امیكرون جان چه كسانی را بیشتر تهدید می‌كند؟

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، سویه جدید امیكرون به بیش از 38 كشور جهان رسیده و در آمریكا نیز 10 مورد ابتلا در شش ایالت گزارش شده است.

دانشمندان آفریقای جنوبی با تأكید بر نگرانی‌ها درباره سویه جدید كرونا كه اُمیكرون نام دارد، هشدار دادند كه خطر عفونت مجدد با سویه امیكرون سه برابر بیشتر از سویه‌های پیشین ویروس كروناست.

شیوع سریع این سویه ویروس ناشی از مسری بودن آن از یك جهت و توانایی آن در فرار از سیستم ایمنی بدن از جهت دیگر است، هر چند میزان تأثیر هر كدام از این عوامل هنوز به قطعیت تعیین نشده است.

مطالعه كه دانشمندان آفریقای جنوبی آن را منتشر كردند، حاكی از آن است، سویه امیكرون در مقایسه با سویه‌های دلتا یا بتا سه برابر بیشتر باعث عفونت مجدد می‌شود.

این یافته‌ها بر اساس داده‌های جمع آوری شده توسط سیستم بهداشتی كشور، اولین شواهد اپیدمیولوژیك را در مورد توانایی این سویه برای فرار از مصونیت از عفونت قبلی ارائه می‌دهد. تا 27 نوامبر( یك هفته پیش) 35 هزار و 670 مورد عفونت مجدد مشكوك در بین 2.8 میلیون نفر با آزمایش مثبت وجود داشته، مواردی كه با فاصله 90 روز مثبت بودند، عفونت مجدد در نظر گرفته می‌شدند.

عفونت‌های مجدد اخیر در افرادی اتفاق افتاده كه عفونت‌های اولیه آنها در هر سه موج قبلی بروز كرده است و بیشتر آنها عفونت اولیه خود را در موج دلتا داشته‌اند.

سرعت سرایت امیكرون چقدر است؟
پگاه لَركی، متخصص ژنتیك دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: سازمان جهانی بهداشت، گروه مشاوران فنی سازمان بهداشت جهانی كه تكامل ویروس كرونا را رصد می نمایند و اثر جهش های جدید ویروس را بر روی عملكرد و رفتار آن بررسی می كنند، سویه جدیدی را كه در تاریخ 24 نوامبر امسال توسط آفریقای جنوبی معرفی شد، را یك واریانت نگران كننده اعلام كردند. این واریانت كه اومیكرون Omicron نامیده می شود علاوه بر جهش های جدید حامل جهش هایی مشابه واریانت های آلفا، بتا، گاما و دلتا نیز می باشد و در مجموع به عنوان پنجمین واریانت نگران كننده شناخته می شود.

وی با اشاره به احتمال افزایش سرایت پذیری ویروس اومیكرون بیان كرد: اطلاعات اولیه نشان دهنده احتمال بالای عفونت با این ویروس در مقایسه با دیگر انواع ویروس بیماری كووید19 است چرا كه در فاصله 10 روز تعداد مبتلایان با این واریانت جدید در تمام مناطق آفریقای جنوبی در حال افزایش می باشد و تمام 77 مبتلای به كووید19 از منطقه ایی به نام گاتنگ در این كشور همگی به واریانت جدید مبتلا كه تعدادی از آنان نیز قبلا واكسینه شده بودند.

متخصص ژنتیك دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی گفت: ظاهرا تخمین های اولیه حاكی است اومیكرون حدود 500 درصد (5 برابر) قدرت سرایت بیشتری نسبت به سویه ووهان دارد كه این عدد برای سویه دلتا 70 درصد (كمتر از 2 برابر) بوده است. انگلستان نیز این واریانت را در لیست تحت بررسی جدی خود قرار داده و كلیه پروازهای خود از و به افریقای جنوبی و كشورهای همسایه آن را تا اطلاع ثانوی متوقف كرده است.

وی اظهار كرد: بنابر اعلام ویروس شناسان و ژنتیك دانان اومیكرون دارای 30 جهش جدید در ناحیه پروتئین اسپایك است لذا بیم آن می‌رود كه اثر آنتی بادی های حاصل از عفونت قبلی با كرونا یا ناشی از واكسن بر اومیكرون كمتر باشد، از طرفی این واریانت بسیار شبیه به نوع لامبدا و بتاست كه می‌توانند از سیستم ایمنی طبیعی افراد فرار كنند.
راهكار تشخیص كرونای اومیكرون
متخصص ژنتیك دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی درباره تشخیص كرونای اومیكرون بیان كرد: كارشناسان اعلام كرده‌اند كه تست روتین پی سی آر (PCR) نمی‌تواند جزء ژن S را شناسایی كند و برای تشخیص آن باید از یك نوع PCR خاص استفاده كرد. اما تست PCR هنوز ابتلا به بیماری را با شناسایی جز E و N انحام میدهد.

