آخرین اطلاعات علمی درباره «كرونای دلتا»/ویژگی خاص ویروس هندی چیست؟

در این گزارش به 12 پرسش مهم در این خصوص پاسخ داده‌ایم.
گروه سلامت خبرگزاری فارس:بیش از 18 ماه از شیوع ویروس كرونا در سراسر جهان می‌گذرد؛ در این زمان مقامات بهداشتی و سازمان‌های مربوطه اطلاعاتی در مورد تشخیص علائم بیماری كووید -19 در اختیار مردم قرار داده‌اند، اما همانطور كه ویروس جهش پیدا می‌كند رایج‌ترین علائم مربوط به آن نیز تغییر پیدا می‌كند.

این روزها ویروس ویرانگر كووید 19 در شكل و فرم جدید خود و با جهش‌هایی كه داشته است با نام دلتا به گردش در آمده و بسیاری از كشورها از جمله ایران را درنوردیده است.

اكنون كرونا در ایران در هر 2 ثانیه یك نفر را بیمار كرده و هر 4 دقیقه یك هموطن مان جان خود را از دست می دهد.همچنین 336 شهر كشور در وضعیت قرمز قرار دارند و به طوری كه اكنون غالب كشور با این نوع ویروس درگیر است؛ ویروسی كه به گفته متخصصان امر سرعت انتقال بسیار زیادتری نسبت به واریانت‌های قبلی خود دارد؛در این میان، وجود پرسش‌های مختلف و متنوع در خصوص ویژگی‌های این نوع كووید 19 و ابهامات مربوط به آن افراد مختلف را باسئولات مختلفی روبرو كرده است.

1)كرونای دلتا چیست؟ نحوه نام گذاری انواع ویروس كرونا

ویروس كرونا از زمان شیوع جهش‌های زیادی داشته و در همین راستا گونه‌های جدیدی از آن مشاهده می‌شوند. این روزها بحث كرونای دلتا در ایران و جهان مطرح است و مردم زیادی به دنبال اطلاع از تغییرات این ویروس هستند. متاسفانه این گونه نسبت به نوع اولیه آن، قدرت سرایت بیشتری دارد و باید پروتكل‌های بهداشتی را بیشتر رعایت كنیم.

2) نحوه نامگذاری كرونا چگونه است؟

ویروس‌ها بیماری‌های مختلفی را ایجاد می‌كنند؛ اما معمولا هم نام یكدیگر نیستند و اغلب نام‌های مختلفی دارند؛ به عنوان مثال HIV ویروسی است كه باعث ایدز می‌شود. مردم اغلب نام بیماری را می‌دانند، اما نام ویروس عامل آن را نمی‌دانند. فرایندها و اهداف مختلفی برای نام گذاری ویروس‌ها و بیماری‌ها وجود دارند.

ویروس‌ها بر اساس ساختار ژنتیكی‌شان نام گذاری می‌شوند تا روند تولید آزمایش‌های تشخیصی، واكسن‌ها و داروها را تسهیل كنند. ویروس‌شناسان این كار را انجام می‌دهند؛ بنابراین ویروس‌ها توسط كمیته بین‌المللی طبقه‌بندی ویروس‌ها (ICTV) نام گذاری می‌شوند.

بیماری‌ها نام گذاری می‌شوند تا بتوان در مورد پیشگیری از بیماری، شیوع، انتقال، شدت و درمان آن‌ها بحث كرد.

در مورد ویروس كرونا هم دقیقا همین‌طور است. در 11 فوریه سال 2020 «سندرم حاد تنفسی كرونا ویروس 2 (SARS-CoV-2)» را به عنوان نام ویروس جدیدی اعلام كردند. این نام به این دلیل انتخاب شده است كه این ویروس از نظر ژنتیكی به ویروس كرونا سارس SARS كه در سال 2003 شیوع پیدا كرد، مربوط می‌شود.
اما در عین اینكه این دو ویروس به هم مرتبط هستند، ولی كاملا با هم تفاوت دارند. در همین راستا جهت تحقیق، تشخیص و درمان راحت‌تر از این به بعد جهش‌های مختلف را با نام جدیدی نام گذاری می‌كنند.

در مورد كرونای دلتا نیز این موضوع صدق می‌كند. در حال حاضر 4 گونه جهش یافته به نام‌های آلفا، بتا، گاما و دلتا وجود دارند و گونه دلتا بسیار بحث‌برانگیز شده است. این نام گذاری‌ها بر اساس الفبای یونانی هستند.

