دبیر كمیته اپیدمیولوژی و پژوهش كمیته علمی كشوری مقابله با كووید19 با تاكید بر ضرورت واكنش سریع بیمارستانی و ایجاد آمادگی لازم در بیمارستانها در صورت سرریز بیماران با شیوع تصاعدی كرونای اُمیكرون، گفت:
در حال حاضر زمان دو برابر شدن موارد ابتلا در كشور، كمتر از چهار روز است؛ به طوری كه در عرض یك هفته تعداد مبتلایان جدید چهار برابر و در عرض دو هفته 16 برابر میشود.
دكتر مسعود یونسیان درباره كانونهای امیكرون در كشور، گفت: فكر نمیكنم در حال حاضر بحث كانونهای بیماری مطرح باشد، موضوع شناسایی و كنترل كانون بیماری زمانی مطرح میشود كه آلودگی از یك جای خاصی از كشور آغاز شود و به تدریج پیش رود، اما طبق اطلاعات فعلی و بر اساس تحلیلهای موجود، اكنون آلودگی در كل كشور و در همه استانها پیش میرود. در مدت بیش از یك ماهی كه اعلام شده اُمیكرون وارد كشور شده و سرایتپذیری بالایی هم دارد، هیچ محدودیتی وجود نداشته؛ نه فاصلهگذاری و نه رعایت پروتكلهای بهداشتی و نظارت بر رعایت آنها وجود نداشته است. در نتیجه جابجاییهای آزادانه باعث شده كه بیماری در كل كشور پیش میرود. بنابراین در شرایط فعلی خیلی مفید نیست كه دنبال این باشیم كه كدام استان كانون اُمیكرون است، بلكه در حال حاضر تمام كشور كانون بیماری محسوب میشود.
ضرورت واكنش سریع بیمارستانی در برابر اُمیكرون
وی درباره ضرورت وجود تیمهای واكنش سریع برای مقابله با اُمیكرون نیز گفت: درست است كه ما بحث پیشگیری را مقدم میدانیم، اما تاكید بر پیشگیری اولیه تا قبل از وقوع واقعه موثر است. زمانیكه واقعه رخ داد و نتوانستید از آن پیشگیری كنید، متخصصین بهداشت اعلام میكنند كه باید به فكر فراهم كردن اقدامات درمانی برای جلوگیری از عوارض بیشتر بیماری باشیم.
یونسیان تاكید كرد: بر این اساس در شرایط فعلی توصیه من این است كه بیمارستانها به فكر ترمیم كادر درمان خود باشند، كادر تازه نفس بیاورند، اگر نارضایتی در پرسنل وجود دارد یا بیمارستان به تعهداتی كه داشتند، عمل نكردند، باید دولت هرچه سریعتر وارد عمل شده و رضایت كاركنان را جلب كند. در عین حال بحث تامین و در نظر گرفتن دارو، اكسیژن و... بسیار مهم است. همچنین توزیع تختها بین موارد اورژانس و غیر اورژانس بسیار مهم است؛ چراكه اگر در حال حاضر نیرو، تخت، دارو، اكسیژن و سایر اقلام و تجهیزات مورد نیازمان را تامین نكنیم، وقتی كه در بحران قرار میگیریم، فرصتی برای این كار وجود ندارد. اگر قرار است واكنش سریعی انجام شود، باید در حوزه ایجاد تسهیلات درمانی و بیمارستانی برای موارد شدید باشد.
بعید است تعداد مبتلایان رسمی روزانه به 100 هزار نفر برسد، زیرا...
وی درباره افزایش تعداد مبتلایان به بیماری نیز گفت: از آنجایی كه ظرفیت تستمان محدود است و در روز نمیتوانیم بیش از 100 تا 150 هزار تست انجام دهیم، در نتیجه نمیتوانیم همه موارد بیماری را شناسایی كنیم. بر این اساس طبیعی است كه از یك زمانی به بعد دیگر نه تست داریم كه انجام دهیم و نه ضرورتی دارد كه حتما در آن شرایط تست انجام دهیم. زیرا بسیاری از افراد علامتدار توصیهها و اقدامات درمانی را دریافت كرده و به منزل میروند.