لركی اظهار كرد: از آنجایی كه در كشور ما ساختار توالی یابی ژنوم ویروس برای شناسایی واریانت ها رایج نیست، اكنون نمی‌دانیم كه این ویروس وارد كشور شده است یا خیر، اما گزارشات نشان می دهد كه یك خانم بلژیكی كه واكسن نیز زده از تركیه به مصر و از مصر به بلژیك سفر كرده است لذا این احتمال وجود دارد كه واریانت اومیكرون در كشورهای همسایه ما مثل تركیه وجود داشته باشد و یا حتی وارد ایران گردیده و به همین دلیل انجام مطالعات توالی یابی ژنوم ویروس برای اطلاع از واریانت‌های جدید در كشور ضروری به نظر می‌رسد.

علائم ابتلا به كرونای اومیكرون
لركی با اشاره به علائم ابتلا به كرونای اومیكرون اظهار كرد: علائم واریانت اومیكرون كمی غیر معمول تر است و بر اساس گزارش یك پزشك آفریقای جنوبی در اوایل نوامبر 2021 تعداد بیمار با علائم غیر نامعمول شناسایی شدند كه اغلب آن ها را مردان جوانی كه واكسن دریافت نكرده بودند تشكیل می دادند.

متخصص ژنتیك دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی افزود: این بیماران كه مبتلا به كرونای اومیكرون بودند علائمی مانند از دست دادن حس بویایی و چشایی نداشتند بلكه در اغلب آن ها خستگی، درد عضلانی و سرفه خفیف كه یك یا دو روز ادامه داشته بروز كرده است كه اغلب این بیماران در منزل تحت مراقبت قرار گرفتند. البته در بین مبتلایان به این سویه جدید یك دختر بچه 6 ساله با تب و ضربان قلب بالا نیز گزارش شده است كه حال این كودك دو روز پس از بروز علایم بهتر شده بود.

وی ادامه داد: بنابر گزارش پزشكان آفریقای جنوبی مبتلایان به كرونای اومیكرون جوان و سالم بودند و هیچ بیماری زمینه ای نظیر دیابت و بیماری قلبی نداشتند، لذا در مورد میزان كشندگی ویروس اومیكرون در بیماران مسن یا بیماری‌های زمینه‌ای فعلاً نمی توان اظهار نظر كرد.
امیكرون و جوسازی رسانه‌های زرد درباره آن
حسن رودگری مدیر پژوهشی سازمان نظام پزشكی كشور و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان با تاكید بر پرهیز از هر دو حالت كوچك شمردن یا بزرگنمایی ویروس امیكرون گفت: علی رغم گزارشات متعدد و مكرر از بسیار خفیف بودن شدت ابتلا به كووید 19 ناشی از واریانت اومیكرون كه از سراسر جهان می رسد اما هنوز نباید این ویروس را با بیش از 50 جهش دست كم گرفت و هنوز برای اظهار نظر قطعی در مورد رفتار اومیكرون زود است. خوشبختانه مطالعات به سرعت و با جدیت توسط مراكز معتبر علمی بر روی این وا یانت جدید با نام علمی B.1.1.529 ادامه دارد.

مدیر پژوهشی سازمان نظام پزشكی كشور گفت: امیدواریم به زودی اطلاعات دقیقتر و مطئمن تری از آن منتشر شود. متاسفانه در ابتدا ژورنالیسم زرد و جو ملتهب حاكم بر فضای مجازی باعث نگرانی شدید و ترس و تشویش اذهان مردم شد كه باید در شرایط فعلی به شدت از دامن زدن غیرضروری به آن پرهیز كرد. در جایی كه علم و مراكز علمی در شرایط پاندمی به شدت وضعیت را رصد می كنند و تحقیقات ادامه دارد، نباید شبهه علم گرایان و یا منابع نامعتبر خبری میدان داری كنند.

شیوع امیكرون در جهان چه میزان نگران كننده است؟
مدیر پژوهشی سازمان نظام پزشكی كشور افزود: هرچند سرعت هرچند سرعت انتقال واریانت اومیكرون و همچنین میزان عفونت مجدد در بین مبتلایان قبلی و واكسینه شده ها بیشتر به نظر می رسد اما خوشبختانه شدت بیماری بسیار كم است و چه بسا اگر نهایتا اثبات شود كه رفتار و رویه واریانت اومیكرون همین است چه بهتر كه بر واریانت های قبلی غلبه كند تا با آسیب كمتر به ایمنی جمعی در جهان نزدیك شویم به شرطی كه بعدا عوارض بلند مدت یا تاخیری جدی برای آن كشف نشود، كما اینكه سازمان جهانی بهداشت اعلام كرده كه بهتر است جهان عكس العملی معقول و در حد اومیكرون از خود نشان دهد.

