روند بیماری كرونا در كشور نزولی شده، اما مرگ‌های سه رقمی همچنان داغ بر دلمان می گذارد؛ موضوعی كه وزارت بهداشتی‌ها علتش را ارتفاع بلند پیك پنجم می دانند.
به گزارش ایسنا، كشورمان تاكنون چهار پیك سهمگین كرونا را گذرانده و حالا در گردنه گذر از پیك پنجم است. پیكی كه با دلتا كرونا آغاز شد و از تمامی خیزهای كرونایی كشور قدرتمندتر بود. به طوری كه به سرعت در كشور گسترش یافت، میزان همه‌گیری را افزایش داد، بیمارستان‌ها را پر و حتی با گذر از مرز 700 مرگ روزانه، ركورد مرگ و میر كرونایی را پی در پی در كشور شكست.
خیزهای كرونا در كشور
باید توجه كرد كه از اسفند 1398 تاكنون خیزهای مكرر كرونا را در كشور شاهد بودیم كه هر یك از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را داشته‌اند. موج اول را در هجمه اول ویروس به كشورمان از زمان تایید بیماری تا اواخر اسفند ماه 98 شاهد بودیم. آن زمان به تدریج متوجه شدیم كه با استفاده از ماسك و رعایت چند راهكار بهداشتی ساده می توانیم در برابر ویروس چینی بایستیم. پیكی كه بالاخره با آموزش و رعایت پروتكل‌های بهداشتی كاهشی شد و این روند كاهشی تا اواخر اردیبهشت ماه 99 ادامه داشت.
با آرام شدن اوضاع اما، همه گمان كردند كه كرونا رخت بسته است؛ محدودیت‌ها برداشته شد، خیابان‌ها شلوغ شد و سفرها هم به راه. غافل از اینكه كرونا از همین عادی انگاری‌ها استفاده و در جان‌ها رخنه كرد. پیك دوم بیماری از اواسط خرداد 1399 آغاز شد، تخت‌های بیمارستانی به تدریج پر شدند، آمارها افزایش یافت و عمدتا شاهد افزایش ابتلاهای خانوادگی ناشی از افزایش رفت و آمدها بودیم.
پیك سوم كرونا با پاییز آمد؛ با شدت بیماری‌زایی و سرایت بیشتر. پیكی كه منجر به از بین رفتن روزانه 300 تا 400 بیمار در كشور شد. طی پاییز و زمستان با تلاش كادر بهداشت و درمان كشور و البته رعایت پروتكل‌ها از سوی مردم موج سوم بیماری نیز به تدریج فرو نشست و وزیر وقت بهداشت در 16 دی ماه 1399 از دو رقمی شدن مرگ‌های كرونایی در كشور خبر داد، اما این پایان ماجرا نبود؛ چراكه درست در همین روز وزیر وقت بهداشت ورود گونه انگلیسی كرونا به كشور را هم تایید كرد و نسبت به خطرات آن هشدار داد. ویروسی با قدرت سرایت و انتشار چند برابری نسبت به كرونای ووهان. بنابراین كرونا طغیان چهارمش را در كشور رقم زد.
موج چهارم كرونا از ابتدای شروعش طوفانی عمل كرد؛ به طوری كه تنها طی چند روز تمام مراكز استان‌ها را قرمز و بیمارستان‌ها را از بیماران بدحال كرونایی مملو كرد.
با وجود گذشت چند هفته سخت و تلخ، پیك چهارم تاخت و تازش را ادامه داد و سر به نزول گذاشت؛ اما هنوز از شر مرگ‌های بیش از 100 تایی آن آسوده نشده بودیم كه كرونای هندی رخ نشان داد و كاهش توجه مردم به رعایت پروتكل‌های بهداشتی به عنوان بازوی آن عمل كرد و پیك پنجم مهمان شوم دیگری برای ایران شد؛ پیكی كه هم از نظر قدرت سرایت و هم از لحاظ شدت بیماری بسیار سریع و شدید بود، بیمارستان‌ها، سردخانه‌ها و قبرستان‌ها را مملو از انسان‌های بی جان كرد و هنوز هم با وجود نزولی شدن روند بیماری در كشور، همچنان قدرتش را با مرگ‌های 400 و 500 تایی نشان می‌دهد.
