رییس مركز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی ضمن تشریح ویژگی‌های ابتلای همزمان به كرونا و آنفلوآنزا كه «فلورونا» نام گرفته است، گفت:
واكسن نزده ها كه بنا بر آمار، حدود هشت میلیون نفر در كشور را شامل می شوند، می‌توانند برای بروز یك پیك دیگر در كشور مشكل‌ساز شوند.
دكتر علیرضا ناجی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره ابتلای همزمان به كرونا و آنفلوآنزا كه فلورونا نام‌گذاری شده است، گفت: فلورونا یك عنوان جدید است، اما ابتلای همزمان به دو عفونت تنفسی پدیده جدیدی نیست. سابقه این موضوع از قبل هم وجود داشته و در دوران كووید هم امكان بروز این پدیده وجود دارد. معمولا ممكن است كه درصدی از افراد، به صورت توامان به عفونت‌های ویروس‌های تنفسی مبتلا شوند. به عنوان مثال از گذشته ممكن بود ویروس‌هایی مانند آنفلوآنزا یا ویروس‌های تنفسی دیگری به صورت همزمان در یك فرد ایجاد عفونت كنند كه البته درصد كمی است.
فلورونا؛ عفونت همزمان كرونا و آنفلوآنزا
وی با بیان اینكه در دوران پاندمی هم بسته به فعالیت ویروس‌های مختلف این موضوع را شاهد بودیم، گفت: بنابراین ایجاد عفونت همزمان دو بیماری تنفسی در یك فرد، موضوع جدیدی نیست. بر این اساس فلورونا، تركیب آنفلوآنزا و كووید نیست، بلكه ایجاد عفونت همزمان این دو بیماری در فرد است. به طوری كه یك فرد هم به كرونا مبتلا شده است هم به آنفلوآنزا و نام جدیدی مانند فلورونا بر آن گذاشتند. بنابراین به این معنا نیست كه ویروس‌های عامل كووید و ویروس‌های عامل آنفلوآنزا از نظر ژنتیكی باهم تركیب شده باشند.
خطر بروز "نوتركیبی" از طریق تركیب ژنتیكی سویه‌های مختلف كرونا
ناجی با بیان اینكه در عین حال در شرایط فعلی هم باتوجه به گردش واریانت‌های مختلف، ممكن است مثلا واریانت دلتا و اُمیكرون به صورت همزمان در فردی منجر به عفونت شوند، گفت: البته احتمال ضعیفی وجود دارد كه ویروس‌هایی كه هم‌خانواده هستند، مانند سویه‌های مختلف ویروس كرونا، با یكدیگر نوتركیبی هم بدهند و منجر به سویه‌های جدیدی شود. به همین دلیل تاكید می‌كنیم كه باید كووید را كنترل كنیم تا شانس ایجاد سویه‌های جدید را كاهش دهیم؛ به طوری كه هم خود ویروس كمتر تكثیر شود و تغییرات در آن ایجاد نشود و هم اینكه احتمال نوتركیبی بین گونه‌ها و واریانت‌های مختلف را كاهش دهیم. بنابراین درباره ویروس‌های هم‌خانواده ممكن است هم بروز همزمان آن‌ها را در یك فرد داشته باشیم و هم ممكن است، شاهد بروز نوتركیبی در آن‌ها باشیم. به طوری كه سویه‌هایی باهم تركیب شده و یك سویه جدید ایجاد شود.
احتمال تشدید علائم در "فلورونا"
وی درباره عوارض ابتلای همزمان به ویروس كرونا و آنفلوآنزا، گفت: علائم بروز همزمان این دو ویروس در یك فرد، تفاوتی با علائم كرونا یا آنفلوآنزا ندارد، اما در هر صورت از آنجایی كه دو ویروس باهم بروز پیدا كرده‌اند، ممكن است علائم را تشدید كند. بسته به وضعیت ایمنی و بیماری‌هایی كه فرد دارد، ممكن است بیماری شدیدتر شود. در عین حال موارد دیگری در زمینه بروز همزمان آنفلوآنزا و كرونا بوده است و حالا عنوان جدیدی به نام فلورونا بر آن گذاشته شده است.
ناجی تاكید كرد: كاملا این احتمال وجود دارد كه در كشور هم شاهد ابتلای همزمان به كرونا و آنفلوآنزا باشیم. شناسایی میزان شیوع این پدیده، بسته به این است كه سیستم آزمایشگاهی ما اقدام به تشخیص همزمان ویروس‌های تنفسی مختلف كند. پیش از كووید هم درباره ویروس‌های مختلف وقتی تست همزمان را می‌داشتیم یا شناسایی اهداف چندگانه را در یك تست مدنظر قرار می‌دادیم، امكان شناسایی وجود داشت. بر همین اساس در حال حاضر باتوجه به اینكه احتمال بروز آنفلوآنزا و سایر ویروس‌های تنفسی بیشتر شده، سازمان‌های جهانی تاكید می‌كنند كه ما تست‌هایی را انجام دهیم كه به شناسایی همزمان ویروس‌های تنفسی مختلف از جمله عامل كووید بپردازد و شناسایی كنیم كه چه عفونت‌هایی به صورت همزمان ایجاد می‌شود یا اگر موارد كوویدمان منفی هستند، چه ویروس دیگری ممكن است در حال گردش باشد. این موارد برای برنامه‌ریزی بهداشتی بسیار مهم است.
