افزایش آمار سیگاری‌ها در بحران كرونا

دكتر غلامرضا حیدری همزمان با هفته سلامت در رابطه با نقش مردم، مسئولین و سمن‌ها در كاهش و كنترل مصرف دخانیات گفت: قبل از بحران كرونا حدودا 15 درصد افراد بالای 15 سال جامعه مصرف دخانیات داشتند كه این آمار در مردان حدود 25 و در زنان حدود 5 درصد بود؛ البته این اعداد در مورد مصرف قلیان متفاوت است.

وی درباره آمار مصرف قلیان در كشور، افزود: در دوران قبل از كرونا حدود 20 درصد مردان و زنان مصرف قلیان داشتند كه برخی از آنها سیگار را ترك كرده بودند، اما بعد از كرونا به واسطه شرایطی كه حكمفرما شد، بسیاری از مصرف كنندگان ترك كرده نیز مجدد سیگار را شروع كردند.

آمار استعمال سیگار و قلیان در زنان و مردان ایرانی
رییس مركز تحقیقات كنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اعلام اینكه به نظر می‌رسد آمار مصرف دخانیات در دوران كرونا افرایش داشته است، گفت: در حال حاضر حدود 30 درصد مردان و 10 درصد زنان مصرف سیگار دارند كه درباره قلیان این عدد حدود 30 درصد در هر 2 جنس است.

سن شروع مصرف دخانیات در مردان و زنان
حیدری درباره سن شروع مصرف دخانیات، به الگوی جهانی مصرف دخانیات اشاره كرد و گفت: به نظر می‌رسد در دنیا، هر دهه مقدار سن مصرف دخانیات كم‌ می‌شود. با توجه به تحولات اجتماعی و در دسترس قرار گرفتن دخانیات در جامعه آخرین آمار نشان دهنده سن كمتر از 15 سال در مردان و سن 17 سال در زنان برای شروع مصرف دخانیات است.

تبعات «دخانیات» برای سلامت
او در رابطه با بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات گفت: تقریبا تمامی ارگان‌های بدن در اثر مصرف دخانیات دچار بیماری‌زایی می‌شوند و در واقع دخانیات تمامی ارگان‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

حیدری به آماری از بیماری‌های ناشی از دخانیات اشاره كرد و گفت: حدود 75 درصد بیماری‌های ریوی، 60 درصد بیماری‌های قلبی و بیش از 50 درصد سرطان‌های همه اندام‌های بدن در رابطه با مصرف دخانیات درگیر خواهند شد.

هزینه‌های پنهان دخانیات
وی همچنین در ادامه صحبت‌هایش درباره هزینه‌های سلامتی ناشی از مصرف دخانیات، به جنبه پنهان این هزینه‌ها اشاره كرد و افزود: در هر جامعه‌ای هزینه‌های پنهانی كه مصرف دخانیات به آن جامعه تحمیل می‌كند 4 تا 10 برابر هزینه‌های خرید و مصرف دخانیات است.

حیدری در ادامه به هزینه های ناشی از مصرف دخانیات در ایران اشاره كرد و گفت: این رقم در جامعه ما به این شكل است كه در رابطه با بیماری‌هایی كه به واسطه مصرف دخانیات حاصل می‌شود، بستری‌هایی در بیمارستان‌ها انجام می‌شود،عمل‌هایی صورت می‌گیرد ،غیبت در كار كه به واسطه بیمار شدن فرد حاصل می‌شود و بیمه‌هایی كه برای افراد سیگاری از این طریق مصرف می‌شود؛ همه ضررهایی هستند كه در جامعه به صورت هزینه‌های پنهان مصرف دخانیات لحاظ خواهند شد.

قانون مترقی «كنترل و مبارزه با دخانیات در ایران»
حیدری در ادامه صحبت‌هایش درباره قانون جامع كنترل و مبارزه با دخانیات نیز توضیح داد و گفت: قانون كنترل و مبارزه با دخانیات در ایران در بسیاری از كشورها وجود ندارد و ما از این نظر مقداری از كشورهای دنیا جلوتر هستیم. این قانون از معاهده جهانی تولیدات دخانیات در ایران و 180 كشور دیگر دنیا كه عضو آن معاهده هستند، نشات می‌گیرد و شامل موارد متفاوتی است.

