یك سویه «نگران كننده» و لزوم بازنگری در بازگشایی‌ها / احتمال ورود «اُمیكرون» به كشور

حتی بدون وجود خطر كرونای اُمیكرون هم نیاز به بازنگری در وضعیت بازگشایی‌ها وجود دارد؛ زیرا هیچكس بازگشایی‌های همزمان را توصیه نمی‌كند.

دكتر مسعود یونسیان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت كرونای اُمیكرون، گفت: باید توجه كرد كه سویه اُمیكرون، برخلاف سایر سویه‌ها كه ابتدا عوارض و تغییراتی را در بیماری‌زایی و سرعت انتقال می‌دیدیم و بعد این عوارض به آن سویه منتسب می‌شد، اما اكنون سویه‌ای پیدا شده كه در آن تعداد بالایی جهش ایجاد شده است. این سویه قبل از اینكه بتواند تغییراتی در بیماری‌زایی یا سرایت آن، علائم یا حساسیتش نسبت به واكسن‌ها خودش را نشان دهد، شناسایی شده و بنابر احتیاط، سازمان جهانی بهداشت اعلام كرده كه آن را به عنوان یك سویه نگران‌كننده طبقه‌بندی كنیم. بنابراین هنوز درباره آن دانش كافی نداریم، اما چون جهش در ویروس زیاد بوده است، اعلام شده كه باید احتیاط كنیم.

50 جهش در سویه اُمیكرون
وی افزود: در سویه اُمیكرون حدود 50 جهش در ویروس عامل بیماری‌زای كووید 19 رخ داده كه 30 جهش در منطقه اسپایك ویروس بوده است و حتی تعدادی از این جهش‌ها در نقطه خاصی كه اصطلاحا به آن RBD یا ناحیه‌ای كه به گیرنده سلول متصل می‌شود، بوده است. بنابراین احتمال اینكه تغییراتی در سرایت‌پذیری و حتی در زمینه حساسیت بیماری به واكسن رخ داده باشد، وجود دارد، اما هنوز اطلاعات كافی در دسترس نیست و حداقل به چند هفته زمان نیاز دارد.

اُمیكرون از دلتا خطرناك‌تر است؟
یونسیان در پاسخ به اینكه آیا سویه اُمیكرون می‌تواند از سویه دلتا خطرناك‌تر باشد، گفت: در حال حاضر نمی‌توان در این باره قضاوت كرد. بر همین اساس هم وقتی یك تغییری در ویروس رخ دهد كه نمی‌توان دقیق اعلام كرد كه آیا وضعیت بیماری بر اساس این تغییر بدتر شده یا بهتر می‌شود، معمولا پیش‌زمینه را بر این می‌گذاریم كه شرایط بدتر می‌شود تا در این صورت احتیاطات لازم انجام شده و چیزی را از دست ندهیم. بنابراین تصور ما این است كه این سویه ممكن است از دلتا هم بدتر باشد. نه به این معنا كه اكنون شواهدی دال بر بدتر بودن این سویه داریم، بلكه به این جهت كه اگر واقعا بدتر از دلتا بود، مشكلی برایمان پیش نیاید. روال سازمان جهانی بهداشت هم آن است كه هر زمان درباره این موضوع تردید دارد، بنا را بر بدتر بودن قرار دهد. حال ممكن است بعد از چند هفته حتی این طبقه‌بندی را تغییر دهند و سویه امیكرون را از واریانت نگران‌كننده به واریانت مورد توجه تنزل دهند.

وضعیت شناسایی سویه‌های جدید در كشور
وی درباره وضعیت سكانس ژنی در كشور برای شناسایی سویه‌های جدیدی مانند امیكرون، گفت: باید توجه كرد كه ما در كشور دانش فنی و تجهیزات سكانسینگ را داریم و سه مركز در كشور این اقدام را انجام می‌دهند، اما تجهیزات لازم كه به آن سكانسینگ نسل جدید گفته می‌شود، این تجهیزات، كیت و لوازم آن را به اندازه كافی نداریم. بنابراین كفایت علمی و تكنولوژی آن را داریم، اما منابع و مواد اولیه مصرفی آن را به اندازه كافی در اختیار نداریم.

