با بالا رفتن سن، هر فردی در برابر عارضه‌ها و بیماریهای مختلف آسیب‌پذیرتر می‌شود. بنابراین برای مراقبت از سالمندان باید به این گروه سنی كمك كنیم تا سبك زندگی سالمی را دنبال كنند.
به یاد داشته باشیم كه سه جزء تحرك، تغذیه مناسب و حمایت اجتماعی برای برخورداری از سالمندی سالم را باید درنظر داشته باشیم. علاوه بر آن، ثابت شده كه سه عامل كاهش شنوایی، كاهش بینایی و تعادل جسمی فرد را به سالمندی می‌رساند. این در حالی است كه در سیستم بهداشت می‌توانیم با تست‌هایی كه روی افراد انجام می‌دهیم، از بروز این مشكلات جلوگیری كنیم. پیشگیری از بیماریها، تشخیص به‌موقع و مقابله صحیح و موثر با آنها در تمام سنین از جمله دوران میانسالی و كهنسالی ضروری است.
زندگی بی‌تحرك برای هیچ گروه سنی مناسب نیست. اما این خطر برای افرادی كه در سنین بالا هستند، آزاردهنده‌تر است. همچنین برخی از افراد مسن تمایلی به تحرك داشتن از خود نشان نمی‌دهند. از جمله فعالیت‌های سبك برای این گروه سنی، شنا كردن است. شنا به كاهش خطر ابتلا به پوكی استخوان، حفظ سلامت قلب و تقویت ماهیچه‌ها بدون فشار آمدن بر مفاصل كمك می‌كند.
روی آوردن به عادات غذایی نامناسب كار آسانی است. بسیاری از افراد در دوره‌ای از عمر خود، آن را تجربه می‌كنند. در افراد مسن عدم مصرف مواد خوراكی سالم اغلب نتیجه وقت نگذاشتن برای تهیه یك وعده غذایی سالم است. این امر قطعا سلامت آنها را به طور جدی به خطر می‌اندازد. فرزندان می‌توانند با كنترل رژیم غذایی و تهیه غذاهای سالم و ارگانیك برای والدین سالمند خود، به بهبود كیفیت زندگی آنان كمك كنند.
گرچه دوران سالمندی به 60 سال و بالاتر اطلاق می شود اما تغییرات سالمندی از سال ها قبل آغاز می شود. توجه به تغذیه در این دوران به دلیل تغییر نیازهای تغذیه ای بدن از اهمیت به سزایی برخوردار است. نیاز سالمندان به موادمغذی متاثر از داروها، بیماری ها و پدیده های بیولوژیكی دوران میانسالی و سالمندی بوده و در افراد مختلف با یكدیگر متفاوت است. مهمترین توصیه تغذیه ای برای این سنین، تهیه غذاهای ساده و كم حجم است. این در حالی است كه همه نیازهای فرد به مواد مغذی تامین شود و در عین حال متناسب با فرهنگ مصرف او باشد.
مهمترین توصیه تغذیه ای برای این سنین ، تهیه غذاهای ساده و كم حجم است به شكلی كه تمامی نیازهای فرد به مواد مغذی تامین گردد و در عین حال متناسب با فرهنگ مصرف او باشد.
مسوول دپارتمان ترجمان دانش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی كشور اعلام كرد: دوران سالمندی با تغییرات فیزیولوژیك بسیار همراه است و توجه به نیازهای تغذیه ای در این دوران اهمیت ویژه ای دارد. افزایش سن سالمندان با از دست دادن ماهیچه های اسكلتی، كاهش متابولیسم پایه و كاهش نیاز به انرژی همراه است. نیاز به برخی ریزمغذی ها افزایش پیدا می كند و در عین حال نیاز به برخی دیگر كاهش پیدا می كند.
وی افزود: مجموعه سلامت سالمندان و تغییراتی كه در آن ها رخ می دهد، وضعیت سلامت بدن را می تواند تعیین كند و این تغییرات می تواند موجب كاهش اشتها و سوء تغذیه در دوران سالمندی شود. از طرف دیگر وجود بیماری های مزمن و تحلیل برنده در این دوران مثل بیماری های قلبی –عروقی ، دیابت، فشارخون، اختلالات چربی خون، پوكی استخوان و سرطان، نقش یك الگوی صحیح غذایی و تامین ریزمغذی های موردنیاز را مهم تر می كند.
عجمی بیان داشت: سوء تغذیه در افراد سالمند رایج است زیرا نه تنها میزان و تنوع دریافت غذا در این دوران احتمالا كاهش پیدا می كند، بلكه استفاده از داروهای متعدد احتمال تداخل دارو و غذا را افزایش می دهد و همین امر باعث كمبود ریزمغذی های خاص در این دوران می شود.
مسوول دپارتمان ترجمان دانش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی كشور به احتمال افزایش بیماریهایی همچون آلزایمر و پاركینسون در دوران سالمندی اشاره كرد و ادامه داد: این بیماریها به همراه تغییرات فیزیولوژیك بدن، كاهش بافت عضلانی بدن، كاهش حس بویایی، شنوایی و چشایی می تواند بر الگوی دریافت غذای سالمندان اثر گذار باشد و باعث تضعیف سیستم ایمنی و كاهش طول عمر این افراد شود.
