«یاقوت» رادیو سلامت؛ درخشش خونین بر تارك تاریخ

در روزهایی كه هجمه بی‌امان دشمن قلب این سرزمین را نشانه گرفته بود، نام‌هایی از دل خاكستر برآمدند كه هر یك ستاره‌ای در آسمان مقاومت شدند. «یاقوت» عنوان پادكستی از رادیو سلامت است كه نه تنها به روایت این ستارگان در هشت سال جنگ تحمیلی می پردازد، بلكه به بازخوانی داستانی تازه از شهدای حملات تروریستی رژیم صهیونیستی در 12 روز دفاع مقدس می‌پردازد. این پادكست، پلی است میان دیروز و امروز؛ از فرماندهان نظامی و دانشمندان هسته‌ای تا مدافعان سلامت، همگی در این روایت شنیدنی، معنای ایثار را بار دیگر زنده می‌كنند. از نگاه تازه تهیه‌كننده تا لحن دلنشین گوینده، همه دست در دست هم داده‌اند تا این یاقوت درخشان، گنجینه‌ای از ایثار و مقاومت را برای نسل‌های آینده به یادگار بگذارد. همزمان با آغاز جنگ تحمیلی و هفته دفاع مقدس با عوامل این برنامه گفتگو شده كه در ادامه می‌خوانید.


گنجینه‌ای جامع از روایت‌های ایثارگری
محمد یوسفی، مدیر گروه برنامه یاقوت در پاسخ به این پرسش كه چه ضرورتی باعث شد تا این شبكه رادیویی به سراغ تولید پادكستی با موضوع شهدای هشت سال دفاع مقدس و شهدای حمله اخیر و ارتباط آن با دفاع مقدس برود؟ می‌گوید: تصمیم برای تولید پادكست یاقوت ریشه در یك ضرورت عمیق و چندوجهی دارد كه هم به رسالت رادیو سلامت برمی‌گردد و هم به نیازهای امروز جامعه. اولاً سبب حفظ هویت و میراث معنوی خواهد شد. شهدای ما، چه شهدای دفاع مقدس هشت ساله و چه آن عزیزان دلاور كه در حوادث و حملات اخیر جان خود را فدا كردند، همگی ستاره‌های درخشانی هستند كه هویت ملی و معنوی ما را شكل داده‌اند. ثانیاً، نیاز به الگوهای سلامت‌بخش و امیدآفرین داریم. در رادیو سلامت، ما به دنبال معرفی الگوهایی هستیم كه نه تنها جسم، بلكه روح و روان جامعه را نیز تغذیه كنند. ثالثاً، تقویت روحیه وحدت و انسجام ملی بسیار حائز اهمیت است. در شرایط كنونی، بازخوانی رشادت‌ها و ایثارگری‌های مشترك مردم ما در دفاع از میهن و ارزش‌ها، می‌تواند به تقویت روحیه وحدت و انسجام ملی كمك شایانی كند.


وی در ادامه درباره توسعه و گسترش محتوای پادكست یاقوت در آینده توضیح می دهد و می‌افزاید: چشم‌انداز ما برای یاقوت بسیار بلند و گسترده است، چرا كه اقیانوس شهادت در این سرزمین، پهناور و بیكران است. قطعاً برنامه‌ریزی‌های دقیقی برای گسترش دامنه موضوعات و محتوای این پادكست داریم؛ هدف ما صرفاً محدود كردن پادكست به یك دوره خاص نیست. ما قصد داریم طیف وسیعی از شهدا، از جمله شهدای مدافع حرم، شهدای هسته‌ای، شهدای سلامت، شهدای گمنام و سایر عزیزانی كه در راه اعتلای كشور جانفشانی كرده‌اند را پوشش دهیم. یاقوت قرار است به گنجینه‌ای جامع از روایت‌های ایثارگری بدل شود. تنوع در فرم و عمق در محتوا خواهیم داشت. برای حفظ جذابیت و برقراری ارتباط موثر با نسل‌های مختلف، قصد داریم از قالب‌های متنوعی استفاده كنیم. یكی از اهداف ما، پرداختن به وجوه كمتر دیده شده زندگی شهداست؛ این رویكرد به مخاطب كمك می‌كند تا دركی انسانی‌تر و ملموس‌تر از شهدا پیدا كند و الگوبرداری از آنها برایش آسان‌تر شود. یاقوت قصد دارد پلی باشد میان نسل‌های گذشته و امروز. با زبانی نو و روایتی جذاب، ارزش‌های ایثار و شهادت را به نسل جوان منتقل كند و نشان دهد كه چگونه این ارزش‌ها می‌توانند در زندگی امروز ما نقش‌آفرین باشند.