به گفته بسیاری از كارشناسان این ویروس مُسری‌ترین ویروس بیست سال اخیر است و به همین دلیل به سرعت می‌تواند از فرد مبتلا به اطرافیان و خانواده منتقل می شود.

سرایت پذیری سویه دلتا نسبت به سویه آلفا (انگلیسی) حداقل 50 درصد بیشتر شده است. از آنجا كه سویه آلفا نیز نسبت به سویه اولیه پاندمی 50 درصد سرایت پذیری بالاتری داشته است؛ لذا سویه دلتا نسبت به سویه اوایل اپیدمی 100 درصد مسری تر شده است كه عدد بسیار بالایی است.

به عبارت بهتر هر فرد مبتلا به سویه دلتا می‌تواند بطور متوسط 6 و حتی تا 8 یا 9 نفر را آلوده كند كه سرایت پذیری معادل ویروس آبله مرغان است.

در حالی كه سوش اولیه سرایت پذیری معادل سرماخوردگی نشان می‌داد و بطور متوسط می توانست 2-3 نفر را آلوده كند.

3) شدت بیماری كرونای دلتا چه میزان است؟

در مورد اینكه آیا بیماری ایجاد شده از واریانت دلتا شدیدتر باشد یا خیر اطلاعات كمی در دسترس است؛ اما نتایج مطالعاتی در اسكاتلند، انگلیس و كانادا نشان دهنده افزایش میزان بستری در مورد سویه دلتا بوده است.

4)چطور كرونای دلتا تشخیص داده می‌شود؟

طبق هشدار سازمان های جهانی احتمال بالاتر بودن پاسخ منفی كاذبِ تست‌های PCR روتین با واریانت‌های جدید وجود دارد، اما میزان آن مشخص نشده است. به هر حال تا 30 درصد احتمال تست منفی كاذب وجود دارد و تكنیك نمونه گیری، شرایط فرد و زمان نمونه گیری می‌تواند این احتمال را بیشتر كند.
بنابراین تست منفی رد كننده ابتلا به كووید نیست و باید برای تشخیص، علائم فرد را در اولویت قرار داد؛لذا خواهشمند است به محض مشاهده علایم فوق الذكر در خود یا اعضای خانواده به مدیریت واحد اطلاع داده و جهت ارزیابی علائم به پزشك مراجعه كنید.

5) سیر بیماری كرونای دلتا چگونه بوده است؟

بر اساس نتایج یك مطالعه انجام شده در چین سرعت تكثیر بالای این سویه علاوه بر افزایش سرعت انتقال به سایرین، دوره كمون (نهفتگی) را نیز كاهش داده است و از متوسط 6 روز به 4 روز رسانده است؛ به عبارت دیگر فرد بدنبال مواجهه زودتر علامت‌دار خواهد شد.

همچنین، نتایج یك مطالعه انجام شده در سنگاپور نشان داده است كه طول دوره عفونت زایی سویه دلتا (مدت زمانی كه ویروس لود بالا را در فرد مبتلا حفظ كرده و می‌تواند منجر به سرایت شود) نسبت به ویروس اولیه افزایش داشته است.

اگرچه تا زمان انتشار این اطلاعیه تغییری در توصیه‌های رسمی مربوط به طول قرنطینه اعمال نشده است، احتمال افزایش دوره قرنطینه در افراد مبتلا وجود دارد كه در صورت تغییر متعاقبا اعلام خواهد شد.
6) كدام دسته از افراد در معرض خطرقرار دارند؟

به نظر می‌رسد این سویه، افراد زیر 50 سال و كودكان را 2.5 برابر بیشتر درگیر می‌كند. علت این موضوع هنوز مشخص نشده كه آیا به خاطر واكسیناسیون و ایجاد ایمنی در جمعیت سالمند بوده یا به علت حساسیت بیشتر جمعیت زیر 50 سال نسبت به سویه دلتاست.

7) منبع شیوع كرونای دلتا كجاست؟

كرونای دلتا یك گونه از ویروس است كه برای اولین بار در هند و در طی یك موج عفونت شدید در ماه اردیبهشت و خرداد شناسایی شد. این گونه در برخی از مناطق هند به سرعت رشد كرد، و نشانه‌هایی از مقاومت نسبی در برابر واكسن‌ها را نشان داد.