نحوه شناسایی "اُمیكرون"
یونسیان درباره نیاز به نوع خاصی در تست PCR برای شناسایی اُمیكرون، گفت: باید توجه كرد كه PCR روش ارزان‌تر، متداول‌تر و در دسترس‌تری برای تشخیص كرونا است. حال برای تشخیص اُمیكرون، از یكسری كیت‌های خاص PCR می‌توان استفاده كرد كه این كیت سه ژن را شناسایی می‌كند. در زمانی هم كه آلفا آمده بود، از این كیت استفاده می‌كردند و اگر دو ژن شناسایی می‌شد و ژن سوم شناسایی نمی‌شد، اعلام می‌كردند كه كرونای آلفا است. از این نظر هم اُمیكرون بسیار شبیه آلفا است. حال از آنجایی كه اكنون در كشور و بسیاری از نقاط دنیا سویه آلفا را نداریم، می‌توان از این كیت خاص PCR برای غربالگری اُمیكرون استفاده كرد. البته نتیجه قطعی نمی‌دهد، اما می‌تواند برای غربالگری استفاده شود. همین كیت در داخل كشور تهیه شده است. در عین حال بسیاری از صاحب‌نظران توصیه می‌كنند كه از این كیت PCR استفاده شود. حال افرادی كه پاسخ تست‌شان با این كیت مثبت می‌شود، به احتمال بالا مبتلا به سویه اُمیكرون هستند. در آن زمان می‌توانند بر روی این تست‌های مثبت كه با PCR خاص گرفته شده، سكانسینگ انجام دهند تا هزینه كمتری صرف شود.

احتمال ورود اُمیكرون به كشور
وی با بیان اینكه نمی‌توان به طور قطعی گفت كه اُمیكرون هنوز وارد كشور نشده است، گفت: ممكن است این سویه وارد كشور شده باشد، اما هنوز مورد شناسایی قرار نگرفته است. حتی در آمریكا هم كه تا حد بالایی سكانسینگ انجام می‌دهند، اعلام شده كه هنوز نمی‌دانیم سویه اُمیكرون وارد شده یا خیر. بنابراین عدم شناسایی ما، به این معنا نیست كه این سویه هنوز وارد كشور نشده است. باید زمان بگذرد و سكانسینگ بیشتری انجام شود و بعد درباره آن قضاوت كنیم. در عین حال باید فرض را بر این گذاشت كه اُمیكرون وارد همه كشورها شده و احتیاطات لازم را انجام داد.

لزوم بازنگری در بازگشایی‌ها
خطر بازگشایی‌های همزمان
یونسیان درباره وضعیت بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها و سایر نهادها و ارگان‌ها، با وجود تهدید اُمیكرون، گفت: به نظر من حتی بدون وجود خطر اُمیكرون هم نیاز به بازنگری در وضعیت بازگشایی‌ها وجود دارد. زیرا هیچكس بازگشایی‌های همزمان را توصیه نمی‌كند. حتی بازگشایی مدارس هم به تنهایی باید حتما بعد از گذشت دو هفته از بازگشایی‌ها، بازنگری می‌شد. بنابراین حتی اگر با سویه جدید اُمیكرون مواجه نمی‌شدیم و حتی اگر فقط مدارس را بازگشایی می‌كردیم، عقل و منطق حكم می‌كند كه بعد از دو هفته اجرا، نتایج این بازگشایی و فعالیت‌ها را تحلیل كرده و نسبت به ادامه یا عدم ادامه آن تصمیم‌گیری كنند.

