دبیر كمیته علمی كشوری كرونا توضیحاتی در خصوص نامه وزیر اسبق بهداشت در مورد تاثیرگذاری واكسن های سینوفارم، اسپوتنیك و استرازنكا در شیراز ارائه كرد.
حمیدرضا جماعتی در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس گفت: در مطالعه ای كه بر روی 388 هزار نفر در استان فارس با ضریب اطمینان 95 درصد انجام شده، تاثیرگذاری واكسن های سینوفارم، اسپوتنیك و استرازنكا به صورت جدول از نظر تاثیر در جلوگیری از عفونت، بستری شدن و مرگ و میر مورد مقایسه قرار شده است كه در این گونه مطالعات، بهتر است كل مقاله منتشر شود تا از نوع و روش مطالعه آگاهی پیدا و بتوانیم در مورد اطلاعات و نتایج ارائه شده، بهتر قضاوت كنیم.
وی ادامه داد: ابتدا باید بدانیم كه مطالعه ای در مورد ایمنی زایی، اثربخشی و كارایی واكسن های مذكور انجام شده یا خیر و تعاریف و معیارهای هر كدام از شاخص ها برای مطالعه چه بوده است.
دبیر كمیته علمی كشوری كرونا تصریح كرد: در مورد افرادی كه پس از تزریق واكسن، به كرونا مبتلا شده اند باید بدانیم كه مبنای ابتلا، تست پی سی آر مثبت بوده و یا بر اساس علائم بالینی و تصویربرداری(سی تی اسكن)، قضاوت شده است چون در خیلی از موارد بر اساس سویه های كرونا ممكن است شاهد ابتلای افراد با وجود تست منفی پی سی آر باشیم. آیا این افراد هم مورد بررسی قرار گرفته اند یا فقط موارد قطعی پی سی آر مثبت، بررسی شده اند؟
جماعتی تاكید كرد: در متن نامه مذكور، عنوان شده كه افراد واكسن زده با افرادی كه واكسن تزریق نكرده‌اند، مقایسه شده اند در حالیكه در جدول درج شده، فقط افراد واكسینه شده مورد مقایسه قرار گرفته اند. نكته اینجاست كه افرادی كه واكسن تزریق نكرده اند، چه وضعیتی داشته اند و با گروه واكسن تزریق كرده، همسان و هم اندازه بوده اند یا خیر؟ چون در جدول مذكور، هیچ اطلاعاتی از افرادی كه واكسن تزریق نكرده اند، وجود ندارد.
وی گفت: در نامه عنوان شده كه در این مطالعه، افراد دو هفته بعد از تزریق واكسن، ارزیابی شده اند اما واكسن اسپوتنیك و استرازنكا زمانی در كشور مورد استفاده قرار گرفت كه ویروس غالب، ووهان یا بود اما واكسن سینوفارم بیشتر در شرایطی در كشور تزریق شد كه ویروس غالب، دلتا یا هندی بود. ویروس دلتا هم سرایت پذیری بیشتری دارد هم موارد مثبت آن نسبت به ووهان، كمتر است بنابراین شاید بتوانیم بگوییم در جامعه آماری 388 هزار نفری این مطالعه، زمان ها متفاوت بوده و شیوع ویروس ووهان و هندی از نظر شیوع و مثبت شدن تست پی سی آر، متفاوت بوده است و به همین دلیل گروه های مورد مطالعه نمی توانند یكسان باشند و مقایسه صحیحی برای اثرگذاری در عفونت، بستری شدن و مرگ و میر در مورد ویروس های غالب در كشور از نظر زمانی، انجام نشده است.
دبیر كمیته علمی كشوری كرونا خاطرنشان كرد: واكسن اسپوتنیك و استرازنكا بیشتر به گروه های خاص مانند كادر درمان و سالمندان و افراد دارای بیماری های زمینه ای، تزریق شده اما واكسن سینوفارم به كل گروه های سنی تزریق شده كه مقایسه از نظر جامعه مورد مطالعه، یكسان نبوده است.
جماعتی افزود: در این مطالعه، گروه سنی، جنسیت و بیماری های افراد مورد مطالعه، كه این عوامل در كارایی و اثربخشی واكسن ها می توانند موثر باشند، نامشخص است چون واكنش و كارایی واكسن ها ممكن است از نظر گروه های سنی و جنسیت، متفاوت باشد و بنطر نمی رسد با توجه به جدول درج شده، در این گزارش، این مساله مورد ارزیابی قرار گرفته باشد.
وی گفت: هیچ واكسنی نمی تواند در مقابل بیماری، پیشگیری كامل كند مثلا واكسن فایزر كه كارایی بیش از 90 درصد داشته در یكی از كشورهایی كه مورد مطالعه قرار گرفته، كارایی كمتر از 40 درصد در جامعه واقعی داشته است. در مورد مطالعاتی كه در خصوص واكسن سینوفارم در سایر كشورها انجام شده، نتایج متفاوتی از این مطالعه را نشان می دهد بنابراین نیاز است كه تمام اطلاعات و كل مقاله، مورد ارزیابی قرار گیرد و نتایج آن دوباره آنالیز شود تا ببینیم به چه نتایجی می رسیم.
دبیر كمیته علمی كشوری كرونا یادآور شد: توصیه ما این است كه اطلاعات این مطالعه در اختیار گروه اپیدمیولوژی و آمار كمیته علمی كرونا قرار گیرد تا آنالیز و بررسی های مجدد بر روی آن انجام شود تا از نتایجی كه حاصل می شود در استراتژی های آینده كمیته علمی كرونا استفاده كنیم.