سیر نزولی "دلتا" بدون كاهش چشمگیر مرگها
حالا به گفته وزارت بهداشتی‌ها، سیر نزولی بیماری در كشور آغاز شده است و شهرها یك به یك در صف خروج از وضعیت قرمز كرونایی قرار گرفته‌اند؛ به طوری كه تعداد شهرهای قرمز به 168 شهر قرمز كاهش یافته و تعداد شهرهای نارنجی 209 شهر و شهرهای زرد 71 است.
همچنین بر اساس اعلام وزارت بهداشت، در كشورمان از 12 تا 18 شهریور ماه مقارن با هفته 81 اپیدمی، تعداد موارد مثبت شناسایی شده، 156079 مورد بوده است، همچنین تعداد موارد بستری جدید 26208 مورد بوده و متاسفانه طی این مدت در كشور 3937 نفر جان باخته‌اند. بر این اساس كاهش 19 درصدی در تعداد بیماران مثبت سرپایی، كاهش 15.2 درصدی در تعداد بیماران بستری و كاهش 7.2 درصدی در تعداد بیماران فوت شده را در هفته اخیر نسبت به هفته ماقبل شاهد بوده‌ایم.
با این وجود باید پرسید كه اولا چرا همچنان مرگ‌های كرونایی كاهش نیافته و با وجود گذشت بیش از دو ماه از تاخت و تاز پنجمین پیك كرونا در كشور، همچنان شاهد مرگ‌های 500 تایی هستیم و در عین حال چرا هنوز میزان ابتلای روزانه اعداد و ارقام پنج رقمی به خود می‌بیند؟.
به هر حال باید توجه كرد كه از ابتدای شیوع پیك پنجم در كشور، بارها و بارها از سوی متخصصین حوزه سلامت هشدار داده شد كه قدرت سرایت ویروس دلتا چندین برابر بیش از كرونای ووهان است و قدرت بیماری‌زایی بالایی دارد. طبیعی است كه وقتی میزان سرایت به شدت بالا رود، تعداد مبتلایان افزایش یافته و بیمارستان‌ها مملو می‌شوند. در نتیجه با توجه به محدودیت پرسنل و امكانات در بیمارستان‌ها نسبت به حجم بسیار زیاد بیمار، كیفیت ارائه خدمت و مراقبت كاهش یافته و در نتیجه ممكن است میزان مرگ بالا می‌رود.
در عین حال قدرت سرایت ویروس كرونا در این پیك به حدی بالا بود كه بی سابقه خوانده شد و حتی هنوز با رسیدن به قله خود فاصله زیادی داشت كه ركورد ابتلا و بستری در بیمارستان‌ها را شكست. به طوری كه مسئولان بهداشت و درمان كشور چندین بار اعلام كردند كه حتی در قله پیك‌های قبلی چنین حجم بالایی از ابتلا و بستری سابقه نداشته است. بنابراین میزان ابتلا و بستری در ابتدای پیك پنجم حتی از قله پیك‌های قبلی هم بیشتر بود. در نتیجه زمان بیشتری نیاز است كه این پیك وحشی آرام بگیرد.
از سوی دیگر، اقدامات كنترلی چندانی هم در كشور برای مهار پیك پنجم اتفاق نیفتاد. تعطیلی‌های چندباره‌ای كه در پایتخت و كشور اعمال شد، بیشتر تعطیلی اسمی و گویا تفریحی بود و اراده‌ای برای نظارت و جدیت بیشتر در اعمال تعطیلی‌های جدی و منع رفت و آمد، مسافرت و ... وجود نداشت. بازارها و پاساژها باز و بساط دورهمی و سفر هم به راه بود؛ در كنار این موضوع كاهش رعایت پروتكل‌های بهداشتی به زیر 30 درصد، كاهش استفاده عمومی از ماسك و... نیز مزید بر علت شد و به عنوان بازوی كرونای دلتا، سونامی مرگی بی سابقه را در كشور رقم زد.
