اگر فردی درون‌گرا هستید، ممكن است با این باور بزرگ‌شده باشید كه مشكلی در شما وجود دارد. شاید حتی متوجه نشده باشید كه یك كلمه برای تیپ شخصیتی شما وجود دارد كه 26 تا 50 درصد از جمعیت زیر چتر آن قرار دارند و اینكه مغز درون‌گراها درواقع متفاوت از مغز افراد برونگرا است. درون‌گراها اغلب در مواجه با برونگراها، افرادی عجیب‌وغریب به نظر می‌رسند؛ از طرف دیگر، درك نشدن توسط اطرافیان مشكل بزرگ دیگری است كه درون‌گراها با آن دست‌وپنجه نرم می‌كنند؛ اما اینكه دنیای درون‌گراها چه شكلی است و چگونه باید با آن‌ها برخورد كرد، سؤالی است كه دكتر مونا عباسی، روانشناس سلامت، روانكاو و روان‌درمانگر در گفت‌وگو با ایرنا به آن پاسخ می‌دهد. او معتقد است كه شخصیت افراد دارای ابعاد متنوعی است كه درون‌گرایی و برونگرایی تنها دو نوع از ویژگی‌های شخصیتی افراد محسوب می‌شود اما خیلی از افراد به‌طور كامل در یكی از این طیف‌ها قرار نمی‌گیرند بلكه تركیبی از هر دو ویژگی رادارند كه گاهی ویژگی درون‌گرایی غالب‌تر است.

ویژگی اخلاقی درون‌گراها را بشناسید
از ویژگی‌های افراد درون‌گرا این است كه آن‌ها اغلب منزوی و كم انرژی هستند، دوستان صمیمی كمی دارند، خیلی اهل مراوده و تعامل با اطرافیانشان نیستند و معمولاً افرادی ساكت و آرام هستند؛ به همین دلیل شناخت ویژگی‌های درونی آن‌ها بسیار دشوار است زیرا راحت احساسات و عواطف خودشان را بروز نمی‌دهند.

افراد درون‌گرا همچنین ازلحاظ هیجانی بی‌تفاوت به نظر می‌رسند و خیلی اهل ماجراجویی و هیجان خواهی نیستند و به همین دلیل این دسته افراد كمتر به دنبال كارهای پر ریسك می‌روند و بالطبع محافظه‌كار هستند. آن‌ها معمولاً دوست دارند كارهایی یكنواخت را انتخاب كنند تا هیجان زیادی را تجربه نكنند. ازآنجایی‌كه محیط جمع برای درون‌گراها كسل‌كننده است، آن‌ها غالباً شغل‌های خاصی مثل نویسندگی، برنامه‌نویسی، طراحی، نقاشی، موزیك و... كه كمتر در ارتباط با افراد است را انتخاب می‌كنند.

چگونه یك فرد درون‌گرا یا برونگرا می‌شود؟
بسیاری از نظریه‌پردازان روان‌شناختی علت‌های زیستی-بیولوژیكی یا ژنتیكی را مطرح می‌كنند زیرا دیده‌شده كه در افراد درون‌گرا عملكرد سیستم عصبی از سطح انگیختگی بالاتری نسبت به برونگراها برخوردار است و درنتیجه آستانه حسی پایین‌تری دارند؛ به همین دلیل درون‌گراها معمولاً با حداقل تحریك برانگیخته می‌شوند و واكنش بیشتری به تحریكات نشان می‌دهند. مثلاً یك فرد درون‌گرا زمانی كه در یك محیط پر سروصدا در حال درس خواندن یا خوابیدن باشد، سریع تمركزش را از دست می‌دهد؛ به همین خاطر افراد درون‌گرا دوست دارند بیشتر در محیط‌های آرام قرار بگیرند تا تمركز و توجه درونی‌شان پایدارتر باقی بماند.

درون‌گراها با یكدیگر متفاوت‌اند
ویژگی‌های درون‌گرایی در افراد طیف، شدت و اندازه دارد كه زمینه ژنتیكی وارثی و موقعیت‌های اجتماعی یا تجربه‌هایی كه فرد در طول زندگی با آن‌ها دست‌به‌گریبان بوده می‌تواند درشدت و ضعف درون‌گرایی تأثیرگذار باشد. همچنین نوع تربیت فرد با توجه به تشویق، تنبیه و سرزنش خانواده می‌تواند شدت و حدت درون‌گرایی را كم یا زیاد كند.