رودگری اضافه كرد: طبق اطلاعات موجود تغییرات بارزی در تظاهرات بالینی این واریانت جدید گزارش نشده است مگر اینكه علامتی مثل فقدان بویایی و چشایی كمتر و صعف و بی حالی كمی بیشتر گزارش می شود. از نظر اپیدمیولوژیك نیز ابتلای مردان جوان بیشتر است و احتمالا قدرت سرایت پذیری بیشتری دارد هرچند تا بحال شدت علائم ظاهرا كمتر بوده است.

مدیر پژوهشی سازمان نظام پزشكی كشور افزود: در مجموع بهتر است ضمن حفظ آرامش منتظر نتیجه تحقیقات باشیم و اطلاعات خود را از مراكز و منابع معتبر و افراد و صاحب نظران مطمئن دریافت كنیم. به خاطر بسپاریم كه توزیع ناعادلانه واكسن در جهان یا بالا بودن تعداد واكسن نزده ها جزو عوامل اصلی چرخش ویروس در بدن افراد و افزایش احتمال تولید واریانت های جدید است و این افراد بیشتر در معرض خطر هستند.
برای تمام مسافران ورودی به كشور تست مجدد و قرنطینه اعمال شود
ناجی رئیس مركز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی گفت: البته درست است كه از كشورهای آفریقایی به عنوان منشاء اُمیكرون صحبت می‌كنیم، اما باتوجه به گستردگی این ویروس، به طور كلی نمی‌توانیم روی كشور خاصی دست گذاشته و اعلام كنیم كه ممانعت مسافرت از فلان كشور انجام شود. بلكه باید برای تمام مسافرانی كه وارد كشور می‌شوند، تست مجدد انجام دهیم و آنها را قرنطینه كنیم.

ناجی تاكید كرد: البته باید توجه كرد كه این آمارها واقعی نیستند و شناسایی موارد به نظارت، پایش ژنتیكی كشورها و ... بستگی دارد. مطمئنا تعداد موارد ابتلا به اُمیكرون بیش از این است. وقتی كه آن را در چهارگوشه جهان در قاره‌های آسیا، اروپا، آمریكای جنوبی و شمالی و آفریقا می‌بینید، به این معناست كه این ویروس این مزیت را دارد كه پخش شود و گسترش یابد و به همین دلیل هم خطرناك است و باید نسبت به آن توجه داشته باشیم.

وی بیان كرد: ساده‌انگاری كردن و اعلام اینكه این واریانت بیماری زیادی نمی‌دهد، ‌كه امیدواریم اینطور باشد، درست نیست. باید توجه كرد كه آنقدر این واریانت نگران‌كننده بود كه با وجود عمر كوتاهی كه از شناسایی آن گذشت، سازمان جهانی بهداشت جلسه اضطراری گذاشته و آن را به عنوان واریانت نگران‌كننده، در كنار بتا، گاما و دلتا تقسیم‌بندی كردند. بنابراین اگر در این زمینه ساده‌انگاری و سهل‌انگاری كنیم، ‌ممكن است پشیمان شویم.
خطز بازگشایی‌های همزمان و افزایش موارد ابتلا
وی تاكید كرد: در عین حال بازگشایی‌های همزمان هم در این شرایط مقداری خطرناك بوده و می‌تواند منجر به گسترش بیماری شود. وقتی كه جامعه باز شده و تراكم ایجاد می‌شود، ‌ احتمال انتقال ویروس بیشتر می‌شود. حال اگر واریانتی مانند اُمیكرون وارد كشور شود، باتوجه به اینكه واریانتی است كه می‌تواند از سیستم ایمنی و واكسیناسیون فرار كند، اصلا عاقلانه نیست كه این اقدامات و بازگشایی‌های همزمان انجام شود. بنابراین باید اطلاعات دنیا را مرور كرده و خودمان هم اطلاعات تولید كنیم.

وی با اشاره به موتاسیون‌هایی كه در این ویروس بوجود آمده است، افزود: از افزون بر 50 موتاسیون(جهش) در این واریانت 34 موتاسیون در جایگاه اسپایك قرار داشته است كه از نظر واكنش‌های سیستم ایمنی و اتصال به سلول‌ها حائز اهمیت بوده و می‌توان گفت كه این نوع ویروس مسری‌تر بوده و به خوبی می‌تواند به دلیل موتاسیون‌هایی كه دارد از سیستم ایمنی فرار كند.