یونسیان با بیان اینكه بعید است كه آمار مبتلایان روزانه ما كه با تست مشخص میشود، به 100 هزار نفر برسد، گفت: زیرا اولا برای همه افرادی كه مشكوك هستند و علائم دارند، تست نداریم و در عین حال قطعا تستمان هم حساسیت 100 درصد ندارد. بنابراین احتمالا تعداد مبتلایان رسمیمان در یك سقفی توقف میكند، اما نباید خشنود شویم كه اگر روزانه روی 60 هزار مبتلا توقف كردیم، به این معناست كه واقعا تعدا مبتلایان هم همین میزان است. زیرا اینطور نیست. البته این موضوع مختص كشور ما نیست. هر كشوری هرچقدر هم كه پیشرفته باشد، بالاخره یك ظرفیتی دارد. وقتی میزان نیاز و تقاضا از ظرفیت گذشت، نمیتواند پاسخگو باشد.
چرایی كمشماری تعداد مبتلایان
یونسیان با بیان اینكه هرچه بیماری و اپیدمی پیشرفتهتر میشود، درصد كمشماری تعداد بیماران هم كمتر میشود، گفت: زیرا با پیشرفت بیماری، به تدریج كمبود نسبی تست پیدا میكنیم. به عنوان مثال ممكن است بین دو پیك كمشماری ما نصف موارد باشد، اما در اوج قله پیك كمشماری ما 10 تا 20 برابر باشد.
افزایش 4 برابری مبتلایان به كرونا طی یك هفته
وی درباره میزان افزایش روزانه و هفتگی بیماران مبتلا به كووید 19 در كشور، گفت: در حال حاضر زمان دو برابر شدن موارد ابتلای در كشور كمتر از چهار روز است. به طوری كه در عرض سه تا 3.5 روز تعداد موارد ابتلایمان دو برابر میشود. سه تا 3.5 روز دیگر دو برابر دیگر میشود. بر این اساس در عرض یك هفته تعداد بیماران جدید چهار برابر و در عرض دو هفته 16 برابر میشود.
كِی به قله پیك ششم میرسیم؟
یونسیان افزود: البته این افزایش تعداد موارد تا یك جایی بالا میرود و بعد به دلیل اینكه برخی افراد قبلا مصون شده و واكسن دریافت كردهاند، دیگر تعداد افرد حساس كه بتوانند مبتلا شوند، كم میشود. در اینجا به نوك قله رسیده و به تدریج میزان ابتلا كاهش مییابد. هنوز نمیتوان گفت كه اوج قله دقیقا چه زمانی خواهد بود. خیلی مهم است كه اوج قله ما سه روز دیگر است یا 13 روز دیگر. هرچه عقب بیفتد، به شدت روی تعداد ابتلای روزانه ما موثر است و نمیتوان پیشبینی كرد.
برخورد با اُمیكرون در شرایط عمدتا واكسینه
وی درباره میزان تاثیر افزایش مبتلایان بر روی افزایش بستری و مرگومیر ناشی از بیماری نیز گفت: متاسفانه رسیدن به مرگومیر سه رقمی خیلی محتمل است. البته انتظار نمیرود كه تعداد بستری و مرگهایمان به میزان پیك پنجم برسد. زیرا در حال حاضر شرایطمان از نظر واكسیناسیون خیلی بهتر است. در زمان پیك پنجم عمده جمعیتمان هنوز مصون نشده بودند؛ به طوری كه یا مصون نشده بودند یا تازه واكسیناسیون را شروع كرده بودند. سرعت واكسیناسیون در كشور از ابتدای شهریور بالا رفت. در حالی كه قله پیك پنجم در انتهای مرداد ماه بود. بنابراین ما در پیك پنجم در یك شرایط عمدتا غیرواكسینه با دلتا برخورد كردیم، اما درحال حاضر با شرایط عمدتا واكسینه داریم با اُمیكرون برخورد میكنیم.