لزوم افزایش ظرفیت تست‌های تشخیصی كرونا در كشور با توجه به خطر اُمیكرون
احتمال خطا در برآورد میزان شیوع كرونا و اُمیكرون در كشور
وی درباره ضرورت افزایش تست‌های تشخیصی كرونا، گفت: از ابتدایی كه تعداد تست‌های تشخیصی ما شروع به كاهش كرد، به اهمیت این موضوع اشاره كردم. باید ظرفیت‌های تست‌مان را افزایش دهیم. در حال حاضر عنوان می‌كنند كه اُمیكرون ضعیف‌تر است و معمولا افراد وقتیكه به بیماری تنفسی مبتلا می‌شوند كه ضعیف‌تر است، می‌گویند اُمیكرون است و عیبی ندارد. در حالی كه این موضوع باعث می‌شود، در زمینه میزان شیوع كرونا و اُمیكرون در كشور دچار خطا شویم. بنابراین در این مرحله باید سطح تست‌هایمان را افزایش داده و موارد بیشتری را تشخیص دهیم. همچنین باید پایش ژنتیكی انجام دهیم تا نسبت به تغییراتی كه ویروس در ایران انجام می‌دهد، اشراف مناسبی داشته باشیم. بر همین اساس حتما باید تعداد تست‌هایمان را افزایش دهیم.
ناجی با بیان اینكه اگر شاهدیم كه در آمریكا یا كشورهای دیگر تعداد موارد مثبت افزایش یافته، به دلیل افزایش تست‌هایشان است كه می‌توانند مبتلایان بیشتری را شناسایی كنند، گفت: هرچقدر تعداد تست‌ها را بالا ببریم، به نفع‌مان است تا بتوانیم تعداد بیشتری از بیماران را شناسایی كنیم. در ایران به انجام روزانه 120 هزار تست رسیده بودیم و نباید اجازه دهیم كه تعداد تست‌هایمان كاهش یابد. باید حساسیت‌مان را افزایش داده، همه موارد مشكوك را تست كنیم تا متوجه شویم كه در كشور چه اتفاقی دارد رخ می‌دهد.
اُمیكرون منجر به مرگ هم می‌شود؟
وی درباره وضعیت كشورهایی كه شیوع اُمیكرون در آن‌ها بالا رفته است، گفت: باید توجه كرد كه به نسبتی كه تعداد ابتلا بالا می‌رود، درصد افرادی كه به بستری شدن احتیاج پیدا كرده یا بیماری شدیدی می‌گیرند كه گاهی در برخی موارد منجر به مرگ شود نیز افزایش می‌یابد. در هر صورت اكنون این موضوع را در كشورهایی كه شناسایی درستی را دارند، می‌بینیم. یعنی مرگ ناشی از اُمیكرون هم وجود دارد. بااین حال تاكنون اطلاعاتی كه از اُمیكرون وجود دارد، این است كه نسبت به دلتا هم میزان بستری شدن و هم میزان مرگ‌ومیر ناشی از آن پایین‌تر است، اما همچنان باید آن را دنبال كنیم و اطلاعات لازم را به دست آوریم كه اگر تغییراتی به وجود می‌آید، بتوانیم پیش‌بینی كنیم و عملكرد و پاسخ مناسب داشته باشیم.
لزوم پایش ژنتیكی و توالی‌یابی اُمیكرون در كشور برای پیش‌بینی آینده
ناجی گفت: میزان اُمیكرون در كشور مطمئنا خیلی بیشتر از این است كه شاهدیم و شناسایی شده است. ما با خانواده‌هایی برخورد كردیم كه شاهد بودیم همه از یكدیگر گرفته‌اند. بنابراین تعداد موارد مسلما خیلی بیش از چیزی است كه به صورت رسمی اعلام می‌كنیم. بنابراین باید حساسیت‌مان را بالا برده، تعداد تست‌هایمان را افزایش دهیم و پایش ژنتیكی داشته باشیم. خوشبختانه اكنون در كشور یكسری كیت‌ها با تشخیص سریع اُمیكرون در واحدهای بهداشتی و آزمایشگاه‌های وزارت بهداشت توزیع شده و این پایش را انجام می‌دهند كه قدم خوبی است. علاوه بر این باید پایش ژنتیكی را به سطح توالی یابی (Sequencing) ویروس هم ارتقاء دهیم. زیرا ما باید از طریق پایش، تغییرات ژنتیكی ویروس‌هایی را كه در ایران است، ردیابی كنیم. این پایش بسیار مهم است كه اگر تغییرات به سمتی می‌رود كه مربوط به تعداد جهش‌ها و ... است، اطلاعات ژنتیكی لازم را داشته باشیم، تا بتوانیم آن‌ها را در كنار اطلاعات بالینی قرار داده و بتوانیم تحلیل مناسبی داشته باشیم.
