دبیر كمیته علمی كشوری مقابله با كرونا با اشاره به وضعیت استفاده از دو داروی مولنی‌پیراویر و پكسلووید كه به عنوان داروهای اختصاصی درمان كرونا مطرح شده‌اند و ورود آن به فهرست دارویی كشور، در عین حال...
در عین حال از تبادل نظر و اقدام كمیته علمی كرونا و وزارت بهداشت برای ایجاد كلینیك‌های پساكووید جهت ارزیابی و بهبود عوارض كرونا در بهبودیافتگان این بیماری خبر داد.
دكتر حمیدرضا جماعتی با تاكید بر لزوم تكمیل واكسیناسیون علیه كرونا در كشور، گفت: در عین حال افرادی كه سن بالا یا نقص سیستم ایمنی دارند، برای تزریق دز چهارم واكسن كرونا اقدام كنند كه می‌تواند در كاهش بستری و مرگ‌ومیر این افراد به دلیل كرونا موثر باشد. در حال حاضر در بیمارستان‌ها، كسانی كه بیشتر به دلیل ابتلا به كووید 19 بستری شده و دچار مرگ‌ومیر می‌شوند، كسانی هستند كه سن بالا یا نقص سیستم ایمنی دارند مانند بیماران پیوندی یا بیماران مبتلا به سرطان یا افرادی كه بیماری‌های جدی زمینه‌ای دارند. به همین دلیل توصیه ما این است كه مردم در زمینه رعایت پروتكل‌های بهداشتی در كل جامعه به ویژه در زمینه استفاده از ماسك، جدیت داشته باشند.
كاهش بستری و مرگ‌های كرونایی و سهل‌انگاری در رعایت پروتكل‌ها
وی تاكید كرد: در حال حاضر كاهش میزان بستری و مرگ‌ومیر ناشی از كرونا، باعث شده عده‌ای در رعایت پروتكل‌های بهداشتی سهل‌انگاری كنند كه باتوجه به اینكه RE ما در ویروس اُمیكرون به یك و زیر یك نرسیده، می‌تواند خطرناك باشد و منجر به نگرانی‌هایی در اختلال در كنترل پاندمی در كشور شود. بنابراین رعایت پروتكل‌ها و تزریق واكسن به ویژه تزریق دز سوم در افرادی كه هنوز دز سوم را تزریق نكردند و تزریق دز چهارم در افرادی كه به هر علتی نقص سیستم ایمنی و سن بالا دارند، بسیار مهم است و می‌تواند اثر مهمی در كاهش میزان افراد مبتلا، بستری و مرگ‌ومیر در جامعه داشته باشد.
جماعتی ادامه داد: باید توجه كرد كه در اپیدمیولوژی یك فاكتوری به نام R0 داریم كه به این معناست كه یك فرد مبتلا به ویروس، چند نفر را می‌تواند مبتلا كند. R0 ویروس اُمیكرون باتوجه به سرایت‌پذیری بالایی كه دارد، تقریبا 10 است؛ یعنی در شرایط عدم رعایت پروتكل‌ها و عدم تزریق واكسن، هر یك نفر مبتلا می‌تواند 10 نفر را مبتلا كند. حال RE به معنای این است كه اقدامات موثری مانند استفاده از ماسك، تزریق واكسن و ... را انجام می‌دهیم تا از انتقال ویروس از فرد مبتلا به افراد دیگر جلوگیری كنیم، اگر این عدد به یك و زیر یك برسد، نشان می‌دهد كه در آن جامعه، ویروس از افراد مبتلا به افراد سالم منتقل نمی‌شود و زمانی می‌توانیم بگوییم بیماری كنترل شده كه RE به یك و زیر یك برسد. این عدد هنوز در كشور ما به یك یا زیر یك نرسیده و از این جهت نشان‌دهنده این است كه هنوز در جامعه ما افراد مبتلا می‌توانند ویروس را به افراد دیگر انتقال دهند و به همین دلیل اقدامات پیشگیرانه و رعایت پروتكل‌های بهداشتی و استفاده از ماسك بسیار موثر است و سایر اقدامات مانند فاصله‌گذاری، شستن دست‌ها و ... حائز اهمیت است. در شرایط فعلی كشور ما استفاده از ماسك و واكسیناسیون می‌تواند بسیار موثر و پیشگیرانه باشد و كمك كند كه RE درباره ویروس كرونا و زیرسویه‌های مختلف آن به یك و زیر یك برسد.