پس از مدتی كوتاه در سطح جهان شیوع پیدا كرد، و این شیوع تمامی برنامه‌ها را تغییر داد. مثلا انگلستان تازه در حال واكسیناسیون سریع و كنترل بیماری بود، كه این گونه در آن‌جا هم مشكلاتی را ایجاد كرد.

كشورهای دیگر پس از مشاهده افزایش سریع و حیرت انگیز نسخه دلتا، سعی كردند كه زودتر به مردم واكسن بزنند.
كشورهایی كه دسترسی گسترده‌ای به واكسن‌ها دارند، مانند كشورهای آمریكای شمالی و اروپایی، امیدوارند كه بتوانند ظهور اجتناب‌ناپذیر دلتا را كاهش دهند. اما برخی از دانشمندان نگرانند در كشورهایی كه ذخایر واكسن زیادی ندارند؛ به ویژه در آفریقا، ویروس بسیار مخرب باشد.

محققان هنوز مطمئن نیستند كه چرا نوع دلتا در مقایسه با دیگر گونه‌ها قدرت انتقال بیشتری دارد. آنها فكر می‌كنند كه تغییر در بخش پروتئینی ویروس، ممكن است ورود به سلول‌های انسانی را آسان كند.

یك مطالعه اولیه دیگر نشان می‌دهد كه جهش در نوع دلتا، شاید باعث شده است تا ویروس به محض اتصال خیلی راحت‌تر به سلول‌های انسانی بچسبد؛ در نتیجه وقتی دلتا كرونا بتواند به راحتی با سلول‌های شما تركیب شود، می‌تواند تعداد بیشتری از آن‌ها را آلوده كرده و بر سیستم ایمنی بدن غلبه كند.
در واقع این گونه می‌تواند از مدل‌های قبلی ویروس نیز جهش پیدا كند.

در حال حاضر بیشتر كشورها نگران هستندو پیش‌بینی می‌كنند كه كرونا دلتا در ماه‌های آینده به نوع اصلی كرونا تبدیل شود.

این بیماری شدیدا قابل انتقال است و همچنان شیوع خواهد داشت؛مگر اینكه میزان واكسیناسیون به اندازه كافی بالا باشد.

به نظر می‌رسد این گونه افراد جوان را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد. مطالعات صورت گرفته در انگلستان نشان داده است كه كودكان و بزرگسالان زیر 50 سال، 2.5 برابر بیشتر در معرض ابتلا هستند.

شواهد اولیه حاكی از آن است كه افراد آلوده به دلتا حدود دو برابر بیشتر از افراد آلوده به آلفا در بیمارستان به سر می‌برند. با اینكه گونه دلتا جدید است، اما دانشمندان جهان اطلاعات خوبی در مورد نحوه رفتار آن دارند.
8) علائم ویروس كرونای دلتا چیست؟

طبق نتایج، علائم ویروس كرونای دلتا شدیدتر هستند و احتمال بستری شدن در بیمارستان تقریبا دو برابر گونه‌ آلفا است. به‌ علاوه پزشكان در چین می‌گویند، افراد مبتلا به كرونای دلتا نسبت به مبتلایان قبلی، بیمارتر هستند و به نظر می‌رسد كه وضعیت آن‌ها خیلی زودتر رو به وخامت می‌رود.

طبق تحقیقات علائم اصلی كرونای دلتا در حال تغییر هستند؛ یعنی هرچه بیماری بیشتر گسترش می‌یابد، این نشانه‌ها نیز تغییر می‌كنند.

علائم اصلی گزارش شده شامل موارد زیر هستند:

سردرد

گلو درد

آبریزش بینی

تب

سرفه
9)تاثیر واكسن بر كرونای دلتا چه مقدار است؟
متاسفانه واریانت دلتا نسبت به واكسن‌ها تقریبا مقاوم است؛ خصوصا در افرادی كه فقط یك دز دریافت كرده‌اند.

اولین و مهم ترین راه جلوگیری از ابتلا به كرونای دلتا، همچنان واكسیناسیون عمومی است. گزارش‌ها نشان می‌دهند كه اكثر واكسن‌های معتبر دنیا، بین 79 درصد تا 88 درصد از مبتلایان حفاظت می‌كنند؛ به‌ علاوه، همچنان باید به رعایت پروتكل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌ها ادامه داد.

