گیجی، تهوع، استفراغ، سوزش شدید در ناحیه چشم و گلو، احساس گرفتگی و درد شدید در قفسه‌سینه، ضعف جسمانی، سرگیجه و بی‌قراری و… علائم شایع مسمومیت با گاز منوكسیدكربن است.

آرزو دهقانی، كارشناس ارشد آموزش پزشكی در گفتگو با شبكه رادیویی سلامت با بیان اینكه طبق آمار سازمان پزشكی قانونی در سال گذشته 836نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونوكسیدكربن جان خود را از دست داده‌اند، گفت: استان تهران و خراسان‌رضوی ركورددار تعداد قربانیان این حادثه خاموش هستند.

وی با بیان اینكه گاز مونوكسیدكربن را قاتل خاموش می‌نامند، چون گازی‌است بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه كه بر اثر سوختن ناقص مواد سوختی تولید می‌شود، افزود: برخلاف عموم، منشأ تولید مونوكسید همیشه بخاری‌ها نیستند. هر وسیله گازسوز و به‌عبارتی وسایلی كه با سوخت آلی كار می‌كنند خطر گازگرفتگی را دربردارند.

این كارشناس ارشد آموزش پزشكی ادامه داد: برای مثال در پاركینگ خانه‌ها ممكن است افراد به مسمومیت با CO به‌دلیل روشن ماندن طولانی‌مدت خودرو در پاركینگ دچار شوند. اگر بخاری، آبگرمكن، شومینه و اجاق‌گازها سیستم تهویه نامناسب (دودكش) داشته باشند منجر به مسمومیت با گاز CO خواهد شد.

وی تصریح كرد: كار كردن خودرو در پاركینگ‌های دربسته از عوامل دیگر مسمومیت با این گاز كشنده است. علائم مسمومیت با گاز مونوكسیدكربن در ابتدا به‌صورت سردرد همراه با احساس سنگینی خود را نشان می‌دهد و درصورت عدم‌اكسیژن‌دهی مناسب منجر به گیجی، تهوع، استفراغ، سوزش شدید در ناحیه چشم و گلو، احساس گرفتگی و درد شدید در قفسه سینه، تشنج و تحریك‌‌پذیری، كاهش هوشیاری و اغما و بالاخره مرگ می‌شود.

دهقانی با بیان اینكه پیشگیری از مسمومیت با این گاز بسیار ساده است، توصیه كرد: از وسایل گرمایشی استاندارد استفاده كنید؛ داغ بودن دودكش نیز بهترین آزمایش سلامت دودكش است؛ سرد‌ بودن دودكش بخاری نشان‌دهنده عدم‌خروج گازهای سمی است؛ رنگ شعله بخاری و وسایل پخت‌و پز باید آبی باشد. اگر رنگ شعله قرمز، زرد یا نارنجی باشد، سریعا باید تعمیر شود؛ اگر در منزل از وسایل گرمایشی مانند بخاری و شومینه استفاده می‌كنید، برخی روزنه‌های جریان هوا و پنجره‌های كوچك در منزل را باز بگذارید.

وی با بیان اینكه از روشن‌كردن شعله‌های اجاق‌گاز برای گرم نگه‌داشتن محیط، جدا خودداری كنید، تصریح كرد: تمامی دودكش‌ها باید حداقل یك متر از سطح بام و حداقل یك‌متر از دیوار جانبی بام فاصله داشته و دارای كلاهك مخصوص به شكل (H) باشند؛ همچنین از به‌كار بردن وسایل گرمایشی بدون نصب دودكش یا دارای نقص در دودكش جدا خودداری كنید. هر وسیله گازسوز و گرمایشی باید دارای یك دودكش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد؛ درون خانه به‌خصوص در اتاق خواب دستگاه هشدار مونوكسید‌كربن نصب كنید؛ نصب و تعمیر وسایل گرمایشی را به افراد مجرب و باتجربه بسپارید؛ و هیچگاه داخل ماشین روشن در پاركینگ دربسته به مدت طولانی قرار نگیرید.

دهقانی در ادامه تاكید كرد: درصورت مشاهده فردی كه دچار مسمومیت شده باید او را به سرعت از محیط آلوده خارج كرده و در جریان هوای آزاد قرار دهید. سریعا با اورژانس115تماس بگیرید و تا رسیدن اورژانس هیچ خوراكی یا نوشیدنی‌ای به فرد مسموم ندهید؛ چون به‌دلیل حالت تهوع احتمال خفگی بیشتر می‌شود.

این كارشناس ارشد آموزش پزشكی در پایان اظهارداشت: درصورت اطمینان از وجود گاز مونوكسیدكربن سریعا وسایل گرماسوز را خاموش كرده و جریان گاز را قطع كنید؛ به‌هیچ‌وجه كلید برق را نزنید؛ چون ممكن است منجر به آتش‌سوزی شود.

یادآور می شود، نخستین جشنواره كشوری «پیشگیری از سوانح و حوادث» به همت شبكه رادیویی سلامت از چهارم شهریور ماه آغاز شده است و علاقه مندان برای شركت در این جشنواره می توانند آثار خود تا یكم آذر ماه به دبیرخانه جشنواره به نشانی info@jpsh.ir یا سایت جشنواره به نشانی www.jpsh.ir ارسال كنند.