شناسایی عامل اصلی مرگ و میر در بیماران كرونایی

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، به نقل از مدیكال اكسپرس، با افزایش شواهد بالینی، دانشمندان دانشگاه آلبرتای كانادا دریافتند علت اصلی مرگ و میر در بیماران مبتلا به كووید-19 فعال شدن پروتئین خطرناكی در خون است كه طوفان سیتوكین را منجر می‌شود.

این گروه دریافتند كه سطح پروتئینی به نام گالكتین- 9 در پلاسمای خون بیماران مبتلا به كووید -19 به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد این بدان معناست كه بین سطح گالكتین -9 و سیتوكین‌های پیش التهابی منتشر شده در خون كه می‌تواند منجر به طوفان سیتوكین شود، ارتباط مثبت وجود دارد.

این تحقیق توسط شكرالله الهی، دانشیار گروه علوم پایه دانشكده دندانپزشكی رهبری شد. الهی و تیمش با گسترش كار قبلی خود با HIV و بیماران سرطانی، پلاسمای خون 120 بیمار مبتلا به كووید-19 را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. آن‌ها دریافتند كه میزان گالكتین -9 در این بیماران به مراتب بیشتر از افراد مبتلا به HIV و سرطان است.

الهی كه همچنین عضو موسسه تحقیقات سلامت زنان و كودكان و موسسه تحقیقات سرطان در آلبرتای شمالی است، می‌گوید: ما در گذشته گزارش داده بودیم كه سطح گالكتین- 9 در عفونت HIV و برخی سرطان‌ها افزایش می‌یابد؛ با این حال وقتی سطوح گالكتین -9 در بیماران كووید -19 را با HIV و بیماران سرطانی مقایسه كردیم، به راحتی توانستیم بیماران كرونایی را بر اساس سطح گالكتین -9 تشخیص دهیم.

یافته‌ها نشان می‌دهد كه سطح گالكتین -9 در بدن می‌تواند به عنوان نشانگر زیستی برای تشخیص كووید-19 با استفاده از خون بیمار مورد استفاده قرار گیرد و به طور بالقوه یك ابزار غیر تهاجمی دیگر برای آزمایش كووید-19 ارائه می‌دهد. الهی می‌گوید می‌توان از این سطوح برای نشان دادن شدت بیماری استفاده كرد، اگرچه مطالعه بیشتر در این زمینه مورد نیاز است.

كشف سطح گالكتین -9 بالا در بیماران مبتلا به كووید-19 به دلیل ارتباط مثبت بین پروتئین و طیف وسیعی از سیتوكین‌های ضد التهابی مهم است.

الهی می‌گوید: سیتوكین‌ها به عنوان پروتئین‌های سیگنال دهنده سلول‌های كوچك در كنترل و تعادل سیستم ایمنی نقش دارند؛ آن‌ها می‌توانند برخی از سلول‌ها را برای تنظیم سیستم ایمنی روشن یا خاموش كنند. در زمینه كرونا، مشكل این است كه در تولید سیتوكین‌ها اختلال وجود دارد آن‌ها به سرعت در سطوح بالا آزاد می‌شوند. این چیزی است كه ما آن را «طوفان سیتوكین» می‌نامیم.

الهی دریافت كه گالكتین -9 مسئول آموزش سلول‌های ایمنی است تا در صورت عفونت كووید-19 با اتصال به سلول‌های ایمنی و مجبور ساختن سیتوكین‌ها، سلول‌های پیش التهابی را در واكنش به عفونت كووید-19 آزاد كنند. علاوه بر این با آسیب دیدن بافت‌ها بر اثر التهاب، گالكتین- 9 بیشتری از سلول‌ها آزاد می‌شود كه سلول‌های ایمنی بیشتری را فعال كرده و سیتوكین‌های بیشتری را در یك چرخه معیوب آزاد می‌كند.

الهی گفت: طوفان سیتوكین ناشی از آن به بافت‌ها و اندام‌ها آسیب رسانده و باعث التهاب شدید می‌شود و می‌تواند منجر به مرگ شود. حتی اگر بیماران از طوفان جان سالم به در ببرند، اختلال در سیستم ایمنی بدن می‌تواند عواقب پیوسته‌ای داشته باشد و می‌تواند با وضعیتی شناخته شود كه به سندرم پس از كووید-19 یا كووید طولانی معروف است.

او می‌افزاید: گام بعدی توسعه درمان‌هایی است كه پروتئین را مسدود یا مهار می‌كنند. در حالی كه تركیباتی در دسترس هستند كه می‌توانند به طور بالقوه مورد استفاده قرار گیرند، مانند لاكتوز یا آنتی بادی‌های ضد گالكتین- 9، در حال حاضر هیچ درمانی در بازار به طور خاص برای مسدود كردن گالكتین- 9 در انسان وجود ندارد.

الهی می‌گوید: ما اكنون به دنبال گسترش مطالعه خود به گروه وسیع‌تری از بیماران و سپس كار بر روی اثبات مفهوم در مدل‌های حیوانی هستیم. چیزی كه بیماران كووید را می‌كشد، ویروس نیست بلكه طوفان سیتوكین است؛ بنابراین اگر بتوانیم با مهار گالكتین -9 آسیب طوفان سیتوكین را كاهش دهیم، می‌توانیم با كاهش عوارض، میزان بستری شدن را نیز كاهش داده و از مرگ و میر جلوگیری كنیم.