متخصص علوم رفتاری درباره معایب تك فرزندی در برخی خانوادهها كه یكی از مشكلات عاطفی زندگی زناشویی محسوب میشود، گفت: براساس تحقیقات و مطالعات صورت گرفته، كودكان تك فرزند در معرض انزوا و گوشهگیری هستند.
با توجه به رواج تك فرزندی در جامعه، اكنون یكی از موضوعات مورد توجه كارشناسان، آسیبشناسان و متخصصان علوم رفتاری، گرایش خانوادهها به موضوع فرزندآوری است كه به همین منظور مجید ابهری در گفت و گویی با خبرنگار ایرنا درباره دلایل كمتوجهی خانوادهها به فرزندآوری، علت گرایش والدین به تك فرزندی و اعمال مشوقهایی برای خانوادهها برای افزایش زمینههایی برای جلوگیری از تك فرزندی، این موضوع را واكاوی كرده است.
در جامعه امروز برخی از زوجین تصمیم به تك فرزندی گرفته اند. نظر شما در این باره چیست؟
فرزندآوری یكی از هدفهای اصلی خانواده و پیوند عاطفی است، در جامعه ما فرزندآوری به عنوان امتیاز تشكیل زندگی است و امروزه به خاطر دلایل مختلف، فرزندآوری مورد كمتوجهی قرار گرفته است. دلایلی كه درباره آن میتوان صحبت كرد مشكلات اقتصادی، گرانی، تورم، مشكلات مسكن در شهرهای بزرگ به خصوص تهران، موانعی برای فرزندآوری است.
در مورد تكفرزندی باید گفته شود كه تكفرزندی یكی از مشكلات عاطفی زندگی زناشویی است؛ چرا كه فرزند تنها نه رفیقی دارد و مجبور است كه به دیگران از نظر عاطفی تكیه كرده و جذب محبتهای بیگانگان شود. به همین لحاظ تكفرزندی مشكلی است كه باید خانوادهها به طور جدی به آن توجه داشته باشند. از نظر رفتارشناسی فرزندان خانوادههایی به این شكل به دیگران جذب شده و به دنبال دوست و همبازی بین همسایگان، اقوام و همكلاسیها هستند و همین موضوع موجب بیتوجهی به آنها به رفتارهای تربیتی میشود.
علت توجه به تكفرزندی، گران بودن مسكن، كوچك بودن آن همچنین سختگیریهای بعضی از صاحبخانهها برای فرزندآوری است، در شهرهای بزرگ مثل تهران و شهرهای دیگر هنگام اجارهخانه قبل از صحبت درباره اجارهخانه و وسعت منزل، درباره تعداد فرزندان گفتگو میشود و همین موضوع مانعی برای فرزندآوری میشود. گران بودن وسایل بهداشت بزرگ كردن كودكان مثل شیرخشك و وسایل دیگر همچنین مشكلات تحصیلی در مدارس از گروه دوم علل تكفرزندی است. با توجه به این دلایل فقط گفتگو درباره فرزندآوری یا بیتوجهی به فرزندآوری كافی نیست؛ بلكه دولت باید مشوقهای مادی، معنوی و آموزشی در اختیار خانوادههای جوان قرار داده و از نظر مسكن آنها را مورد حمایت قرار دهد. در این صورت میتوان امیدی داشته باشیم به جوان شدن جامعه؛ و گرنه تا حداكثر ده سال دیگر پنجره جمعیت در كشور بسته شده و جمعیت كشور رو به سالمندی خواهد رفت. در این صورت است كه ما مجبور خواهیم شد نیروی كار خود را نیز از كشورهای دیگر وارد كنیم.
در بحثهای اجتماعی تكفرزندی چه تأثیرات و عواقبی میتواند داشته باشد؟
از نگاه جمعیتشناسی و بافت اجتماعی، تكفرزندی باعث میشود فرزندان بیتوجه به گروههای اجتماعی و روابط اجتماعی شده و در خانواده نیز به دنبال انزوا و گوشهگیری باشد و یا آنكه وقت خود را صرف كارها و بازیهایی كنند كه هیچگونه سودی برای آنها نخواهد داشت.
بر روی خانواده چه تأثیری میتواند بگذارد؟
والدین خانوادههای تكفرزند، همواره نگران فرزند خود خواهند شد؛ چرا كه اگر مشكلی برای وی به وجود بیاید، معلوم نیست سرنوشت خانواده، مشكلات عاطفی چه خواهد شد.
در بحث مشوقها، مواردی كه خیلی زود بشود به آن رسید و پیچیده نباشد، چیست؟ پیشنهادهای خود را بفرمایید.
مشوقهای كوتاهمدت برای نجات از تكفرزندی و همچنین برای فرزندآوری، حمایتها از نظر مسكن، بهداشت، همچنین هزینههای مهدكودك و نگهداری فرزندان میتواند كمك عملی به فرزندآوری و افزایش فرزندان در خانواده شود.