چرا تیكهای عصبی به سراغمان میآیند؟
تیكها ناشی از اختلال در عملكرد مدارهای مغزی هستند كه مسئول كنترل حركات بدناند. این اختلالات بیشتر به دلیل ناهماهنگی در فعالیت قسمتهایی از مغز مانند "عقدههای قاعدهای" به وجود میآید. این ناهماهنگی همچنین میتواند به دلیل مشكلات در ترشح ناقلهای عصبی همچون دوپامین باشد. علاوه بر این عوامل عصبی، عوامل ژنتیكی و محیطی نیز نقش مهمی در بروز تیكها دارند.
استرس؛ عامل تشدید تیكها
تیكها اغلب در شرایط استرسزا، اضطراب و خستگی بیشتر نمایان میشوند. این شرایط باعث فعال شدن مدارهای مغزی مسئول تیكها و تشدید این اختلالات میشود. برعكس، در شرایط آرامش و ریلكسیشن، این تیكها كاهش مییابند. برای برخی افراد، درمانهایی مانند رفتار درمانی، آرامسازی و حتی دارو میتواند به كنترل تیكها كمك كند.
انواع تیكها: موقت یا مزمن؟
تیكها میتوانند به دو نوع موقت و مزمن تقسیم شوند. تیكهای موقت معمولاً در كودكان رخ میدهند و پس از چند ماه به طور خودبهخود از بین میروند. اما تیكهای مزمن بیشتر از یك سال طول میكشند و معمولاً با سندرم تورت همراه هستند. این سندرم یك بیماری عصبی است كه با تركیبی از تیكهای حركتی و صوتی پایدار همراه است و اغلب در پسران شایعتر است. اگرچه تیكها ممكن است در ابتدا غیرقابل كنترل به نظر برسند، اما با گذشت زمان شدت آنها كاهش مییابد.
چطور با تیكها زندگی كنیم؟
افراد مبتلا به تیك ممكن است در زندگی روزمره خود مشكلاتی داشته باشند، بهویژه به دلیل نگاههای غیرمطلوب دیگران. كودكان مبتلا به تیك ممكن است مورد تمسخر یا حتی آزار قرار بگیرند. برای مقابله با این موضوع، افزایش آگاهی در اطرافیان و درك بهتر این اختلالات ضروری است.
تشخیص و درمان تیكها نیازمند رویكردی فردی است. متخصصان مغز و اعصاب و روانشناسان میتوانند به ارزیابی تأثیر تیكها بر زندگی بیمار بپردازند و روشهای درمانی مناسب را پیشنهاد كنند. این روشها ممكن است شامل درمانهای رفتاری برای كنترل تیكها و حمایتهای روانشناختی برای مدیریت تأثیرات عاطفی باشند.