توقف روند نزولی و زنگ خطر موج ششم كرونا/ چگونه در پیك جدید بیماری جان سالم به در ببریم؟

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، زمزمه‌های شروع پیك ششم كرونا شنیده می‌شود، بسیاری از متخصصان و اپیدمیولوژیست به دنبال توقف روند نزولی بیماری كرونا در كشور وقوع پیك ششم كرونا را محتمل دانستند، این در شرایطی است كه روزانه حدود 200 بیمار مبتلا به كرونا جان خود را از دست می‌دهند كه عدد بالایی محسوب می‌شود.

مجموع بیماران كووید19 در كشور به 5 میلیون و 784 هزار و 815 نفر و مجموع جان باختگان این بیماری به 124 هزار و 75 نفر رسید. بررسی آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد كه طی 10 روز اخیر (13 تا 24 مهر ماه 1400) به طور متوسط هر ساعت 480 نفر در ایران مبتلا و 9 نفر قربانی كرونا شده‌اند و در هر ساعت حدود 687 نفر نیز بهبود یافته‌اند.

16 مهرماه بعد از 82 روز مرگ و میر ناشی از كرونا به زیر 200 نفر رسید اما میزان مرگ و میر همچنان نوساناتی دارد و برخی روزها بیش از 200 نفر و برخی روزها كمتر از 200 نفر است.

اكنون واكسیناسیون كرونا در ایران سرعت خوبی گرفته است و روزانه بیش از یك میلیون دوز واكسن تزریق می‌شود اما به نظر می رسد افزایش واكسیناسیون منجر به عادی انگاری و ساده انگاری بعضی افراد شده است و همین مسئله زنگ خطر پیك ششم كرونا را به صدا در ‌می‌آورد چرا كه تا ایمنی جمعی برای واكسیناسیون بسیار فاصله داریم،.

بنابر اعلام اپلیكیشن ماسك در ابتدای هفته تعداد شهرهای قرمز از 7 به 9 مورد افزایش پیدا كرد و بر اساس رنگ‌بندی كرونایی 24 مهر 1400 كه در اپلیكیشن ماسك منتشر شده است، هم اكنون شهرستان‌های اشنویه، بوكان، پیرانشهر، سردشت در آذربایجان غربی، استهبان در فارس، سنندج در كردستان، پاوه، جوانرود و سرپل ذهاب در كرمانشاه در وضعیت قرمز هستند.

بنابراین طبق آخرین آمار، اكنون 9 شهرستان در وضعیت قرمز، 106 شهرستان در وضعیت نارنجی، 228 شهرستان در وضعیت زرد و 105 شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند.

توقف روند نزولی بیماری كرونا در كشور
یونسیان رئیس كمیته راهبری مطالعات واكسیناسیون وزارت بهداشت در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره روند بیماری كرونا اظهار كرد: در اكثر استان ها روند نزولی متوقف شده است و به مرحله پلاتو یا افقی انتهای موج رسیده ایم و آهنگ كاهشی كرونا در استان ها كم شده است و ما در سطحی به وضعیت پایدار رسیده‌ایم كه سطح پایینی نیست و از طرفی در برخی نقاط كشور روند افزایشی را شاهد هستیم.

یونسیان ادامه داد: این احتمال وجود دارد، موج ششم در شرایطی در كشور شروع شود كه هنوز به سطح پایینی از میزان ابتلا و مرگ و میر نرسیده ایم واین نگرانی وجود دارد كه خیز مجدد بیماری كرونا رقم بخورد و در صورتیكه موج ششم به زودی آغاز نشود، در شرایطی به وضعیت با ثبات رسیده‌ایم كه میزان بروز و بستری بالایی داریم و اینكه در بیش از یك استان ما روند افزایشی را شاهد هستیم می تواند زنگ خطر شروع موج ششم كرونا و خیز مجدد بیماری باشد.

رئیس كمیته پژوهش و اپیدمیلوژی كمیته علمی ستاد كرونا بیان كرد: راه كار پیشگیری از خیز مجدد كرونا در تمام كشور این است كه در بازگشایی‌ها و رفع محدودیت‌ها احتیاط كنیم و واكسیناسیون را با سرعت ادامه دهیم، زیرا جمعیتی كه افرادی كه دو دز واكسن دریافت كرده‌اند و دو هفته از تزریق گذشته باشد، هنوز بالا نیست كه بتواند ایمنی و مصونیت قابل ملاحظه‌ای در جامعه ایجاد كند.

یونسیان گفت: اگر قرار باشد اكنون موج جدیدی سوار شود، قطعا هم سیستم بهداشت و درمان ما را مستهلك می‌كند كه در حال حاضر خسته هستند و هم مجدد تعداد فوتی‌ها بالا خواهد رفت. بنابراین همانطور كه هنوز موج چهارم تمام نشده بود، وارد موج پنجم شدیم، این نگرانی وجود دارد كه در حال حاضر هم هنوز موج پنجم تمام نشده است، ‌ موج ششم را تجربه كنیم. هرچند كسی نمی‌تواند دقیقا پیش‌بینی كند كه چه زمانی این اتفاق رخ می‌دهد، اما باید همیشه آمادگی لازم را داشته باشیم.

