میزان تزریق دوز سوم واكسن كرونا همچنان پایین است. براساس آمارهای رسمی، تا ظهر روز گذشته، 26میلیون و 494هزار و 155نفر دوز سوم واكسن كرونا تزریق كردند، این در حالی است كه میزان تزریق دوز اول بیش از 64میلیون و دوز دوم بالای 57میلیون است.
استقبال كم مردم از تزریق دوز سوم، موضوعی است كه از سوی وزارت بهداشت هم مطرح می‌شود.
به‌طوری كه براساس اعلام معاون این وزارتخانه، تنها حدود 40درصد مردم دوز سوم را زده‌اند كه آمار خوبی نیست. مسئولان رده‌بالای دولتی هم بر ضرورت تزریق دوز سوم واكسن برای جلوگیری از وقوع پیك‌های بعدی كرونا، تأكید می‌كنند و در جلسه روز گذشته ستاد ملی مقابله با كرونا هم درخواست شد تا تزریق نوبت سوم واكسن كرونا، به‌طور جدی، پیگیری شود. از تابستان سال گذشته بود كه تزریق واكسن كرونا به جمعیت عمومی جامعه آغاز شد، خیلی‌ها از ترس ابتلا در صف‌های طولانی و شلوغ واكسن ایستادند تا خود را ایمن كنند. در این میان محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های اعمال شده برای واكسن‌نزده‌ها هم بی‌تأثیر نبود و توانست جایگاه جهانی ایران را در تزریق واكسن بالا ببرد. حالا اما در تزریق سومین دوز واكسن، گره افتاده و خیلی‌ها دیگر تمایلی به تزریق دوز دیگر ندارند.
استقبال نكردن از دوز سوم، مسئله‌ای اجتماعی است
مسعود یونسیان، رئیس كمیته راهبردی مطالعات واكسیناسیون وزارت بهداشت و متخصص اپیدمیولوژی، درباره دلایل پایین بودن تزریق دوز سوم واكسن كرونا نسبت به دوزهای اول و دوم، توضیح می‌دهد و می‌گوید:«اینكه عده‌ای تمایل به تزریق دوز سوم واكسن كرونا ندارند، دیگر ارتباطی به‌شدت گرفتن یا خفیف بودن بیماری ندارد، مسئله از اینجا به بعد، اجتماعی است. یعنی متغیرها و عواملی اجتماعی در تمایل مردم به تزریق دوزهای دیگر واكسن كرونا، نقش دارد كه البته این موضوع نیاز به انجام بررسی‌های دقیق دارد. در این زمینه هم در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی مطالعه‌ای درباره میزان پذیرش واكسن از سوی مردم صورت گرفته است.» یونسیان یكی از دلایل پایین بودن تزریق دوز سوم نسبت به دوزهای اول و دوم را فعالیت گروه‌هایی علیه تزریق واكسن می‌داند و می‌گوید: «آزادی عمل افرادی كه علیه واكسن اطلاع‌رسانی می‌كنند در بی‌میلی مردم برای تكمیل نكردن واكسیناسیون‌شان تأثیر داشته است، این افراد بدون اینكه حتی استنادات علمی داشته باشند، مطالب نادرست و دروغینی را منتشر می‌كنند كه گاهی تبدیل به اخبار داغ هم می‌شود. در این شرایط، عده‌ای فریب این افراد را می‌خورند و از تزریق واكسن یا تكمیل واكسیناسیون‌شان سرباز می‌زنند.»
واكسن كرونا جلوی مرگ و ابتلا را نمی‌گیرد؛ شدت را كم می‌كند
با اینكه تزریق دوزهای اول و دوم با شدت گرفتن بیماری در پیك‌های پنجم و ششم، به‌صورت جدی دنبال شد و برای كاركنان تبدیل به اجبار شد، اما دوز سوم چنین شرایطی را تجربه نكرد. حتی در تعطیلات نوروز و انجام سفرها كه می‌توانست فرصت مناسبی برای اعمال محدودیت برای دوز سوم نزده‌ها باشد هم این موضوع اجباری نشد و تزریق 2دوز، برای ترددها، كافی بود. رئیس كمیته راهبردی مطالعات واكسیناسیون وزارت بهداشت هم این موضوع را در مجبور نشدن افراد برای تزریق نكردن دوز سوم مؤثر می‌داند.
نكته دیگر اما در ابتلای دوباره به كروناست. آنها كه هنوز دوز سوم واكسن‌شان را نزده‌اند یا حتی برای تزریق اولیه این واكسن تردید دارند، ماجرای ابتلای چندباره افراد به كرونا حتی با تزریق 3دوز واكسن را به میان می‌آورند و آن را دلیلی برای تزریق نكردن واكسن اعلام می‌كنند، درحالی‌كه متخصصان عفونی و اپیدمیولوژی ازجمله یونسیان، این موضوع را رد می‌كنند. یونسیان در توضیح بیشتر می‌گوید: «واكسن می‌تواند جلوی مرگ را تا میزان قابل توجهی بگیرد، اما هیچ‌وقت این انتظار وجود نداشت كه آمار فوت و ابتلا، به صفر برسد. حتی در مورد مرگ هم با تزریق واكسن، میزانش به صفر نمی‌رسد، اما می‌تواند جلوی بسیاری از مرگ‌ها را بگیرد و در مقابل از ابتلای شدید افراد به كرونا جلوگیری كند. از همان ابتدا هم هیچ‌وقت ادعا نشد، تزریق واكسن می‌تواند جلوی ابتلا را بگیرد.» او ادامه می‌دهد: «در پیك ششم تعداد مبتلایان از پیك پنجم بیشتر بود اما موارد ابتلا خفیف‌تر بودند. بنابراین اینكه عده‌ای برای توجیه واكسن نزدنشان، ابتلای دوباره و حتی مرگ واكسن‌زده‌ها را بهانه می‌كنند، در اشتباهند.»
