دبیر كمیته اپیدمیولوژی و پژوهش كمیته علمی كشوری مقابله با كووید19 با بیان اینكه در حال حاضر حدود 40 درصد از موارد كرونایی كه در كشور در حال گردش است، از نوع سویه اُمیكرون است، گفت:
درصد ابتلا به اُمیكرون و تعداد موارد بیماری در كشور در حال افزایش است و به نظر میرسد كه سیگنالی برای موج ششم دریافت كردهایم و در صورت ادامه این شرایط، هفته آینده اُمیكرون به ویروس غالب در كشور بدل میشود.
دكتر مسعود یونسیان در گفتوگو با ایسنا، درباره وضعیت بیماری كووید 19 با سویه اُمیكرون در كشور، گفت: ثبت تعدادی مرگ ناشی از اُمیكرون چیز دور از انتظاری نبود. زیرا قبلا هم تمام صاحبنظران اعلام كرده بودند كه هرچند شدت اُمیكرون بسیار كمتر است، اما اصلا با یك سرماخوردگی قابل مقایسه نیست. به طوری كه هم میتواند بیماری شدید و هم مرگ به دنبال داشته باشد. زمانیكه تعداد موارد افزایش مییابد، طبیعی است كه منجر به مرگومیر هم میشود.
گردش 40 درصدی "اُمیكرون" در كشور
وی با بیان اینكه در حال حاضر حدود 40 درصد از موارد كرونایی كه در كشور در حال گردش است، از نوع سویه اُمیكرون است، افزود: طبیعتا این درصد در حال افزایش است. همچنین تعداد موارد بیماری هم در هفته گذشته از روز شنبه تا روز جمعه، به شكل منظمی در حال افزایش بود. البته شنبه یك كاهش موارد داشتیم، اما باید توجه كرد كه معمولا روزهای جمعه و روزهای تعطیل تعداد موارد كمتری داریم. موارد ابتلایی را كه در روز جمعه گزارش میكنیم، مواردی هستند كه از پنجشنبه تا صبح جمعه شناسایی شدند و همیشه شنبهها كاهش موارد داریم. بنابراین كاهشی كه شنبه هفته جاری نسبت به روزهای گذشته داشتیم، خیلی قابل استناد نیست و باید روزهای دیگر را مدنظر قرار داد.
افزایش اُمیكرون؛ هفتهای 10 درصد
یونسیان با بیان اینكه واقعیت این است كه سویه اُمیكرون افزایش یافته است، گفت: به طوری كه طی چهار هفته گذشته، تقریبا موارد اُمیكرون هفتهای 10 درصد افزایش یافته است. به طوری كه چهار هفته گذشته، هشت درصد موارد ابتلا را شامل میشد، در سه هفته گذشته 18 درصد، در دو هفته گذشته 33 درصد و در هفته اخیر هم 43 درصد موارد ابتلا را شامل میشده است. بنابراین درصد ابتلا به اُمیكرون و تعداد موارد بیماری در كشور در حال افزایش است و به نظر میرسد كه سیگنالی برای موج ششم دریافت كردهایم.
وی ادامه داد: در صورت ادامه این شرایط، هفته آینده اُمیكرون به ویروس غالب در كشور بدل میشود. البته در حال حاضر هم در برخی استانها طبق نمونهگیریهای انجام شده، اُمیكرون غالب بوده است. منتها از آنجایی كه نمونهگیری به صورت تصادفی انجام نمیشود، خیلی نمیتوانیم روی درصدهایی كه از استانها میآید، استناد كنیم. اگر نمونهگیری تصادفی انجام میدادیم، میتوانستیم با اطمینان بیشتری صحبت كنیم. با این حال با هر روشی كه نمونهگیری را انجام داده باشیم، مشخص است كه طی چهار هفته اخیر به طور متوسط هر هفته 10 درصد افزایش داشتیم و با هر روالی كه نمونهگیری كرده باشیم، شاهدیم كه سهم اُمیكرون در حال افزایش است و انتظار داریم كه در هفته آینده، اُمیكرون در كشور غالب شود.
كاهش شدید رعایت پروتكلهای ضدكرونا
یونسیان با اشاره به كاهش رعایت پروتكلهای بهداشتی، گفت: رعایت پروتكلهای بهداشتی هم از نظر ماسك، هم از نظر حضور در اجتماعات و ... بسیار پایین آمده است. از طرفی نه دولت اعمال محدودیت را تشدید كرده و نه مردم همراهی كردهاند. وقتی دولت سختگیری ندارد، مردم هم همراهی نمیكنند.
