ورود واكسن «كووپارس»به چرخه واكسیناسیون در نیمه آبان/ واكسن 16 بیماری در ایران تولید می‌شود

به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس،محمد حسین فلاح مهر،معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس در برنامه صبح پارسی شبكه جام جم، گفت: در ایران دو مركز مهم واكسن سازی با یك قرن تجربه وجود دارد، اولین مركز آن پاستور است و برای كنترل وبا در سال 1299 تشكیل شد و واكسن‌های دیفتری و آبله را هم تولید كردند. بعد از آن انستیتو رازی برای كنترل طاعون گاوی تشكیل شد و بعد به واكسن های انسانی برای كنترل ویروس ها در بین انسان ها روی آوردیم.

وی تصریح كرد: در حال حاضر دو واكسن اصلی كشور یعنی سل و هپاتیت در موسسه پاستور تولید می‌شود؛ موسسه تحقیقات واكسن و سرم سازی رازی در حال حاضر از 10 واكسن اجباری در كشور 7 واكسن را تولید می‌كند، هپاتیت نوع دو به كمك واكسن های موسسه رازی كاملا ریشه كن شده است.

فلاح مهر بیان داشت: واكسن فلج اطفال و عفونت های پزشكی هم در این موسسه تولید می شود. فلج اطفال درمان ندارد و ما در منطقه ای قرار داریم كه به خاطر مشكلات بهداشتی در كشورهای اطراف، در كشورهای همسایه گزارش هایی را از این بیماری داریم و این واكسن را در اطراف مرزهایمان هم به افراد تزریق می كنیم.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس افزود: واكسن ویروس‌های سرخك، سرخه و اوریون هم توسط تولیدات رازی تولید و این بیماری كنترل شده است. دو واكسن باكتریایی دیفتری و كزاز توسط این مركز تولید و هم در خردسال و هم در بزرگسال استفاده می‌شود.

وی افزود:‌دو فراورده آنتی سرم مار گزیدگی و عقرب گزیدگی را تولید می‌كنیم؛ زیرا ایران دومین كشور از نظر مار و عقرب گزیدگی است. سالانه حدود 100 هزار مورد گزارش گزیدگی داریم كه با استفاده از محصولات رازی از بروز اتفاقات بد پس از گزیدگی جلوگیری می شود.

فلاح مهر ادامه داد: همزمان با شروع كرونا در دنیا این موسسه واكسن سازی را آغاز كرده و حالا واكسن كووپارس رازی وارد فاز سوم آزمایش ها شده است كه امیدواریم تا دو هفته آینده نتایجی را در این زمینه جهت اخذ مجوز به وزارت بهداشت ابلاغ كنیم.

وی اظهار داشت: زمانبندی ساخت واكسن بر اساس دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی و دستورالعمل‌هایی كه به تبع آن در كشور ما حاكم بود به دو بخش قبل از كرونا و بعد از كرونا تقسیم می شود.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس ابراز داشت:قبل از كرونا به طور میانگین هر واكسن به مدت 5 تا 10 سال مطالعات آن تكمیل می شد كه 2 تا 3 سال مطالعات پیش بالینی و حیوانی و ایمنی زایی در حیوان انجام می شد، در ادامه یك سال واكسن وارد فاز یك مطالعات در جمعیت محدود زیر صد نفر و پس از آن یك سال فاز دوم برای ایمنی زایی انجام می شد.

وی تصریح كرد: در پایان نیز دو تا سه سال برای اثر بخشی واكسن ها بررسی می شدند اما بعد از شیوع كرونا با توجه به اتفاقی كه در دنیا افتاد سازمان بهداشت جهانی دستور العملی را ایجاد كرد كه همه این كارها به صورت موازی پیش برود.

وی فاز پیش بالینی، فاز یك، دو و سه را از مراحل تولید واكسن معرفی كرد و افزود: در پروسه جدید سازمان بهداشت جهانی درصورتی كه بین سه تا شش ماه در فاز پیش بالینی مشكلی در مطالعات ایجاد نشد فاز یك به موازات آن آغاز می شود، پس از دو ماه فاز دو و بعد از آن فاز سوم را آغاز می كنیم. این پروسه حداقل شش تا نه ماه زمان می برد و همه مطالعات در موازات هم انجام می گیرد تا در زمان صرفه جویی شود.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس گفت: اولین افرادی كه در فاز اول واكسن را دریافت كرده‌اند تا انتهای مطالعات در فاز سوم مورد بررسی و تحت نظر قرار می گیرند، بعد از طی همه این فرایند ها واكسن وارد فاز مصرف اضطراری می‌شود و مجوز این تزریق را دریافت می كند.

وی تصریح كرد: دو سال از این موضوع گذشته و اكثر واكسن های موجود همین فرایند را طی كرده اند. ضایعات كرونا كه داریم می بینیم مثل ضایعات روحی، گوارشی، كلیوی و ریوی بسیار بیشتر از عوارضی است كه واكسن ممكن است در جمعیت كمی از مردم ایجاد كند.

فلاح مهر تصریح كرد: اینكه می گویند مجوز اضطراری به این دلیل است كه در شرایطی این مجوز صادر می شود كه اوضاع كشورها در شرایط بحرانی قرار دارد و در شرایط كنونی نیز به خاطر مشكلات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی كه كرونا در پی داشت وضعیت بحرانی را ایجاد كرد؛ به همین دلیل مجوز مصرف اضطراری گرفته است.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس افزود: این در حالی است كه بسیاری از شركت هایی كه توانسته اند فازهای مطالعاتی را به درستی پشت سر بگذارند مجوز تزریق همگانی گرفته و مجوزشان از حالت اضطراری خارج شده است. هیچ كدام از واكسن‌های موجود در دنیا در این دو سال تا كنون عوارض جدی سال نداشته است.

