افزایش جمعیت سالمند و در عین حال، كاهش زاد و ولد در كشور، زنگ خطر پیری را به صدا درآورده است. بحرانی كه می تواند در سال های نه چندان دور، برای ما آسیب زا باشد.
سرعت افزایش جمعیت سالمند و در عین حال، كاهش زاد و ولد در كشور؛ زنگ خطری است كه كارشناسان حوزه جمعیت و سلامت، نسبت به تبعات آن هشدار میدهند. در این بین، اجرای ناقص قانون جوانی جمعیت كه از سال گذشته كلید خورده است، هنوز نتوانسته راهگشای مناسبی برای عبور از بحران سالمندی باشد.
در همین حال، موج رسانهای كه در بیرون از مرزهای جغرافیایی بر علیه سیاستهای جمعیتی كشور به راه افتاده است؛ اهمیت موضوع را بیش از پیش برای دستگاههای مسئول در اجرای قانون جوانی جمعیت، نمایان میسازد. وزارت بهداشت، یكی از دستگاههای مسئول در همین زمینه است كه میبایست با اتخاذ تدابیر لازم، در جهت افزایش جمعیت تلاش كند.
فاطمه محمدبیگی عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس، بر اهمیت ضرورت مطالعه هدفمند و رصد اطلاعات جمعیتی در برهه كنونی تاكید كرد و گفت: دشمنان با به راه انداختن جنگ تركیبی از جمله جنگ جمعیتی در طول چند دهه گذشته با قوانینی به نام تنظیم خانواده به فكر كاهش جمعیت ملل شرقی و مسلمان افتاده و متأسفانه در طول تعدیل جمعیتی با نام تنظیم خانواده، شعار دو فرزندی و زندگی بهتر فرزند كمتر بلایی بر سر جوامع آوردند كه با كاهش نیروی كار و بحران سالمندی و پدیده تك فرزندی مواجه هستیم.
وی افزود: در حالی كه امروز باید 105 میلیون نفر جمعیت داشته باشیم فقط 85 میلیون نفر جمعیت داریم و باید بپذیریم تنها با ابراز نگرانی و شعار خانواده محوری نمیتوان این مسئله را حل كرد.
محمدبیگی با انتقاد از اجرایی نشدن برخی از مواد قانونی جمعیت، گفت: قانون جوانی جمعیت با 73 ماده، بیش از 236 تكلیف قانونی و 81 تبصره تا به امروز شاهد عملیاتی شدن بخشی از آن هستیم. در دولت سیزدهم با پیگیری ویژه مجلس و اهتمام شخص رئیس جمهور ستاد ملی جمعیت نتیجه داد و در فروردین 1401 دبیرخانه ستاد ملی جمعیت شكل گرفت.
وی با اشاره به بخشهای مهم قانون جوانی جمعیت، تاكید كرد: از یك و نیم میلیون میزان موالید در سال 1394 به یك میلیون و 72 هزار تولد در سال 1401 رسیدیم كه متأسفانه با 3.7 دهم درصد كاهش زاد و ولد در كشور مواجه بودیم كه مشوقهای جمعیتی و قانون جوانی جمعیت باید بیش از گذشته عملیاتی شود و دولت اهتمام بیشتری برای اجرای قانون جوانی جمعیت داشته باشد.
در همین حال، میزان موالید فرزند سوم 2.5 درصد و فرزند چهارم و بالاتر 15 درصد افزایش داشته كه نشان از گفتمان افزایش جمعیت در كشور دارد، اما هنوز ترس از فرزندآوری در خانوادههای تك فرزندی و بدون فرزند، نمایان است كه میبایست به آن توجه كنیم. زیرا، فاصله ازدواج تا فرزندآوری زوجین به حدود 5 سال رسیده و این فاصله خبر از بحران سالمندی و تك فرزندی خانوادهها میدهد.
بنابر اعلام كارشناسان حوزه جمعیت و سلامت، چرخ توسعه بدون داشتن نیروی كار جوان؛ هرگز به حركت در نخواهد آمد و این موضوع میتواند ما را درگیر بحرانهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی كند.
عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با تاكید به اینكه ایران به سرعت به سمت سالمندی پیش میرود، تصریح كرد: كشور با كاهش نرخ زاد و ولد به سمت سیاه چاله جمعیتی پیش میرود و در لبه پرتگاه جمعیتی قرار دارد اگر با تصمیمات درست جمعیتی و پرداخت اعتبارات مناسب به واسطه سازمان برنامه و بودجه و حمایت قاطع عملی دولت روبرو نباشیم بی تردید شیب سقوط جمعیتی حتمی خواهد بود.
محمدبیگی یادآور شد: ما نمیتوانیم از جوانان این سرزمین بدون پشتوانه حمایتی انتظار ازدواج و فرزندآوری صحیح به موقع و آگاهانه داشته باشیم، نمیتوانیم بپذیریم سازمان برنامه و بودجه، بودجه مصوب سال 1401 كه 10 هزار و 400 میلیارد تومان بود به صورت كامل پرداخت نكند.
وزارت بهداشت برای اجرای قانون جوانی جمعیت هنوز ریالی از سهم این وزارتخانه كه 2.3 همت بود، دریافت نكرده است.