احتمال ورود امیكرون به ایران وجود دارد
وی با اشاره به اینكه بعید نیست واریانت اُمیكرون در بسیاری از كشورها حتی ایران ورود پیدا كرده باشد، گفت: توصیه می‌شود كه همه افراد واكسینه شوند و حتی افراد سالمند و بیماران خاص و زمینه‌ای دُز بوستر را دریافت كنند. هر چقدر بتوان میزان آنتی بادی ویروس كووید را در بدن افزایش دهیم می‌توان میزان مبارزه با ویروس را افزایش داد بنابراین توصیه می‌شود علاوه بر واكسیناسیون همگانی و دریافت دُز بوستر با توجه به شیوع واریانت جدید، پروتكل‌های بهداشتی به صورت دقیق رعایت و از هرگونه بی‌تفاوتی و عادی انگاری پرهیز شود.

وی اظهار كرد: باید نظارت‌مان بیشتر شده، پایش ژنتیكی كووید را افزایش داده و توجه بیشتری به شرایط كووید 19 در دنیا داشته باشیم و اجازه ندهیم كه اتفاقاتی كه در پیك‌های چهارم و پنجم برایمان رخ داد، در پیك دیگری با اُمیكرون تكرار شود. جدای از اُمیكرون، تا زمانیكه سطح واكسیناسیون‌مان را بالا نبریم، ‌بازگشایی‌های همزمان توصیه نمی‌شود. در حال حاضر باید بالای 90 درصد جامعه علیه كرونا واكسینه شوند.

وی افزود: در مورد خطرناك‌تر بودن یا نبودن امیكرون نیز نمی‌توان نسبت به سایر واریانت‌های قبلی اظهار نظر دقیقی كرد و بررسی دقیق موضوع، یك زمان دو الی سه ماهه نیاز دارد. البته قطع یه یقین این بیماری یك بیماری مسری ویروسی بوده و قدرت انتقال آن نسبت به ویروس ووهان بیشتر است، اما اینكه چقدر توان رقابت با واریانت دلتا دارد كه توانسته اكثریت جامعه بشری را درگیر خود كند باید صبر كرد و دید در آینده چه رفتاری از خود نشان خواهد داد و برای اطلاع از مدت زمان بیماری در صورت ابتلا به این واریانت و درگیری افراد با سنین مختلف و نحوه درمان با داروهای فعلی نیاز به مطالعات وجود دارد.
امیكرون پایان كروناست؟
وی درباره برخی اظهارات مبنی بر ضعیف بودن واریانت اُمیكرون و پایان كرونا با این سویه، گفت: شواهدی مبنی بر چنین اظهارنظری نداریم. ویروسی مانند اُمیكرون دارد تمام دنیا را می‌گیرد و تعداد مواردی كه در آفریقای جنوبی از اُمیكرون شناسایی می‌شود، بالاتر از واریانت‌های دیگر بوده و موجی از افزایش بستری در آفریقای جنوبی ایجاد شده است. البته آنها واكسیناسیون‌شان بسیار كمتر از كشور ما است. به همین دلیل تاكید بر واكسیناسیون بیشتر می‌كنیم.

راهكاری آسان برای مقابله با امیكرون؛ همه دوز چهارم كرونا را تزریق كنند
وی ادامه داد: در عین حال علاوه بر این، توصیه‌هایی از سوی برخی كشورها مطرح شده كه محورش بر روی تزریق واكسن و دز بوستر است. به عنوان مثال برخی كشورها اعلام كردند كه تزریق دز بوستر را باید برای 18 سال به بالا عمومی كنیم و زمان تزریق آن را هم كاهش دهیم. زیرا هرچقدر بتوانیم سیستم ایمنی را تقویت كنیم و میزان آنتی‌بادی را بالا بریم، می‌توانیم در برابر واریانت‌ها مبارزه بهتری داشته باشیم.

ناجی گفت: جدای از اینكه یك واریانت چقدر می‌تواند از سیستم ایمنی فرار كند، اما در هر صورت واكسن‌هایمان را كاملا بی‌تاثیر نكرده است. در عین حال افراد سالمند و كسانیكه به بیماری‌های زمینه‌ای مبتلا هستند كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند، فورا به دز بوستر نیاز دارند. بعد هم تكمیل واكسیناسیون گروه سنی بالای 12 سال است كه به سرعت دز دوم هم برای آنها تزریق شود.

وی با بیان اینكه در حال حاضر اهمیت تزریق دز بوستر بیشتر شده است، گفت: در عین حال در واكسن‌های مختلف بین سه تا شش ماه بعد از تزریق دز دوم، نیاز به تزریق دز بوستر وجود دارد. حتی درباره تزریق دز چهارم در افراد سالمند و افرادی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند هم توصیه‌هایی مطرح شده است. به طوری كه اعلام شده كه حداقل فاصله تزریق دز چهارم از دز سوم، سه ماه باشد. این‌ها توصیه‌هایی است كه می‌توانیم مطرح كنیم كه هم شامل اقدامات غیر درمانی و هم اقدامات درمانی است.