واكسیناسیون 73 درصد ایرانیان علیه كرونا
جماعتی درباره وضعیت و میزان واكسیناسیون علیه كرونا در كشور نیز گفت: میزان واكسیناسیون كلی علیه كرونا در كشور ما حدود 73 درصد است.
وضعیت تصمیم‌گیری‌ها برای واكسیناسیون مجدد در پاییز
چرایی احتمال اختلال در كنترل پاندمی در دنیا
وی درباره احتمال تجدید تزریق واكسن كرونا در كل جمعیت كشور در پاییز، گفت: به نظر می‌رسد كه هنوز زود باشد كه ما اعلام كنیم كه حتما نیاز به واكسیناسیون مجدد در جامعه داریم. همانطور كه وزیر بهداشت هم اعلام كردند، این احتمالات وجود دارد. از آنجایی كه ویروس‌ها به ویژه ویروس كرونا در فصول سرد، می‌توانند فعالیت بهتر و شدیدتری داشته باشند، باید دید كه روند ویروس در آینده در كشور ما و كشورهای دیگر به چه سمت است.
جماعتی گفت: بسیاری از كشورها میزان واكسیناسیون‌شان در كل 15 درصد بوده است؛ به ویژه كشورهای با درآمد پایین مانند كشورهای آفریقایی. این نشانه‌ای از این است كه یك منشاء ویروس كرونا در این كشورها وجود دارد كه در گردش است. بنابراین احتمال ایجاد زیرسویه‌های جدیدی از این كشورها هست؛ همانطور كه درباره اُمیكرون و دلتا شاهد آن بودیم كه از همین كشورها انتقال پیدا كرده و به سایر كشورها نیز منتشر شد. باتوجه به اینكه شاید در این كشورها اقدامات بهداشتی و پیشگیرانه از جمله واكسیناسیون به صورت موثر انجام نشود، بنابراین امكان ایجاد زیرسویه‌های جدید از آن كشورها و اختلال در كنترل پاندمی كل كشورها وجود دارد. به همین دلیل توصیه ما این است كه سازمان‌های خیریه و سازمان‌های بزرگ اقتصادی دنیا برای جلوگیری از این مسائل و برای از بین بردن بی‌عدالتی در اقدامات بهداشتی در كشورها، كمك كنند تا در كشورهایی كه از نظر اقتصادی ضعیف هستند، واكسیناسیون علیه كرونا انجام شود تا به كنترل پاندمی در كل دنیا كمك كند. زیرا گردش ویروس‌ها در این كشورها می‌تواند منجر به ایجاد زیرسویه‌های جدید و معضلات جدید در كنترل پاندمی در كل كشورهای جهان شود و همین موضوع باعث شود كه با پیك‌هایی در كشورهای جهان مواجه شویم كه باعث ایجاد دردسرهای جدید می‌شود.
وی ادامه داد: باتوجه به مشكلاتی كه وجود دارد، امكان اینكه در فصول سرد با پیك‌هایی از ویروس كرونا به صورت زیرسویه جدید مواجه شویم، وجود دارد و در این صورت موضوع واكسیناسیون و اقدامات پیشگیرانه را می‌طلبد.
آخرین خبرها از 2 داروی درمان كرونا
جماعتی درباره آخرین خبرها از داروهای درمان كرونا مانند پكسلووید و مولنی‌پیراویر، گفت: در كمیته علمی بحث بر این شد كه از آنجایی كه داروی پكسلووید برای موارد خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد، ابتدا به صورت كلینیكال ترایال و پژوهشی مصرف شود تا نتایج آن را ببینیم و بررسی شود كه آیا این دارو واقعا موثر است یا خیر. همچنین مشخص شود كه این دارو چقدر موثر است و بر اساس نتایج، در زمینه اضافه كردن این دارو به لیست اقلام دارویی كشور، تصمیم‌گیری و اقدام كنیم.
