در حالی كه چاقی و اضافه وزن همواره به عنوان مهم‌ترین عوامل خطر بیماری كبد چرب غیرالكلی شناخته می‌شوند، دكتر الهام پیشگر، فوق تخصص گوارش و كبد در مصاحبه‌ای با رادیو سلامت، بر نقش پررنگ و كمتر مورد توجه قرار گرفته مصرف بی‌رویه كربوهیدرات‌های ساده در شیوع این بیماری تاكید كرد.
عامل اصلی ابتلا، سبك زندگی و كربوهیدرات‌های زائد
به گزارش روابط عمومی رادیو سلامت، دكتر الهام پیشگر، فوق تخصص گوارش و كبد در گفتگو با رادیو سلامت تصریح كرد: بیماری كبد چرب به یك اپیدمی خاموش در جامعه امروز تبدیل شده است كه شایع‌ترین نوع آن (كبد چرب غیرالكلی) ارتباط مستقیم با الگوهای زندگی مدرن دارد.
به گفته این متخصص، سبك زندگی كم‌تحرك و رژیم غذایی غنی از قند و نشاسته، حتی در افراد با وزن نسبتاً طبیعی، می‌تواند زمینه ساز انباشت چربی در كبد باشد.
اگرچه چاقی و بالاخص چاقی شكمی از مهم‌ترین عوامل مستعدكننده به شمار می‌روند، اما این فوق تخصص كبد هشدار می‌دهد: مصرف بیش از حد كربوهیدرات‌های ساده (قندها و نشاسته‌ها) عامل اصلی ایجادكننده این بیماری است. كربوهیدرات‌ها، كه شامل منابع مهم انرژی مانند میوه‌ها، غلات و لبنیات هستند، در صورت مصرف بی‌رویه، به سادگی به چربی تبدیل شده و در كبد انباشته می‌شوند.
وی توضیح می‌دهد: توجه به این نكته ضروری است كه كربوهیدرات‌ها باید در رژیم غذایی حضور داشته باشند اما افرادی كه اضافه وزن ندارند ولی مبتلا به كبد چرب می‌شوند، معمولاً قربانی زیاده‌روی در مصرف كربوهیدرات‌های ساده هستند.
شیوع نگران‌كننده در كودكان
یكی از نكات هشداردهنده افزایش شیوع كبد چرب در سنین پایین است. دكتر پیشگر دلیل این روند صعودی در كودكان را مستقیماً به تغییرات سبك زندگی نسبت می‌دهد: زندگی آپارتمان‌نشینی، فضاهای آموزشی كوچك، كمبود تحرك و افزایش مصرف فست‌فودها و مواد غذایی فرآوری شده، مستقیماً به افزایش چاقی شكمی و در نتیجه كبد چرب در این گروه سنی منجر شده است.
فراتر از وزن، عوامل خطرزای ثانویه
این متخصص گوارش و كبد تأكید كرد: بیماری‌های زمینه‌ای و مصرف برخی داروها نیز می‌توانند در كنار سبك زندگی نادرست، به كبد چرب دامن بزنند. زندگی كم‌تحرك، دیابت كنترل‌نشده، كم‌كاری تیروئید و تغییرات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی‌كیستیك (PCOS) از جمله این عوامل ثانویه هستند. همچنین، مصرف برخی داروها نظیر استروژن و كورتون و نیز الكل، در بروز این اختلال نقش دارند.
گام‌های تشخیصی و درمانی
برای تشخیص كبد چرب، سونوگرافی و بررسی آنزیم‌های كبدی متداول هستند. با این حال، دكتر پیشگر یك نكته مهم تشخیصی را گوشزد می‌كند: بالا بودن آنزیم‌های كبدی به تنهایی به معنای كبد چرب نیست. مصرف داروهای شیمیایی، داروهای گیاهی و عطاری، ابتلا به هپاتیت‌های ویروسی یا خودایمن و تجمع آهن نیز می‌توانند باعث اختلال در عملكرد آنزیم‌های كبد شوند. از این رو، توصیه می‌شود تمام افرادی كه اضافه وزن و چاقی دارند، در هر سنی كه باشند، برای غربالگری و بررسی وضعیت كبدی اقدام كنند.
اولین و مهم‌ترین قدم درمانی، تمركز بر كاهش وزن و كنترل مصرف كالری است. این فوق تخصص به بیماران توصیه می‌كند كه برای مهار بیماری، میزان مصرف فیبر و سبزیجات را در برنامه غذایی روزانه خود به طور قابل توجهی افزایش دهند.