وی درباره احتمال غلبه اُمیكرون در كشور، گفت: از طریق پایش‌ها می‌توانیم متوجه شویم كه آیا اُمیكرون به ویروس غالب تبدیل شده است یا خیر. زمانیكه موارد كووید را دیده و پایش می‌كنیم، می‌توانیم متوجه شویم كه درصد اُمیكرون نسبت به دلتا چقدر است و در طول زمان چقدر تغییر می‌كند و ... در حال حاضر به نظر می‌رسد كه اُمیكرون در كشور شیوع پیدا كرده و چرخش دارد. تفاوتی كه در كشور ما نسبت به سایر كشورهایی كه با اُمیكرون درگیرند، وجود دارد، دو مورد است؛ یكی چرخش بسیار زیاد كووید طی دو پیك چهارم و پنجم است كه از اسفند سال گذشته تاكنون چرخش زیادی از آلفا و دلتا داشتیم كه تعداد زیادی از هموطنان‌مان درگیر شدند و یك ایمنی از این طریق ایجاد شده است. در عین حال میزان واكسیناسیون ما نسبت به كشورهای دیگر به تازگی انجام شده و جمعیت نسبتا خوبی هم تاكنون تحت واكسیناسیون قرار گرفته‌اند. امیدواریم درصد واكسیناسیون هم خیلی بالاتر رود. بر همین اساس شاید یكی از پیش‌بینی‌ها این باشد كه اُمیكرون آنقدری كه در كشورهای دیگر پیش رفته و شیوع بالایی پیدا كرده، ممكن است در ایران اینطور نشود، اما همه این‌ها پیش‌بینی است و باید دید كه در واقعیت چه اتفاقی رخ می‌دهد.
ناجی گفت: آنطور كه مشخص است، اُمیكرون قدرت سرایت بالایی دارد و سرعت شیوعش نسبت به دلتا بالاتر هم هست. در كنار اینكه ایمن‌گریزی آن هم بیشتر است كه سرعت شیوعش را بالا می‌برد. با این حال شاید اعداد مربوط به قدرت سرایت در كشورهای مختلف متفاوت باشد و باتوجه به انجام اخیر واكسیناسیون و عبور از یك پیك بلند، باید بررسی كنیم كه وضعیت اُمیكرون در كشور چگونه است.
تاثیر واكسن ها بر اُمیكرون
وی درباره تاثیر واكسن‌ها بر اُمیكرون، گفت: مطالعاتی درباره فایزر، اسپوتنیك، آسترازنكا، سینوفارم، سینوواك و ... و اثرشان بر اُمیكرون انجام شده است كه همه این واكسن‌ها نسبت به اُمیكرون كاهش ایمنی دارند و بر همین اساس اكنون تزریق دز بوستر بسیار مهم است. بنابراین مشكل مربوط به واكسن‌ها نیست، بلكه مشكل مربوط به تغییرات ویروس است. حال در دنیا باید تصمیم گرفته شود كه تركیبات واكسن‌ها را بر اساس واریانت‌های جدید تغییر دهند یا با اصرار بر دزهای بوستر كه طبق مطالعات می‌تواند در مبارزه با اُمیكرون بسیار موثر باشد، تشویق كنیم كه افراد مراجعه كنند و دز بوستر را تزریق كنند. ما هم در این شرایط هستیم و اعلام شده كه افراد بالای 18 سال برای تزریق دز بوستر مراجعه كنند و مردم باید نسبت به این موضوع اقدام كنند.
هنوز حدود 8 میلیون نفر در كشور واكسن كرونا تزریق نكرده‌اند
وی گفت: البته ما هنوز یك جمعیت حدود هشت میلیونی داریم كه هنوز دز اول واكسن را هم تزریق نكردند كه این افراد هم باید برای واكسیناسیون تشویق شوند. مطمئنا این افراد می‌توانند برای بروز یك پیك دیگر مشكل‌ساز شوند. در عین حال در حال حاضر درباره اُمیكرون، علی‌رغم ایمن‌گریزی كه دارد، باز هم می‌بینیم كه بیشترین افرادی كه به دلیل اُمیكرون در بیمارستان‌ها بستری می‌شوند، افرادی هستند كه واكسن تزریق نكرده‌اند. البته در اُمیكرون نسبت ابتلای افراد واكسن زده نسبت به سویه‌های دیگر در حال افزایش است، اما باز هم افرادی كه واكسن نزدند در معرض خطر بیشتری هستند و این افراد همیشه در خطرند.