درون‌گرایی طبقه‌بندی دارد و به چهار دسته تقسیم می‌شود: درون‌گرای متفكر، درون‌گرای احساسی، درون‌گرای حسی، درون‌گرای شهودی.

درون‌گراهای متفكر: نسبت به افكار و ایده‌های مردم كنجكاو هستند و برای همین دوست دارند با مردم در تعامل باشند.

درون‌گراهای احساسی: عواطف خیلی عمیقی دارند اما معمولاً بروز نمی‌دهند و خودداری می‌كنند.

درون‌گراهای حسی: افرادی ساكت و منزوی هستند اما بیشتر دوست دارند در فعالیت‌های هنری شركت كنند.

درون‌گراهای شهودی: بیشتر در جنبه ناهشیار خود درگیر هستند تا اینكه با واقعیت‌های روزمره دست‌وپنجه نرم كند؛ این‌ها بیشتر با دنیای ماورالطبیعت در ارتباط هستند.

در طبقه‌بندی دیگری درون‌گراها به دودسته اجتنابی و اسكیزویید تقسیم می‌شوند؛ درون‌گراهای اجتنابی، در جمع بودن را دوست دارند اما به خاطر ترس از قضاوت یا اضطراب حضور در جمع سعی می‌كنند از دیگران فاصله بگیرند و به همین دلیل منزوی به نظر می‌آیند. درون‌گراهای اسكیزویید به‌طوركلی از جمع بودن لذت نمی‌برند و غار تنهایی خودشان را دوست دارند و از آن لذت می‌برند.

درون‌گراها را درك كنید
ازآنجایی‌كه درون‌گراها علاقه و نیاز به‌تنهایی دارند، اگر اطرافیان به دلیل این رفتار به آن‌ها برچسب منزوی و بی‌احساسی بزنند منجر به این می‌شود كه فرد درون‌گرا بیشتر در انزوا فرو برود و احساس كند دیگران او را درك نمی‌كنند؛ به همین خاطر، حس دلخوری و نارضایتی بیشتری از خود پیدا می‌كند و حتی احساس گناه می‌كند كه چرا شبیه بقیه نیست و همه در حال سرزنش او هستند.

اصرار كردن زیاد به افراد درون‌گرا برای تغییر دادن خود و حضور در جمع نه‌تنها كمكی به آن‌ها نمی‌كند بلكه بیشتر حس بی‌كفایتی را در این افراد ایجاد می‌كند؛ بنابراین، به‌جای اصرار به تغییر باید ویژگی شخصیتی و اخلاقی آن‌ها را شناخت و پذیرفت.

دقت كنید افراد درون‌گرا زمانی كه حس همدلی را از طرف مقابلشان دریافت نمایند، حس بهتری از خودشان پیدا می‌كنند.اطرافیان به‌جای سرزنش می‌توانند با شناخت از خصوصیات اخلاقی درون‌گراها، آن‌ها را به سمت برنامه‌ها و اهدافی كه بیشتر با خلق‌وخوی آن‌ها سازگار است، هدایت كنند. همچنین با شناخت و پذیرش خصوصیات اخلاقی فرد درون‌گرا، اطرافیان می‌توانند كمك كنند تا او آرام‌آرام بتواند ارتباطات و تعاملات خود را با محیط بیرون گسترش دهد.

رمز موفقیت درون‌گراها در كار و زندگی مشترك
درزمینهٔ كاری باید به آن‌ها كمك شود تا بر اساس علایقشان شغلشان را انتخاب كنند. معمولاً درون‌گراها خلاقیت بیشتری نسبت به سایر گروه‌ها دارند و این به خاطر توجه و تمركز متفاوت آنهاست كه باعث می‌شود دقیق‌تر به دنیای بیرونشان نگاه كنند؛ بنابراین، شغل‌هایی مثل طراحی، نقاشی، برنامه‌نویسی، تدوین و...كه ویژگی خلاق بودن بیشتر نمود پیدا می‌كند، می‌تواند باعث رشد و پیشرفت این افراد شود.