درس تاب‌آوری در برابر سختی‌ها
یوسفی درباره این پرسش كه با توجه به این كه برنامه یاقوت از شبكه تخصصی سلامت روی آنتن می رود در این حوزه چه تدابیری اندیشیده شده؟ توضیح می‌دهد: بسیار خوشحالیم كه یاقوت از شبكه تخصصی سلامت پخش می‌شود، این خود نشان‌دهنده یك نگاه جامع و عمیق به مقوله سلامت است كه نه تنها سلامت جسم، بلكه سلامت روح و روان و جامعه را نیز در بر می‌گیرد. تدابیر ما در این خصوص عبارتند از؛ سلامت معنوی و روانی است، شهدا اوج سلامت معنوی و پایداری روانی را به نمایش می‌گذارند. در یاقوت ما تلاش می‌كنیم با برجسته‌سازی ویژگی‌هایی چون ایمان، امید، آرامش درونی، صبر و ایثار شهدا و خانواده‌هایشان، به ارتقاء سلامت روانی مخاطبان كمك كنیم. این ارزش‌ها، سرمایه‌های عظیمی برای مقابله با استرس‌ها و چالش‌های زندگی مدرن هستند. روایات ایثار و مقاومت شهدا، به مخاطب درس تاب‌آوری در برابر سختی‌ها می‌دهد و امید به آینده را در دل‌ها زنده می‌كند. شهدا نماد مسئولیت‌پذیری اجتماعی و حس تعهد به جامعه و میهن هستند. پرداختن به این ابعاد، به تقویت سلامت اجتماعی و پرورش شهروندانی مسئول و متعهد كمك می‌كند. با این رویكردهای جامع، ما اطمینان داریم كه یاقوت نه تنها یادآور رشادت‌های شهدا خواهد بود، بلكه به عنوان یك برنامه اثرگذار در راستای ارتقای سلامت جامع‌نگر جامعه ایران نیز ایفای نقش خواهد كرد.


یاقوت فقط روایت تاریخ نیست؛ روایت زندگی است
فاطمه بی‌تقصیر، تهیه‌كننده پادكست یاقوت درباره این پرسش كه در روایت تازه از شهدای حمله اخیر، چه زاویه دید جدیدی را در پرداختن به زندگی این عزیزان در نظر گرفته است؟ می‌گوید: پادكست یاقوت سعی كرده از زاویه‌ای متفاوت به شهدای امدادگر، مدافع سلامت در دفاع مقدس هشت ساله و همچنین شهدای اخیر دفاع مقدس 12 روزه نگاه می كند. ما به جای روایت صرفاً نظامی یا قهرمانانه؛ به زندگی روزمره، دغدغه‌های انسانی و قلب تپنده این عزیزان می پردازیم. در این روایت، مخاطب با آدم‌هایی آشنا می‌شود كه فراتر از لباس نظامی یا روپوش پزشكی، فرزندان، پدران، مادران و عاشقان زندگی بودند. این نگاه انسانی، داستان‌ها را به زندگی امروز نزدیك می‌كند و شنونده حس می‌كند با انسان‌هایی شبیه خودش روبه‌رو است كه در موقعیت‌های دشوار، تصمیم‌های بزرگ گرفتند. یاقوت فقط روایت تاریخ نیست؛ روایت زندگی است.


یاقوت تداعی‌گر رنگ سرخ خون شهداست
وی در ادامه با توضیح درباره انتخاب نام یاقوت برای این پادكست كه چه معنا و مفهومی را تداعی می‌كند؟ می‌افزاید: انتخاب نام یاقوت برای ما فقط یك انتخاب زیباشناسانه نبود؛ یاقوت در فرهنگ ما نماد ارزش، استواری و ماندگاری است. همان‌طور كه یاقوت در دل زمین طی هزاران سال شكل می‌گیرد، خون شهدا هم در تار و پود تاریخ این سرزمین نشسته و ماندگار شده. این نام برای ما و تیم تولید، تداعی‌گر رنگ سرخ خون شهداست كه درخشش و روشنی به مسیر آینده می‌دهد. یاقوت پلی بین گذشته و حال هم هست؛ چون شهدای جنگ تحمیلی و شهدای حمله اخیر را در یك قاب روایت می‌كند و نشان می‌دهد كه خط ایثار و مقاومت گسسته نشده. برای ما، یاقوت یك اسم نمادین است كه هم حس مقاومت، هم زیبایی و هم ماندگاری را در خود دارد. به همین دلیل، هر اپیزود پادكست مثل یك دانه یاقوت تراش‌خورده و درخشان طراحی شده تا یاد این عزیزان جاودانه بماند.