وی تصریح كرد: در كشورهایی كه واكسن را تزریق كرده و به حالت عادی بازگشته اند اگر وضعیت تلفات كرونا را بررسی كنیم با عوارض واكسن قابل مقایسه نیست. به همین دلیل اكثر كشورها 70 درصد مردم خود را در دو نوبت واكسینه كرده‌اند و به دنبال نوبت سوم هستند تا دربرابر واریانت‌های مختلف این ویروس بتوانند مقابله كنند.

سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس بیان كرد:معمولا با تزریق دو دز واكسن، ایمنی نسبی در برابر واریانت های مشابه ایجاد می شود. اولین بار كه كرونا در دنیا شناسایی شد واریانت ووهان آن بود و حالا اكثر واكسن ها بر اساس سویه اولیه پكن طراحی شده اند.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس افزود: در حال حاضر واكسن های مختلف 60تا 92 درصد در برابر سویه اصلی ایمنی ایجاد می كنند اما این عدد در برابر سویه های غالب در هر كشور متفاوت است؛ معمولا در برابر كرونا ویروس ها 60 درصد برای واریانت ها و واكسن در نظر می گیرند. اگر واریانت موجود 60 درصد تشابه با سویه واكسن داشته باشد نیاز به تغییر سویه واكسن نیست.

فلاح مهر با اشاره به اینكه از دز سوم به بعد تزریق واكسن دز یادآور نامیده می شود افزود: واكسن ها طول دوره ایمنی زایی دارند كه حداقل ایمنی نسبی را ایجاد كنند.

وی اضافه كرد:مطالعات بین 6 تا 9 ماه در واكسن‌های مختلف را پیش بینی كرده اند و با دز یادآوری كه با فاصله شش تا نه ماه از دوز دوم تزریق می شود می تواند ایمنی نسبی ایجاد كند.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس ادامه داد: اینكه واكسیناسیون در سال های آینده تداوم داشته باشد یا نه به شرایط بستگی دارد و معلوم نیست. ممكن است مانند واكسن آنفولانزا افرادی كه ضعف سیستم ایمنی دارند و پر خطر و در معرض بیماری هستند حداقل سالی یك بار دوز واكسن را دریافت كنند.

سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس خاطرنشان كرد: بعضی از واكسن‌ها 100 درصد ایمنی زایی دارد و اگر درست استفاده شود ایمنی زایی قطعی ایجاد می‌كند مثل واكسن فلج اطفال. بعضی از واكسن‌ها این ایمنی زایی را به میزان كمتر دارند و این موضوع به نوع باكتری و ویروس بستگی دارد.

وی یادآور شد:‌درباره ویروس كرونا چون واریانت‌های آن متفاوت و متغیر است نمی‌توان اطمینانی حاصل كرد اما درباره فلج اطفال یا سرخك چنین نیست. به طبیعت آن جرم بستگی دارد كه تغییر پذیر هست یا نه.

فلاح مهر اظهار داشت: واكسن یك تكنولوژی بالا حساب می‌شود و كشورها هم به راحتی تكنولوژی تولید آن را در اختیار دیگران قرار نمی‌دهند. خوشبختانه از یك قرن گذشته این تكنولوژی بومی شده و بیشتر واكسن‌هایی كه نیاز داریم را در كشور تولید می كنیم.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس گفت:‌حدودا 16 واكسن انسانی كه مهمترین واكسن‌های مورد نیاز كشور است در داخل تولید می‌شود و اكثر آن‌ها بیماری را در كشور كنترل كرده است. در حال حاضر دانش تولید این واكسن‌ها هم هم بومی شده است.

وی گفت: در فرایند تولید واكسن، بحث طراحی و پلن تولید واكسن، چینش فرمول واكسن و اجرای آن، تولید صنعتی و ارزیابی‌های كنترل كیفی مطرح است كه این زنجیره در كشور ما بومی سازی شده و دانش آن در اختیار دانشمندان داخلی است.

فلاح مهر خاطرنشان كرد: بر اساس همین دانش فنی موجود، واكسن‌های جدید تولید می‌شود و معدود واكسن‌هایی وجود دارد كه به دلایل خاصی از جمله جمعیت كم مصرف كننده، اجباری نبودن و تجاری نبودن در كشور ما تولید نمی‌شود و در سال های گذشته به كشور وارد شده است. كرونا به این تكنولوژی و زیرساخت‌های لازمش در كشور كمك‌های شایانی كرد.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واكسن رازی كووپارس تصریح كرد: چند شركت در حال تولید واكسن هستند كه در مرحله تولید صنعتی یا كارآزمایی بالینی وجود دارند. اولین واكسن بركت بود كه كارآزمایی و تولید صنعتی آن انجام و ده میلیون دز در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفت.

وی ادامه داد: واكسن دوم پاستور است كه با همكاری كوبا یكی از مراكز مهم واكسن سازی دنیا تولید شده و 1.2 میلیون دوز آن در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است. واكسن بعدی رازی كووپارس است كه حالا اواسط فاز سوم آزمایش‌های آن هستیم و 5 میلیون دز تولید كرده ایم و امیدواریم در نیمه آبان ماه به زنجیره واكسیناسیون وارد شود.

فلاح مهر متذكر شد: واكسن بعدی هم فخرا است كه به احتمال زیاد تا پایان آبان ماه به زنجیره واكسیناسیون عمومی وارد می‌شود و كمك شایانی به تولید واكسن برای كرونا و دیگر بیماری‌ها خواهد بود.