اُمیكرون پایان كروناست؟
فریب اُمیكرون
وی درباره وضعیت آمادگی بیمارستانها در برابر اُمیكرون، گفت: گزارشات پراكندهای شنیدیم مبنی بر اینكه بعد از فروكش موج پنجم در كشور، برخی بیمارستانها بخشهایشان را بستهاند كه البته مجددا میتواند بازگشایی شود، اما گزارشات موردی داشتیم كه برخی بیمارستان ها حتی با پرسنل قراردادی قطع همكاری كردند. این هم از نظر اخلاقی درست نیست؛ یعنی زمانیكه به یك نیرویی احتیاج داریم، با او قرارداد ببنیدیم و به محض اینكه نیازمان برطرف شد، با آنها قطع همكاری كنیم. بنابراین وعدههایی برای جذب این پرسنل وجود داشت كه باید در نظر گرفته شود. البته مسائل بودجه و ... هم مطرح است. در عین حال از نظر بهداشتی هم نباید به محض فروكش كردن یك موج، فكر كنیم كه همه چیز تمام شده است. نباید فریب ادعاهایی نظیر اینكه اُمیكرون پایان كروناست را خورد. در حالی كه اینطور نیست. هنوز میلیون ها نفر در دنیا واكسن تزریق نكردند و احتمال جهشهای دیگری هم وجود دارد كه ممكن است شدید باشند. اگر این موضوع صحت داشته باشد و در سطح وسیعی از كشور رخ داده باشد، نگرانی ایجاد میكند. زیرا در حال حاضر باید تمام بیمارستانهایمان در وضعیت آمادهباش باشند و دارو و تخت و پرسنل را مجددا احیا كنند تا اگر مجددا شاهد سرریز شدن بیمارستانها بودیم، مشكلی نداشته باشیم و مرگومیرمان افزایش نیابد.
در كشور فعلا كمبود تستگیری نداریم
یونسیان درباره میزان تستگیری كرونا در كشور، گفت: به نظر نمیرسد كه میزان تستگیری در كشور كم باشد. زیرا درصد تست مثبت ما بالا نرفته است. هر زمان كه درصد تستهای مثبت بالا میرود، نگرانكننده است. در اوج پیك پنجم از هر دو تستی كه میگرفتیم، یك تست مثبت بود، یعنی 50 درصد. بر اساس آخرین آماری كه كشور گزارش كرده و در سایتهای بینالمللی هم منعكس شده است، طی 20 روز اخیر همواره كمتر از پنج درصد تستهایمان مثبت بوده و این نشان میدهد كه كمبود تست نداشتیم و در حال حاضر به اندازه كافی تست انجام میدهیم.
وی ادامه داد: البته صاحبنظران اعلام میكنند كه كیتهای PCR توانایی تشخیص كرونا را دارند. برای تعیین نوع سویه و واریانت هم به توالییابی نیاز داریم. بر این اساس در كشور قابلیت تشخیص اُمیكرون وجود دارد و نگرانی نداریم. با این حال مشاهدات برخی پزشكان نشان میدهد كه برخی افراد علائم اُمیكرون را دارند، اما تستشان مثبت نمیشود. حال درباره اینكه آیا این موارد كرونا است یا آنفلوآنزا و ... در حال حاضر نمیتوان اظهارنظر كرد، اما نكتهای را كه باید طی روزهای آینده تعیین تكلیف كنیم، این است كه آیا واقعا كیتهای PCR ما به درستی توانایی تشخیص اُمیكرون را هم دارند یا خیر؟. حال اگر پاسخ این سوال با قطعیت مثبت باشد، پاسخ من هم به این سوال كه آیا نسبت تستهایی كه انجام میدهیم، كافی بوده یا خیر، مثبت است، اما اگر واقعا پایین بودن درصد مثبت تستهای ما ناشی از این باشد كه به كیت جدیدی نیاز داریم، آن زمان وضعیت متفاوت میشود. فعلا نظرات دانشمندان این است كه كیتهای PCR برای تشخیص موارد كرونا اعم از اینكه چه واریانتی باشند، مناسب بوده است.
