رییس مركز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به شرایط تزریق دز چهارم واكسن كرونا، گفت: در حال حاضر كرونا در كشور كنترل شده است، اما اینكه رعایت پروتكل‌های بهداشتی را به طور كامل كنار بگذاریم، اشتباه محض است.
دكتر علیرضا ناجی ، درباره وضعیت كرونا در كشور، گفت: خوشبختانه در حال حاضر شرایط بیماری در كشور، شرایط مساعدی است. البته اكنون در تمام نقاط جغرافیایی به جز چند منطقه در آفریقا و آمریكا كه مقداری در حال افزایش است، بیماری در سایر مناطق جغرافیایی در حال كاهش است كه درباره ایران هم به همین صورت است. به طوری كه موارد بیماری به میزان زیادی كاهش پیدا كرده و در مرحله كنترل بیماری كووید19 قرار داریم.
فرصت مناسبِ تزریق دزهای بوستر واكسن كرونا
وی با بیان اینكه در حال حاضر هم واكسیناسیون علیه كرونا در كشور انجام شده و هم پیك ششم اُمیكرون گذشته است، گفت: بر این اساس در حال حاضر وضعیت بیماری كووید 19 در كشور كنترل شده است. باید توجه كرد كه اكنون موقعیت بسیار مناسبی است كه میزان تزریق دز بوستر واكسن كرونا را افزایش دهیم.
ناجی ادامه داد: در حال حاضر در كشور ما باتوجه به آماری كه وجود دارد، به نزدیك 69 درصد جامعه دو دز واكسن كرونا تزریق شده و دز سوم واكسن هم به 33 درصد جمعیت تزریق شده است. این در حالی است كه سطح تزریق دز سوم در كشور حتما باید به بالای 70 درصد برسد تا اگر زمانی واریانت جدی از كرونا ایجاد شود، باز هم بتوانیم مانند موج ششم، كووید 19 را از نظر میزان بیماری شدید، مرگ‌ومیر و بستری شدن كنترل كنیم.
گردش پایین كرونا در كشور
وی با بیان اینكه در حال حاضر شرایط كرونا در كشور بسیار مناسب است، گفت: زیرا میزان گردش ویروس بسیار پایین آمده و بهترین موقعیت است كه هم افرادی كه دز اول و دوم را تزریق نكرده‌اند، آن را تزریق كنند و افرادی هم كه دز دوم را تزریق كرده‌اند، دز سوم را تكمیل كنند. در عین حال اكنون بحث تزریق دز چهارم واكسن هم به ویژه برای سنین بالا و افرادی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند، اعلام شده و باید از این موقعیت استقبال كافی و بسیار زیاد انجام داد و مردم باید واكسیناسیون‌شان را تكمیل كنند.
ناجی با بیان اینكه نتایج واكسیناسیون هم دیده شده و دیگر شكی بر روی اثربخشی واكسن‌ها وجود ندارد، گفت: رسانه‌ها و وزارت بهداشت باید روی این موضوع مانور دهند تا مردم نسبت به تكمیل واكسیناسیون‌شان تشویق شوند. با واقعیت‌های علمی كه وجود دارد، دیگر شكی روی تاثیر واكسن نیست. اگر بالای 70 درصد دز سوم واكسن را در كشور تزریق كنیم، خیال‌مان راحت می‌شود.
تهدید 5 تا 8 درصدی كرونا
وی گفت: برخی پیش‌بینی‌ها بر این است كه ممكن است بین پنج تا هشت درصد واریانت عجیب و غریبی از كرونا بیاید كه البته درصد بالایی نیست، اما با زدن دزهای بوستر با این اتفاق هم می‌توانیم به میزان زیادی اطمینان داشته باشیم كه اتفاق بدی در جامعه ما رخ نمی‌دهد. كشورهایی مانند آلمان و انگلستان بالای 70 درصد دز سوم واكسن را تزریق كرده‌اند. در كشور ما حدود 33 درصد و در آمریكا هم حدود 33 درصد دز سوم را تزریق كرده‌اند.