وی افزود: درباره داروی مولنی‌پیراویر هم در كمیته علمی بحث شد كه اما و اگرهایی درباره آن وجود داشت. به دلیل اما و اگرهای بسیار زیاد، به نظر می‌رسید شاید اطلاعات علمی قوی حامی دستورالعمل این دارو نباشد. بنابراین درباره مولنی‌پیراویر اطلاعات ناشی از مطالعاتی كه در كل كشورهای دنیا انجام شده بود، در كمیته علمی مورد ارزیابی قرار گرفت و كمیته به این نتیجه رسید كه فعلا اطلاعات كافی درباره استفاده از مولنی‌پیراویر وجود ندارد و این دارو مورد تایید كمیته علمی قرار نگرفت. بنابراین داروی مولنی‌پیراویر برای استفاده و اضافه شدن به لیست اقلام دارویی كشور مورد تایید كمیته علمی قرار نگرفت.
پساكووید در دستور كار كمیته علمی
مقدمه‌چینی برای ایجاد كلینیك‌های پساكووید
جماعتی درباره مصوبات جدید یا برنامه‌های جدید كمیته علمی كشوری كرونا، گفت: بیشترین موضوعی كه در حال حاضر در كمیته علمی مورد بحث قرار می‌گیرد، همان بحث مشكلات و عوارض پساكووید است. پساكووید به این معناست كه افراد كه به هر شكلی بعد از ابتلا به بیماری كووید 19، بهبود می‌یابند، دچار یكسری عوارض می‌شوند كه عوارض قلبی-عروقی، مغزی، گوارشی، سندروم متابولیك، عوارض استخوانی، عضلانی و ... را شامل می‌شود و دیده شده كه این عوارض منجر به مشكلات عدیده‌ای در حوزه بهداشت كشور ما خواهد شد.
توصیه به بهبودیافتگان كرونا
وی گفت: بنابراین در كمیته علمی روی این مباحث بحث می‌كنیم و صحبت بر این است كه بتوانیم از كلینیك‌های پساكووید كه از طریق معاونت درمان وزارت بهداشت در تمامی استان‌های كشور مستقر می‌شوند، استفاده كنیم و در آن‌ها متخصص‌های مختلف مستقر شوند و این افراد بتوانند مراجعه كرده و مورد ارزیابی قرار گیرند تا از معضلاتی كه ممكن است به حوزه بهداشت كشور وارد شود، جلوگیری كنند. به عنوان مثال در مطالعات نشان داده شده، افرادی كه حتی به صورت خفیف به كووید 19 مبتلا شدند و حتی علامت هم نداشتند، تا یكسال احتمال ابتلا به بیماری دیابت را دارند. در مطالعات زیادی هم نشان داده شده كه كلا افرادی كه به كرونا مبتلا می‌شوند، علی‌رغم شدت بیماری، ممكن است تا 40 درصد به بیماری دیابت مبتلا شوند. این میزان احتمال به دیابت می‌تواند معضلی جدی برای بهداشت كشور باشد و باید این مسایل در نظر گرفته شود. در غیر این صورت در آینده‌ای نه چندان دور می‌تواند منجر به مشكلات عدیده‌ای برای سیستم بهداشتی كشور شود. در عین حال عوارض قلبی-عروقی و انواع و اقسام بیماری‌های قلبی، اعم از سكته قلبی، آریتمی، ایجاد لخته در عروق و ...، مرگ ناگهانی و ... نیز عوارض متعددی است كه متاسفانه در پساكووید داریم و به همین دلیل باید مورد توجه قرار گیرد. ما این موضوع را با معاونت درمان و وزیر بهداشت در میان گذاشتیم و ان‌شاءالله بتوانیم در آینده نزدیك، این برنامه را به صورت ساختاری در كل بیمارستان‌های كشور به عنوان كلینیك‌های پساكووید داشته باشیم.
وی گفت: افرادی كه به كرونا مبتلا شده و بهبود یافتند، هرگونه علائم قلبی-عروقی، گوارشی، مغزی و هرگونه اختلالی را در سیستم‌های بدن‌شان مشاهده كردند، حتما به پزشكان متخصص و معالج مراجعه كرده و ارزیابی‌های لازم را از نظر معاینات و آزمایشات انجام دهند.