یك مطالعه اولیه دیگر نشان می‌دهد كه جهش در نوع دلتا، شاید باعث شده است تا ویروس به محض اتصال خیلی راحت‌تر به سلول‌های انسانی بچسبد؛ در نتیجه وقتی دلتا كرونا بتواند به راحتی با سلول‌های شما تركیب شود، می‌تواند تعداد بیشتری از آن‌ها را آلوده كرده و بر سیستم ایمنی بدن غلبه كند.

10)پیش بینی آینده كرونای دلتا چگونه است؟

مدل‌سازان بیماری‌های عفونی نشان می‌دهند كه چگونه یك نوع مانند كرونای دلتا می‌تواند كووید 19 را شدیدتر كند. طبق نظر آن‌ها وقتی یك گونه انتقال‌پذیرتر مثل دلتا به وجود می‌آید، احتمالا باید اواخر تابستان یا اوایل پاییز سال میلادی، شاهد تجدید حیات بیماری باشیم؛ حتی جدیدترین مدل نشان می‌دهد كه یك نوع دلتا مانند كه 60 درصد قابل انتقال‌تر از آلفا است، شاید در واكسیناسیون هم تغییراتی را ایجاد كند.

11) وضعیت كرونای دلتا در ایران چگونه است؟

طبق گزار‌ش‌ها سرتاسر كشور در معرض كرونای دلتا قرار دارد و پیك پنجم شكل گرفته است. تعداد بیماران سرپایی و بستری‌ها به شكل چشمگیری افزایش یافته است. این ویروس ابتدا از بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی وارد كشور شد و در حال حاضر شهرهای جنوبی در وضعیت سخت‌تری قرار دارند.

همانطور كه اشاره كردیم، بهترین راه پیشگیری واكسیناسیون است. اگر تمام دنیا سریع‌تر واكسینه شوند، ویروس فرصت كمتری برای تغییر دارد.
امیدواریم كه در ماه‌های آینده نتایج مختلفی در رابطه با اثربخشی اكثر واكسن‌ها منتشر شوند و مردم بیشتری ایمن شوند. تا آن زمان ما به عنوان شهروند باید همچنان فاصله اجتماعی را رعایت كنیم، ماسك بزنیم و هر طور كه شده از شیوع بیشتر ویروس جلوگیری كنیم.

تفاوت این ویروس با ویروس انگلیسی، برزیلی، آفریقایی و… در این است كه در همه این ویروس ها فقط یك جهش باعث شده بود كه ویروس جدید به وجود بیاید، اما در نوع دلتا، چندین جهش در چندین قسمت مختلف از ژن ها صورت گرفته كه باعث شده عفونت زایی بسیار بیشتری داشته باشد.

برخی از علائم این ویروس با علائم كرونای آلفا (كرونایی كه در سال گذشته مشاهده شد) شباهت دارد، اما در كروناویروس دلتا علائم غالبی كه گزارش شده سردرد، گلودرد و آبریزش بینی است، یعنی بیشتر شبیه علائم سرماخوردگیِ خیلی شدید است ولی در كرونای آلفا علائم غالب تب، سرفه، بدن درد و از دست دادن بویایی بوده است.

تفاوت دیگری كه این ویروس با ویروس های آلفا دارد این است كه این ویروس سن پایین تر را هم درگیر می‌كند؛ موارد بسیار زیادی در كودكان و نوجوانان دیده شده و همین موضوع باعث شده است كه سن ابتلا كاهش یابد؛ بنابراین باید توجه داشته باشیم كه كودكان مهم ترین منبع انتقال ویروس هستند.

متخصصان معتقدند كه بروز بیماری كووید -19 به عوامل ویروسی و شرایط میزبان بستگی دارد؛ عوامل ویروسی شامل مواردی مانند سرعت تكثیر، روش‌های انتقال و غیره می‌شود كه با تكامل ویروس تغییر می‌كنند.

عوامل میزبان تحت تأثیر سن، جنسیت، داروها، رژیم غذایی، ورزش، سلامتی و استرس است بنابراین زمانی كه در مورد علائم و نشانه‌های ابتلای ویروس صحبت می‌كنیم به موارد شایع آن اشاره می‌كنیم. برای نمونه افراد مسن ممكن است علائم متفاوتی را نسبت به افراد جوان تجربه كنند.