مجله دامپزشكی یكشنبه ها از ساعت 15:05 تا 16:00 به مدت 55 دقیقه

تغذیه با شیر مادر و افزایش هوش كودك

مدیر گروه جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشكی استان البرز گفت:‌ تغذیه با شیر مادر باعث تقویت سیستم ایمنی نوزاد می‌شود. علاوه بر این تغذیه با شیر مادر باعث افزایش هوش كودك و نیز كاهش مرگ و میر نوزادان بر اثر سندرم مرگ ناگه

1402/05/16
|
10:09

دكتر زهرا داداشی با بیان اینكه در جهت ترویج تغذیه با شیر مادر، كمك به مادران شیرده و رفع مشكلات شیردهی، آموزش نحوه صحیح شیردهی توسط مراقبین سلامت در كلیه پایگاه‌های سلامت و مراكز بهداشتی استان به صورت رایگان ارائه می‌شود، افزود: چنانچه خدمت ارائه شده پاسخگوی مشكل مادران نباشد، در هشت مركز تخصصی آموزش‌ها به شیوه كامل‌تر در اختیار مادران قرار می‌گیرد. در جهت رفاه حال مادران تا پایان مردادماه تعداد این مراكز به 10 مركز ارتقا خواهد یافت. در صورتی كه چالش‌ها و مشكلات شیردهی در این مراكز تخصصی هم مرتفع نشود، مادر به بیمارستان امام علی(ع) كه متخصص اطفال دوره دیده مشاوره شیردهی در آن مستقر است، ارجاع خواهد شد.

داداشی درباره تغذیه انحصاری با شیر مادر گفت: شیر مادر به طور انحصاری غذای ایده آلی برای سلامت، رشد و تكامل طبیعی كودك تا پایان شش ماهگی است با این حال آمار شیردهی انحصاری در استان البرز به حدود 40 درصد می‌رسد كه امیدواریم با آموزش‌های مناسب به مادران و آگاه سازی آنها از فواید تغذیه با شیر مادر به بالاترین میزان خود برسد.

وی خاطرنشان كرد: اولین ویژگی شیر مادر رایگان و دردسترس بودن آن است كه نه تنها برای نوزاد غذای كاملی است و باعث جلوگیری از بیماری‌ها در تمامی دوران زندگی می‌شود، بلكه برای مادران باعث كاهش خونریزی پس از زایمان، بازگشت سریعتر به وزن قبل از بارداری و كاهش احتمال ابتلا به سرطان‌های سینه و تخمدان می‌شود. همچنین ترشح هورمون‌های مرتبط با شیردهی (پرولاكتین و اكسی توسین) باعث افزایش صبر و تحمل مادر شده و احتمال افسردگی پس از زایمان را نیز كاهش می‌دهد.

وی تاكید كرد: كلستروم یا آغوز اولین شیری است كه در روزهای اول پس از زایمان تولید می شود و به جهت دارا بودن ایمونوگلوبین‌هایی كه به محافظت شیرخواران در برابر عفونت های تنفسی، گوارشی و عفونت های گوش میانی كمك می‌كند؛ بسیار ارزشمند بوده و اولین واكسن نوزاد به شمار می‌آید .

مدیر گروه جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشكی ادامه داد: تغذیه با شیر مادر باعث تقویت سیستم ایمنی نوزاد می‌شود. علاوه بر این تغذیه با شیر مادر باعث افزایش هوش كودك و نیز كاهش مرگ و میر نوزادان بر اثر سندرم مرگ ناگهانی نوزادان می‌شود.

وی با بیان اینكه شیر مادر یك نعمت و معجزه الهی است تاكید كرد: تغذیه با شیر مادر برای نوزادان نارس كه در آی سی یو نوزادان بستری می‌شوند، شانس بقاء نوزادان را افزایش و طول مدت بستری را كاهش می‌دهد. در حالی كه تغذیه با شیر خشك باعث چاقی كاذب در نوزادان می‌شود، شیر مادر بدون ایجاد چاقی از بسیاری از بیماری‌ها در بزرگسالی جلوگیری می‌كند.

دكتر داداشی با تاكید بر نقش بیمارستان های دوستدار كودك اظهار كرد: بیمارستان‌های دوستدار كودك اقداماتی را برای شروع موفق تغذیه نوزادان با شیر مادر پس از تولد و همچنین تداوم تغذیه با شیر مادر در بخش های كودكان بستری انجام می دهند. از مزایای این بیمارستان‌ها تغذیه انحصاری شیرخواران با شیر مادر است كه منجر به رشد و نمو مطلوب و سلامت كودك خواهد شد.