ناجی افزود: شاخصی وجود دارد كه میزان مرگ‌ومیر ناشی از كووید را در تعداد كل عفونت‌های شناخته شده نشان می‌دهد كه این شاخص در كشوری مانند آمریكا و كشور ما بالاتر از كشورهایی مانند آلمان و انگلستان است كه دز سوم‌شان را تزریق كرده‌اند. بر همین اساس بسیار مهم است كه از این فرصتی كه وجود دارد، استفاده كنیم و حتما دز سوم را تزریق كنیم. همچنین دز چهارم واكسن را هم برای افراد سالمند و كسانیكه سیستم ایمنی ضعیف دارند، تزریق كنیم. تا جای امكان هم سطح پوشش واكسیناسیون را در محصلین بالا بریم تا اگر اتفاقی رخ داد و واریانتی آمد، خیال‌مان راحت‌تر باشد.
احتمال تزریق سالانه واكسن كرونا
وی درباره برنامه وزارت بهداشت مبنی بر تزریق یك دز واكسن كرونا دیگر برای همه ایرانیان در سال جاری، گفت: باتوجه به شرایط بیماری كووید و اینكه پیش‌بینی می‌كنیم كه بیماری كووید از دنیا حذف نمی‌شود و تغییر هم می‌كند، این واكسیناسیون می‌تواند موثر باشد. از زمانیكه اُمیكرون آمده، از BA1 تا BA5 ساب‌واریانت داشته است. در برخی كشورها مانند آمریكا و آفریقا كه شاهد شیوع بیماری هستیم، به دلیل بروز ساب‌واریانت اُمیكرون به نام BA2.12 است كه در آمریكا افزایش یافته و آمارها را افزایش داده است. در آفریقا هم ساب‌واریانت BA4 و BA5 مقداری آمارها را بالا برده است. بنابراین این‌ها تغییراتی دارند. این تغییرات در كرونا ایجاد می‌شود و از طرفی كرونا هم حذف نمی‌شود. از طرفی ایمنی ناشی از واكسن هم همیشگی نیست. بنابراین به نظر می‌آید همان كاری كه برای آنفلوآنزا انجام می‌دهیم و برای افرادی كه در ریسك بالاتری هستند واكسن تزریق می‌كنیم، برای كرونا هم باید همین اتفاق رخ دهد تا زمانیكه كرونا به حالت اندمیك درآید و كنترل شود فقط افراد در معرض ریسك این واكسن را تزریق كنند.
ناجی با بیان اینكه به نظر می‌رسد بحث تزریق سالانه واكسن كرونا مطرح شود، گفت: البته این تصمیمات وابسته به این است كه در آینده كرونا چه اتفاقی رخ دهد. آیا مانند آنفلوآنزا هر ساله تغییراتی خواهد داشت یا خیر؟ این‌ها سوالاتی است كه آینده به ما پاسخ می‌دهد و ما بر اساس آن تصمیم‌گیری كرده و اقدام بهداشتی‌مان را انجام می‌دهیم.
شرایط تزریق دز چهارم كرونا
وی درباره شرایط تزریق دز چهارم واكسن كرونا، گفت: در كشورهای مختلف در این باره قوانین مختلف گذاشته‌اند. به عنوان مثال برخی كشورها اعلام می‌كنند كه افراد بالای 55 سال دز چهارم را تزریق كنند. به طور كلی افراد سالمند، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و افرادی كه سیستم ایمنی‌شان اُفت می‌كند، واجب است كه واكسن دز چهارم را حتما تزریق كنند تا سطح ایمنی‌شان برقرار باشد. فاصله زمانی تزریق دز سوم با دز چهارم، بسته به نوع واكسن دارد، اما معمولا گفته می‌شود كه بعد از گذشت حداقل چهار ماه از تزریق دز سوم، می‌توانند دز چهارم را تزریق كنند. برخی كشورها تزریق دز چهارم را در كادر درمان هم برنامه‌ریزی كرده‌اند.
ناجی با بیان اینكه مطالعات نشان داده كه تزریق دز چهارم واكسن كرونا می‌تواند موثر باشد، گفت: هر اقدام بهداشتی كه بتواند كمی هم باعث بهبود شرایط شود، اقدام بهداشتی مناسبی است. مطالعات نشان داده افرادی كه دز چهارم واكسن كرونا را تزریق می‌كنند، نسبت به كسانیكه سه دز واكسن تزریق كردند، كمتر مبتلا به بیماری شدید می‌شوند.
