از زمانی كه سازمان بهداشت جهانی(WHO) سویه اُمیكرون را به عنوان یك سویه نگرانكننده كووید 19 اعلام كرد، در سراسر جهان این دغدغه شكل گرفته كه كدام واكسنها در برابر آن موثر عمل میكند.
نیوز در مطلبی نوشت در حالی كه دانشمندان هنوز اطلاعات زیادی در مورد این سویه ندارند و ممكن است شدت بیماری حاصل از آن كمتر از دلتا باشد اما اعتقاد بر این است كه سرعت انتقال آن نسبت به انواع قبلی بالاتر است.
این سویه باعث بسته شدن برخی از مرزهای بینالمللی و تغییر دستورالعملهای سفر در تعدادی از كشورها از جمله استرالیا شده است. استرالیا یكی از كشورها با بالاترین نرخ واكسیناسیون در جهان است.
آیا واكسنهای فایزر، مدرنا و آسترازنكا در برابر سویه جدید محافظت ایجاد میكند؟
در حال حاضر پاسخ ساده این است كه این واكسنها به احتمال زیاد حفاظت لازم را ایجاد خواهند كرد اما هیچكس به طور قطع به این موضوع اطمینان ندارد. این سویه در افراد واكسینه شده و واكسینه نشده آفریقای جنوبی شناسایی و به گفته كارشناسان ابتلا به آن باعث خستگی شدید اما بیماری خفیف میشود.
به گفته تونی كانینگهام، ویروسشناس موسسه وست مید(Westmead) استرالیا، دانشمندان در سراسر جهان دنبال این هستند كه آیا آنتیبادیهای محافظ در واكسنهای مورد استفاده به اندازه كافی در برابر این سویه مقاوم است یا خیر.
پروفسور كانینگهام ادامه داد: من شك دارم كه واكسنهای فایزر، مدرنا و آسترازنكا مورد استفاده در استرالیا بیماری شدید سویه اُمیكرون را پوشش دهد چون به وضوح مشاهده شده این سویه كسانی كه واكسینه شدهاند را هم آلوده میكند. البته نباید از یاد برد كه ما فقط به مقدار كمی آنتیبادی برای محافظت در برابر این بیماری شدید نیاز داریم.
نظر دانشمندان چیست؟
پل كلی، یك كارشناس ارشد پزشكی، در این خصوص گفت: هماكنون دانشمندان در حال انجام تستهای آزمایشگاهی برای تعیین میزان كارایی واكسنهای فعلی در برابر سویه جدید هستند.
پروفسور كلی گفت: این ویروس از اولین مرتبهای كه در استرالیا تشخیص داده شد، گسترش خود را آغاز كرده است؛ بنابراین میتوان در سطح بینالمللی آزمایشهای مزبور را انجام داد.
كاترین بنت، اپیدمیولوژیست دانشگاه دیكین نیز در این زمینه گفت: دانشمندان در حال تجزیهوتحلیل نرخ عفونت ناشی از ابتلا به این ویروس در آفریقای جنوبی و سایر كشورهای آفریقایی برای تعیین میزان آلودگی بین افراد واكسینه شده و واكسینه نشده هستند. یكی از مشكلات فعلی درصد پایین افراد واكسینه شده در منطقه آفریقاست.
در آفریقای جنوبی، جایی كه به گفته او بیشتر فعالیتهای اپیدمیولوژیك در حال انجام است، نرخ واكسیناسیون حدود 24.1 درصد برای كل جمعیت است.
پروفسور بنت تاكید كرد: در حال حاضر برای نتیجهگیری برخی موارد خیلی زود است.
وی افزود: 2 فرد آلوده به این ویروس زمانی كه كه از آفریقا وارد استرالیا شدند، كاملا واكسینه بودند. در حال حاضر روشن است كه واكسنها در مقابل سویههای دیگر به ویژه برای بیماریهای شدید مقاومت ایجاد میكند. من تصور میكنم باید به واكسنها اطمینان داشت.
عقیده سازندگان واكسن در مورد سویه اُمیكرون چیست؟
سازندگان واكسن مانند فایزر و مدرنا روی چیزی كار میكنند كه برخی از واكسنهای نسل بعدی را برچسبگذاری میكند. این واكسنها تحت عنوان mRNA میتواند انواع خاص ویروس كرونا مانند اُمیكرون را كه در گردش است، هدف قرار دهد.
پروفسور بنت اظهار كرد: طبق گفتههای شركتهای تولیدكننده واكسن تا اوایل سال آینده تولید واكسنها تنها چند هفته طول میكشد. این موضوع یكی از نقاط قوت فناوری mRNA است. انتظار میرود اخبار بیشتری در مورد اثربخشی واكسنهای كنونی در برابر سویه جدید بشنویم.
پروفسور كانینگهام نیز در این باره تصریح كرد: اگر واكسنهای فعلی كارآمد باشد و اُمیكرون سویه غالب در جهان نشود، تولید واكسن جدید برای هدف قرار دادن آن هیچ فایدهای ندارد.
توسعهدهندگان واكسن از جمله گروه وی در موسسه وستمید در حال كار روی واكسنهای نسل بعدی خود هستند كه در برابر انواع مختلف این ویروس مقاوم است.
وی میگوید: این تقریبا شبیه همان كاری است كه دانشمندان تلاش میكنند برای تولید واكسن جهانی آنفلوآنزا انجام دهند.
دانشمند بریتانیایی كه تحقیقات زیربنای واكسن آسترازنكا را رهبری میكند در اینباره خاطرنشان كرد: در صورت نیاز میتوان واكسن جدیدی را علیه سویه جدید ساخت.
پروفسور اندرو پولارد، مدیر گروه واكسن آكسفورد، اظهار كرد: واكسنهای موجود باید علیه سویه جدید كارایی داشته باشد اما نتیجه قطعی این موضوع تنها پس از انجام تحقیقات بیشتر در هفتههای آینده آشكار خواهد شد. بعید است یك بیماری همهگیر در جمعیت واكسینه شده مانند سال گذشته(با نوع دلتا) رخ دهد اما در صورت لزوم فرآیند تولید واكسن جدید به طور فزایندهای به خوبی انجام میشود و اگر به آن نیاز باشد، میتوان آن را به سرعت تولید كرد.
نكته كلیدی در این ماجرا این است كه آدمیان باید باهوشتر از ویروس در حال حركت باشند.
شدت بیماری سویه اُمیكرون چه میزان است؟
به گفته پروفسور كانینگهام یكی دیگر از عواملی كه دولتها و سازمان جهانی بهداشت باید آن را ارزیابی كنند، شدت بیماری اُمیكرون است.
وی گفت: آنچه تاكنون مشاهده شده، این است كه تا مقطع فعلی اُمیكرون بیماری خفیفتری به نظر میرسد.
پل كلی خاطرنشان كرد: تجزیهوتحلیل های اولیه نشان داد در مقایسه با سویههای قبلی، اُمیكرون یك بیماری نسبتا خفیف است اما نباید از یاد برد كه آمار مبتلایان قطعی و مشكوك فقط چندصد نفر بوده است. در واقع تنها زمانی كه مبتلایان بیشتری مشاهده شود، میتوان شدت این بیماری را ارزیابی كرد. تاكنون روشن شده اُمیكرون هنوز همان سارس كوو 2 است و ویروس جدیدی نیست.