وی در رابطه با اجرای مفاد این قانون افزود:مانند بسیاری از موارد دیگر در قانون كم و كسری‌هایی وجود دارد و علاوه بر اینكه در قانون ذكر شده، اجرای موارد قانونی مقداری با سختی و مشكل رو به روست.

تصاویر هشداری كه دیگر بازدارنده نیستند
رییس مركز تحقیقات كنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در ادامه به چند ماده در قانون مبارزه با دخانیات اشاره كرد و گفت: به عنوان مثال در یكی از مواد قانونی تعویض هر شش ماه یكبار تصاویر هشداردهنده روی پاكت‌های سیگار ذكر شده است، اما این اتفاق سال‌هاست كه در كشور ما نیفتاده و همان تصاویر قدیمی كه انتخاب شده بود، هنوز هست. بدین جهت آن تاثیرگذاری مورد نیاز در جامعه برای نخریدن سیگار انجام نمی‌شود.

مالیات ناچیز و افزایش مصرف دخانیات در كشور
وی همچنین به موضوع مالیات بر دخانیات اشاره كرد و گفت: در كشور ما مالیات دخانیات بسیار كم است. همین امر باعث افزایش مصرف دخانیات در جامعه می‌شود.

وی در ادامه در رابطه با اجرای قانون كنترل و مبارزه با دخانیات افزود: این قانون حدود 2 دهه قبل تصویب و پیشنهاد شده است و اما هنوز به شكل كامل اجرا نمی‌شود و نیازمند به وجود آمدن هماهنگی‌های بین بخشی و درون سازمانی از طریق دولت برای اجرای كامل آن است.

دخانیات عاملی برای كاهش قدرت باروری زنان و مردان
حیدری در پاسخ درباره تاثیر مصرف دخانیات در باروری نیز گفت: این مطالعات قدیمی هستند و در مجموع این مطالعات نشان می‌دهند كه مصرف دخانیات باعث كاهش قدرت باروری در زنان و مردان می‌شود.

حیدری در این باره ادامه داد: مصرف دخانیات به 2 طریق كاهش باروری را به وجود می‌آورد؛ اول آنكه چرخه تخمك‌سازی در زنان را كاهش خواهد داد و دوم در مردان تعداد سلول‌های جنسی را كم می‌كند و از این طریق شانس بارور شدن در زوج را كاهش می‌دهد.

وی همچنین به موضوع دود دسته دوم دخانیات اشاره كرد وگفت: حتی در معرض دود دخانیات قرار گرفتن یكی از والدین باعث می‌شود كه به صورت غیرفعال این اثرات برای كاهش سلول‌های جنسی زن و مرد به وجود آید."

او یكی از راه‌های اولیه درمان زوج‌های نابارور را در صورت مصرف دخانیات، قطع مصرف در آنها اعلام كرد.

حیدری به آخرین مطالعات مركز تحقیقات كنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی اشاره كرد و گفت: در حال حاضر استفاده از روش‌های جایگزین برای كاهش مصرف قلیان از اولویت‌های این مركز تحقیقات است كه روش‌های فرهنگی و اجتماعی جایگزین را پیدا كند.

وی در رابطه با تكثر مصرف قلیان در جامعه افزود: مصرف قلیان در جامعه با اینكه به نظر می‌رسد قانون منع مصرف یا منع ارائه قلیان وجود دارد، ولی كماكان علاوه بر استفاده، تقبیحی كه باید در جامعه وجود داشته باشد برای سیگار وجود دارد ولی برای قلیان نیست و بر همین اساس حتی بسیاری از خانواده‌ها در كنار هم قلیان مصرف می‌كنند.

حیدری درباره موضوع روش‌های جایگزین توضیح داد: در حال حاضر دستگاه جدیدی طراحی و اجرا شده است كه به جای اینكه دخانیات به فرد برسد، اكسیژن و نیتروژن را مصرف می‌كند؛ به نوعی همان شكل قلیان را دارد و از این طریق اگر این روش موثر واقع شود، شاید جایگزین خوبی برای مصرف قلیان در جامعه به وجود آید.