وی ادامه داد: تسهیلاتی كه بیمارستان‌های دوستدار كودك در صورت بستری شدن شیرخوار در اختیار مادر قرار می‌دهند شامل اتاق با تسهیلات رفاهی جهت اقامت مادر، تغذیه، امكان استحمام، توجه به سلامت مادر، نمایش فیلم آموزشی، استفاده از شیر دوش، ارائه پمفلت آموزشی شیر مادر قبل از ترخیص و ... است.

دكتر داداشی با تاكید بر شناسایی بیمارستان‌های دوستدار كودك اظهار كرد: اولین تماس پوستی بین نوزاد و مادر از همان ابتدای دقایق تولد بسیار مورد تاكید است و در ارزیابی‌هایی كه از بیمارستان‌های سطح استان داریم موضوع هم‌آغوشی مادر و نوزاد در ساعات اولیه مورد بررسی قرار می‌گیرد، در این راستا از نظر ما بیمارستان‌هایی دوستدار كودك هستند و مشمول دریافت لوح خواهند شد كه این شاخص را رعایت كنند.

وی بر تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی و سپس ادامه آن همراه با استفاده از غذای كمكی تاكید و در خصوص موارد منع شیردهی گفت: همه جا و در همه موارد به مادران توصیه به شیردهی فعال نوزاد می‌شود، اما مواردی هست كه بنا به توصیه متخصصین ممنوعیت شیردهی وجود دارد، مثلا وقتی مادر مبتلا به عفونت‌های منتقل شونده از راه تماس و یا از طریق شیر است، مادر می تواند از شیر پمپ شده برای تغذیه نوزاد استفاده كند.

دكتر داداشی افزود: اگر مادر مبتلا به ضایعات فعال تب خال باشد نمی‌تواند به نوزاد خود شیردهی بدهد. از سینه ای كه ضایعات فعال دارد شیردهی قطع شده ولی از سینه دیگر تغذیه نوزاد ادامه می‌یابد. مادر باید بهداشت را كامل رعایت كند، سینه مبتلا را بپوشاند تا به هیچ وجه امكان تماس با دست و صورت نوزاد وجود نداشته باشد .

مدیر گروه جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدرس دانشگاه علوم پزشكی، یادآورشد: مادرانی كه مبتلا به سل فعال هستند و درمان خود را شروع كرده‌اند؛ دو هفته پس از شروع درمان می‌توانند نوزاد خود را شیر دهند.‌ چون میكروب سل از راه تنفسی منتقل می‌شود بنابراین منعی جهت تغذیه نوزاد با شیر پمپ شده قبل از شروع درمان وجود ندارد. داروهای ضد سل هم برای شیردهی ضرری ندارند.

وی ادامه داد: مادرانی كه از پنج روز قبل تا دو روز بعد از زایمان به ویروس ابله مرغان مبتلا شوند باید از نوزاد خود جدا شده و شیردهی نداشته باشند، اما شیرپمپ شده منعی برای تغذیه نوزاد ندارد.

وی ادامه داد: در صورت ابتلای مادر به سرخچه شیردهی منعی ندارد، چون یك واكسیناسیون طبیعی در شیر مادر برای نوزاد اتفاق می‌افتد، اما در بیماری سرخك چون مسری است و طی تماس مادر با نوزاد احتمال انتقال آن به نوزاد وجود دارد شیردهی قطع شده و پس از طی دوران نقاهت مجددا تغذیه با شیر مادر ادامه پیدا می‌كند.

وی درباره منع شیردهی در اعتیاد گفت: مادرانی كه مواد افیونی مصرف می‌كنند ویا تحت درمان نظارتی با متادون هستند به شرط اینكه آزمایشات غربالگری آنها از نظر مواد روانگردان و ایدز منفی باشد می‌توانند شیردهی داشته باشند. در اعتیاد به مواد روانگردان، كوكائین و حشیش امكان شیردهی وجود ندارد. مصرف سیگار گرچه منعی جهت شیردهی نیست ولی ممكن است باعث آلرژی تنفسی نوزاد شود.

دسترسی سریع
مجله پزشكی