بی تقصیر از معیارهایی كه میان طیف گسترده شهدای حمله رژیم صهیونیستی، برای انتخاب فرماندهان نظامی، دانشمندان هسته‌ای و مدافعان سلامت به عنوان سوژه‌های اصلی پادكست «یاقوت» داشته می‌گوید ؟ وقتی طیف گسترده‌ای از شهدا جلوی چشم ما بود، انتخاب سخت‌ترین بخش كار شد. اما ما در پادكست یاقوت سه معیار اصلی را در نظر گرفتیم: نخست، تأثیرگذاری فرد در یك حوزه حیاتی؛ چه فرماندهی كه در خط مقدم نبرد نقش تعیین‌كننده داشت، چه دانشمندی كه با دانش خودش آینده كشور را تضمین می‌كرد، یا پزشكی كه جان‌ها را نجات می‌داد. دوم، ویژگی‌های انسانی و روایت‌پذیری زندگی آنها؛ یعنی داستان‌هایی كه بتواند به دل مخاطب بنشیند و او را همراه كند. سوم، نماد بودن؛ افرادی كه به نمایندگی از یك نسل یا یك قشر انتخاب می‌شوند تا تصویر كامل‌تری از ایثار اجتماعی را نشان دهند. برای همین، یاقوت فقط درباره فرماندهان نیست، بلكه پرستاران، امدادگران و حتی چهره‌های گمنام هم در روایت حضور دارند. این تركیب باعث می‌شود هر مخاطب در این مجموعه، بخشی از خودش را پیدا كند.


جستجوی زوایای پنهان زندگی شهدا
محمد بهاریان، گوینده و مجری پادكست یاقوت به موضوع حساس شهادت و روایت خاطراتی از شهدای حمله اخیر می‌پردازد و از این كه چه چالش‌های احساسی و حرفه‌ای را برایش به همراه داشته صحبت می‌كند: حقیقتاً بیان و ترجمان احساسات در گویندگی پادكست یاقوت به قلم و تهیه‌كنندگی خانم بی‌تقصیر بسیار سخت و سنگین است. چون واژه در مقام شهید و شهادت ژرفای خودش را دارد و من تمام تلاشم را كردم، هرچند قضاوت به عهده شنونده است. گاهی دلدادگی به مقام این بزرگان برای من حقیر همراه با اشك و بغض بود، ولی تمام سعی و تلاشم را كردم. امید كه نسل‌های بعد راه و اندیشه این بزرگان را پاسداری كنند.


وی در پاسخ به این پرسش كه چگونه توانسته‌ لحن مناسبی را برای روایت داستان زندگی این قهرمانان پیدا كند تا هم احترام لازم به مقام شهدا حفظ شود و هم پیام برنامه به طور مؤثر به مخاطب منتقل شود؟ عنوان می‌كند: لحن انتخابی دل بود و بس! آب راه خودش را پیدا می‌كند. هر سخن كز دل برآید، لاجرم بر دل نشیند.


بهاریان درباره تفاوت در رویكرد اجرای خودش نسبت به اجرای سایر برنامه‌ها عنوان می‌كند: فضای جنگ و رویكرد متفاوت آن باعث شد با توجه به مقام شامخ شهیدان، اصالت شهادت و سرمایه دینی و اسلامی آن حفظ شود. هر لحظه كه پیش می‌رویم، مفهوم شهادت و شوق به آن و شیرینی و حلاوتی خاص از زبان و وصیت‌نامه‌های شهدا باعث می‌شود جستجوگر باشیم تا زوایای دیگری را بیابیم كه در پادكست‌ها آن را روایت می‌كنیم.


یاقوت فراتر از یك پادكست، روایتی عمیق و پر از انسانیت است كه با ظرافت خاصی، شهدای این سرزمین را از پس غبار زمان بیرون می‌كشد و به مخاطب امروز معرفی می‌كند. یاقوت كاری از فضای مجازی رادیو سلامت است كه شنبه تا پنجشنبه ساعت 11:35 از موج اف.ام ردیف 102 مگاهرتز، تقدیم مخاطبان می‌شود.