لزوم تعیین جایگاه رپید تستهای كرونا در غربالگری
یونسیان تاكید كرد: در عین حال اكنون تعداد تستهای ما كافی است، اما اگر شاهد افزایش موشكبار و شدید تعداد موارد مانند آنچه در اروپا و آمریكا دیدیم، باشیم، آن زمان دیگر قطعا تستهای ما ممكن است ناكافی باشد. از وزارت بهداشت درخواست دارم كه جایگاه كیتهای رپید آنتیژن را كه برخی از آنها مجوز سازمان غذا و دارو را هم دریافت كردند و نتایجشان از نظر مثبت و منفی كاذب هم مورد تایید قرار گرفته، در تشخیص كووید 19 مشخص كند. البته كماكان PCR تست تشخیصی كووید 19 است، اما كشورهای زیادی در كنار این تست، تستهای رپید را هم برای غربالگری مورد استفاده قرار میدهند. اگر شاهد افزایش موارد باشیم، تعداد تستهایمان ممكن است كم باشد و بنابراین جایگاه تستهای رپید و سریع بعد از ارزیابیهای علمی دقیق باید مشخص شود.
تاخیر برخی در تزریق دز دوم واكسن كرونا
وی درباره وضعیت واكسیناسیون علیه كرونا در كشور، گفت: نه واكسیناسیون دز دوم ما آنطور كه باید باشد اتفاق افتاد و نه واكسیناسیون دز سوم. دز دوم با دز سوم یك فاصلهای دارد كه مقداری نگران كننده است. وقتی تزریق واكسن دز اول در كشور به بالای 60 میلیون رسیده، انتظار نداریم كه تزریق دز دوممان 53 میلیون باشد. در عین حال به نظر میرسد كه بخشی از دز دومیها تاخیر داشته و در تزریق واكسن تردید داشتند. تزریق دز اول و دوم جزو واجبات مقابله با این بیماری است. تزریق دز سوم هم توصیه میشود كه حتما انجام شود، اما علیرغم فراهم بودن واكسن و علیرغم اینكه مطالعات نشان داده كه هر واكسنی كه تزریق كرده باشید، با تزریق دز سوم محافظت خوبی خواهید داشت، اما باز هم استقبال خوبی نشده است و آنقدر نیست كه برای پیشگیری از انتشار اُمیكرون خیالمان را راحت كند.
یونسیان گفت: درصد تزریق دز اول از كل جمعیت كشور 72 درصد و در جمعیت واجد شرایط بالای 12 سال 90 درصد بوده است. همچنین تزریق دز دوم در كل جمعیت كشور 63 درصد و در جمعیت واجد شرایط بالای 12 سال 80 درصد بوده است. در عین حال تزریق دز سوم واكسن در كل جمعیت كشور 15 درصد و در جمعیت واجدین شرایط بالای 12 سال 18 درصد بوده است.
10 درصد واجدین شرایط واكسن، هنوز واكسینه نشدهاند
وی درباره وضعیت واكسننزدهها، گفت: بالای 10 درصد جمعیت واجد شرایطی كه باید واكسن تزریق میكردند، این اقدام را انجام ندادهاند. همچنین از كل جمعیت كشور هم 16.5 میلیون نفر كودك زیر 12 سال واكسن تزریق نكردهاند. این تعداد میتوانند آلوده شوند و درصد عمدهای از آنها میتوانند دیگران را آلوده كنند و از این نظر نگرانی وجود دارد.
یونسیان در پایان صحبت هایش درباره ویژگیهای پیك ششم كرونا گفت: یكی از ویژگیهای پیك ششم كرونا این است كه تعداد زیادی از افراد بدون علامت یا كم علامت مبتلا میشوند، اما افرادی كه واكسن تزریق نكرده باشند، ممكن است كه درصد موارد شدید بیماری در آنها بیشتر باشد. بنابراین افراد واكسن نزده یا افرادی كه واكسیناسیونشان كامل نشده است، در خطر بیشتری هستند.
وی گفت: بنابراین توصیه میشود كه پروتكلهای بهداشتی نظیر رعایت فاصله گذاری، استفاده از ماسك و... را جدی بگیرند. در عین حال انتظار داریم كه افرادی كه دو نوبت واكسنشان را دریافت كرده باشند، ابتلایشان به اُمیكرون خفیفتر باشد. توصیه میكنم كه مردم با هر علامتی به بیمارستان و پزشك مراجعه نكنند؛ چراكه اكثر موارد خفیف بوده و با درمان علامتی بهبود مییابند، درصد ناچیزی هم ممكن است نیاز به مراجعه داشته باشند كه آنها ممكن است كه تنگی نفس یا تب داشته باشند، مابقی موارد با درمانهای علامتی بهبود مییابند، اما باید مراقب باشند كه دیگران را آلوده نكنند.