وی تاكید كرد: در شرایطی كه همزمان با بازگشایی مدارس، بازگشایی دانشگاه‌ها، مراسم‌های فرهنگی و ورزشی و... هم بازگشایی شده‌اند، بدتر است و ورود یك ویروس جدید به چرخه گردش ویروس كرونا در دنیا هم مساله را حادتر می‌كند و حتما باید در بازگشایی‌ها بازنگری شود. البته منظور از بازنگری الزاما تعطیل كردن نیست، بلكه ارزیابی شرایط موجود و تصمیم مجدد برای تغییرات احتمالی یا ادامه یا قطع آن است.

یونسیان گفت: شرایط موجود ما در زمینه بازگشایی‌ها مانند همان چیزی است كه در پیك‌های قبلی شاهد بودیم. هربار كه بازگشایی را انجام دادیم، در شرایط مناسبی نبوده و بدون رعایت ضوابط بوده است كه این بار هم مستثنی از دفعات قبلی نیست. حداقل تبعات این كار این است كه اگر پیك دیگری رخ دهد، حتی اگر بازگشایی‌ها به این پیك دامن هم نزده باشد، اما متهم می‌شود به اینكه همزمان با بازگشایی این پیك رخ داده و تصمیمات آینده ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی بازگشایی‌های همزمان انجام می‌شود، نمی‌توان تحلیل كرد كه آیا این بازگشایی‌ها در افزایش ابتلا به بیماری ربط داشته یا خیر. بنابراین منطق حكم می‌كند در این زمینه حساب شده‌تر كار كنیم.

كرونا در كشور؛ همچنان نزولی
وی درباره وضعیت كرونا در كشور، گفت: در حال حاضر هنوز وضعیت بیماری در كشور نزولی است. یك افزایش‌های مقطعی كه در هفته‌های گذشته شاهد بودیم، همه نزولی شدند و كرونا فعلا در كشور رو به نزول است، اما ممكن است كه یك آتش زیر خاكستر وجود داشته باشد. بنابراین باید رعایت پروتكل‌های بهداشتی و واكسیناسیون سریع را همچنان ادامه دهیم. در حال حاضر بخش اعظم افرادی كه تمایل به تزریق واكسن كرونا داشته‌اند، واكسن‌شان را تزریق كرده‌اند، اما افرادی هستند كه هنوز تردید دارند و بعضا تمایلی به تزریق واكسن ندارند، باید این افراد را مجاب كنیم كه واكسیناسیون هم به نفع خودتان، خانواده و عزیزان‌تان است و هم به نفع جامعه و كل دنیاست كه به نهضت واكسیناسیون بپیوندید.

انتظار واكسیناسیون 100 درصدی علیه كرونا
یونسیان درباره وضعیت واكسیناسیون علیه كرونا در كشور، گفت: بر اساس گزارشاتی كه تا امروز داشتیم، 85 درصد جمعیت واجد شرایطمان دز اول واكسن كرونا را دریافت كرده اند و 69 درصد هم هر دو دز را تزریق كرده اند. ما انتظار داریم، مابقی هم دز دوم را تزریق كنند و 85 درصد تزریق دو دز را داشته باشیم. طبیعتا از آنجایی كه ایمنی بخشی واكسن ها 100 درصد نیست، انتظارمان این است كه تمام افراد واجد شرایط‌مان در كشور واكسن كرونا را تزریق كنند. بنابراین برای پوشش كافی واكسیناسیون سقفی را در نظر نمی‌گیرم. زیرا در حال حاضر آرمان ما این نیست كه یك نسبتی از جامعه ایمن شده باشند كه این افراد از دیگران محافظت كنند، بلكه آرمان ما این است كه تمام آحاد جامعه واكسینه شده باشند. بنابراین سقف مورد انتظار ما با توجه به سرایت پذیری بالای دلتا واكسینه شدن 100 درصد افراد واجد شرایط است.