یونسیان گفت: در عین حال طبق مطالعهای كه در انگلستان انجام شده كه سازمان جهانی بهداشت هم آن را در گزارش خود آورده است، شدت اُمیكرون تقریبا از نظر بستری یكسوم دلتاست؛ به طوری كه مثلا اگر در دلتا از 100 بیمار 20 نفر بستری میشدند، در اُمیكرون از 100 بیمار انتظار میرود كه هفت تا هشت نفر بستری شوند. بنابراین اگر تعداد موارد مانند آمریكا، آفریقای جنوبی و انگلستان و ... چندین برابر موج قبلی شود، ممكن است تعداد بستریهایمان به موج قبلی برسد، اما اگر تعداد موارد جدیدمان قبل از اینكه بخواهد به میزان پیك پنجم رسیده و از آن بالاتر رود، متوقف شود، تعداد بستریمان كمتر میشود. به نظر میرسد كه تعداد مبتلایان جدید ما از موج پنجم رد شود، اما به دلیل واكسیناسیونی كه انجام شده و شدت كمتر ذاتی اُمیكرون، انتظار نداریم كه تعداد بستری و به ویژه مرگ به پیك پنجم برسد، اما مرگ سه رقمی بسیار بسیار محتمل است.
جزئیات پیشنهاد تعطیلی دو هفتهای
وی درباره مصوبه كمیته علمی مبنی بر تعطیلی دو هفتهای فعالیتهای اجتماعی، گفت: كمیته علمی یك نهاد مشورتی است و تصمیماتش ضمانت اجرایی ندارد. این تصمیمات برای اجرایی شدن باید از سوی ستاد ملی كرونا تعیین تكلیف شوند. در كمیته علمی پیش از این بحث شد كه خیلی زودتر باید تعطیلی موقت اعمال میشد؛ البته نه تعطیلی موقت كل كشور، بلكه تعطیلی موقت بسیاری از فعالیتهایی كه خیلی اورژانس نبوده و به معیشت مردم وابسته نبودند. در جلسه اخیر كمیته روی این موضوع تاكید شد تا تسریع شود و فعالیتهایی مانند جشنواره، فعالیتهای فرهنگی، سینماها، راهپیماییها و... حداقل به مدت دو هفته محدود و تعطیل شوند. بعد در پایان هفته اول تصمیمگیری شود كه آیا این تعطیلی و محدودیتها را برای هفته دوم تمدید كنند یا خیر.
چرا نباید كل كشور تعطیل شود؟
یونسیان گفت: البته باید توجه كرد كه اگر این تعطیلیها زودتر و در نیمه دی ماه انجام میشد، خیلی موثرتر بود تا زمانیكه دیگر بیماری گسترش پیدا كرده است. در حال حاضر نمیدانیم كه تعطیلی چقدر میتواند موثر باشد. در عین حال متاسفانه فرهنگی در جامعه ما وجود دارد كه وقتی افراد را تعطیل میكنید، در خانه نمینشینند، بلكه گرفتاری این است كه وقتی تعطیلی شامل مشاغل متعدد شود، مدارس، دانشگاهها و... هم تعطیل شوند، مردم مجددا سفر میروند. بنابراین یك همفكری و همكاری دوجانبه نیاز است. نكته مهم این است كه نباید كل مملكت را تعطیل كرد، بلكه باید به صورت انتخابی فعالیتهای مشخصی محدود شود. اعم از سینماها، ورزشگاهها، فرهنگسراها و ... كه بتوانیم حداقل انتقال را در این مكانها محدود كنیم، اما منجر به تعطیلی شهرها هم نشود.
وی گفت: نظر شخصی من این است كه تصمیم به تعطیلی خیلی دیرهنگام است و اگر میخواستیم پیشگیری كنیم، باید قبل از اینكه بذر كووید در همه استانهای ما كاشته شود، اقدام میكردیم. نمیدانم اكنون چقدر موثر است و نمیدانم كه برخورد ستاد چگونه خواهد بود.
هموغممان تامین تجهیزات و پرسنل بیمارستانی باشد
یونسیان اظهار كرد: بر همین اساس در حال حاضر به نظر میرسد كه در وهله اول باید هم و غممان را بر روی تامین مناسب تجهیزات درمانی، دارو، نیروی انسانی و ... بگذاریم تا اگر خدایی نكرده با سرریز شدن بیماران در بیمارستانها مواجه شدیم، آمادگی لازم برای مقابله داشته باشیم.