برای موفقیت در زندگی مشترك نیز توصیه می‌شود این افراد با افرادی شبیه به خودشان ازدواج كنند تا تنش كمتری را در رابطه تجربه كنند؛ در این صورت، دنیای ذهنی آن‌ها با طرف مقابل نزدیك‌تر است و بیشتر همدیگر را درك می‌كنند و مهم‌تر از همه اینكه، مدام به دنبال تغییر یكدیگر نیستند. بنابراین، توصیه می‌كنم قبل از انتخاب شریك زندگی به مشاور و روانشناس مراجعه شود تا افراد با انجام تست‌های قبل از ازدواج با ویژگی‌های شخصیتی طرف مقابل آشنا شوند و درنهایت بتوانند كنار هم ارتباط سالم‌تری را پیش ببرند.

زندگی مشترك درونگراها و برون گراها
در ابتدای امر، مشاهده برخی ویژگی‌ها در طرف مقابل كه در خود فرد وجود ندارد، جذاب به نظر می‌رسد مثلاً فرد برونگرا وقتی می‌بیند همسر درون‌گرایش از تمركز خاصی برخوردار است، برایش جذاب است و برعكس همسر درون‌گرا وقتی اجتماعی بودن طرف مقابلش را می‌بیند حس خوبی می‌گیرد؛ بنابراین، مشاهده ویژگی‌های متفاوت در ابتدای امر جذاب به نظر می‌رسد و گاهی باعث كشش افراد به سمت هم می‌شود اما ازآنجایی‌كه عملكرد درون‌گراها و برونگراها با همدیگر متفاوت است ازدواج این دو تیپ شخصیتی ممكن است باعث ایجاد سوءتفاهم‌های زیادی در زندگی شود و در طولانی‌مدت جذابیت‌های اوایل ازدواج زمینه‌ساز تنش‌ها و استرس‌های بعدی در زندگی مشترك شود اما چنانچه دو تیپ شخصیتی متفاوت با یكدیگر ازدواج كنند لازم است با كمك مشاور حرفه‌ای به شناخت بهتر از طرف مقابل پی ببرند تا با پذیرش و احترام متقابل به تفاوت‌ها بتوانند آرامش نسبی را در زندگی خود به جریان بیندازند.

آیا یك فرد درون‌گرا می‌تواند به برونگرا تبدیل شود؟
بسیاری از مردم نه كاملاً درون‌گرا هستند و نه كاملاً برون‌گرا اما معمولاً یكی از ویژگی‌ها غالب‌تر است. هیچ‌گاه نمی‌تواند یك برونگرا صد درصد به یك درون‌گرا تبدیل شود چون شخصیت، ثابت و پایدار است و به‌راحتی قابل‌تغییر نیست؛ درنهایت شاید در بهترین حالت بتوان 20 تا 30 درصد این ویژگی را تغییر داد.

برخی از ویژگی‌های افراد درون‌گرا را می‌توان به سمت برونگرایی تقویت كرد. مثلاً ضعف ارتباط اجتماعی فرد درون‌گرا را می‌توان با آموزش و به كمك روانشناس تقویت كرد اما فرد درون‌گرا برای این تغییر باید این ریسك را بپذیرد تا از فضای امن خودش خارج شود و ممكن است در ابتدا استرسی را تجربه كند چون باید كارهایی را انجام دهد كه تا الآن دوست نداشته است.

برای تقویت ارتباط اجتماعی فرد درون‌گرا ما از او می‌خواهیم تا در مراوده با دوستانش مكان‌هایی كه از آن لذت می‌برد را پیشنهاد دهد یا برای تعاملات بیشتر، خودش را مجبور كند به محیط‌هایی مثل كوهنوردی، ورزش‌های دسته‌جمعی، كلاس‌های آموزشی و... برود. با حضور در این محیط‌ها فرد دروان گرا هم یكسری مهارت‌ها را كسب می‌كند و هم با افرادی آشنا می‌شود كه سلیقه‌شان به او نزدیك است.