یونسیان اظهار كرد: تعداد تست ها از ابتدای مهر ماه تاكنون ثابت مانده و میزان ابتلا نوساناتی داشته است و روند افزایشی و كاهشی در ابتلا داشته ایم و به نظر می‌رسد ما به سطح پایدار یا به پلاتو رسیده ایم.

رئیس كمیته راهبری مطالعات واكسیناسیون وزارت بهداشت بیان كرد: ما باید یاد بگیریم هر اقدام و رفتاری را در زمان و مكان مناسب رصد كنیم البته هنوز تست كرونا به عنوان یك عامل مهم اهمیت دارد و در آینده كه پوشش واكسیناسیون افزایش پیدا كرد ممكن است بیش از آنكه به دنبال افراد مثبت و مبتلایان به كرونا باشیم به دنبال شناسایی موارد شدید و نیازمند بستری باشیم.

یونسیان بیان كرد: در صورتی كه به پوشش بالای 70 تا 80 درصد جمعیت در واكسیناسیون دست پیدا كنیم، می‌توانیم بسیاری از محدودیت‌ها را به تدریج برداریم اما باید جمعیت بالایی دو دز واكسن زده باشند، همپنین باید دو هفته از آن تزریق دو دوز واكسن برای ایمنی كامل گذشته باشد و سوم هم اینكه بازگشایی‌ها و رفع محدودیت‌ها باید مرحله به مرحله و تدریجی باشد و به یكباره دست به بازگشایی نزنیم چون نمی دانیم بازگشایی ناگهانی مدارس و دانشگاه‌ها، باشگاه‌ها، ورزشگاه‌ها و برگزاری مراسم‌های فرهنگی همگی به یك باره چه نتیجه ای در بر خواهد داشت.

علائم مبتلایان به كرونا در شرایط فعلی
مهرناز رسولی نژاد ضو كمیته علمی كشوری كنترل و مقابله با كرونا انجام واكسیناسیون و رعایت نكات بهداشتی را دو بازوی اصلی كنترل كرونا دانست و ادامه داد: باید تقاضا برای تزریق واكسن از سوی مردم پیش از استفاده از ابزارهای حكومتی و منع ارائه خدمات اجتماعی به واكسن نزده‌ها و... افزایش یابد و در عین حال همچنان استفاده از ماسك را جدی گرفت. در عین حال اتخاذ تصمیماتی برای كاهش تجمعات در مجامع و وسایل نقلیه عمومی از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی افزود: بسیاری از اپیدمیولوژیست‌ها بروز پیك ششم را محتمل دانستند اما احتمالا با توجه به گسترش واكسیناسیون پیك ششم نسبت به پیك پنجم سبك‌تر باشد.

عضو هیات علمی گروه عفونی دانشگاه علوم پزشكی تهران درباره علائم مبتلایان به كرونا در شرایط فعلی، تصریح كرد: بیماران اكنون بیشتر با علائم سرماخوردگی مراجعه می‌كنند. تب، بدن درد و آبریزش بینی شدید از علائم فعلی است كه این علائم حدود پنج ماه پیش خیلی كمتر بود. همچنان افراد چاق، كسانی كه زمینه دیابت دارند، مصرف كنندگان دخانیات و بیماران زمینه‌ای فرم‌های شدیدتر بیماری را تجربه می‌كنند. نمیتوان گفت شرایط بیماران بدتر شده است اما نكته مهم این است كه با كاهش مراجعات و بستری‌ها، ارائه خدمت در بیمارستان و رسیدگی به بیماران بهبود یافته است.

وی با تاكید بر اهمیت تزریق واكسن كرونا، اظهاركرد: به جرات می‌توان گفت حتی كسانی كه در فاصله دریافت دوز یك و دو مبتلا می‌شوند و تنها یك دوز واكسن تزریق كردند، با وجود ابتلا به كووید19 شرایط خیلی بهتری نسبت به واكسن نزده‌ها دارند.

آماده باش بیمارستان‌ها برای مقابله با موج ششم كرونا
عین‌اللهی وزیر بهداشت هم از آماده باش بیمارستان‌ها برای مقابله با موج ششم كرونا گفت و افزود: از مردم تقاضا دارم كه از ماسك استفاده و فاصله اجتماعی را رعایت كنند. امیدوارم با رعایت شیوه‌نامه‌ها از سوی مردم نگرانی زیادی برای موج بعدی نداشته باشیم. برای موج ششم تمهیدات لازم انجام گرفته و بیمارستان‌ها در حال آماده باش قرار دارند. پرسنل، پزشكان، پرستاران و كمیته‌های علمی ما نیز در حال آمادگی هستند اما در مجموع و با تجربیاتی كه از قبل داشته‌ایم، نگرانی بابت درمان وجود ندارد.