خبر خوب آنكه توجه به سبك زندگی سالم و الگوی صحیح غذایی می تواند كیفیت زندگی و طول عمر را در دوران سالمندی افزایش دهد. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی برخی مطالعات نشان داده اند كه كاهش 10 درصدی در كلسترول خون می تواند احتمال بیماری های قلبی –عروقی را تا 30 درصد كاهش دهد. كاهش منابع حاوی اسید های چرب اشباع مثل چربی های حیوانی، انواع گوشت و لبنیات پرچرب و كاهش دریافت نمك و غذاهای پرنمك می تواند به كاهش فشارخون و كاهش غلظت كلسترول خون كمك كند و احتمال سكته مغزی و حمله قلبی را كاهش می دهد و اثرات بسیار خوبی در بهبود سلامت و كیفیت زندگی دارد.
عجمی با بیان اینكه با توجه به كاهش بافت عضلانی متابولیسم بدن یك مرد و خانم سالمند روزانه به ترتیب نیاز به 2000 كالری و 1600 كالری دارد، گفت: محاسبه میزان انرژی روزانه با توجه به وضعیت سلامت بدن، سن، جنس، وزن و سایر عوامل دیگر تحت نظر متخصصان تغذیه صورت می گیرد.
وی ادامه داد: از جایی كه دوران سالمندی می تواند با كاهش ترشح لاكتوز همراه باشد، عدم تحمل لاكتوز یا قند شیر یكی از مشكلاتی است كه در این دوران وجود دارد و می شود این افراد مصرف فراورده های لبنی را محدود كنند. چرا كه احتمال نفخ و اسهال با مصرف این فراورده ها در بین سالمندان وجود دارد. بنابراین نیاز به جایگزینی سایر مواد غذایی است.
مسوول دپارتمان ترجمان دانش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی كشور با اشاره به اینكه كمبود كلسیم استخوانی، سالمندان را می توانند مستعد پوكی استخوان كنند، بیان داشت: سالمندان در طول روز به حدود 1200 میلی گرم كلسیم نیاز دارند كه باید از طریق منابع غذایی حاوی كلسیم دریافت شود.
عجمی مصرف لبنیات همچون ماست، شیر و پنیر، ماهی سالمون، اسفناج، بادام و كلم بروكلی را منابع خوبی برای رژیم غذایی سالمندان دانست و گفت: یك لیوان ماست كم چرب حدود 345 میلی گرم كلسیم و یك لیوان شیر بدون چربی حدود 302 میلی گرم، 4/1 فنجان بادام حدود 92 میلی گرم كلسیم و یك عدد پرتقال متوسط حدود 52 میلی گرم كلسیم برای بدن فراهم می كند.
عجمی با بیان اینكه امكان دارد افراد سالمند با اختلالات قلبی و عروق و خون مواجه شوند، اظهارداشت: دریافت سدیم در بین سالمندان باید محدود باشد. به طوری كه دریافت نمك روزانه به كمتر از یك قاشق چایخوری و همچنین مصرف قند و شكر و كربوهیدرات تصفیه شده نیز در رژیم غذایی این افراد در روز محدود شود. یعنی دریافت این مواد غذایی در مردان كمتر از 9 قاشق چایخوری و در زنان كمتر از 6 قاشق چایخوری باشد تا شاهد بهبودی سلامت این افراد باشیم.
وی همچنین اشاره كرد: غذاهایی را انتخاب كنید كه موادمغذی موردنیاز بدن را بدون تحمیل كالری اضافه برای شما فراهم كند مثل انواع میوه و سبزی. تنوع در دریافت رنگ دانه های مختلف از این گروه حایز اهمیت است.
مسوول دپارتمان ترجمان دانش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی كشور بیان داشت: این گروه از موادغذایی حاوی اثرات آنتی اكسیدانی و ضدالتهابی است و می تواند باعث تقویت سیستم ایمنی، ارتقای سلامت و پیشگیری یا به تعویق انداختن بروز سرطان، بیماریهای قلبی و سایر بیماریهای مزمن شود.
عجمی تصریح كرد: دریافت ویتامین Cاز طریق مركبات و انواع میوه های سبز و نارنجی اهمیت دارد. علاوه بر مركبات، كلم بروكلی، كاهو، گوجه فرنگی، طالبی و توت فرنگی از منابع خوب ویتامین Cاست.
وی گفت: نیاز به ویتامین Dدر افراد سالمند حتما باید پایش شود. دریافت این ویتامین از موادغذایی مثل تخم مرغ، سالمون و شیر غنی شده كافی نیست و این ویتامین عمدتا از طریق طریق نور افتاب به بدن سنتز دارد. اما با توجه به اینكه افراد سالمند ممكن است كمتر در مجاورت با نور آفتاب قرار بگیرند احتمال كمبود ویتامین Dدر آن ها افزایش می یابد. سطح ویتامین Dسرمی آن ها باید بررسی شود و در صورت نیاز، مكمل ویتامین Dرا تحت نظر پزشك مصرف كنند.
دكتر عجمی در خاتمه علاوه بر تغذیه سالم بر مصرف آب بر فعالیت فیزیكی و كنترل وزن در بین سالمندان تاكید كرد.
