ساخت واكسن ایرانی كرونا «پاستوكوآد» در انستیتو پاستور

نتایج مطالعات پیش بالینی واكسن پاستوكوآد (بر پایه آدنوویروس) انستیتو پاستور ایران در یكی از مجلات معتبر بین المللی منتشر شد.

واكسن‌های موجود كووید-19 در دنیا بر اساس فناوری و روش‌های متعددی تولید شده اند كه شامل واكسن های غیر فعال شده مانند سینوفارم، واكسن‌های mRNA مانند فایزر، واكسن‌های پروتئینی مانند نووواكس و واكسن‌هایی بر پایه ناقل آدنوویروسی مانند آسترازنكاست. در ایران، واكسن‌های تولید داخل، بر پایه پروتئین و واكسن‌های غیر فعال شده است. انستیتو پاستور ایران علاوه بر مشاركت با انستیتو فینلای كوبا در پروژه واكسن پاستوكووك كه از فناوری منحصر بفرد پروتیین كونژگه برخوردار است، ساخت واكسن پاستوكوآد بر پایه ناقل آدنوویروس را نیز از مهر 1399 شروع كرد.

لازم به توضیح است فناوری تولید واكسن‌های بر پایه ناقل آدنوویروس كه دارای ویژگی‌های مهمی از جمله كارآیی قابل توجه و همچنین امكان تولید و بازطراحی سریع است، در اختیار تعداد بسیار معدودی از كشورها قرار دارد.

در طراحی واكسن پاستوكوآد با هدف تولید واكسنی موثر، علاوه بر پروتئین اسپایك كه در سایر واكسن های مشابه استفاده شده، پروتئین نوكلئوكپسید كووید-19 نیز مورد استفاده قرار گرفته است. پس از انجام مراحل كنترل كیفی و آزمون‌های پیش بالینی شامل تعیین قدرت ایمنی زایی، تعیین ایمن بودن واكسن و تعیین اثر حفاظتی و پیشگیری، طبق دستورالعمل‌های سازمان غذا و دارو، مستندات مربوطه به سازمان غذا و دارو ارائه شده است.

در نتایج این مطالعه كه اخیرا در مجله معتبر بین المللی Vaccine منتشر شده ،نشان داده شده كه این واكسن توانایی تحریك سیستم ایمنی سلولی بر علیه ویروس كووید-19 و نیز تولید آنتی بادی خنثی كننده علیه سویه‌های مختلف كووید-19 مانند سویه ووهان، لامبدا، دلتا و اومیكرون را داراست. البته این اولین پروژه ساخت واكسن كرونا در داخل كشور است كه پیش از درخواست مجوز كارآزمایی بالینی، موفق به چاپ نتایج پیش بالینی شده است.

ایجاد زیرساخت تولید واكسن و دارو با بهره گیری از ناقل‌های آدنوویروسی و بومی كردن این فناوری ارزشمند در كشور حایز اهمیت بسیاری است، زیرا علاوه بر دارا بودن مزیت‌هایی مانند سهولت تولید انبوه و پایین بودن هزینه تولید این دستاورد به راحتی می‌تواند در پیشگیری و درمان بیماری‌های دیگر و سرطانها مورد استفاده قرار گیرد تا نیاز كشور در مواقع بحرانی و حساس، بدون وابستگی به سایر كشورها، مرتفع گردد.

لازم به ذكر است نتایج مطالعه فاز 3 كارآزمایی بالینی واكسن پاستوكووك كه سال گذشته توسط انستیتو پاستور ایران در 8 شهر كشور انجام شد هم در یكی از معتبرترین مجلات بین‌المللی پذیرفته شده است و به زودی منتشر خواهد شد.