وی عنوان كرد: اگر مردم شیوه‌نامه‌ها را رعایت نكنند، زحمات ما نتیجه نخواهد داد. از مردم تقاضا دارم شیوه‌نامه‌ها را رعایت كنند تا موج بعدی از موج پنجم سبك‌تر باشد. هدف اصلی ما كاهش میزان مرگ‌ومیر است. ثابت شده كه واكسیناسیون میزان مرگ‌ومیر را كاهش می‌دهد. در صورت واكسیناسیون اگر ابتلا به بیماری هم باشد، قدرت دفاعی بدن با آن مقابله می‌كند.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی گفت: مطالعات علمی در دنیا نشان داده واكسیناسیون در كاهش مرگ‌ومیر موثر است. منتها یك تصور غلط میان برخی از مردم وجود دارد كه فكر می‌كنند تزریق واكسن به معنای تمام شدن كروناست. واكسیناسیون یك قدرت دفاعی در بدن انسان ایجاد می‌كند؛ همانطور كه در جبهه جنگ برای دفاع از حملات دشمن خاك‌ریز می‌زنند. این ویروس در دنیا كماكان فعالیت دارد و به این زودی‌ها هم از بین نمی‌رود؛ بنابراین ویروس كرونا تهاجم خود را انجام می‌دهد و این قدرت دفاعی ماست كه باید افزایش یابد تا بتوانیم با آن مقابله كنیم.

پوشش 75 درصدی در جامعه تا اوایل آذر ماه
جماعتی دبیر كمیته علمی كشوری كرونا درباره میزان جمعیتی كه باید واكسینه شوند تا بتوان گفت كه كرونا در جامعه كنترل شده است، گفت: ما شاخصی به نام R0 كه این شاخص میزان سرایت‌زایی یك بیماری عفونی را نشان می‌دهد. به عنوان مثال در این شاخص درباره نوع آلفای ویروس كرونا 2.5 تا 3 است؛ به این معنا كه یك فرد مبتلا می‌تواند 2.5 تا 3 نفر را مبتلا كند. حال اگر 10 سیكل از افرادی كه مبتلا هستند، بگذرد، یك نفر می‌تواند بعد از 10 سیكل حدود 9500 نفر را مبتلا كند. درباره ویروس دلتا این شاخص 6 است؛ یعنی یك نفر می‌تواند 6 نفر را مبتلا كند و بعد از 10 سیكل 60 میلیون نفر می‌توانند مبتلا شوند و به همین دلیل در هندوستان كشتار عجیبی كه كرونا توانست انجام دهد، به دلیل این قدرت سرایت‌زایی دلتا بود.

جماعتی بیان كرد: اگر دلتا ویروس در جامعه رواج داشته باشد، طبق محاسبات اگر 83 درصد جامعه به عفونت دلتا مبتلا شده یا واكسینه شوند، آن جامعه ایمنی جمعی پیدا می‌كند. از آنجایی كه در كشور ما مقداری سوش آلفا و مقداری هم سوش دلتا وجود دارد، وزارت بهداشت اعلام كرده كه هدف ما برای پوشش واكسیناسیون حدود 75 درصد است تا بتواند بیماری را مدیریت كند. بنابراین اگر در 75 درصد از جمعیت تقریبا 84 میلیونی ایران واكسن تزریق شود، باعث می‌شود كه ایمنی جمعی در كل كشور ایجاد شود.

دبیر كمیته علمی كشوری كرونا با اشاره به بازگشایی‌ها و اجرای قرنطینه هوشمند، گفت: مهمترین اصل این است كه ما به ایمنی جمعی برسیم كه برای آن بهترین وسیله این است كه 75 درصد جمعیت را واكسینه كنیم. طبق پیش‌بینی‌های انجام شده و با سرعت واكسیناسیونی كه در 1.5 ماه اخیر انجام می‌شود، امیدواریم تا اوایل آذر ماه بتوانیم به میزان پوشش واكسیناسیون 75 درصدی در جامعه برسیم.

در شرایط كنونی در صورتی كه موج جدید آغاز شود، تنها راهبرد برای اینكه موج ششم كرونا را با میزان ابتلا، بستری و مرگ و میر كمتر پشت سر بگذاریم، این است كه در موج جدید جزو افراد واكسن زده باشیم تا در صورت مواجهه با ویروس كمترین آسیب را ببینم همچنین با توجه به اینكه به گفته متخصصان بین 75 تا 85 درصد افراد باید واكسینه شوند تا زنجیره انتقال ویروس قطع شود، تا آن زمان همچنان باید میزان رعایت فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از ماسك و تهویه مناسب حداكثری باشد و فكر نكنیم كه چون واكسن زده ایم كامل ایمن شده ایم چرا كه همچنان با وجود تزریق دو دوز واكسن امكان ابتلا وجود دارد.