بنابراین با توجه به عدم اجرای تصمیمات و سیاست‌های مشخص، سریع و جدی، ویروس به صورت طبیعی در كشور پیش رفت و حالا هم به گفته متخصصان، ویروس خود با توجه به سیر طبیعی روندی نزولی را آغاز كرده است. با این حال وزارت بهداشتی‌ها می‌گویند كه نباید انتظار كاهشی سریع را در مرگها داشته باشیم و اظهار امیدواری كردند كه تا سه هفته دیگر مرگها كاهش یابند، اما باز هم نباید انتظار دو رقمی شدن‌شان را داشته باشیم. به طوری كه علیرضا رییسی- سخنگوی ستاد ملی مقابله با كرونا اعلام كرده است كه "با توجه به ارتفاع قله این پیك، این‌گونه نیست كه دیگر شهر قرمز نداشته باشیم یا خیالمان خیلی راحت باشد؛ ولی با توجه به روندی كه می‌بینیم در 28 استان روند نزولی شده است. بر همین اساس امیدواریم تا 3 هفته آینده میزان مرگ و میر هم به طور قابل توجهی كاهش یابد؛ البته هنوز برای دو رقمی شدن مرگ و میر زود است و نباید سهل‌انگاری كنیم. "
واكسیناسیون و تاثیرش در كاهش مرگ‌های كرونایی
با همه این اوصاف، حالا وزیر بهداشت دولت سیزدهم قول سرعت گرفتن واكسیناسیون و واكسینه كردن تمام گروه‌های هدف تا 22 بهمن ماه را داده است. قولی كه البته با توجه به افزایش واردات واكسن و ورود محموله‌های پنج میلیونی به نظر می‌رسد زودتر از موعد مقرر، محقق شود. در عین حال به گفته وزیر بهداشت با واكسینه كردن بخش قابل توجهی از جامعه، می‌توان كنترل بیماری و حتی برداشتن گام به گام محدودیت‌ها را انتظار داشت. هرچند كه حدی از پروتكل‌های بهداشتی همچنان بعد از واكسیناسیون هم باید تداوم یابد.
وزیر بهداشت همچنین از ایجاد محدودیت و قرنطینه هوشمند بعد از واكسیناسیون سخن به عمل آورده و اعلام كرده است، ارائه برخی خدمات به افرادی كه واكسینه نشده باشند، ممنوع خواهد شد.
از سوی دیگر وزارت بهداشتی‌ها از عدم واكسیناسیون برخی افراد در گروه‌هایی كه پیش از این موعد واكسیناسیون‌شان رسیده بود، خبر داده‌اند. مانند افراد بالای 70 سال كه به گفته وزارت بهداشت، 88 درصدشان واكسینه شده‌اند، اما 12 درصد واكسن نزده‌اند. موضوع زمانی مهمتر و ترسناك‌تر می‌شود كه بدانیم 74 درصد مرگ و میر كرونایی بالای 70 سال مربوط به این 12 درصد است. بنابراین برای كاهش مرگ‌های كرونایی و پیشگیری از ادامه مرگها، لازم است لكه‌گیری‌هایی انجام شده و واكسیناسیون در گروه‌های مختلف به ویژه جمعیت سالمندی تكمیل شود.
بر همین اساس هم وزارت بهداشتی ها از كاهش چشمگیر مرگ و میر ناشی از كرونا در ماه های پیش رو با افزایش واكسیناسیون خبر داده و در این زمینه سخنگوی ستاد ملی مقابله با كرونا اعلام كرده است كه باید به واكسیناسیون 70 تا 80 درصد برسیم كه مرگ و میر كرونایی بسیار كاهش یابد.
حالا هم گروه‌های متعددی در حال ورود به صف تزریق واكسن هستند. به طوری كه جمعیت بالای 18 سال در روستاها، دانشجویان، افراد بالای42 سال و در برخی مناطق جنوبی و مرزی افراد 32 سال به بالا و... وارد پروسه تزریق واكسن كرونا شده‌اند و حتی زمزمه‌هایی از برداشتن محدودیت سنی برای واكسیناسیون به گوش می‌خورد.
بنابراین می‌توان امیدوار بود كه با افزایش سرعت تامین و ورود واكسن به كشور و همچنین تسریع در فرآیند واكسیناسیون البته به صورت دقیق و همچنین كمك مردم از طریق رعایت پروتكل‌های بهداشتی، كشور بتواند این تاریخ پرمرگ را با كاهش مرگ‌های كرونایی و البته امید به صفر شدن آن، به پایان برساند.