زمان پایان پاندمی
ناجی با تاكید بر اینكه اكنون نمی‌توان گفت كه كرونا تمام شده و پاندمی پایان یافته است، گفت: پاندمی در هیچ كجا به پایان نرسیده و روزانه می‌بینیم كه چقدر در سراسر دنیا موارد عفونت وجود دارد و مرگ‌ومیر ناشی از كرونا هم در دنیا بالاست. بنابراین پاندمی از نظر جهانی تمام نشده، اما می‌توان گفت كه بسیاری از كشورها به مرحله كنترل پاندمی رسیدند و دیگر انتقال جامعه‌ای و خوشه‌ای آنچنانی نداریم. در بسیاری كشورها ضریب حمله یا R0 به زیر یك رسیده كه به این معناست كه بیماری كنترل شده است. در كشور ما هم به نظر می‌رسد كه پاندمی كنترل شده است. زمانی می‌توانیم از پایان پاندمی صحبت كنیم كه بیماری اندمیك شود. به این معنا كه بیماری به میزان كم منتقل می‌شود، مانند آنفلوآنزا. به تدریج درباره كرونا هم داریم به این سمت می‌رویم، اما هنوز نمی‌توان به صورت قطعی در این باره اظهار نظر كرد.
عدم رعایت پروتكل‌های بهداشتی، اشتباه محض است
وی تاكید كرد: باید توجه كرد كه در این شرایط عدم رعایت پروتكل‌های بهداشتی، اشتباه محض است. زیرا هنوز هم ویروس در حال گردش است و در صورت عدم رعایت پروتكل‌ها، این چرخش می‌تواند بیشتر شود. در شرایطی فعلی می‌توان گفت افرادی كه در مكان‌های بسته و پر ازدحام وارد می‌شوند، حتما ماسك بزنند، فاصله اجتماعی همچنان باید رعایت شود. در عین حال باتوجه به اینكه اكثر خانواده‌ها واكسن تزریق كرده‌اند، می‌توان رفت و آمدهای خانوادگی را در جمع‌های محدود انجام دهید، از فضای آزاد بیرون به راحتی استفاده كنید، در مترو و اتوبوس و... ماسك بزنید، اما وقتی در فضای بیرون ازدحامی وجود ندارد، می‌توان ماسك نزد. اكنون شرایطی است كه می‌توانیم مقداری به خودمان آسان‌تر بگیریم، اما اینكه رعایت پروتكل‌های بهداشتی را به طور كامل كنار بگذاریم، اشتباه محض است. بنابراین حتما در محیط‌های سربسته در جاهایی كه ازدحام زیاد است؛ اعم از فضای باز یا سربسته، باید ماسك بزنید.
ناجی گفت: البته در كشور ما حدود 70 درصد واكسن تزریق كرده‌اند و هنوز در كشورمان نزدیك 30 درصد افراد حتی واكسن كرونای دز یك و دو را هم تزریق نكردند. درباره یك دز هم می‌توان گفت كه هنوز بیش از 20 درصد از افراد جامعه ما حتی یك دز واكسن را هم تزریق نكردند و این بسیار اشتباه است.
وی درباره مهم‌ترین سویه‌های در گردش كرونا در كشور، گفت: در حال حاضر زیرشاخه‌های اُمیكرون در دنیا در گردش هستند. قبلا BA1 و بعد BA2 آمد و در تمم كشورها خیز بالایی را پیدا كرد، اما اكنون موارد زیادی از واریانت‌هایی مانند BA4 و BA5 گزارش می‌شود. در عین حال یك زیرشاخه هم در آمریكا است كه با نام BA2.12 گرفته است. بنابراین در حال حاضر می‌توان گفت تقریبا اكثریت واریانتی كه می‌بینیم، اُمیكرون است. مقدار كمی دلتا در گردش است و زیرشاخه‌های اُمیكرون است.
ناجی گفت: در عین حال سرایت‌پذیری زیرشاخه‌های جدید اُمیكرون بیشتر است، اما درباره شدت بیماری‌زایی آن‌ها هنوز اطلاعات‌مان كامل نیست و باید صبر كرد.