براساس اعلام سایت OURWORLDINDAT
ایران جزو6كشور آسیایی است كه بیشترین آمار تزریق واكسن دوز سوم را دارند. در این فهرست به‌ترتیب امارات با 50.30درصد، قطر با 50.18درصد، چین با 48.86درصد، ژاپن با 44.17درصد، تركیه با 42.76درصد و ایران با 31.05درصد در رده‌های اول تا ششم قرار دارند.
رئیس كمیته راهبردی مطالعات واكسیناسیون وزارت بهداشت معتقد است كه ایران جایگاه قابل‌قبولی در واكسیناسیون كرونا دارد، اما اینكه چرا تزریق دوز سوم آن هنوز بالا نیست، شاید در كنار سایر عوامل متنوع نبودن سبد واكسن‌های موجود را هم بتوان مورد توجه قرار داد: «هرچقدر تنوع واكسن بیشتر باشد، افراد حس می‌كنند قدرت انتخاب بیشتری دارند و به سمت واكسیناسیون می‌روند، حتی در كشوری مانند عراق هم سبد واكسن، متنوع‌تر از ایران است.» او به نكته دیگری هم اشاره می‌كند و آن ایجاد اعتماد عمومی به سیستم بهداشت و درمان است كه در كشور، تضعیف شده است: «ما شاهد هستیم كه مدام تصمیم‌هایی گرفته می‌شود و بعد از آن همان تصمیم لغو می‌شود. مثلا در تعطیلات نوروز قرار بود ملاك سفر دوز سوم باشد، به فاصله كمی، مسئولان آمدند و گفتند كه ملاك همان 2دوز است. این اظهارات و تصمیم‌ها مردم را برای انجام یك اقدام، مصمم نمی‌كند. اگر دوزهای اول و دوم به میزان بالایی تزریق شد، دلیل آن اجباری بود كه صورت گرفت.»
افزایش مراجعه‌های سرپایی شاخص مهم ورود به پیك جدید
كشور در آستانه پیك هفتم كرونا قرار دارد. آنطور كه به استناد آمار شیوع اعلام می‌شود، نشانه‌هایی از بالا رفتن موارد بستری و ابتلا دارد، تعداد بیماران سرپایی افزایش پیدا كرده، آمار مرگ‌ها، نوسان دارد و موارد بستری بالا رفته است، حالا در همین شرایط مدارس باز است، هیچ محدودیتی برای هیچ‌كس اعمال نمی‌شود و در كنار آن میزان رعایت پروتكل‌ها 51.62درصد است. با این همه اما یونسیان تأكید می‌كند كه این افزایش‌ها، نشان‌دهنده ورود به پیك هفتم نیست: «باید صبر كرد و وضعیت را در این هفته هم بررسی كرد، به‌طور كلی، مهم‌ترین شاخص برای ورود به پیك جدید، افزایش موارد مراجعه‌های سرپایی است، بعد از آن موارد ابتلا و سپس بستری و در نهایت مرگ. این آمار در طول یك هفته باید به‌صورت مرتب بالا برود، بعد از آن می‌توان گفت كه وارد پیك شده‌ایم، آمار مرگ هم معمولا 3تا 4هفته پس از افزایش موارد ابتلا، افزایش پیدا می‌كند. بنابراین نخستین هشدار از طرف مراجعه‌های سرپایی داده می‌شود.»
دوز چهارم و پنجم مطرح نیست
هنوز خیلی‌ها دوز سوم را نزده‌اند كه ماجرای تزریق دوز چهارم واكسن مطرح می‌شود. هر چند كه هنوز مشخص نیست چه كسانی دوز چهارم را تزریق كرده‌اند اما قرار بود تنها برای گروه خاصی كه بیماران با نقص ایمنی هستند این واكسن تزریق شود. حتی كادر درمان هم در این گروه قرار نگرفتند. پیش از این معاون درمان ستاد كرونای استان تهران اعلام كرده بود كه لزومی برای تزریق دوز چهارم وجود ندارد و تنها گروه پرخطر باید این واكسن را تزریق كنند و حالا رئیس كمیته راهبردی مطالعات واكسیناسیون وزارت بهداشت تأكید می‌كند كه اصلا مسئله تزریق دوز چهارم، موضوع جدی نیست: «اعتقادی به دوز چهارم ندارم، هیچ كشوری هم این موضوع را به شهروندانش توصیه نكرده است جز برای افرادی كه نقص ایمنی دارند یا افرادی كه با تزریق واكسن، ایمنی بدنشان بالا نرفته است. بنابراین دوز چهارم و یا دوزهای بعدی واكسن كرونا اصلا مطرح نیست و مردم تصور نكنند كه حالا باید به‌طور مرتب واكسن بزنند.» او ادامه می‌دهد: «مجامع علمی توصیه به تزریق دوز چهارم و پنجم واكسن كرونا نكرده‌اند، در نهایت قرار است با تزریق واكسن، جهش ویروس كاهش پیدا كند و انتقال كم شود. واكسن كرونا هم به‌تدریج تبدیل به واكسنی شبیه آنفلوآنزا می‌شود كه هر سال افراد می‌توانند آن را تزریق كنند. البته باز هم ممكن است در آینده تصمیمات دیگری گرفته شود.» به‌گفته یونسیان، اگر مردم واكسیناسیون‌شان را تكمیل كنند، فاصله فیزیكی را رعایت كنند، تهویه مناسب داشته باشند و... جهش كم می‌شود، اما ممكن است ریشه‌كن نشود.
