كرونایی پیشگیری كنیم؟
یونسیان گفت: مثلا اگر در جامعه یك میلیون نفر به اُمیكرون مبتلا شوند، برای ما نگرانی ایجاد میكند. زیرا اگر یك در هزار این افراد هم قرار باشد فوت كنند، نزدیك 1000 مرگ میشود. واریانتهای قبلی 4 در هر 1000 نفر فوت داشتند. یعنی از هر 1000 نفری كه آلوده میشدند، اعم از اینكه دارای علائم بشوند یا نشوند، برآورد میشد كه 4 تا 5 نفر فوت شدند، حال اگر در این واریانت خفیفتر هم شده باشد و به یكسوم هم رسیده باشد، باز انتظار میرود كه از هر 1000 نفر یك تا دو نفر فوت كنند. وقتی یك میلیون نفر مبتلا شوند، تعداد مرگ بین 1000 تا 2000 نفر میشود. بنابراین مهمترین نكته این است كه همه ما به عنوان یك مسئولیت مدنی بهداشت تنفسی داشته و از انتشار ویروس جلوگیری كنیم. با این اقدام ممكن است برخی آلوده شوند، اما سرعت آلودگی و رسیدن به قله را باید پایین آوریم. زیرا اگر ناگهانی به قله برسیم و بیماران سرریز شوند، كنترل مدیریت بیماران را از دست میدهیم. در عین حال لازم نیست كه این استراتژی را برای دو ماه آینده داشته باشیم. اگر طی دو هفته آینده این استراتژی را رعایت كنیم، بسیاری از مشكلات را پشت سر میگذاریم.